PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Abuiafar Hamet filii Joseph, 〈Commentum in Centiloquium〉 (tr. Hugo Sanctelliensis)

Madrid, BN, 10009 (olim Toledo 98-20) · 85r

Facsimile

De hiis que ad iudiciorum veritatem attinent cum in illis totus astronomie consistat effectus secundum arabice secte verissimam inquisitionem et tam grecorum quam arabum qui huius qui huius] quibus B. artis habiti sunt professores professores] profexores B. famosissimi auctoritatem volumina 10 10] decem B. in hiis de tam tam om. B. multimoda actorum actorum] auctorum B. copia eligendis diutius obversatus, ne tante expectationis fructus minor tantique laboris mercedes mercedes] merces AB. in aliquo defficere defficere] deficere B. videretur, de arabico in latinum transtuli transtuli] translatavi B. sermonem Sermones refers also to the aphorisms of the Centiloquium in the version of MS Vat. lat. 5714. For a list of the ten or so astrology and divination texts translated by Hugo, see C. Burnett, ‘A Hermetic Programme of Astrology and Divination in mid-Twelfth-Century Aragon: The Hidden Preface in the Liber novem iudicum,’ in Magic and the Classical Tradition, eds C. Burnett and W. F. Ryan, London-Torino, 2006, pp. 99-118 (114-117).. Hiis Hiis] His B. enim quot sufficiunt et et om. B. ut decent preiacentibus tota huius artis structura atque series dignissimo gaudebit effectu effectu] effecta B.. Ut enim Aristotiles, in Libro de signis superioribus This Liber de signis superioribus seems to refer to an Arabic version of Aristotle’s Meteorology. See Sezgin, VII, pp. 212-216. Cf. infra, the commentary of the last verbum. asseruit: si quis prudentissimus faber sive architectus in constituenda constituenda] construenda B. cuiuslibet edifficii machina congruis et quot sufficiant careat instrumentis, totam fabricam vacillare aut aliquid minus perfectum inveniri necesse est. Quod si non desit huiusmodi sufficiencia desit tamen desit tamen] cum B. opificis industria non aliud postulat examen examen] examem AB, but B has crossed out the second jamb of the last m.. Unde et quasi sese comitancia sunt et aliud alio indigere videtur. Nec ab huius ordinis serie declinat quod in prologo Rhetorice Rhetorice om. B. dicitur: ‘Sapiencia sine eloquencia parum prodesse civitatibus, eloquencia sine sapiencia prodesse nunquam, obesse plerumque Cicero, Rhetorici libri duo qui vocantur De inventione, 1.1. Cf. M. Tullius Cicero, De Inventione, book 1, section 1 (tufts.edu)..’

Quia ergo Ptholomeus inter ceteros astronomie professores precipuus habetur interpres et actor, post Almagesti et Quadripartitum hunc solum De iudiciis De iudiciis] De judiciis astrorum B. reliquid tractatum, ut tue, mi domine Tirassonensis antistes, satisfiat iussioni iussoni] jubsioni B. eius translationis fructum ego Sanctelliensis Sanctelliensis] Sactelliensis B. adporto, hac videlicet occasione compulsus ne dum in portu iudiciorum navigas in cimba cimba B] cinba A. Cf. cymba: ‘bark, barge’. locatus vasa saxosa formides et ne de tanti preceptoris operibus quippiam abesse queraris queraris] queratis B.. Hic enim si quelibet hucusque circa huiusmodi negocium fuerat ambiguitas poterit aboleri, si quelibet digressionis circuicio poterit breviari, quicquid tandem tandem om. B. hians vel minus perfectum hiis centum verbis poterit reparari. Unde et ipsius actoris actoris] auctoris B. edicto tuam non incongruum video exortari diligenciam ne tante sapiencie archana cuiuslibet indigno tractanda committas et ne quemlibet participem adhibeas qui pocius gaudeat gaudeat] gaudet B. librorum numero quam eorum delectetur artificio.

⟨1.1⟩ Verbum primum Verbum primum B] Ptholomeus primo in marg. A.

Astrorum scientia de te et de illis est, scilicet add. sup. lin. A (by Alvaro de Oviedo?)..

Explanatio Explanatio in ext. marg. A; Expositio B. Explanatio refers also to the commentary in the version of the MS Vat Lat. 5714.

Hoc in sermone ‘de te et de illis’ videtur velle Ptholomeus duplicem esse astrorum astrorum] astorum AB. scientiam et gemino calle terminari. Prima quidem est in significatione stellarum cognoscenda, quis sit etiam earum proprietatis unicus unicus] amicus B. et specialis effectus. Ad hoc rursum spectat eorum que de ipsis agnoverunt antiqui et experta scripto tradiderunt quicquid suis temporibus assequi potuerunt potuerunt B] poterant A. adhibentes diligens nec ingrata observatio. Et hoc est quod supra posuit ‘de illis’. Alia sursum tramitis tramitis] trasmictis B. in potencia species intelligencie in potencia species intelligencie A] species in potencia intelligencia B. et discretionis discretionis] discreptionis B. illius consistit consistit] consistat B. cuius tota intentio circa futurorum prenotionem versatur. Plerique etenim hec et que huiusmodi negocio sunt adiuncta referre presumunt etiam si nullam si nullam] si in illam B. moventis rei et mote atque motus cognitionem habeant. Verum prout placita mentis habet electio et quasi fortuitu id ipsum prenuntiare nituntur. Quorum quidem hos vel illos hos vel illos] ut nullos B. longe ab invicem estimo dissentire. Philosophi vero huiusmodi portionem simplicem et quasi mirificatam partem divinam vel potius quasi deicam appellant. Hoc igitur sentire arbitror Ptholomeum ad prescientiam prescientiam B] presentiam A. videlicet eorum que sub lunari circulo continentur nonnullos accedere his que de astrorum effectu experimento edocta reliquit antiquitas et suo tempore adinvenit potissimum instructos. Unde sub discretionis existimatione existimatione] extimatione B. magistra de hiis disserere fiducialius sunt adorsi. Ad hoc idem etiam de alio grege grege] grece B. multi aspirare nituntur propria mentis inquisitione ymaginationis auxilio freti. Que sit talium occasio et qua originis de causa sic vel sic accidat penitus ignorantes. Si igitur hec duo in quolibet forte concurrerint concurrerint] concurrerant B. is is om. A. in huiusmodi negocio atque disciplina peritissimus et ceteris excellencior non inmerito iudicatur. Nisi enim conveniant, tantum de arte minutus quantum de predictorum altero deficiet.

⟨1.2⟩ [Verbum 2m] Ptholomeus in ext. marg. A.

Deinceps quoque ad significationem stellarum signorum et ad eos qui eiusdem sunt ca