PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Ptolemy, Almagesti (tr. Sicily c. 1150)

Vatican, BAV, Vat. lat. 2056 · 78v

Facsimile

quidem que a prima acronicto in secundam annos quidem Egiptiacos continet vi et dies lxx et horas xxii, gradus vero apparentis stelle progressionis lxviii xxvii, que vero a secunda in tertiam annos quidem Egiptiacos iii et dies xxxv et horas xx, gradus vero similiter xxxiiii xxxiiii. Colliguntur autem et medie secundum longitudinem progressionis secundum integrius eius quidem prime distantie temporis gradus lxxv xliii, eius vero quod secunde gradus xxxvii lii.

His ergo distantiis subiacentibus, ostendemus rursum proposita per idem theorema, ut in uno prius excentrico ad modus hunc. Adiaceat enim, ut non idem replicemus, similis eis que eiusdem demonstrationis descriptio, et quoniam BG excentrici periferia subiacet subtendens zodiaci gradus xxxiiii xxxiiii, erit utique et BDG angulus, hoc est EDI ad centrum existens zodiaci, qualium sunt iiii recti ccclx, talium xxxiiii xxxiiii, qualium vero ii recti ccclx, talium lxix viii, qualium qui circa DEI orthogonium circulus ccclx, atque EI recta talium lxviii v, qualium est DE ypothenusa cxx; similiter quoniam BG periferia graduum est xxxvii lii, erit utique et BEG angulus ad periferiam existens talium xxxvii lii, qualium sunt ii recti ccclx, reliquus EBI eorumdem xxxi xvi. Quare et que super EI periferia talium est xxxi xvi, qualium est qui circa EBI orthogonium circulus ccclx, EI vero recta talium xxxii xx, qualium est BE ypothenusa cxx. Et qualium ergo EI ostensa est lxviii v, atque ED recta cxx, talium et BE erit cclii xli. Rursum quoniam ABG periferia tota subtendit zodiaci collectos ambarum distantiarum gradus ciii i, erit utique et ADG angulus ad centrum existens zodiaci talium ciii i, qualium sunt iiii recti ccclx, propter hoc autem et qui deinceps ei ADE eorum quidem lxxvi lix, qualium vero ii recti ccclx, talium cliii lviii. Quare et que super periferia EZ talium est cliii lviii, qualium est qui circa DEZ orthogonium circulus ccclx, atque EZ recta talium cxvi lv, qualium est DE ypothenusa cxx. Similiter quoniam ABG excentrici periferia collecta est graduum cxiii xxxv, erit utique et AEG angulus ad periferiam existens talium cxiii xxxv, qualium sunt ii recti ccclx. Eorumdem vero erat et ADE angulus cliii lviii, et reliquus ergo ZAE eorumdem erit xcii xxvii. Quare et que super EZ periferia talium est xcii xxvii, qualium est qui circa AEZ orthogonium circulus ccclx atque EZ recta talium lxxxvi xxxix, qualium est AE ypothenusa cxx. Et qualium ergo EZ EZ] corr. ex EX V3 ostensa est cxvi lv, atque ED recta cxx, talium et EA erit clxi lv. Rursum quoniam AB excentrici periferia graduum est lxxv xliii, erit utique et AEB angulus ad periferiam existens talium lxxv xliii, qualium sunt ii recti ccclx. Quare et que super AT periferia talium lxxv xliii, qualium qui circa AET orthogonium circulus ccclx, et que super ET reliquorum in semicirculum ciiii xvii. Et earum ergo que sub ipsis rectarum AT quidem erunt erunt] erit F1 talium lxxiii xxxix, qualium est EA ypothenusa cxx, ET vero eorumdem xciiii xlv. Quare et qualium AE quidem ostensa est clxi lv, DE vero recta cxx, talium et AT erit xcix xliii, ET vero similiter cxxvii li. Eorumdem autem ostendebatur et EB tota cclii xli. Et reliqua ergo TB talium est cxxiiii l, qualium et AT recta xcix xliii. Et est quod quidem a recta TB tetragonum xvdlxxxiii xxii, quod autem a recta AT similiter ixdccclxxvii iii, que composita faciunt quod a recta AB tetragonum xxvcccclx xxv. Longitudine ergo erit AB talium clix xxxiiii, qualium ED erat cxx, et EA similiter clxi lv. Est autem et qualium excentrici diametros cxx, talium AB recta lxxiii xxxix. Subtendit enim periferiam gradibus lxxv xliii. Et qualium est ergo AB recta lxxiii xxxix, atque excentrici diametros cxx, talium et ED quidem erit lv xxiii, atque EA recta lxxiiii xliii. Quare et EA periferia excentrici graduum est lxxvii i atque EABG tota graduum cxc xxxvi, reliquaque GE manifestum quoniam graduum est clxix xxiiii, propter hoc autem et GDE recta talium est cxix xxviii ad proximum, qualium est excentrici diametros cxx. Sumatur ergo excentrici centrum intra EAG portionem, quoniam maior est semicirculo, et sit K, et protrahatur per ipsum et D que per utraque centra diametros excentrici LKDM, et a puncto K in GE tracta educatur cathetus KNX. Quoniam ergo, qualium est LM diametros cxx, talium EG tota ostensa est cxix xxviii, et ED recta lv xxiii, et reliquam habebimus DG eorumdem lxiiii v. Quare quoniam quod sub rectis ED, DG contentum orthogonium equalem equalem] equale F1 est sub rectis LD, DM contento, habebimus et quod sub rectis LD, DM talium iiidxlix ix, qualium est LM diametros cxx. Verum et quod sub rectis LD, DM cum eo quod a recta DK tetragono facit illud quod a medietate diametri, hoc est LK recta tetragonum. Si ergo a medietatis tetragono, hoc est factis iiidc, dempserimus iiidxlix ix, reliquetur nobis quod a recta DK tetragonum eorumdem l li. Et longitudine ergo habebimus DK mediam centrorum talium vii viii ad proximum, qualium est excentrici diametros cxx. Rursum quoniam medietas quidem eius que est GE, hoc est EN, talium est lix xlix, quoniam LM diametros cxx, eorumdem vero ostensa est et ED recta lv xxiii, et reliquam habebimus DN talium iiii xxi, qualium DK erat vii viii. Quare et qualium est DK ypothenusa cxx, talium et DN erit lxxiii xi, et que super ipsam periferia talium lxxv x, qualium est qui circa DKN orthogonium circulus ccclx. Et DKN ergo angulus, qualium sunt ii recti ccclx, talium est lxxv x, qualium vero iiii recti ccclx, talium xxxvii xxxv; et quoniam ad centrum est excentrici, habebimus et XM periferia graduum xxxvii xxxv. Est autem et GX dimidia existens eius que est GXE graduum lxxxiiii xlii, et reliqua ergo GL que ab apoguio in iiiam acronicton erit lvii xliii. Eorumdem vero et BG subiacet xxxvii lii, et reliqua ergo LB que ab apoguio in iiam acronicton erit graduum xix li. Similiter autem quoniam AB subiacet graduum lxxv xliii, et reliquam habebimus AL que ab acronicto prima in apoguion graduum lv lii. Quoniam ergo rursum neque in hoc excentrico feretur centrum epicicli sed in eo qui scribitur centro puncto medio recte DK spatioque KL, investigavimus secundum consequens, quemadmodum in aliis, factas differentias in zodiaco apparentium distantiarum, velut his ad proximum existentibus proportionibus, si quis ad expositum excentricum et zodiacam anomaliam facientem transferant epicicli progressionem.

Adiaceat enim in similli demonstratione in prima acronicto descriptio in precedentia L apoguii figurata. Quoniam ergo NZX angulus equalis secundum longitudinem progressionis, hoc est DZI, qualium sunt iiii recti ccclx; talium ostensus est lv lii, qualium vero duo recti ccclx, talium cxi xliiii, erit utique et que super DI periferia talium cxi xliiii, qualium est qui circa DZI orthogonium circulus ccclx, et que super ZI reliquorum in semicirculum lxviii xvi. Et earum ergo que sub ipsis rectarum DI quidem talium est xcix xx, qualium est DZ ypothenusa cxx, atque ZI eorumdem lxvii xx. Quare qualium est DZ media centrorum iii xxxiiii atque DA que ex centro excentrici lx, talium et DI erit ii lvii atque ZI similiter ii o. Et quoniam quod a recta DI sumptum sub eo quod a recta DA facit quod a recta AI, habebimus et AI eorumdem lix lvi. Similiter autem quoniam ZI ei que est TI equalis est atque TE eius que est ID dupla, et AT tota erunt talium lxi lvi, qualium est ET recta v liiii. Propter hoc autem et AE ypothenusa erit eorumdem lxii xiii. Quare et qualium est AE ypothenusa cxx, talium et ET erit xi xxi, et que super ipsam periferia talium x li ad proximum, qualium est qui circa AET orthogonium circulus ccclx, et EAT ergo angulus talium est x li, qualium ii recti ccclx. Rursum quoniam qualium est recta ET v liiii, talium est ZX que ex centro excentrici lx, atque ZT recta iiii, totaque TX manifestum quoniam lxiiii, habebimus et EX ypothenusa eorumdem lxiiii xvi. Et qualium est ergo EX ypothenusa cxx, talium et TE erit xi ii, que vero super ipsam periferia talium x xxxiii, qualium est qui circa ETX orthogonium circulus ccclx. Quare et EXT angulus talium est x xxxiii, qualium ii recti ccclx. Eorumdem vero et EAT ostensus est x li, et reliquum ergo AEX angulus inquisite differentie, qualium sunt ii recti ccclx, talium est o xviii, qualium vero iiii recti ccclx, talium o ix. Verum apparebat secundum primam acronicton stella in AE recta optinens Chelarum gradum i et sexagesima xiii. Manifestum ergo, si non in AL centrum ferebatur epicicli, sed in NX, erat quidem secundum X eius punctum. Apparebat vero stella in EX recta precedens eam que secundum A positionem ix sexagesimis et optinebat Chelarum gradum i et sexagesima iiii.