PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek, Dep. Erf. CA 4º 349

s. XIV (second half for f. 1-77, and more precisely in or after 1368 for f. 34r-47r and in or after 1369 for f. 48r-55, which correspond to the dates of composition of the texts concerned and probably also apply to all sections copied by Johannes de Wasia).

Or.:

Johannes de Wasia copied at least f. 7v-8v, 22v-29r, 33-47, 55v-56v and 65v-77v (f. 1-8 and 18-77 are in his hand acc. d’Alverny/Hudry, ‘Al-Kindi’, 187), and added titles and notes throughout; f. 78-171 are in several English and French hands.

Prov.:

Johannes de Wasia, who probably assembled the MS; Amplonius Rating de Berga (c. 1365-1435), who bought Johannes de Wasia’s library from his heirs in 1402 (Pattin, 307); Erfurt, Collegium Porta Coeli in 1412.

Paper (except f. 78-97 and 160-161, on parchment), II+171 f. Composite MS made of eight parts: f. 1-77, 78-97, 98-120, 121-132, 133-145, 146-159, 160-161 and 162-171. The first part (f. 1-77) was copied by several hands, including Johannes de Wasia’s. The third part (f. 98-120) is also in several hands, one of which copied f. 108-111.

Scientific texts, mainly astronomical and astrological: table of contents, 14th or 15th c. (IIv); ‘Declarationes canonum magistri Iohannis de Lineriis super tabulis eiusdem (added title). Circa canonem de inventione locorum planetarum…’ (1r-7r); Petrus de Sancto Audomaro, Tractatus de semissis, ch. 9 (7v-8r); John of Murs, Quando octava spera incipit moveri… (8v); verses with musical notation, in Flemish (9r); copy of a letter addressed by one Johannes ‘curatus de Coulz’ [Johannes de Wasia?] to an official of Tournai, in which Bruges is mentioned (9v); astronomical note (10r); John of Ligneres, Canones (11r-17v); Astronomia Ypocratis (18r-22r); Nicole Oresme, Algorismus proportionum (22v-28v); Alkindi, De radiis, excerpts (29r, 33r-33v, 47v, 65v, to be read in the order 47v, 65v, 33, 29r); Jordanus de Nemore, De plana spera (30r-32v); Henry of Langenstein, Questio de cometa (34r-47r); Johannes de Wasia, Tractatus de proportionibus (48r-55r, ed. Pattin); Robert Grosseteste, De coloribus (55v); prognostication for 1349 (56r-56v); Thebit Bencora, De figura sectore, tr. Gerard of Cremona (57r-65r); Ptolemaica (66r-74v and 75v-77v); ‘Holcoth. Circa distinctionem primam in qua agitur de frui et uti queritur utrum creata voluntas fruendo et utendo sit libera…’ (75r); Alexander of Villedieu, Massa compoti, with comm. (78ra-90r); calendar (90v-95r); notes of computus (95v-97v); Pseudo-Albertus Magnus, Speculum astronomie (98r-108r); Ptolemaica (108r-110v); astronomical diagrams (111r-111v); Johannes de Harelbeke, Tractatus de spera solida (112r-120v); prognostication for the years 1356-1360 ‘Tractatus iudiciorum in revolutionibus et eclipsibus (added title). In laude Dei pii misericordissimi incipit preciosum effectum planetarum prestigium de secretis secretorum siderum…’ (121r-131r); Geoffrey of Meaux, judgement on the great conjunction of 1345 (131v-132v); ‘Tractatus practicans de nativitatibus (added title). In nomine Dei pii et misericordii incipit preciosum nativitatum presagium secundum astronomie principia…’ (133r-143r); notes on fractions (146r-146v); ‘Tractatus directorii significatoris (added title). Recipe tabulam planam…’ (147ra-150ra); ‘Tractatus chilindri (added title). Investigantibus silindri dispositionem…’ (150va-153rb); ‘Exemplum proiectionis radiorum. Planetarum sint gradus sextiles…’ (153va-156va); ‘Notandum: Quomodo fit directio significatoris per tabulas. Cum volueris significatorem dirigere…’ (156vb-159vb); Franco de Polonia, Tractatus de turketo (160r-161v); astronomical notes (161v); Pseudo-Messahallah, De compositione astrolabii (162r-171v). Blank: 10v, 29v, 143v-145v.

Bibl. W. Schum, Beschreibendes Verzeichnis der Amplonianischen Handschriften-Sammlung zu Erfurt, Berlin, 1887, 583-587; M.-T. d’Alverny, F. Hudry, ‘Al-Kindi: De radiis’, Archives d’Histoire Doctrinale et Littéraire du Moyen Age 41 (1974), 139-260: 183-187; P. Zambelli, S. Caroti, M. Pereira, S. Zamponi, Alberto magno: Speculum astronomiae, Pisa, 1977, 125-128; F. S. Pedersen, Petri Philomenae de Dacia et Petri de S. Audomaro opera quadrivalia, København, 1983-1984, II, 658; A. Pattin, ‘Les Eléments d’Euclide source du De proportionibus de Jean de Waes († 1395)’, in Tradition et traduction. Les textes philosophiques et scientifiques grecs au Moyen Age latin. Hommage à Fernand Bossier, eds R. Beyers, J. Brams, D. Sacré, K. Verrycken, Leuven, 1999, 305-321: 307; A. Paravicini Bagliani, Le Speculum Astronomiae, une énigme? Enquête sur les manuscrits, Turnhout, 2001, 21; L. Miolo, ‘A New Astronomical Text by Jean des Murs’, Cahiers de Recherches Médiévales et Humanistes / Journal of Medieval and Humanistic Studies 42 (2021), 329-359: 343-344.

66r–⁠74v, 75v–⁠77v

‘Pro 12mo 2e dictionis. Probatur in hac figura <quod> duo anguli — Dato quocumque puncto zodiaco angulum meridiani cum ecliptica invenire. Si versus septentrionem.’

= Johannes de Wasia, 〈Annotationes in Almagesti〉 (C.1.9)

. A few marginal notes by the scribe (Johannes of Wasia).

108r–⁠110v

‘Incipit prohemium libri Almagesti. Quidam vir nomine Abbulgafle (!) in libro suo quem scientiarum electionem et verborum nominavit… (109r) In libro qui dictus est magnum Almagesti quem Ptholomeus — et ponere earum loca in tabulis.’

= Ptolemy, Almagesti (tr. Gerard of Cremona) (A.1.2)

, preface and chapter index of Books I-VII. No glosses. An incomplete astronomical table for Bruges has been added (by Johannes de Wasia?) on f. 110v.