PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Ptolemy, Almagesti (tr. Sicily c. 1150)

Vatican, BAV, Vat. lat. 2056 · 54v

Facsimile

per easdem ephodos, quantum primum Luna permutatur ad maximum per ipsam et punctum quod secundum verticem scriptum circulum, et auferentes ab inventis eidem numero adiacentem Solis permutationem a reliquis similiter ex eo qui tunc circa circulorum sectionem invenietur angulo, discernemus eam que secundum latitudinem, ut in eo qui ad rectos zodiaco circulo, factam permutationem et collectas particulas transmutantes in secundum obliquum circulum contingente portiones, hoc est duodecies ipsas facientes, factas gradus, si quidem eam que secundum latitudinem permutatio ut ad arctos fuerit ab eo qui per media completa, circa quidem asscendentem coniunctionem Luna existente, apponemus ei que secundum tempus apparentis sinodi predistincte latitudinarie progressioni, circa descendentem vero aufferemus similiter; si vero ea que secundum latitudinem permutatio ut ad meridiem completur a zodiaco secundum contrarium, circa ascendentem quidem coniunctionem existente Luna, aufferemus eos qui ex permutatione a a] om. V2 gradus a predistinctis in tempore apparentis sinodi latitudinis graduum, circa descendentem vero apponemus similiter; et ita habebimus eum qui in tempore apparentis sinodi apparentis latitudinis numerum, quod inferentes in solarium eclipsium canonia, si coinciderit primorum duorum selidiorum numeris, eclipsim Solis fore dicemus, cuius medium ad proximum tempus quod apparentem sinodum continet. Exponentes ergo quantitatem adiacentium apparentis latitudinis numero et digitorum et particularum et earum que casus et earum que mundationis seorsum ex utroque canoniorum, inferemus et eum qui ab apoguio secundum apparentem sinodum anomalie numerum Lune in directionis canonium et adiacentia ipsi sexagesima, quotcumque fuerint, tanta sumentes superhabundantie cuiusque descriptorum, apponemus semper ex primo canonio sumptis et factos quidem ex huiusmodi directione digitos, habebimus in quot duodecimis rursum diametri solaris obscuratio erit secundum medium ad proximum tempus eclipseos. Utriusque vero progressionis particulis apponentes rursum xiiam ipsarum, pro quibus Sol supermovetur, et facta ad Lune anomalum motum facientes horas equinoctionales, tantum habebimus tempus utriusque et casus et mundationis, quasi nulla tamen circa tempora ista super contingente propter permutationes differentia. Quoniam vero fit quedam inequalitas sensibilis circa ipsa permutationum tantum tantum] tamen V2F1 Lune gratia et non anomalie luminarium, secundum quam et maiora complentur seorsum utraque preexpositorum semper et ut sepius inequalia invicem, neque istam indisscusam relinquimus, etsi brevis existens contingat. Consequitur hoc ergo simptoma, propter fieri quasdam in apparenti Lune progressione semper permutationum eum, eum] causa V2 eam F1 velut precessivas quasdam fantasias, si nichil proprie in consequentia percipiatur mota. Sive enim ante meridianum progrediens apparet, paulatim asscendens et minus semper preterito permutata ad orientes, tardius apparet in consequentia transitionem faciens, sive post meridianum progrediatur, descendens rursum paulatim et plus semper preterito permutata ad ocidentes, similiter tardiorem in consequentia transitionem apparebit faciens. Huius itaque rei causa predicta tempora semper maiora erunt simplititer ita sumptis. Maiore vero semper differentia in superhabundantiis permutationum facta in propinquioribus meridiani progressionibus, neccesse est et ea que ad meridianum eclipsium tempora tardius compleri; et propter istam causam, quando quidem in ipsam meridiem medium tempus eclipseos excidit, tunc tantum equale ad proximum fieri tempus casus ei quod completionis, equali in utraque contingente ad proximum tunc et ex permutationibus precessiva fantasia; quando vero ante meridiem, tunc illud quod completionis propinquius existens meridiano maius fieri; quando vero post meridiem, tunc illud quod casus propinquius existens meridiano maius fieri. Ut ergo et huiusmodi temporum directionem faciamus, considerabimus, secundum quem demonstavimus modum, et ante istam directionem collectum tempus utriusque expositarum progressionum et eam que secundum medium tempus eclipseos ab eo qui secundum verticem apostatim.

Ego Ego] Esto F1 vero verbi gratia temporis quidem utrumque unius hore equinoctialis, eius vero qui secundum verticem distantia graduum lxxv. Considerabimus ergo in paralactico canonio adiacentia lxxv numero permutationis sexagesima, tamquam secundum maximum apostima verbi gratia existente Luna, ad quod apostima in tertio selidio adiacentia summuntur. Reperimus autem pertinentia lxxv gradibus sexagesima lii; et casus et quoniam utrumque tempus et completionis subiacet medie consideratum unius quidem hore equinoctialis, temporum vero xv, ista aufferentes quidem ab lxxv distantie gradibus, invenimus reliquis lx gradibus adiacentia permutationis sexagesima in eodem selidio xlvii, tamquam secundum medium ad meridianum progressionem ex permutatione precessionem sexagesimorum v colligi, apponentes autem ipsa eis que sunt lxxv et, collectis xc gradibus, invenimus in eodem selidio adiacentia totius permutationis sexagesima liii et dimidium, tamquam et hic precessionem eius que prope orizontem colligi progressionis eorumdem sexagesimorum i et dimidii. Inventarum ergo differentiarum longitudini pertinentia sumentes et utrumque rursum resolventes ex Lune anomalo motu in partem hore equinoctialis, sicut demonstratum est, collectum ab utroque apponemus proprie utrique medie et simpliciter sumptorum temporum et casus et completionis, maius quidem ei quod secundum propinquiorem meridiano progressionem, minus autem ei quod secundum propinquiorem orizonti. Manifestum autem quoniam et preiacentium temporum superhabundantiam particularum quidem facta est iii et dimidium et ixa ad proximum unius hore equinoctialis, in quanto tanta sexagesima medie Lune movebitur. Relinquitur vero ex promptu et equinoctiales horas, si voluerimus, secundum unamquamque differentiam resolvere in eas que secundum partes temporales secundum demonstratum in preordinatis nobis modum.

⟨VI.11⟩ De eis que in eclipsibus prosneusis prosneusis] prosneusibus F1

Deinceps autem existente et factas obscurationum prosneuses considerare, constat quidem huiusmodi conceptio et ex earumdem obscurationum ad eum qui per media animalia circulum prosneusi et ex ea que ipsius qui per media ad orizontem. Istorum autem utrumque in unoquocumque eclipticorum temporum plurimam et inconprehensibilem tribuet circa transmutationes variationem, si quis per totum tempus fiendas prosneuses inquirere voluerit, non multum quidem ea que in tantum prefatione neccessaria vel utili existente. Etenim zodiaci quidem ad orizonta habitudine considerata ex orientium vel occidentium ipsius punctorum secundum orizontem epochi, neccesse est secundum eclipseos tempus, differentibus continue factis orientibus et occidentibus partibus zodiaci, et sub ipsis completa orizontis sectiones continue differentes fieri. Similiter autem et ad ipsum qui per media obscurationum prosneusi considerata in maximo per ambo centra et eius qui Lune et eius qui umbre vel Solis scripto circulo, rursum neccesse est propter eam que in tempore eclipsis centri Lune progressionem et per ambo centra scriptum circulum portionem aliam semper ad zodiacum sumere et sub sectione ipsorum contentos angulos continue inequales facere. Suffitienti ergo futura huiusmodi consideratione, si in solis significatione aliquam habentibus obscurationibus sumetur, et secundum universalius ad orizonta consideratarum periferiarum possibile quidem erat et tamen factam passionem sub visum sumentibus conicere per eam que secundum ambas inclinationes considerationem eas que in tempora prosneusium, suffitienti in talibus existente et ea que secundum oloscheriam, ut diximus, perceptione. Verum tamen ut non transeamus locum, temptabimus et ad huiusmodi ephodum exponere quosdam modus ut est maxime promptos.

Obscurationum ergo cepimus et nos velut significationes dignas et eam que primi defitientis, que in principio totius temporis eclipseos fit, et eam que extremi defitientis, que in principio temporis more fit, et eam que plurimi defitientis, que in medio tempore eclipseos sine mora fit, et eam que primi completi, que in fine totius temporis more fit, et eam que extremi completi, que in fine totius eclipseos temporis fit. Sed et prosneusium rursum tamquam et rationabiliores et apparentiores cepimus determinatas sub meridiano et eius qui per media et orientibus et occidentibus et equinoctialibus et estivalibus et yemalibus, ventorum principio differenter quidem multis multotiens audiendo potente vero, si quis voluerit, ab expositis orizontis angulis declarari. Itaque factarum quidem sub meridiano sectionum orizontis borealem quidem audimus arctos, australem vero meridiem, orientalium autem et occidentalium sub principio quidem Arietis et Chelarum factas orizontis sectiones semper equale tetartimorium distans a sub meridiano factis equinoctialem orientem et occidentem, eas vero que sub principio Egoceri ybernum orientem et occidentem, eas vero que sub principio Cancri estivum orientem et estivum occidentem, eis quidem que secundum istas distantiis secundum clima differentibus factis, suffitienti