PAL

Jordanus


Salamanca, Biblioteca Universitaria, Ms. 2621

Old shelfmarks (San Bartolomé) 79; (Palacio) VII F 4, 2 b 4 et 48
Century 15
Place of origin Utrecht (?, cf. f.95v, 117r, 123v-124r)
Language Dutch | Latin
Subject 1 Astrologie | Astronomie | Computus | Geographie | Mathematik | Medizin
Owner’s notes (1r) Magister Martinus Medienburchensis, astrologus admirabilis, dono dedit, anno 1522, mense maio
Previous owners Martin de Middelbourg; Colegio de San Bartolomé (Salamanca)
Material Chart.
Height × width 295 x 205
No. of leaves 178
Numbering ff. 1-96, 96, 96-138, 138-175
Binding leaves 175 + 3m
No. of columns 2 cols.
Decorations Remarquables figures de la construction des instruments: horologium et quadrans novus en particulier
Printed catalogs Beaujouan, Guy: Manuscrits scientifiques médiévaux de l'Université de Salamanque et de ses "Colegios Mayores" (Bordeaux 1962), 30, 60, 163-73
Publ. descriptions Benjamin, Francis S. Jr./Toomer, G.J.: Campanus of Novara and Medieval Planetary Theory. Theorica planetarum (Madison/Milwaukee/London 1971), 121 A.
Source Beaujouan (1962)
Type of source cat.
Work 1Additional names Campanus de Novara
Title (standard) Compositio equatorii
Incipit Ad hoc autem ut in hoc instrumento nostro sensibili ponantur ea que ad solis equationem sunt necessaria, describam primo orbem
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks D'après la "Theorica planetarum" de Campanus de Novara
Item no. 1
Folio no. 1r-5r
Rubric Incipit compositio instrumentorum Campani ad equandum et inveniendum omnium planetarum vera loca, et primo compositio instrumenti equationis solis.
Explicit Iterumque alium in centro epicicli Iovis et Saturni et ligabo ad pedem cuiuslibet istorum clavorum unum filum de seta tenuissimum et equale sicud feci in Mercurio et in Luna.
Additional copies Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek, Cod. Guelf. 81.26. Aug. fol.
T & K TK 43
Additional information Benjamin, Fr. S.: John of Gmunden and Campanus of Novara, in: Osiris 11 (1954), 222-46 | Poulle, E.: L'équatoire de Guillaume Gilliszoon de Wissekerke, in: Physis 3 (1961), 223-51 | Price, D.J.: The equatorie of the planetis (Cambridge 1955)
Work 2Additional names Campanus de Novara
Title (standard) Utilitates instrumentorum Campani
Incipit Cum autem volueris equare solem per instrumentum predictum
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks Suite du texte précédent, aussi d'après la "Theorica planetarum" de Campanus de Novara
Item no. 2
Folio no. 5v-6v
Explicit Directionem vero et stationem et retrogradationem istarum planetarum per istud instrumentum facile invenies quemadmodum de Mercurio superius docuimus. Nota quod modus operandi sequentium rotarum debet fieri in epicyclo vere circulationis et non in epicyclo oportune circulationis ut patuit supra.
Colophon Explicit.
Additional copies Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek, Cod. Guelf. 81.26. Aug. fol.
T & K TK 353
Work 3Title (standard) Tabula latitudinum civitatum
Language Latin
Subject 1 Geographie
Additional remarks Cette table semble avoir été copiée sur un original français comme le montrent les formes "Paris, Bruges, Liege, Coloigne, Londres, Tolette, Vienne, Valence, Cartage, Pise, Pavie, Genes, Florence" etc.
Item no. 3
Folio no. 6v
Work 4Title (standard) Notes sur la construction de l'astrolabe
Incipit Postquam complevimus almicantharat, restat nunc ponere modum designandi in eadem tabula
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 4
Folio no. 7r-9v
Rubric Rubrica ad faciendum et trahendum azimuth.
Other passages (...) | (8r) Rubrica ad describendum horas inequales in dictis tabulis. (...) | (9r) Rubrica ad faciendum rethe et primo ad faciendum zodiacum. (...) | (9v) Rubrica ad ponendum et describendum stellas fixas in rethi. (...)
Math. drawings (7v-8r) Figures
Work 5Author standard Johannes Fusoris
Title (standard) Tabula 35 stellarum fixarum
Incipit Ista sunt vera loca stellarum secundum longitudinem et latitudinem equata per magistrum Johannem Fusoris anno 1428; non tamen debent poni in astrolabio quia gradus cum quibus mediant celum in astrolabio poni debent.
Date & place 1428
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks La corne du Bélier (ß Arietis) figure dans cette table avec une déclinaison correcte en valeur absolue, mais méridionale au lieu d'être septentrionale. Cette faute est personnellement imputable au chanoine parisien Jean Fusoris; E. Poulle a cherché et retrouvé l'anomalie correspondante dans ces sortes de cartes célestes que sont les areignées des astrolabes: il a pu, ainsi, caractériser une quinzaine d'instruments comme issus, directement ou non, de l'atelier de Fusoris.
Item no. 5
Folio no. 10r
Additional texts (10r) Table de 40 étoiles, par ailleurs, inconnue
Tables Tables d'étoiles
Additional information Poulle, E.: Un constructeur d'instruments astronomiques au XVe siècle: Jean Fusoris | Sarton, G.: Introduction 3, 1497-8
Work 6Title (standard) Confectio tabularum
Incipit Medii motus planetarum scilicet Saturni, Iovis, Martis, Solis et Lune et veri motus Veneris, Mercurii et Capitis Draconis in una tabularum que si placet etiam sit tanta sicut una tabula cum almucantharat; illi sic fiunt: Primo oportet habere verissime calculatum ex tabulis Alfontii
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 6
Folio no. 10v-11v
Explicit figura de motibus planetarum per quam inveniuntur et mensurantur loca stellarum et celorum et figura regionum... et civitatum infra. Iste figure possunt fieri ex una tabula ut predictum est, una ex uno latere tabule et alia ex alio latere propter convenientiam quam habent quia sicut una mensurat celum sic per aliam mensuratur terra et ambe sunt perpetue veritatis sicut et cetere tabule.
Colophon Explicit.
Work 7Title (standard) Confectio et utilitas sphere noctis
Contents (11v-) Confectio; (12r-v) Utilitates
Incipit Spera noctis est quedam tabula rotunda et est divisa in 12 partes equales in quibus scribuntur 12 (menses) scilicet januarius, februarius, etc.
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 7
Folio no. 11v-12v
Explicit et simili modo poteris cognoscere horas noctis scilicet ponendo volvellam sicut dictum est et faciendo notam in zodiaco in linea ubi scriptum est media nox et mittendo postea illam notam supra horam noctis quam volueris habere et signum tangens orizontem in parte orientis erit ascendens in illa hora noctis. Et hoc est certissimum.
Other passages (...) | (12r) Utilitates spere nocte (sic!). Ad sciendum horas diei et noctis et ascendens in qualibet hora per speram nocturnam et quadrantem, que ambo debent esse in uno instrumento (...)
Math. drawings (12v) Figures
Additional information García Franco, S.: Instrumentos náuticos en el Museo naval (Madrid 1959), 112-23 | Millás Vallicrosa, J.M.: El libro de la Nova geometria de Ramon Lull (Barcelona 1953), 78
Work 8Additional names Profatius Judaeus
Title (standard) Supplementum ad tractatum quadrantis novi Profatii Judaei
Incipit Quadrans c k l qui ex 6^a parte
Language Latin
Subject 1 Astronomie | Mathematik
Printed copies Boffito, G./Melzi d'Eril, C.: Il quadrante d'Israel (Firenze 1922), 40-1
Item no. 8
Folio no. 13r-v
Explicit Demum centro eiusdem rotule radix lunaris regule est annexa.
Colophon Explicit.
Math. drawings (13v) Figures
Work 9Author standard Johannes Simon de Zelandia
Title (standard) Constructio et utilitates speculi planetarum
Incipit Ad utilitatem communem studentium in astrologia et specialiter medicorum quibus astronomia scientia plurimum est necessaria
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 9
Folio no. 14r-16v
Rubric Incipit speculum planetarum, in nomine Dei misericordis. Amen.
Explicit perpetuam habere veritatem de qua laudetur Veritas eterna per infinita secula.
Colophon Amen.
Other passages (...) (16r) Explicit speculum astrologicum. (...)
Work 10Author standard Costa ben Luca | Profatius Judaeus | Stefanus Arlandi
Title (standard) Practica sphaerae solide
Incipit Spera est corpus rotundum
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 10
Folio no. 17r-21r
Rubric Incipit practica spere solide cum utilitatibus suis. Et fuit liber iste translatus de arabico in hebraycum in Montepessulano per Prophatium Judeum et postmodum de hebrayco in latinum per magistrum Stephanum Arlandi phisicum B(r)archinone, anno Christi 1301, mense augusto, qui eum in certis capitulis reduxit. Capitulum primum de spera et partibus eius.
Explicit stellas vero fixas principales in constellationibus ipsis secundum earum logitudinem et latitudinem ab observatoribus approbatas in hoc instrumento locabis, ponendo filum in polo artico, longitudinem et latitudinem mensurando.
Colophon Deo gratias (...)
Additional copies Wolfenbüttel, Herzog-August-Bibliothek, Cod. Guelf. 81.26. Aug. fol.
Additional information Sarton, G.: Introduction 3, 426-7
Work 11Author standard Albertus Magnus | Johannes de Lineriis
Title (standard) Compositio instrumenti directorii
Incipit Accipe tabulam planam super cuius extremitate fiat circulus cuius centrum sit e et quadrabis ipsum duabus dyametris
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 11
Folio no. 21v-23r
Explicit secundum quod volunt aliqui, debet dirigi ante et retro.
Additional information Thorndike, L.: A history of magic and experimental science 3, 260
Work 12Title (standard) Canon supra tabulam directorii ad sciendum horas dierum
Incipit Nos intelligemus in dicto instrumento duas partes sicut regula iacet sic quod in una mediatate est scriptum ante, in alia vero medietate est scriptum post
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Folio no. 23r-v
Rubric Canon supra tabulam directorii ad sciendum horas dierum.
Explicit (23r) dirigit etiam errantes in mari, in itinere, in nemore, in loco obscuro nive(?) nebule et sub terra.
Tables (23v) Tabula directorii
T & K TK 924
Work 13Title (standard) Opus manuale in quo motus omnes longitudinales planetarum oculo discernantur
Incipit Fundamentum seu casamentum operis in quo debent omnia prefate intentioni pertinentia
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks Il s'agit d'un instrument imaginé en s'inspirant de l'équatoire attribué à Campanus de Novara. Une comparaison attentive s'imposerait avec le "Planetarium in tres partes distinctum" de Johannes de Dondis. L'incipit du prologue semble amputé du premier ou des deux premiers mots. La "Tertia pars" de ce traité sur les erreurs et le réglage de l'instrument n'a pas été copiée, les fol. 77-80 ayant primitivement été laissés en blanc à cet effet.
Item no. 12
Folio no. 25r-76v
Prolog (...) errantium siderum varios multiplicesque discursus quos longevis observationibus studiosa deprehendit antiquitas. Et pro ipsis aliquando accedentibus, aliquando recedentibus... ymaginatus sum, divino favente presidio, opus manuale imponere in quo motus omnes longitudinales qui stellis erraticis seu planetis ab auctoribus astronimis assignantur, cum suis circulis et ipsorum debitis quantitatibus occulo discernantur et omnia accidentia denotentur, que dictis astris ex suis motibus docent auctores accidere et observata experientia demonstravit, ac etiam loca cuiusque dictorum astrorum vera, omni quam voluerit hora presenti, quilibet possit accipere absque aliquo computationis et calculationis tedio ac si ad dictam horam cum tabulis fuerit operatus... Sumpsi autem huius mei propositi et ymaginationis exordium ex subtili et artificiosa ymaginatione Campani in constructione instrumentorum adequationis quam docuit in sua Theorica planetarum... Opus autem hoc in quo illius artificii constructio et usus et regimen docebuntur trifariam dividatur. In prima eius parte modus et qualitas compositionis huius operis demonstretur prout ego ipse de facto composui quanto manifestius et clarius materia patitur... In secunda vero parte modus aptandi et ordinandi... et qualis ex ipso secundo opere utilitas habetur. In tertia vero parte... quando per lapsum temporis aliqui oriantur errores quales et quanti sint in motu quolibet describantur et in quanto crescunt tempore, quomodo, quando sensibiliter creverunt, corrigantur ut, ipsis correctis, opus ad suos cursus debitos revertatur.
Explicit alius est inveniendi modus quem per te ipsum faciliter imagineris.
Work 14Title (standard) Compositio tabule elevationis signorum (inc.)
Incipit Pro compositione tabule elevationis signorum qualibet hora diei in qualibet regione et confectione horologiorum seu quadrantium ad solem serrvientium sic procedendum est. Habeas primo astrolabium bonum et bene correctum ad latitudinem tue regionis
Incipit 2 Condita itaque tabula tali elevationum seu altitudinum meridianarum signorum ac partium eorumdem ad elevationem polarem tue regionis, per ipsam plura horaria solaria confici possunt ad sciendas horas equales cuiuslibet diei, sole lucente (77rb)
Century 15 ex.
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks Construction des cadrans solaires
Item no. 13
Folio no. 77r-78r
Explicit ab initio autem Libre in finem Piscium, sole per meridiana australiave signa currente, in limbo minori et lineis cifris correspondentibus investigantur. (...)
Additional texts (79r) Longitudo inter duas civitates invenitur per duas considerationes scilicet initii unius et eiusdem eclipsis lune seu coniunctionis vel oppositionis seu alterius aspectus solis et lune.
Work 15Author standard Prosdocimo de Beldomandi | Robertus Castrensis
Title (standard) Canones utilitates astrolabii declarantes
Incipit Quia plurimi ob nimiam occursationem
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 14
Folio no. 81r-89r
Explicit Et si contingat regulam cadere in parte puncti, tunc operare ut superius ostensum est.
Work 16Title (standard) Fabrica astrolabii
Incipit Quamvis astrolabii tam modernorum quam veterum dicta habeantur pulcherrima
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks Cette "compositio brevis" semble faire pendant aus "canones astrolabii" des f.81-89; elle serait à comparer avec le texte: "Pro compositione astrolabii recipe tabulam ..." du ms. Paris Bibl. nat. lat. 7282, f.53-62. Les trois derniers mots du colophon ("sed nunc redeamus") sont rayés.
Item no. 15
Folio no. 89r-95r
Explicit et dicitur equus quia ex consuetudine sit in modum equi.
Colophon Hucusque intermisimus de diversis tractatibus sed nunc redeamus (...)
Work 17Title (standard) Tableau des coordonées géographiques de principales villes
Incipit Si scire desideras distantias inter duas civitates, primo scias longitudines et latitudines earumdem
Language Latin
Subject 1 Geographie
Additional remarks Avec une note
Item no. 16
Folio no. 95v
Tables (95v) Tableau des coordonées géographiques de principales villes; on y relève en particulier: Tholosa (longitudo: 40º15', latitudo: 39º44'), Parisius (40º30', 48º50'), Colonia (37º20', 49º50'), Mechlina (44º25', 51º12'), Traiectum (43º45', 51º30'), Erfordia (24º0', 51º0')
Blank leaves 96r
Work 18Title (standard) Tabula altitudinis solis in finibus horarum ad latitudinem 51 graduum
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks Dans la table précédente 51º0' est la latitude d'Erfurt, mais elle peut aussi bien désigner celle da la Zelande.
Folio no. 96v-97v
Additional texts (97v) Notes sur les distances d'Utrecht à Tolède et à Paris
Tables (96v) Tabula altitudinis solis in finibus horarum ad latitudinem 51 graduum | (97v) Tables de conversion des milles en degrés de méridien et vice versa
Math. drawings (96'r-97r) Figures d'astrolabes sans doute plus anciennes et intercalées à la reliure
Work 19Additional names Campanus de Novara | Ptolemaeus
Title (standard) Compositio et utilitates instrumenti dicti speculi astrorum generalis
Contents (98r-) Compositio; (99v-101v) Utilitates
Incipit Habeatur lamina rotunda plana
Incipit 2 Amodo ad utilitates transeamus istius instrumenti. Prima utilitas est habere notitiam quatuor ventorum principalium et eorum collateralium (99v)
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 17
Folio no. 98r-101v
Rubric Incipit tractatus speculi astrorum generalis.
Prolog Ad laudem et honorem omnipotentis Dei et preces quorumdam meorum sociorum ac etiam magistrorum, opus incepi astrorum speculi generalis secundum principia et conclusiones Ptholomai et Campani Novariensis. Hoc opus in duobus se extendit, id est in compositione instrumenti et in modo operandi, eo facto. Prius de compositione est agendum.
Explicit Decima utilitas dat medico certam diem et horam a principio morbi sui petientis... due pinnule in diametro c. d. e. per circulum equinocialem figantur una ad d. alia ad e., situatio perpandiculi ad c datur.
Colophon Et sic est finis.
Work 20Title (standard) Notes sur l'astrolabe et le quadrant
Incipit Accipe tabulam quam volueris et cuiuscumque quantitatis et facies in ea circulum cuius dimidium dyametri sit simile dimidio dyametri eius quod cadit ex matre infra limbum
Language Dutch | Latin
Subject 1 Astronomie | Mathematik
Item no. 18
Folio no. 102r-115r
Rubric Capitulum preambulum ad rethe et tabulas.
Explicit Item dit quadrant nemt alleens ghelnc dat aensicht van den astrolabium die selve manier dat zodiacus dat orison.
Additional texts (115r, d'une autre main) Ad habendum radicem medii motus lune et eius argumenti; inc.: "Queratur medius motus lune ex tabulis ad aliquem diem notabilem vel ad ultimum diem alicuius mensis completi in meridie (...)", expl.: "(...) si argumentum fuerit 12 signa vel circa tunc nichil addatur medio motui lune quia medius et verus sunt idem seu equales." En suite une table. | (115r) Note faisant allusion à un calendrier qui ne se retrouve pas dans le manuscrit; inc.: "Nota quod tabula veri motus solis precedentis kalendarii est equata ad annum Christi 1441. Si igitur, ad annum 1441, velis scire verum motus (sic!) solis, quere precedenti kalendario diem in quo vis scire locum solis et numerus scriptus a dextris illius diei indicabit tibi verum locum solis in meridie presentis diei et hoc usque ad finem istius anni. In sequenti(bus) vero annis (...)", expl.: "(...) et sic habebis tabulam veri motus solis renovatam ad magnum ciclum id est ad usque 76 inclusive."
Work 21Title (standard) Tabula 25 stellarum
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Publ. descriptions Poulle, E.:L Peut-on dater les astrolabes médiévaux?, in: Revue d'histoire des sciences 9 (1956), 320
Item no. 19
Folio no. 115v
Additional copies Paris, Bibliothèque Nationale, Lat. 7294, f.24v
Work 22Additional names Messahala
Title (standard) Tabula 31 stellarum fixarum verificatarum Parisius per armillas
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Publ. descriptions Poulle, E.:L Peut-on dater les astrolabes médiévaux?, in: Revue d'histoire des sciences 9 (1956), 313 et n.1
Additional remarks Généralement annexée au traité d'astrolabe de Messahala
Item no. 20
Folio no. 116r
Work 23Title (standard) Notes sur la composition de l'horologium viatorum ou chilindrum
Incipit Ad habendum horologium iacens eque distanter orizonti, forma primo circulum rotundum in pergameno vel papiro de quocumque volueris; tunc divide illum in quatuor partes equales
Language Dutch | Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 21
Folio no. 117r-123r
Explicit Supradicta figura quadrantis pro compositione chilindri... et hoco modo inveniet infallibiliter altitudines 12 signorum meridianas a terra requisitas ad compositionem quandrantis vel chilindri.
Other passages (...) (117r) elevatio poli in Traiecto inferiori est 51 g. 50 m (...)
Math. drawings (122v) Figure avec la précision: "Altitudines solis ad latitudines 51 graduum et 58 minutarum."
Work 24Title (standard) Ad capiendum horas in nocte cum spera noctis
Incipit Primo per foramen quod est in medio spere noctis, considera seu respice directe polum articum
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 22
Folio no. 123r
Rubric Ad capiendum horas in nocte cum spera noctis.
Explicit iterum vide an per mensem, vel dimidium, vel plus, vel minus et sic indicabis horas infallibiliter.
Work 25Author (ms.) Emilianus
Author standard Emilianus
Title (standard) Divers tables pour la latitude de 51º50'
Incipit Gradus horarum in captibus et medietatibus 12 signorum pro compositione chilindri: latitudo 51 graduum et 50 minutorum
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Additional remarks C'est-à-dire pour la latitude d'Utrecht
Item no. 23
Folio no. 123v-124r
Tables (123v) Gradus horarum in captibus et medietatibus 12 signorum pro compositione chilindri: latitudo 51 graduum et 50 minutorum; (123v) Ista tabula docet quantum de 5 in 5 diebus movetur margarita in quadrante in linea medii celi, hoc est in meridie; (123v) Ascensio solis in meridiana in circulis hic notatis pro compositione quadrantis pro inscriptione horarum equaliter ad latitudinem 51 gr. et 50 minutorum; (124r) Note sur la graduation de la mappemonde; (124v) Hec est horologia tabula inventa ab Emiliano que vocatur de agricultura. Vertas te igitur ad solem et nota initium loci, deinde computa quot pedes continentur in umbra causata ex corpore tuo et inspice hanc tabulam et mensem in que es et valet pro rusticis; (124v) Tabula hec docet quot horis ascendat quodlibet signum in zodiaco | (123v) Gradus horarum in captibus et medietatibus 12 signorum pro compositione chilindri: latitudo 51 graduum et 50 minutorum; (123v) Ista tabula docet quantum de 5 in 5 diebus movetur margarita in quadrante in linea medii celi, hoc est in meridie; (123v) Ascensio solis in meridiana in circulis hic notatis pro compositione quadrantis pro inscriptione horarum equaliter ad latitudinem 51 gr. et 50 minutorum; (124v) Hec est horologia tabula inventa ab Emiliano que vocatur de agricultura. Vertas te igitur ad solem et nota initium loci, deinde computa quot pedes continentur in umbra causata ex corpore tuo et inspice hanc tabulam et mensem in que es et valet pro rusticis; (124v) Tabula hec docet quot horis ascendat quodlibet signum in zodiaco
Work 26Additional names Johannes de Sacrobosco
Title (standard) Notes diverses
Contents (125r) De urinis; Cisio ianus; Note de comput manuel; (125v) Table des sept climats d'après le "Tractatus de sphaera" de Johannes de Sacrobosco; Tables et notes sur le passage du soleil dans chacun des signes du zodiaque
Incipit Urina non visa, cum tibi venerit aliqua questio a viris vel mulieribus que infirmantur, tunc respice signum ascendentem, illa hora questionis hoco modo: si Luna sit ibi in prima domo vel in sexta, tunc infirmatur in cerebro
Language Latin
Subject 1 Astrologie | Astronomie | Computus | Medizin
Item no. 24
Folio no. 125r-v
Other passages (...) (125r) si Mercurius, in stomacho. | (C)isio Janus epi sibi vendicat (...) | Ad sciendum etatem lune (...)
Tables (125v) Table des sept climats d'après le "Tractatus de sphaera" de Johannes de Sacrobosco: "Tabula longitudinum climatum et initii et finis et medii ipsorum"; (125v) Tables et notes sur le passage du soleil dans chacun des signes du zodiaque
Blank leaves 126v-127r
Work 27Author (ms.) Judeus Prefatius | Petrus de Sancto Audomaro (ed.)
Author standard Petrus de Sancto Audomaro | Profatius Judaeus
Title (standard) Quadrans novus
Incipit Quoniam conceditur opus istius instrumenti opere astrolabii prevalere
Language Latin
Subject 1 Astronomie | Mathematik
Additional remarks A Petro de Sancto Audemaro anno 1309 correctus
Item no. 25
Folio no. 128r-138r
Rubric Incipit novus quadrans judei Prefatii (sic!) de Montepessulano correctus a magistro Petro de Sancto Audomaro.
Explicit inveniet has duas tabulas adinvicem mirabiliter concordantes ut si similis accipiatur locus perpendiculi utriuslibet tam in scale (sic!) quam in limbo. Brevior tamen non est ita sufficiens sicut maior quia scala non est ita particulatim distincta sicut limbus. Sequuntur tabule scale.
Math. drawings (138r-138'r) Figures pour la construction de quadrans novus
Additional information Zinner, E.: in: Archeion 18 (1936), 326
Work 28Title (standard) Horologium concavum
Incipit Horologium tam pro horis equalibus quam inequalibus factum in concavitate medie spere
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Item no. 26
Folio no. 138'v-139r
Rubric Horologium concavum.
Tables (139r) Tabula arcuum et horarum diei et noctis in principiis 12 signorum ad latitudinem 51 graduum
Work 29Author standard Gerbertus | Hermannus Contractus | Lupitus Barchinonensis
Title (standard) Utilitates astrolabii (inc.)
Incipit Quicumque astronomi(c)e peritiam discipline et celestium sperarum circulorum geometricaliumque mensurarum scientiam diligenti veritatis inquisitione
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Printed copies Bubnov, N.: Gerberti opera mathematica (Berlin 1899), 114 | Migne: Patrologia latina 143, 389-90
Additional remarks Le texte semble incomplet et corrompu.
Item no. 27
Folio no. 139r-v
Explicit verbi gratia si est 2^a pars de 90 gradibus, tunc erit ibi 45 almicantarat in astrolabio et quilibet almicantarat representat 2 gradus et faciunt 90 gradus. Si est 3^a pars de 90 gradibus, tunc erunt 30 almicantarat et quilibet representat 3 gradus. Si 5^a pars tunc erunt 18 almicantarat. Si 6^a pars tunc erunt 15 quia sescies 15 faciunt 90.
Additional information Díaz y Díaz, M.C.: Index scriptorum, 149 (Nr. 609) | Millás Vallicrosa, J.M.: Assaig d'història de les idees fisiques i metemàtiques a la Catalunya medieval (Barcelona 1931), 169-76
Work 30Title (standard) Horoscope selon les 12 maisons
Contents Figura celi anno 1418, 15 die martii, hora 11^a ante meridiem; Tabula ascensionum signorum in circulo recto
Language Latin
Subject 1 Astrologie
Additional remarks Donnant l'état astrologique du ciel, le 15 mars 1418-1419
Item no. 28
Folio no. 139v
Rubric Figura celi anno 1418, 15 die martii, hora 11^a ante meridiem.
Additional texts De la main du s.16, probablement delle du "Magister Martinus Medienburchensis", donateur de ce manuscript: "Longitudo Medenburgen, civitatis Zelande insule, ab occidente vero 24 gradus; latitudo eiusem, id est differentia zenith ab equinoctiali, 51 gradus et 2'".
Tables (139v) Tabula ascensionum signorum in circulo recto
Work 31Author standard Alfraganus | Johannes Hispalensis
Title (standard) De scientia astrorum
Incipit (140v) Numerus mensium Arabum et latinorum
Language Latin
Subject 1 Astronomie
Publ. descriptions Carmody, F.: Arabic astronomical and astrological sciences in Latin translation (Berkeley 1955), 114 (Nr. 17, 1a)
Printed copies Carmody, F.J.: (Berkeley 1943)
Item no. 29
Folio no. 140r-154r
Rubric Liber Alfragani philosophi. Differentia prima in annis Arabum et latinorum
Explicit iamque patefecimus de eclipsi Solis et Lune quod sufficiat si Deus voluerit.
Work 32Title (standard) Notes de géographie
Contents (154v) Note sur les sept climats et leurs correspondances astrologiques; (155r) Croquis du monde habitable selon le schéma classique d'un T inscrit dans un O avec une note
Incipit Mundus iste dividitur secundum sui latitudinem in 7 climatibus quorum primus dicitur dyameros, et est Indorum, et dominatur Saturnus
Incipit 2 Secundum Plinium et alios vetustos cosmographos: Terre forma est rotonda, unde et orbis est dicta. Hoc est centrum in medio mundi ut punctus in circulo qui nullo fulcitur fulcimento sed divina potentia sustentatur
Language Latin
Subject 1 Astrologie | Geographie
Publ. descriptions Destombes, M.: Contribution pour un catalogue des cartes manuscrites 1200-1500 (Paris 1952) | Miller, K.: Die ältesten Weltkarten (Stuttgart 1895), 116-7
Item no. 30
Folio no. 154v-155r
Explicit subdivisiones autem istarum partium lucide patent in figura mundi que ad hoc depicta est et partita secundum climata per maria, terras, regiones ut alibi patet.
Work 33Title (standard) Notes relatives à l'astrologie et à la prévision du temps
Contents (155v) De clavibus Lune; (156r) De coniunctione vel oppositione que precedit introitus Solis in Arietem; (156r-v) De quinque dignitatibus planetarum in signis
Incipit In omni lunatione notande sunt claves Lune et quomodo Luna se habeat in istis quoad mansiones eius, scilicet considerando si huiusmodi claves Lune cadant in mansione humida, sicca aut temperata
Incipit 2 Sunt enim 12 claves Lune in quibus mutationes aeris frequenter contingunt
Language Latin
Subject 1 Astrologie
Item no. 31
Folio no. 155v-156v
Rubric De clavibus.
Explicit tam de die quam de nocte est eorum particeps Luna.
Other passages (...) tunc istis consideratis, tempora aliorum clavium satis patebunt intuenti. | (156r) In coniunctione vel oppositione que precedit introitus Solis in Arietem, si tunc signum ascendens sit aquaticum (...) quasi idem fieret de ventis. | Nota quod in signis sunt quinque dignitates planetarum que sunt domus, exaltatio, triplicitas, terminus et facies et quelibet planeta (...)
Work 34Author standard Alcabitius | Johannes Hispalensis
Title (standard) Liber introductorius
Incipit Singulus (sic!) circuli signorum dividitur in 12 partes equales
Language Latin
Subject 1 Astrologie
Publ. descriptions Carmody, F.: Arabic astronomical and astrological sciences in Latin translation (Berkeley 1955), 144-5 (Nr. 27, 1a)
Additional remarks Paraphrase anonyme d'après la traduction de Johannes Hispalensis
Item no. 32
Folio no. 162r-175r
Rubric (Rubrique de la main du s.16, sans doute celle de "magister Martinus Medienburchensis") Alchabicii Mauri hispalensis astronomie intro(du)cotrium de iudiciis astrorum.
Explicit Et proiciuntur universa hec ab astris. Introduximus has partes novissimas et si est narratio ei debilis, ne dimitteremus ad quod posset esse introductorium in magisterium iudiciorum astrorum et sic est finis.