PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Abuiafar Hamet filii Joseph, 〈Commentum in Centiloquium〉 (tr. Plato of Tivoli)

Florence, BR, 163 · 19v

Facsimile

triplicitatis eius primus salvus fuerit, significabit bonitatem victus in prima parte vite, et secundus significat quod erit post illam usque ad secundam partem vite et secundus significat quod erit post illam usque ad secundam partem vite add. i. m. V, tertius autem quod quod] qui sic F remanet de vita. Sunt etiam quidam qui aliunde victus bonitatem attribuuntur, scilicet a bonitate secunde domus et eius domino, et ex parte fortune et eius domino. Sed introduxit qui erat fortius in bonitate pre omnibus aliis.

⟨73⟩ Verbum 73 Verbum 73, in qualitate mortis nati Eds

⟨D⟩ixit Ptholomeus: Cum fuerit Mars in natitivitate add. sup. lin. B corporaliter iunctus Capiti Algol Caput Algol est stella que est in Tauro, scilicet in 1⟨3?⟩ gradu et 47 minuta add. i. m. F; Algol stella est in Tauro add. sup. lin. V; scilicet stella que est in Tauro inserted into the text of Eds. On Caput Algol (in Arabic rā’s al-gūl) and its astrological signification, see the De quindecim stellis ascribed to Hermes in L. Delatte, Textes latins et vieux français relatifs aux Cyranides, pp. 249-250. et non aspexerit fortuna gradum absci⟨n⟩dentem absci⟨n⟩dentem FVMBo] scilicet per directionem add. sup. lin. V; ascendentem sic BCP; abscindentem Eds, nec fuerit fortuna in 8° fortuna in 8 FM] in 8 [scilicet fortuna add. sup. lin.] V; in 8 MBo; in 9a B; in octavo CP; in quarto Eds, et dominus anauba luminarium anauba luminarium] anauba Luna Bo; anauba, i.e. vice comes luminarium P; Sol vel Luna add. sup. lin. V oppositus fuerit Marti vel in eius 4° aspectu, nati caput truncabitur. Quod si fuerit luminare in medio celi suspendetur. Et si fuerint mali aspicientes se a Geminis et a Pisce, absci⟨n⟩dentur eius manus et pedes.

Expositio

Iam recitavit nobis Ptholomeus quod cum fuerit Mars iunctus corporaliter Algol in nativitate hominis, perdet caput. Sed adiunxit quoddam per quod eius prudentia maxima fore deprehenditur. Ait enim scilicet illud add. sup. lin. V ‘quod significat bonam mortem’, scilicet quod aspiciat fortuna gradum absci⟨n⟩dentem absci⟨n⟩dentem FV] id est in occidentem add. sup. lin. V, inserted into the text of Eds; ascendentem sic BCP, id est interficientem, et ut fortuna sit in 8°, quia hoc secundum astrologos perfectos removeat malam mortem, et si hoc fuerint morietur natus ex morbo calido existente in lecto suo id est ut diximus quod fortuna sicut in gradu interficiente, vel 8 add. sup. lin. V, inserted into the text of Eds.

Audivi equidem a quodam scilicet qui vocabatur Suialet filius Accelem filius Sortilegi, et Ebiramil vocabatur add. i. m. V; qui vocabatur Seualet filius Accelem filius Sortilegi, quod Ebroamal vocabatur Eds. This is the mathematician Shuğā ibn Aslan al-Ḥāsib (d. ca. 900 or 930), author of the Algebra of Abū Kamil, translated into Latin during the 12th century. Cf. Martorello and Bezza, pp. 186-187 and 344. qui fuerat cum Cede filio Aali Cede filio Aali VMPBo] Cede filio Alti F; Cede filio Haly B; Aali C; Seualet filius Accelem Eds. This is Sind ibn ‘Alī, one of the astronomers of the caliph al-Ma’mūn in Shammāsīya, near Bagdhad. See A. Sayili, The Observatory in Islam and its place in the General History of the Observatory, Ankara, 1960, pp. 51 and sq.; Sezgin, VI, p. 138; VII, pp. 119-120., valde animoso in mari vel navigando add. sup. lin. V. The Arabic text clearly indicates that it is about the Tiber (Dijlat) and not a sea, but most Latin mss confuse the Tiber with a sea., qui cum vellet ingredi Tigrim nimis tumultuosum ventis exagitantibus illum ibi circumpasset, qui dixit illi: ‘Non timeo michi mortem in mari. Iuppiter enim fuit in nativitate mea in domo mortis et orientalis, qui prohibet michi mortem malam, et vidi inquid in lecto suo mori The same episode is reported in the original Arabic version of Mudhākarāt from Abū Saʿid Šadān, where Abū Maʿšar is the astrologer who advises against embarking due to the storm. This is an example of the dependence of the commentator of Kitāb al-thamara on the writings and astrological tradition related to Abū Maʿšar. See D. M. Dunlop, ‘The Mudhākarāt fīʿIlm an-Nujūm (Dialogues on Astrology) attributed to Abū Maʿshar al-Balkhī (Albumasar)’, in Iran and Islam. In memory of the late Vladimir Minorsky, ed. C. E. Bosworth, Edinburgh, 1971, pp. 229-246; D. Pingree, ‘The Sayings of Abū Maʿshar in Arabic, Greek, and Latin’, in Ratio and superstitio. Essays in Honor of Graziella Federici Vescovini, Louvain-la-Neuve, 2003, pp. 41-57..’

Accidit etiam michi ut quidam serviens In the Arabic text (cf. Martorello and Bezza, pp. 188-189), this servant is named Badr al-Dāğūnī. He was part of the house of Khumārawaīh, already mentioned in the commentary on verba 9 and 30. ostenderet michi nativitatem fili domini sui. Et inveni Solem in medio celi et ipse id est Sol erat ylegi add. sup. lin. V erat dominus anauba alhileg anauba alhileg] anauba yleg M; anauba et hileg C; anauba et yles P; anauba halhiles Bo, et Martem in 4° aspectu eius, scilicet in ascendente scilicet in ascendente F] add. sup. lin. V; scilicet ascendentis Eds; om. MBCPBo, Saturnum etiam in angulo terre, cuius ascendens Pisces Pisces] Piscis FBo. The Arabic ms. Milan, Bibl. Ambros. C 86, f. 137v, gives the figure of the horoscope in question, but unfortunately it is not reproduced in the ed. of Martorello and Bezza. See E. Rovati, ‘MS Milan, Biblioteca Ambrosiana, C 86’ (update: 19.08.2020), Ptolemaeus Arabus et Latinus. Manuscripts, URL = http://ptolemaeus.badw.de/ms/754.. Unde exteritus distuli iuditium dicens: ‘Opportet antequam iudicem ut compleatur dies nutritionis.’ Crevit autem puer, et cum valde sollicitarer circa investigationem morum filiorum, nil audivi unde sibi timerem truncationem manuum ac pedum et infurcationem cum esset esset] esse F mansuetus et verecundus. Cumque pervenisset ad 30 annos 30 annos FBCPBo] 30 [annos add. sup. lin.] V ; trigesimos annos M; 30 annum Eds ingressi sunt quidam domum eius fugientes eo quod accusati essent de dolo super illum qui preerat urbi urbi] id est Egypto add. sup. lin. V; urbi in Egypto Eds. Indeed, the Arabic text has misr, which here seems to refer to Egypt rather than its capital. It gives a slightly different version: ‘He received in his house conspirators suspected of the murder of the prefect of Egypt. Seized with them, etc.’ See Martorello and Bezza, pp. 188-189., et reprehensi sunt in domo illa et ipse cum illis, amisitque manus et pedes et infurcatus est. Et ego vi