PAL

Jordanus


Berlin, Staatsbibliothek zu Berlin, Ms. Phillipps 1833

Old shelfmarks Meerman 719
Short title Abbo Von Fleury | Abbo von Fleury, Arithmetisch-chronologische Schriften | arithmetisch-chronologische Arbeiten Abbos von Fleury
Century 10
Owner’s notes (62) Hic est liber sancti ben. (d.h. benedicti floriacensis)
Previous owners Fleury; Paris, Jesuiten; G. Meerman; Th. Phillipps | Fleury. Die Hs. ist das 2. Drittel des ehemaligen Bandes 628 der Jes. Bibliothek (dessen Anfang (Solinus Meerm. 713) fehlt).
Material Membr.
Format 4 maj.
Height × width 230 x 200
No. of leaves 62
Gatherings 3bogige Lage, 6 Quaternionen (letzter zerstört), 7 Bll. (54-60)
Cover Neuband (holl. Meerman 719)
No. of hands verschiedene
Type of writing klein und zierlich; noch rt-Bindung
No. of columns (meist) 2
Initials etc. in rot und grün gezeichnete Kreisfiguren und Mischung der Tabellenschrift aus schwarz, rot und grün. Überschriften uncial
Decorations Kreisfiguren
Printed catalogs M. Folkerts, "Mittelalterliche mathemathische Hss.in westlichen Sprachen in der Berliner Staatsbibliothek. Ein vorläufiges Verzeichnis. K.R. Biermann zum 60. Geburtstag", Mathematical Perspectives. (New York (1981) 84 # 66 | V. Rose, Die lat. Meerman-Hss. des Sir Thomas Phillipps in der Königlichen Bibliothek zu Berlin (Berlin 1892) 308-315 # 138
Publ. descriptions Beschreibende Verzeichnisse der Miniaturen-Hss. der Preußischen Staatsbibliothek zu Berlin. 1. Band: J. Kirchner, Die Phillipps-Hss. (Leipzig (1926) 21-2; N. Bubnov, Gerberti postea Silvestri II papae Opera Mathematica (Berlin 1899 = Hildesheim 1963) XX | N. Bubnov, Gerberti postea Silvestri II papae Opera Mathematica (Berlin 1899 = Hildesheim 1963) XVIII.XX (Beschreibung) XCVI; Stevens, Compotistica, S. 56 A.28; Van de Vyver, "Les oeuvres inédites d'Abbon de Fleury", Revue Bénédictine 47 (1935) 139
Source Folkerts (19.3.1979) | Folkerts (1981) | Rose (1892)
Type of source cat.
Source’s source insp.
Work 1Author standard Macrobius
Title (standard) In somnium Scipionis cap. II, 7.8
Incipit Quomodo V zone celi superiacent quinque zonis terre. Hoc quoque tractatu
Item no. 1
Folio no. 1r
Explicit invenies
Math. drawings 2 Kreisfiguren
Work 2Author standard Victorius
Title (standard) Calculus
Contents Tabellen am Schluß unvollständig ausgefüllt
Incipit Incipit liber calculi quem victorius conposuit | Incipit prefatio de ratione calculi. Unitas illa unde omnis multitudo numerorum procedit
Printed copies ed. Hervag. (Bas. 1563) T. 1 p. 147-158; = Migne, Patrol. Lat. 90, 677-80 | G. Friedlein, "Victorii calculus ex codice Vaticano editus", Bullettino Boncompagni 4 (1871) 443-463
Additional remarks (1v-21v) mathematisch, der Rest der Hs. ist computistisch.
Item no. 2 | 66.1
Folio no. 1v- | 1v-3r
Prolog Incipit praefatio de ratione calculi. Unitas illa unde omnis multitudo numerorum
Explicit usque ad IIII. et sic usque ad finem.
Colophon Explicit praefatio. Incipit liber calculi quem Victorius conposuit.
Tables (2r-3r) Tabellen | (nach der Praefatio) Zahlentafeln, die aber nach der 15. Säule abbrechen
T & K TK 1601
Work 3Author standard Hrabanus Maurus
Title (standard) De computo cap. 65.66.68.71.77.80
Incipit Numerus annorum ab initio mundi usque in adventum Christi
Item no. 3
Folio no. 3v
Work 4Author standard Isidorus Hispalensis
Title (standard) Etymologiae I,44
Incipit Effemeris namque appellatur unius diei digestio
Item no. 4
Folio no. 3vb-4ra
Work 5Title (standard) Über den Mond
Incipit Arguemtnum ad inveniendum cotidie in quo vel in qua parte signi sit luna
Item no. 5
Folio no. 4rb
Work 6Author standard Beda
Title (standard) De ratione temporum cap. 17-19
Incipit Item aliter. Si quis calculandi minus idoneus
Printed copies Migne, Patrol. Lat. 90, 394 v.2
Folio no. 4vb
Explicit et in sinistro mensium nomina.
Work 7Title (standard) Gedicht über anni communes, embolismi und saltus lunae
Incipit Ex novenis atque denis. volo annis canere
Item no. 6
Folio no. 5ra-5va
Explicit dixere castalides.
Work 8Author standard Pseudo-Cyrillus
Title (standard) Brief an Pachominus
Contents 19 Zeilen: Merkverse der Engelsbotschaft über den 19jährigen Zyklus
Incipit None aprilis norunt quinos
Printed copies Migne, Patrol. Lat. 90, 708
Item no. 7
Folio no. 5va
Rubric Angelica tabula
Explicit quindene constant tribus adeptis.
Additional texts (5va?) Argumenta lunae; Legimus in epistolis grecorum
Math. drawings (6r) 5 grosse noch nicht ausgefüllte Kreisfiguren
Blank leaves 6v
Work 9Author standard Alcuinus
Title (standard) Dial. de rhetorica
Contents Füllsel auf ursprünglicher Titelseite
Printed copies Migne, Patrol. Lat. 101, 946
Item no. 8
Folio no. 7rb
Additional texts (7ra) Quid sit malum. Quid ergo dicunt... (16 Zeilen)
Work 10Author standard Abbo Floriacensis
Additional names Victorius
Title (standard) Kommentar zum Calculus des Victorius
Contents (7vb) Incipit tractatus de numero. mensura et pondere; (16vb) lib. II; (20rb) De numero mensura et pondere
Printed copies (teilweise ediert) N. Bubnov, Gerberti postea Silvestri II papae Opera Mathematica (Berlin 1899 = Hildesheim 1963) 199-203 | N. Bubnov, Gerberti postea Silvestri II papae Opera Mathematica (Berlin 1899 = Hildesheim 1963) 197-203 und 299
Item no. 66.2 | 9
Folio no. 7v-21v | 7va-21vb
Rubric Incipit explanatio in calculo victorii quam ysagogen arithmeticae placeat dicere
Prolog Calculum victorii dum quondam fratribus qui manu sancti desiderii pulsabant
Explicit et decies XX sunt ducenti, et decies quini sunt L.
Additional texts (21vb-22vb) Füllsel
Line drawings (7v.9.16v) mit hübschen Anfangsbuchstaben in Federzeichnung mit roter Anfärbung
T & K TK 183
Work 11Author standard Macrobius
Title (standard) In somnium Scipionis I,21 | Zodiacus
Incipit Est enim zodiacus circulus cui ascriptum est
Item no. 10
Folio no. 21va
Work 12Author standard Isidorus Hispalensis
Title (standard) Etymologiae 3,31-33
Incipit Mundus appellatus est quia semper im motus (!) est
Folio no. 21va
Work 13Title (standard) Computus
Incipit Prima igitur anno preparationis bissexti
Printed copies (22va) ed. Bedas Werke (Bas. 1563) I, 539; = Migne 94, 641-655
Item no. 11
Folio no. 21vb
Explicit posset ingredi.
Additional texts (22ba) Qui quod de uno decembre specialiter...; (22va) In primo anno embolismi hoc est in ogdoado tertio...
Work 14Title (standard) 12 Monatstabellen für die Schaltjahre des 19 jährigen Cyclus | De embolismorum ratione coputus
Printed copies Beda, Werke (Bas.1563) I 267-78; = Migne Patrol. Lat. 90, 787-99
Item no. 12
Folio no. 23-28v
Work 15Title (standard) Tabelle
Printed copies Migne, Patrol. Lat. 90, 734; (29v-30v) Ps. Beda Migne, Patrol. Lat. 90, 803-6
Item no. 13
Folio no. 29r
Additional texts weitere Tabellen
Work 16Title (standard) Ordo solaris anni
Incipit Incipit ordo solaris anni cum litteris a sancto hieronimo super positis
Printed copies Migne, Patrol. Lat. 90, 810 | Ps. Beda Migne, Patrol. Lat. 90, 805
Item no. 14
Folio no. 31
Tables (29v-32) Tafeln mit Erklärungen
Work 17Author standard Abbo von Fleury
Title (standard) Computus
Incipit de luna et his quae ad lunam pertinent
Printed copies (Tafeln) Migne, Patrol. Lat. 90, 727
Item no. 15
Folio no. 33v
Rubric Compotus vulgaris qui dicitur ephemeridia abbonis de feria
Tables Tafeln mit Erklärungen
Work 18Title (standard) Tabula ad totam rationem compoti utilis
Printed copies (40v-41r) Migne, Patrol. Lat. 90,734 und 751; (42v-43r) Migne, Patrol. Lat. 90, 737; (43v-44r) Migne, Patrol. Lat. 856-8; (Abbo Prolog) Migne Patrol. Lat. 90, 823-6; (Cicli decemnovenales) Migne, Patrol. Lat. 90, 859-78, 825-54, 855-56 | 90, 735
Folio no. 34r-
Additional texts (45r) Ps. Beda (=Abbo), Prolog
Tables (40v-41r) 2 Tafeln mit Erklärungen; (42v-43r) Übersichtstabelle; (43v-44r) Tafeln; (44v) Tafel; (46-53) Cicli decemnovenales
Math. drawings (35-40) rotae mit Erklärungen (Kreisfiguren)
Work 19Title (standard) Dies lune cum numeris suis
Item no. 16
Folio no. 53v
Additional texts (dazwischen) 28 Buchstaben-Zahlen des griechischen Alphabets mit den übergeschriebenen Zahlenwerten
Math. drawings Figur mit Erklärungen
Additional copies Berlin, Ms. Phillipps 1833, 55r
Work 20Author standard Petosiris
Additional names Nechepso
Title (standard) Brief an Nechepso
Contents Übersetzung des bekannten griech. Briefes P. an Nechepso über den Ausgang von Krankheit u.a. Dingen
Incipit De his quae a me ad humane vite cautelam inventa sunt
Printed copies Fabric. B. Gr. IV, 160 Harl.; Iriarte Codd. Gr. Matrit. p. 338
Item no. 17
Folio no. 53v
Rubric Petosiris micipso regi salutem
Work 21Title (standard) Cyclus post dyonisium (frag.)
Contents in Quadrate (z.T. farbige, rote, gelbe, grüne und doppelfarbige für die Concurrentes und Indictiones) geteilt (mit griech. und lat. Buchstaben) für die Anfangsjahre der 28 cycli von 532-1045. Die Fortsetzung davon, nebst wieder Erklärungen der griech. Zahlen und Weisungen folgt auf dem umgekehrt beschriebenen (jetzt einzelnen ) Bl. 55 der Schlusslage, das die untere Hälfte des verlängerten Bl. 54 darstellt.
Item no. 18
Folio no. 54v
Additional texts (55v) weitere Zusätze: Concordia epactarum cum septimanis
Work 22Author standard Abbo von Fleury
Additional names Giraldus | Vitalis
Title (standard) Brief an Giraldum et Vitalem
Incipit Amatorum Christi amator. A. Floriacensium
Printed copies P. Varin, Bulletin des comités historiques T. I (1849) 117-127
Item no. 19
Folio no. 56-57ra
Rubric Epistola abbonis floriacensium abbatis ad gkrbldxm (giraldum) et xktblem (vitalem)
Explicit ab ipsis cunabulis erudivit. Vale.
Additional texts (57v) Ultimus XXVIII cyclorum decemnovenalium (a.d. 515-33); Primus cyclus decemnovenalis (a.d. 534-52); Secundus cyclus decemnovenalis (a.d. 533-571)
Additional copies Chartres # 55 (jetzt 75 des Cat. dép. XI,40
Work 23Author standard Abbo von Fleury
Title (standard) Brief
Incipit Humilis floriacensium rector. AB. suis fratribus et filiis pusillis et magnis
Item no. 20
Folio no. 58
Rubric Epistola abbonis de anno deminicae passionis. quid ipse quid dyonisius senserit
Explicit de lime terre formasset. Valete.
Work 24Author standard Beda
Title (standard) De temporibus, cap. XLVII
Incipit Quia lunaris circulus decennovenalis est
Printed copies Migne Patrol. Lat. 90, 492
Folio no. 58v
Rubric Beda refert in libro de temporibus. capitulo XLVII
Work 25Author standard Beda
Title (standard) De temporibus, cap. XLV
Incipit Loquens de magno circulo pasche
Printed copies Migne Patrol. Lat. 90, 520
Folio no. 59r
Rubric Sequitur beda in eodem libri cap. LXV
Work 26Title (standard) Laterculus
Contents vergleichende Tabelle über Dyionisii ordo und die Verior assertio (der annorum domini, mit dem Unterschied von 21 J., von 1045=1076 an)
Folio no. 60
Tables Tabelle
Work 27Title (standard) Osterberechnung
Item no. 21
Folio no. 61
Rubric Ad initium quadragesime vel diem festum paschae inveniendum
Tables Tabelle
Work 28Title (standard) Computus hispanorum
Contents im ganzen 10 Canones
Incipit Si vis scire quot luna luceat
Item no. 22
Folio no. 61v
Rubric Compotus hispanorum secundum antiquam consuetudinem romanorum