PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Johannes Regiomontanus, Epitome Almagesti

Venice, BNM, Fondo antico lat. Z. 328 (1760) · 59v

Facsimile

diversitatum aspectus in longitudine in principio et medio eclipsis sit equalis differentie diversitatum aspectus in longitudine in medio et in fine, tempus incidentie equale est tempori excidentie. Id autem contingit si medium eclipsis in 90mo gradu ab ascendente fiet. Quando vero differentia diversitatum aspectus in longitudine in principio et medio eclipsis sit minor differentia diversitatum aspectus in longitudine in medio et fine, quod accidit ante 90m gradum, tempus incidentie minus est tempore excidentie. Sed quando differentia diversitatum in longitudine in principio et medio eclipsis fuerit maior differentia diversitatum aspectus in longitudine in medio et fine eclipsis, quod fit post 90m gradum, tempus incidentie maius est tempore excidentie. Quod autem differentie diversitatum aspectus in longitudine versus 90m gradum maiores sint quam versus ascendens aut occidens trahitur ex scientia angulorum in secundo huius et tabulis suis.

Ut autem brevius singula complectantur, minuta casus divide per superationem Lune visam in hora visam…hora] corr. ex in hora visam repertam ad principium eclipsis, et proveniet tempus incidentie in medium eclipsis. Item divide ea per superationem Lune visam in hora repertam ad medium eclipsis, et proveniet tempus excidentie a medio eclipsis.

⟨VI.27⟩ 27. In eclipsi parciali ex digitis diametri eclipsatis quantitatem superficiei eclipsatam metiri.

Sit circulus ABGD representans Solem in eclipsi solari aut umbram in eclipsi lunari. Circulus vero AHGZ sit Lune. Centrum Solis aut umbre sit E, Lune vero T. Puncta vero Z D de diametro Solis aut Lune sint data. Propositum est invenire quantitatem superficiei ovalis figure ADGZ in proporcione ad totam superficiem circuli ABGD in eclipsi solari aut AHGZ in eclipsi lunari. Quia linea ET, scilicet quod est inter duo centra in medio eclipsis, est nota ex premissis, scilicet ex punctis datis et etiam semidiametris. Ductis autem lineis EA, AT, GE, GT, et AG secante ET in K, erunt EA et AT note quia semidiameter Solis aut umbre et Lune visuales. In triangulo autem AET differentia quadratorum AE et AT divisa per ET producet differentiam linearum EK et KT. Quare EK et KT note fient. Et quoniam anguli ad K recti sunt, ideo nota erit AK, que est equalis KG. Quare uterque triangulorum EAG et TAG notus pro ut pro ut] prout W communis mensura est quadratellum unius partis talis qualium EA, AT, et TE sunt notarum partium. Item ex proporcione EA ad AK notus erit arcus ADG per tabulam sinuum. Similiter ex proportione TA ad AK notus erit arcus AZG prout circumferentia circuli est 360 gradus. Proportio denique circumferentie circuli ad diametrum, ut ostendit Archimedes, est minor quam tripla sesquiseptima et maior quam tripla superparciens 10 septuagesimas primas. Inter has autem media proportio est trium partium, 8 minutorum, 30 secundorum ad unam partem. Ex hac itaque et notis semidiametris EA et AT, note erunt periferie circulorum ABG et AHG. Et ex proporcione arcus ADG aut AZG ad totam periferiam, noti erunt arcus ADG et AZG in partibus quibus