PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Ptolemy, Almagesti (tr. Sicily c. 1150)

Vatican, BAV, Vat. lat. 2056 · 56v

Facsimile

Que non non] vero F1V1 ab ea que in yliis Leonis lucida in ea ea​] eam F1V1 que in extremo femore Urse lucidam, que est quadrilateri consequentis lateris ea que australis, parum ad occidentes deprehendit eas que in consequenti extremo pede Urse continuas duas. Rursum que ab ea que in extremo femore Virginis in secundam ab extrema cauda Ydri ad occidentes deprehendit breve eam que vocatur Spica. Que a Spica in eam que in capite Bootis parum ad orientes deprendit Arturum. Arturum] Arcturum F1V1 Spica et que in alis Corvi in directo sunt. Spica que in extremo femore Virginis et earum que in precedenti tibia Bootis trium borealis et lucida in directo sunt. Rursum lucide que in Chelis et que in extrema cauda Ydri in directo ad proximum sunt. Que in australi Chela lucida et Arcturus et media trium que in cauda Urse maioris in directo sunt. Que in boreali Chela lucida et Arcturus et que in extremo femore Urse in directo sunt. Rursum que in consequenti anteriori parte tibie Ophiulchi et que in quinta spondili Scorpii et duarum in centro ipsius continuarum ea que precedit in directo sunt. Trium que in pectore Scorpii ea que precedens et due que in genibus Ophiulchi trigonum duum equalium laterum faciunt, cuius vertex trium que in pectore ea que precedens. Rursum que in anteriori et australi Spica Sagittarii, secunde autem magnitudinis, et que in Sagitta et que in consequenti genu Ophiulchi in directo sunt. Que in genu eiusdem pedis Sagittarii adiacens corone et que in Sagitta et in precedenti genu Ophiulchi in directo sunt. Rursum a lucida que in Lira in eas que in Capricornibus copulata recta parum ad orientes deprehendit lucidam que in Aquila. Que ab ea que in Aquila lucida in ea que in ore australis Piscis prime magnitudinis in duo equalia secat ad proximum spatium quod inter eas que in cauda Capricornii lucidas duas. Rursum que ab ea que in ore australis Piscis prime magnitudinis in eam que in ore Equi parum ad orientes deprehendit lucidam que in consequenti humero Aquarii. Rursum duorum australium Piscium que in oribus et eius quod in Equo quadrilateri precedentes in directo sunt. Et has tamen rursum ipsas figurationes siquis coaptet eis que secundum Iparci solide spere asterismum dispositionibus, easdem utique ad proximum inveniet eis que nunc ex ea que tunc obervatione secundum descriptionem factas ipsarum in spera positiones.

⟨VII.2⟩ Quod fixarum spera in consequentia zodiaci motum quendam facit

Unam ergo et eamdem esse habitudinem et motionem omnium simpliciter que applane stelle vocantur ab his et huiusmodi, nobis potest constitui. Verum et istarum speram facere quendam motum proprium in contraria omnium motui, idest in consequentia maximi per utrosque polos et equinoctialis et eius qui per medias imagines animalium scripti circuli, manifestum nobis fit maxime, eo quod eedem stelle non easdem distantias et olim et secundum nos ad tropica et equinoctialia puncta conservent, sed semper secundum posteriora tempora maiorem priore distantiam in consequentia eorumdem punctorum habentia reperiantur. Nam et Ipparcus in eo qui de transmotione tropicorum et equinoctialium punctorum apponens lunares eclipses et ex secundum ipsum observatis diligenter et ex eis que adhuc prius sub Timokaride computat Stachim distantem ab autumpnali puncto in precendentia in eis quidem que secundum ipsum temporibus gradus/ibus vi, in eis autem que secundum Thimocharim viii ad proximum gradus/ibus dicit enim in omnibus ita: ‘Si ergo verbi gratia Stachis precedebat autumpnale punctum secundum longitudinem imaginum animalium prius gradibus viii nunc vero precedit gradibus vi et quanta ergo in his superadicit’; fere autem et in aliis applanis, quarum fecit comparationem, tantam in consequentia recessionem demonstravit factam. Et nos secundum nos ipsos apparentes applanarum distantias ad tropica et equinoctialia puncta comparantes ab Yparco et observatis et descriptis, nihilominus invenimus in consequentia eius qui per media recessionem ipsarum proportionaliter preiacenti transitioni factam. Fecimus autem huiusmodi inquisitionem per constructum nobis organum ad observationes particularium Lune a Sole distantiarum, alterum quidem astrolabicorum circulorum ad comprehensam in observationis hora apparentem Lune progressionem restituentes, alterum vero ad perspectam stellam transferentes, quatenus Luna et stellas simul secundum propria loca perspiciantur, et ita ex ea que ad Lunam distantia et uniuscuiusque lucidarum stellarum epochim comprehendentes. Ut enim in uno exemplo observavimus secundo anno Antonini secundum Egiptios Pharmuthi ixa, quidem debente occidere in Alexandria Sole, celi vero medium tenente ultima sectione Tauri, hoc est post v horas equinoctiales et dimidium ab ea que in ixa meridie, apparentem Lunam distantem a Sole circiter tres gradus Piscium, perspecto portione xcii et viii. Post dimidiam vero horam occumbente iam Sole, et celi medium tenente quarta parte Geminorum, apparente Luna secundum eandem portionem perspecta, ea que in corde Leonis apparebat per alterum astrolabiorum distans a Luna in consequentia rursum gradibus in eo qui per medias imagines animalium lvii et dimidiumo. Sed primum quidem optinebat Sol examinate Piscium gradus iii et xxa ad proximum gradus unius partem, ut et Luna apparens optineret tunc prope xcii gradus viiia in consequentia distantiam Geminorum gradus v et viam ad proximum, quot et secundum ypotheses nostras debuit optinere. Post dimidiam autem Luna horam Luna horam] inv. F1V1 promoveri quidem debuit in consequentia iiiia ad proximum unius gradus, permutari vero in precendentia penes primam positionem xiia ad proximum unius gradus. Optinebat ergo et post dimidiam horam apparens Luna Geminorum gradus v et iiiam. Quare et que in corde Leonis, quoniam quidem distans apparebat in consequentia gradibus lvii et via, optinebat quidem Leonis gradus ii et dimidium, distabat autem ab estivo tropico puncto gradibus xxxii et dimidio. Verum secundum l annum tertie secundum Callippon periodi, ut Yparcus describit observans, distabat ab eodem estivo tropico puncto rursum in consequentia gradibus xxix et dimidio et iiia, discessit ergo que in corde Leonis in consequentia eius qui per medias imagines animalium gradus ii et Γo, annis ab Iparci observatione usque principium Antonini, secundum quod maxime et nos plurimas appalanarum progressiones observavimus, v et lx et cc collectis, ut ex his unius gradus in consequentiam consequentiam] consequentia F1V1 recessio in c ad proximum annis facta inveniatur, quemadmodum et Yparcus intelligens apparet, per ea que dicit in eo quidem annua magnitudine ita: ‘Si enim penes istam causam et conversiones et equinoctia transgrediebantur in precendentia imaginum animalium in anno non minus quam centissimam certissimam] centesimam F1 centessimam V1 unius gradus, oportuit in ccc annis non minus quam tres gradus ipsa pertransire.’ Eodem vero modo Stachim et lucidissimas earum que circa eum qui per media a Luna perspitientes, postea reliquum ab ipsis istis promptius et alias, eas quidem que adinvicem ipsi distantias reperimus rursum easdem ad proximum ab Iparco observatis, eas autem que ad tropica et equinoctialia puncta secundum unamquamque ii gradibus et ii tertiis ad proximum promotos promotas V1 in consequentia penes eam que secundum Yparcum descriptionem.

⟨VII.3⟩ Quoniam eius qui per media polos spere fixarum in consequentia motus perfititur

Igitur et applanarum quidem spera spera] speram F1V1 in consequentia eius qui per medias imagines animalium circuli tanta tanta] tantam F1V1 ad proximum facere transitionem, per hec nobis factum est bene intelligibille. Deinceps autem existente inquirere modum huiusmodi motionis, hoc est utrum circa equinoctialis polos vel eos circa qui obliqui qui et per medias imagines animalium conpleatur, fieret utique quod huiusmodi manifestum et ex ipsa secundum longitudinem progressione, quoniam quidem per polos alterius dictorum scripti maximi circuli inequales comprehendunt in utroque periferias, non non] nisi F1V1 omnino tanto in tempore brevi facta ea que secundum longitudinem progressionem progressionem] progressione F1V1, insensibilis adhuc contingeret propter predictam causam differentia. Maxime vero quod huiusmodi bene intelligibile fiet per eam que secundum latitudinem ipsarum progressionem et olim et nunc. Ad utrumlibet enim utique circulorum et equinoctialis et eius qui per medias imagines animalium eam que secundum latitudinem distantiam conservantes semper apparent circa huius polos manifestum quoniam et spere ipsarum motus complebitur. Itaque concedit quidem Iparcus circa obliqui polos facte. Colligit enim in eo qui de transmotione tropicorum et equinoctialium punctuorum rursus ipsam Stachin et ex a Timocharide et ex ab ipso conservatis non ad equinoctialem sed ad eum qui per medias imagines animalium quantitatem eius que secundum latitudinem distantie conservatam et duobus gradibus australiorem existentem eo qui per medias imagines animalium prius et posterius. Et propter hoc in eo quidem annua magnitudine supponit circa eius qui per medias imagines animalium polos fieri motum. Verum tamen dubitat adhuc, quemadmodum et ipse dicit, propterea quod neque obs