PAL

Jordanus


Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Cod. Guelf. 105. Gud. lat.

Short title Agrimensorenhs. (G) | Agrimensores veteres
Century 10 | 9
Owner’s notes (1r, Scrivers Hand) Repertus hic Gromaticorum Excerptorum liber in finibus Galliae Belgicae impressusque Parisijs anno 1554 a Petro Galandio et Had. Turnebo Lutetianis doctoribus viris doctissimis. Ex hoc ipso codice expressa est Parisiensis editio.
Previous owners "In der Bibliothek des Klosters S. Bertin zu S. Omer gefunden, kam diese Hs. zunächst an Adr. Turnebus, später an P. Scriver, darauf an Marquard Gudius und erst nach dessen Tode (1689) nach Wolfenbüttel" (Blume). War 1807 -1814 in Paris, wie der rote Stempel auf Bl.2 und 112v noch zeigt. | Corbie; S. Bertin in S. Omer; Adr. Turnebus; P. Scriverius; Marquard Gude
Material Membr.
Height × width 270 x 215
No. of leaves 112
Cover Roter Schaflederband wie #4305.
Initials etc. Überschriften in Unzialbuchstaben, die auch sonst vielfach verwandt sind, anfangs meist rot. Initialen anfangs rot, grün oder schwarz, später stets schwarz.
Decorations viele z.T. farbige Zeichnungen
Printed catalogs M. Folkerts, "Ma. mathematische Hss. in westlichen Sprachen in der Herzog August Bibl. Wolfenbüttel. Ein vorläufiges Verzeichnis" Centaurus 25 (1981) 26-8 # 26 | O. v. Heinemann, Die Hss. der Herzog August Bibliothek. 4: Die Gudischen Hss. bearb. v. Köhler und Milchsack (Wolfenbüttel 1913, Nachdruck 1966) 141-143 # 4409
Publ. descriptions Ebert 21; C. Thulin, "Die Handschriften des Corpus Agrimensorum Romanorum", Aus dem Anhang zu den Abhandlungen der k. pr. Akad. d. Wiss. v.J. 1911 (Berlin 1911) 58-69; P. Lehmann, Franz Modius (München 1908) 111. 113. | N. Bubnov, Gerberti postea Silvestri II papae Opera Mathematica (Berlin 1899) 459-465; C. Thulin, "Die Handschriften des Corpus Agrimensorum Romanorum", Abhandlungen der k. pr. Akad. d. Wiss. 1911 (Berlin 1911) 42-72; B.L. Ullmann, "Geometry in the mediaeval quadrivium", Studi die bibliografia e di storia in onore di Tammaro de Marinis Bd. 4 (Vatikan 1964) 263-285 (besonders S. 274); B. Bischoff, "Hadoard und die Klassikerhss. aus Corbie", Mittelalterliche Studien 1 (Stuttgart 1966) 49-63 (besonders S. 60 und 62, Anm. 38) | Wesley M. Stevens, "Compotistica et astronomica in the Fulda school", Saints, Scholars and Heroes. Studies in Medieval Culture in Honour of Charles W. Jones, hg. v. Margot H. King und Wesley M. Stevens (Collgeville 1979) 27-63 (besonders 59, A. 37; B. Bischoff, "Hadoard und die Klassikerhss. aus Corbie", Mittelalterliche Studien 1 (Stuttgart 1966) 49-63 (besonders S. 60); N. Bubnov, Gerberti postea Silvestri II papae Opera Mathematica (Berlin 1899) XVIII. XC. CII. 162-179 (Ed.) 398-400. 459-465 (Beschr.); C. Thulin, "Die Handschriften des Corpus Agrimensorum Romanorum", Abhandlungen der k. pr. Akad. d. Wiss. 1911 (Berlin 1911) 42ff und öfter.
Source Folkerts | Folkerts (1981) | Heinemann (1913)
Type of source cat.
Source’s source insp.
Work 1Title (standard) Notizen
Contents Die Notizen betreffen die Ausgabe des Turnebus
Additional remarks ursprünglich leeres Blatt.
Folio no. 1
Work 2Author standard Balbus | Julius Frontinus
Title (standard) Expositio et ratio omnium formarum (exc.)
Contents Gegen Ende in Unordnung
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 91,1-95,4
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 1 | 26.1
Folio no. 1r-2r | 2r-3r
Work 3Author standard Constantinus augustus imp.
Title (standard) De finium regundorum ad Tertulianum u.p. comitem diocesseos Asiane
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 267,2-275,14
Item no. 2
Folio no. 3r-6r
Work 4Author standard Paulus
Title (standard) libro XXIII ad edictum post alia
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 276, 24-26
Item no. 3
Folio no. 6r
Work 5Title (standard) Item post alia
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 277, 9,10
Item no. 4
Folio no. 6r
Work 6Author standard Julius Frontinus
Title (standard) De agrorum qualitate 1.I.II.
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 1-27,9
Item no. 5
Folio no. 6r-9v
Work 7Author standard Aggenus Urbicus
Title (standard) Commentum in J. Frontinum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 1, 6-26,26
Item no. 6
Folio no. 9v-19v
Work 8Title (standard) Zeichnungen
Item no. 7
Folio no. 20r-25v
Work 9Author standard Siculus Flaccus
Title (standard) De condicionibus agrorum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 134,14 - 165,24
Item no. 8
Folio no. 26r-39r
Work 10Title (standard) Nomina limitum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 246,24 - 249,28
Item no. 9
Folio no. 39r-v
Work 11Author standard Balbus
Title (standard) Expositio et ratio omnium formarum | Genera lineamentorum
Incipit Gradus habet pedes duo semis
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 95,5-10. 96,21-97,13. 98,11-103,11. 103,17-104,6. 104,13-105,12. 105,16-106,8 | K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 95,5.96,21-97,13. 98,11-103,11. 17-104,6. 13-106,8
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 10 | 26.2
Folio no. 38v-43r | 39v-44r
Rubric Incipiunt genera lineamentorum.
Explicit ex tribus circumferentibus et duabus rectis.
Work 12Author standard Euclides
Title (standard) Elemente I Def. 1-12. 14. 13. 15-23, Post. 1-5, Ax. 1. 3. 2. 7, Prop. 1-3 mit Beweisen | Exzerpte Mb | Liber primus
Contents Boethius
Incipit Punctum est cuius pars nulla est
Century 9/10
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 377,1-381,21 | M. Folkerts, "Boethius" Geometrie II, ein mathematisches Lehrbuch des Mittelalters (Wiesbaden 1970) 174-217 | M. Folkerts, Boethius 174
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 11 | 26.3
Folio no. 43r-45v | 44r-46v
Rubric Euclidis liber primus
Explicit ea quae est AG. quod oportebat facere.
Work 13Author (ms.) Kygenus
Author standard Hyginus | Hyginus Gromaticus
Title (standard) De limitibus constituendis
Incipit Ab hoc exemplo antiqui mensuras agrorum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 167,3-208,4
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 12 | 26.4
Folio no. 45v-67r | 46v-68r
Rubric Inc. kygeni augusti liberti de limitibus constituendis
Explicit rei presentis forma describamus.
Colophon Explicit liber hygeni gromaticus.
Work 14Author standard Hyginus
Title (standard) De limitibus et condicionibus agrorum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 113,13-18. 115,15-123,17
Item no. 13
Folio no. 68v-141v
Work 15Title (standard) Litterae singulares
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 340,10-22
Item no. 14
Folio no. 141v-142r
Work 16Title (standard) Terminorum diagrammata
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 340,24-342,12
Item no. 15
Folio no. 72r-73r
Work 17Title (standard) Ordines finitionum ex diversis auctoribus
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 342,13-343,19
Item no. 16
Folio no. 74r-v
Work 18Author standard Arcadius | Vitalis
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 348,20-345,22
Item no. 17
Folio no. 74v-75v
Work 19Author standard Gaius | Theodosius
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 345,23 - 346,31
Item no. 18
Folio no. 74v-75v
Work 20Author standard Latinus | Mysrontius
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 347,1-348,15
Item no. 19
Folio no. 76v-77r
Work 21Author standard Mago | Vegoia
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 348,16-350,16
Item no. 20
Folio no. 77r-78r
Work 22Author standard Vegoia
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 350,17-351,11
Item no. 21
Folio no. 78r-v
Rubric Idem Vegoiae Arrunti Veltymno
Work 23Author standard Arcadius Augustus
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 351,12-352,6
Item no. 22
Folio no. 78v-79r
Work 24Author standard Vitalis
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 352, 7-25
Item no. 23
Folio no. 79r-v
Work 25Author standard Faustus | Valerius
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 353,1-28
Item no. 24
Work 26Title (standard) De iugeribus metiundis
Incipit De iugeribus metiundis Kastrenses iugerus quadradtus habet p(erticas) CCLXXXVIII
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 354,1-356,20
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 25 | 26.5
Folio no. 79r-81r | 80r-82r
Explicit tot igitur quadratas perticas in hoc agro esse dicimus.
Work 27Title (standard) Finium regundorum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 276,1-280,19
Item no. 26
Folio no. 82r-83r
Work 28Title (standard) Item post alia
Printed copies Turnebus, S. 180f
Item no. 27
Folio no. 83v-84r
Work 29Author standard Gaius
Title (standard) Libero III ad legem XII tabularum
Item no. 28
Folio no. 84r
Work 30Title (standard) Lex Mamilia, Roscia, Pedvces, All(i)ena, Favui
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 263,1-266,4
Item no. 29
Folio no. 84r-85r
Work 31Title (standard) Liber coloniarum II
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 252,2-262,12
Item no. 30
Folio no. 85r-89r
Work 32Title (standard) Litterae singulares
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 357,2-358,8
Item no. 31
Folio no. 89r-v
Work 33Title (standard) Ratio limitum regundorum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 358,10 - 366,9
Item no. 32
Folio no. 89v-96r
Work 34Title (standard) De casis litterarum montium in ped. V. fac. pede uno
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 331,8-228,27
Item no. 33
Folio no. 96r-99v
Work 35Title (standard) Expositio litterarum finalium
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 325,11-327,3
Item no. 34
Folio no. 99v-101v
Work 36Author standard Isidorus Hispalensis
Title (standard) Etymologiae (exc.) | Interpretatio ubi supra de finibus agrorum
Contents Etymologiae XV 14. 15. 13, u.a. über Maße. (Anderes Initium) De mensuris agrorum. Mensura est quicquid pondere, capacitate, longitudine, altitudine, latitudine animoque finitur. (Anderes Initium) De agris. Ager latine appellari dicitur, eo quod in eo agatur aliquid
Incipit Item interpretatio ubi supra de finibus agrorum. Fines dictae eo quod agri funiculis sunt divisi
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 366,10-370,1
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 26.6 | 35
Folio no. 101r-102r | 102r-103r
Explicit centuria id est iugera ducenta.
Work 37Author standard Hyginus | Hyginus Gromaticus
Title (standard) De limitibus constituendis
Incipit A voce exemplo antiqui mensuras agrorum
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 167,3-17. 206,15-207,4
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 26.7 | 36
Folio no. 103r-v
Rubric De limitibus constituendis
Explicit ab eis strigas et scamna vocaverunt.
Work 38Title (standard) Ex libris Dolabellae
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 302, 1- 304, 7
Item no. 37
Folio no. 103v-105r
Work 39Author standard Marcus Iunius Nipsus
Title (standard) Liber II
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 290,17-292,1
Item no. 38
Folio no. 105v
Work 40Author standard Latinus
Title (standard) De terminibus (exc.)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 305,1-306,29
Item no. 39
Folio no. 106r-107r
Work 41Author standard Gaius
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 307,1-13
Item no. 40
Folio no. 107r
Work 42Author standard Vitalis
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 307,14-20
Item no. 41
Folio no. 107r
Work 43Author standard Faustus | Valerius
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 307,21-308,24
Item no. 42
Folio no. 107r-108r
Work 44Author standard Frontinus
Title (standard) Liber secundus (exc.)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 42,21-43,17
Item no. 43
Folio no. 108r-v
Work 45Author standard Latinus
Title (standard) Feldmeßkunst (?)
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 309,1-25
Item no. 44
Folio no. 108v-109r
Work 46Title (standard) Mensurarum genera | Über Maße
Incipit Mensurarum genera sunt XII digitus, unica, palmus
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 339,1-19
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 26.8 | 45
Folio no. 108v | 109v
Explicit versus habet pedes VIII (m) DCXL.
Work 47Title (standard) De mensuris secundum geometricae disciplinae rationem (exc.) | Über Maße und Gewichte
Contents (anderes Initium) De ponderibus. Ponderum pars minima calculus est; (anderes Initium) De mensuris in liquidis. Mensurarum in liquidis coclear est pars minima
Incipit Mensura est iuxta isidorum quicquid pondere, capacitate, longitudine, latitudine, altitudine animoque finitur
Printed copies K.Lachmann, in: F. Blume, K. Lachmann, A. Rudorff, Die Schriften der römischen Feldmesser (Berlin 1848) I 371,-376,13
Additional remarks Foliierung wie im Codex; die Blattzahlen bei Heinemann sind stets um 1 größer.
Item no. 26.9 | 46
Folio no. 109r-111v | 110r-112v
Rubric In dei nomine pauca de mensuris secundum geometricae disciplinae rationem ex voluminibus eruditorum virorum excerpta incipiunt.
Explicit Duo chori culleum quod sunt modia LX.