PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Abuiafar Hamet filii Joseph, 〈Commentum in Centiloquium〉 (tr. Hugo Sanctelliensis)

Madrid, BN, 10009 (olim Toledo 98-20) · 86v

Facsimile

in eodem cursu vagari nec alias declinare palam est; quod autem vita fruitur motu vario agitari agitari] agitatur B.. Cuius rei hec videtur esse occasio quoniam vis illius atque potencia his que complectitur et quibus quasi generali quasi generali] quasi quodam generali B. edicto preest maior iusta ratione occurrit individuorum potencia iuxta iuxta] iusta B. finem debitum excedens eius operationes in ipsis. Melior forma quidem pocior iudicatur vir vir B] aut A. qui se ipsum proprio regit imperio sibique suo motu preest ac consulit. Nec in eo quelibet inest diversitas. Sic igitur ipsum quasi naturale conspiciunt.

⟨3⟩ Verbum 5m Verbum 5m B] Ptholomeus 3 in marg. A.

Naturalis in re qualibet is is B]vis A. satis congrue appellatur in cuius nativitate eius rei dux atque minister potens invenitur invenitur] reperitur B. et fortis.

Expositio

Reffert nobis Ptholomeus in sermone 86 86] octuagesimo sexto B. The numbering used in the commentary is that of a version with 100 verba. stellas omnem stellas omnem] stellam esse B. administrare creaturam et voluntatis voluntatis] voluptatis B. sive appetitus potenciam atque actionem quomodo quomodo] quam B. elementa in ipsis corporibus. Quod cum ita se habeat, quociens stella quelibet sub alicuius nativitate fortis occurrerit, in ipso nascente sue actionis ostendit efficaciam. Unde et ipse nature bonitatem et celerem discretionis noticiam contrahere creditur, in quantum scilicet stelle significatio idem attinet idem attinet] eidem auctoret B.. Est ergo stelle potencia ut in dignitate qualibet qualibet] aliqua B. commoretur, hait valitudinis munus et cardinem sibi congruum obtineat, figura obtima obtima] optima B. a Sole discurrens, cuiusmodi est stellas que supra Solem discurrunt orientales esse orientales esse] orientalem esse B., sic item sic item] sicut rem B. inferioribus occidentalis laudabilis, aut de predictis quodlibet.

⟨4⟩ Verbum 6m Verbum 6m B] Ptholomeus in marg. A.

Anima naturalis per stellarum secundas secundas] sedes B., id est adiuncta diiudicans certiorem numpciat numpciat] iudicat B. effectum quam plerique qui de ipsis stellis diiudicant.

Expositio

Quomodo anima sit naturalis supra dictum supra dictum] supradictis B. fore existimo existimo] extimo B.. Sunt igitur secunde secunde] sedes B. astrorum earum renovationes que sub lunari circulo accidunt cuiusmodi sunt alniezic alniezic] amezic B. The Arabic term is al-nayāzik. Cf. infra, note 1146., id est textoris navicula nos autem dicere possumus. Caudate item stelle et circuli circa Luna, turbatio in Sole et Luna apparens et cetera omnia que in ethere ethere] hectere B. renovantur. Horum quidem omnium ducatum et significantiam Aratus Aratus] a ratio B. Allusion to Aratus (or Aratos) of Soli. et quamplures alii descripserunt etsi infra stellarum significanciam huiusmodi consistat ducatus. Inquid ergo quod anima naturalis si his aut huiusmodi aliquid aliquid] aliquibus B. possit inherere in prenotione futurorum magis asequitur quam qui natura minori et maiori viget scientia. Nec aliter aliter om. B. in qualibet disciplina videtur accidere quociens illius profensor profensor] profexor B. ut supra supra om. B. dictum est in ea ipso ea ipsa] eo ipso B. naturalis est naturalis est] naturalis erit B.. Modica enim significatio finis effectusque iuvat potenciam et compellit ut ultimum inde ultimum inde] in ultima B. appareat.

⟨5⟩ Verbum 7m Verbum 7m B] om. A.

Potest astrologus multos astrorum pervertere actiones si naturaliter de horum signis vel effectu peritus extiterit. Preveniat igitur ipsam actionem et quoad substineat actum diligenter inquirat.

Expositio

Quamvis una eademque sit accio per diversitatem subiectorum recipientium recipientium] suscipientium B. eam, necesse est variari cum nec in omnibus eodem modo consistat. Sicut igitur subiectum recipiens ad augmentum vel diminutionem rei suscepte suscepte] subiecte B. possibile est transmutari, ita necesse est astrologo si quid post longum temporis intervallum alicui venturum timeat quatinus quatinus] quatenus B. in contrarium sollicitudinis industria mutare festinet eidemque eidemque] eisdem B. prevideat ne im⟨m⟩inente quid timorem incussit incautum et immunitum immunitum B] imminutum A. occupet. Verbi gratia. Invenimus quemlibet quandoque equalis et temperate complexionis. Sed quia ex eius nativitate aut per aliquam stellarum significationem