PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Milan, Biblioteca Ambrosiana, H. 75 sup.

s. XIIIex-XIVin (after 1284: the MS is generally dated to 1284, but the colophon f. 73ra refers to the date of composition – not of copy – of Franco de Polonia’s Tractatus de turketo: ‘Factum anno domini 1284, secunda die Iulii, in die dominica, Sole existente in 17o gradu Cancri, Luna 20o gradu Aquarii, Saturno 20 Capricorni, Iove 21 Sagittarii, Marte 13 Virginis, Venere 18 Leonis, Mercurio 28 Gemini, Capite 12 Capricorni, ante meridiem inceptum. Explicit’).

Prov.:

Gian Vincenzo Pinelli (1535-1601), whose library was purchased by the Biblioteca Ambrosiana in 1608-1609.

Parchment, I+73 f., a single neat hand, decorated initials.

Astronomy: two tables of contents, one late medieval or early modern and the other by Antonio Olgiati in 1609 (Ir); Sacrobosco, Algorismus (1ra-6ra); Sacrobosco, De sphera (6ra-15vb); Sacrobosco, Computus (16ra-34ra); Pseudo-Messahallah, De compositione astrolabii (34ra-51vb); Robertus Anglicus, Quadrans vetus, attr. ‘magister Iohannes de Monte Pesulano’ (52ra-56vb), with solar tables (56v-58v); Theorica planetarum Gerardi (59ra-64va); Franco de Polonia, Tractatus de turketo (65ra-66vb); Ptolemaica (67ra-68rb); ‘De compositione instrumenti per quod habetur verus motus planetarum. Fiat columpna et locetur in congrua basi…’ (68rb-69ra); ‘De utilitatibus chilindri. Accepturus horas cum chilindro…’ (69ra); Franco de Polonia, Tractatus de turketo (70ra-73ra). Blank: Iv, 69v, 73v.

Bibl. P. Revelli, I codici Ambrosiani di contenuto geografico, Milano, 1929, 88 (no. 210); A. Rivolta, Catalogo dei codici Pinelliani dell’Ambrosiana, Milano, 1933, 24-25 (no. 47); R. Cipriani, Codici miniati dell’Ambrosiana. Contributo a un catalogo, Vicenza, 1968, 63; A. L. Gabriel, A Summary Catalogue of Microfilms of One Thousand Scientific Manuscripts in the Ambrosiana Library, Milan, Notre Dame, 1968, 245 (no. 575); J. Agrimi, Tecnica e scienza nella cultura medievale. Inventario dei manoscritti relativi alla scienza e alla tecnica medievale (secc. XI-XV). Biblioteche di Lombardia, Firenze, 1976, 92-94 (no. CXIV); Inventario Ceruti dei manoscritti della Biblioteca Ambrosiana, ed. A. Paredi, III, Trezzano, 1977, 631-632; D. Cantele, ‘I codici illustrati di Giovanno Sacrobosco’, in Nuove ricerche su codici in scrittura latina dell’Ambrosiana. Atti del Convegno Milano, 6-7 ottobre 2005, eds M. Ferrari, M. Navoni, Milano, 2007, 317-330: 324-327; H. Zepeda, The First Latin Treatise on Ptolemy’s Astronomy: The Almagesti minor (c. 1200), Turnhout, 2018, 71.

67ra–⁠68rb

‘Incipit tractatus de compositione armillarum. Queruntur primo due armille convenientis mensure — (67va) vicinior vero est consideratio. Incipit compositio instrumenti per quod habetur tropicorum et remotio sumitatis capitum ab equinoctiali. Sume laterem ligneum vel lapide<u>m — (67vb) si Solis umbram in omni meridie circa maxime solsticium observaveris. Compositio instrumenti per quod reperitur diversitas aspectus Lune in latitudine. Sumantur tres regule recte et planissime — arcus inquam deprehensus inter locum latitudinis Lune et visum locum Lune.’

= Almagesti minor (C.1.4)

, excerpts on instruments from V.1, I.15 and V.11. No glosses.