PAL

Jordanus


Erfurt, Wissenschaftliche Allgemeinbibliothek, Ampl. Quart. 361

Old shelfmarks 19. mathematice
Century 14/I
Place of origin engl. Herkunft
Language Latin
Composite ms. Composite of 7 mss.
Material Membr.
Format 4 gr.
No. of leaves 156
Numbering Bei einzelnen Nrr. Foliierung mit arab. Zahlen noch aus dem 14. Jh.; es fehlen jedoch die Zahlen 28, 31, 36, 55-59, 67-70, 77-79, 140, 146-147, 173-174 teils vielleicht aus Versehen, teils infolge späterer Spoliation, denn }in. aus dem 15. Jh.: custodiatur liber iste quesumus devote a puerorum manibus, ne simile contingat quod in eo olym accidit ut patet visibiliter de duobus foliis clam depositis et tempore penitencie restitutis (vielleicht auf Nr. 9 u. 10 resp. 42 u. 43 bezüglich); von anderer Hand: item 157 folia.
Gatherings Hefte verschieden stark, zumeist Quinternen u. Sexternen; z. T. rot, z. T. schwarz umrahmte Eckwortkustoden
Cover Holzdeckel mit rotem, roh gepreßtem Lederüberzug
Condition Zwischen Bl. 51v u. 52 wohl ehemals 5 jetzt fehlende Blätter
Printed catalogs Schum, Wilhelm: Beschreibendes Verzeichniss der Handschriften-Sammlung zu Erfurt (Berlin 1887), 601-6
Source Schum, Wilhelm
Type of source cat.
Source’s source insp.
Work 1No. of ms. part I (1-40v)
No. of hands 2 Hände
Type of writing engl. Kursive (14 in.)
No. of columns 2 Kol.
Decorations einfacher, roter Schmuck
Work 2Author standard Campanus de Novara
Title (standard) Theorica planetarum
Incipit Clementissimo patri
Subject 1 Astronomy
Item no. 1
Folio no. 1-22
Initial lines in. (15 ex.) Sub Veneris latere deberet nemo latere, / nam mala venere plurima de Venere | in. Inhaltsverzeichnis in engl. Kursive (14 med.) beginnend: Hec sunt contenta in hiis quaternis; dazu in deutscher Hand: 42 opera tam utilia quam extensa
Explicit docuimus.
Colophon Expl. th. Camp. de civitate Novaria super motibus et magnitudinibus plan.
Additional copies ErfA F. 394, 92-110v
Work 3Author standard Albumasar
Title (standard) Abbreviatus
Incipit Cum sint planete 7, Saturnus
Item no. 2
Folio no. 22v-23v
Explicit XII de quibus nunc supersedeo.
Colophon Expl. lib. qui vocatur flores Album. abbreviatus et iste est liber ipsius composicione factus.
Work 4Additional names Anselmus Ferrarius
Title (ms.) Experimenta naturalia 88 numero
Title (standard) Experimenta naturalia (exc.)
Incipit De serpentibus ad circulum convocandum: accipe pottum
Item no. 3
Folio no. 24-24v
Dedication Suus suo amicus amico Anselmo Ferrarius (?) ...; rogasti ..., Anselme, ut ea que de libro comprehensionis multorum, quem nuper eciam transtuli in Toleno (!) a lingua Arabica in Latinam ... breviloquio describerem ... accipe igitur LXXX et octo naturalia experimenta ... firmam.
Explicit multum melius.
Work 5Author standard Marcus Graecus
Title (standard) Liber ignium
Incipit Nunc incipiet liber ignium a Marcho Greco compositus, cuius virtus est efficacia ad comburendos tam in mari quam in terra acque oppositus dat lumen immensum.
Item no. 4
Folio no. 24v-26
Colophon Expl. lib. ig.
Work 6Title (standard) Secreta philosophorum
Incipit Iste liber quem pre manibus habemus vocatur secr. scil. phil. et intitulatur
Item no. 5
Folio no. 27-40v
Rubric Inc. lib. s. ph.
Explicit usui reserva.
Colophon Expl. s. ph. Cum horam coniunccionis duorum planetarum ... coniunccionis eorum.
Work 7No. of ms. part II (41-51v)
No. of hands 1 Hand
Type of writing etwas jünger, englisch
Decorations bunter Schmuck nur beabsichtigt
Work 8Author (ms.) Iohannes Toletanus (?) (tr.)
Author standard Haly Rodohan | Johannes Hispalensis | Ptolemaeus
Title (standard) Centiloquium
Incipit Sciencia stellarum ex te et illis est.
Item no. 6
Folio no. 41-47
Rubric Inc. lib. fructuum arboris Ptol. a mag. Ioh. Tol. tranl. ab Arabico in Latinum continens 100 sermones et dicatur centiloquium.
Explicit namque error esset, si videretur illi, et ego Deum deprecor, ut te diligat;
Colophon dirigat et perf. e. huius translacio 3^a die mensis Marcii, 2^a die Gunedi primi anni Arab. 309; D. gr. eius pie matri.
Additional copies ErfA F. 377, 54v-62v; F. 380, 130-139
T & K TK 1403
Work 9Author standard Gerardus Cremonensis
Title (standard) Theoria planetarum
Incipit Circulus ecentricus vel egresse cuspidis
Item no. 7
Folio no. 47v-49v
Explicit que incipit ab ariete.
Additional copies ErfA F. 178, 81-83v; F. 376, 95v-100v; F. 394, 128v-130v
Work 10Title (ms.) Tractatus quidam utilis valde ad medicinam
Title (standard) Ad medicinam (Tract.)
Incipit Sciendum quod in prima genitura mundi
Item no. 8
Folio no. 50-51v
Rubric Inc. etc.
Explicit Mercurius respicit omnes colores equaliter.
Colophon Expl. etc.; Deo I. et gl. per inf. sec., am.
Work 11Title (standard) Tractatus de nive, tonitruo et aliis impressionibus aeris
Item no. 9
Folio no. ehemals wohl auf 5 jetzt fehlenden Blättern
Initial lines Apercio portarum cum aliis notabilibus (v. infra N. 45)
Work 12No. of ms. part III (52-126v)
No. of hands 1 Hand
Type of writing eckige Kursive (14 med.) mit klobigen Schäften, die auch engl. Herkunft sein kann
Initials etc. Hauptinitialen rot od. schwarz verziert
Decorations bunter Schmuck; namentlich im Anf. gut gelungene Zeichnungen, zumeist in roter Tinte ausgeführt
Work 13Author standard Johannes Hispalensis | Messahala
Title (standard) De coniunctionibus
Incipit (1. vollst. Abschn.) Cap. 5^m de eclipsi lune. Dixit Messehala oportet te considerare
Subject 1 Astronomy
Condition Anf. herausgerissen
Item no. 10
Folio no. 52
Explicit ex secretis sciencie astror. et perfectus est Messehala transl. a Ioh. Hyspaniensi ex Arab. in Lat.
Colophon De presenti termino laus Marie filio, am. Deo gr. Deo I. ... sec., ave Maria.
Additional copies ErfA O. 82, 186-189
Work 14Title (standard) Notae de origine ventorum
Incipit Quoniam creator vidit sine calore
Item no. 11
Folio no. 52v
Explicit ventum generare.
Work 15Title (standard) Theorica una brevis et pulchra
Item no. 12
Folio no. 53-55v
Work 16Author standard Profatius
Title (standard) Textus quadrantis
Incipit Quoniam sciencia artis astronomie non completur
Item no. 13
Folio no. 56-58v
Explicit denotabit tibi digitos umbre recte.
Glosses etc. (am Rand; s. 15) Hic absunt 4 folia
Additional copies ErfA F. 394, 130v-135
Work 17Title (standard) Textus cylindri
Additional remarks Text fehlt (siehe Randbemerkung 58v)
Item no. 14
Work 18Title (standard) Tractatus de dispositione segetum in omni tempore anni
Incipit Papilio habet 2 sidera
Item no. 15
Folio no. 59
Explicit planeta sub dominio solis.
Work 19Title (standard) De septem figuris planetarum
Incipit Antiqui philosophi sapientes in 7 figuris
Item no. 16
Folio no. 59-59v
Explicit usque ad novem. Expl. De pr. ter. sit l. et h. Deo.
T & K TK 110
Work 20Title (standard) Elucidationes canonum almanach
Incipit Ut vera loca cuiuslibet planete
Subject 1 Astronomy
Item no. 17
Folio no. 60-61v
Explicit devia tollat.
Colophon Expl. quedam e. bone.
T & K TK 1625
Work 21Title (standard) Geomantia secundum situs domorum
Incipit De statu corporis questio proponatur, utrum debeat meliorari.
Item no. 18
Folio no. 62-68
Rubric (nach Kapitelverzeichnis) In nom. Patr. et Fil. et Spir. s. Inc. g. div. p. 12 d. De statu corporis. | Inc. geom. divisa per duod. dom.
Explicit de perversitate perversarum sentenciabis. De presenti termino laus Marie filio, am.
T & K TK 392
Work 22Title (standard) Geomantia
Incipit Acquisicio in ariete continetur.
Item no. 19
Folio no. 68-69
Explicit processionem figurarum. Expl.
T & K TK 28
Work 23Title (standard) Geomantia
Incipit Tutela exiens in 1. significat regem.
Item no. 20
Folio no. 69-70v
Rubric Inc. de signif. figurar. in singulis dom.
Explicit fortunatum relinquet. Expl.
Additional texts Notule: Quando lineas in rege ... multitudinem sanguinis.
T & K TK 1593
Work 24Title (standard) Geomantia
Incipit Prima dom. habet signif. voluntatem.
Item no. 21
Folio no. 70v-74
Rubric De signif. duod. dom.
Explicit invenitur utilia.
Colophon Expl. iudicia. De presenti etc.
T & K TK 1091
Work 25Author standard Hugo Sanctallensis
Title (ms.) Liber geomantie
Title (standard) Super artem geomantiae
Incipit Arenam limpidissimam a nemine.
Item no. 22
Folio no. 74v-79
Rubric In nom. Dom. inc. lib. geom.
Explicit egrum minus dolere. Expl.
T & K TK 127
Work 26Author standard Campanus de Novara
Title (standard) De quadratura circuli
Incipit Aristotelis in eo qui de cathegoriis libro inscribitur
Subject 1 Math.
Item no. 23
Folio no. 79-80
Explicit circulus tali ac tanto quadrato.
Colophon Expl. qu. c. ed. a mag. Camp. Rome. Rem novam ... fine seculi.
Additional texts (andere Hand) Tu qui te presumpseris hic quadrasse circulum ... antequam quadraveris finietur seculum.
Additional copies ErfA F. 178, 138-139v; Q. 385, 51-53
T & K TK 136
Work 27Title (standard) De initiis annorum et ab origine mundi et ab incarnatione Salvatoris numeratorum, epactarum, indictionum, concurrentium, circulorum decemnovennalium
Item no. 24
Folio no. 80
Work 28Author (ms.) Legicester | Leycester
Author standard Robertus Castrensis
Title (ms.) Tractatus bonus valde de computo
Title (standard) Tractatus de computo
Incipit Ex usu.
Item no. 25
Folio no. 80-85
Initial lines In nom. dom. I. Chr. qui est auctor temporum
Rubric Cap. prim. de dierum diversa acceptacione
Explicit concursu 6. ferie non revellunt; D. gr.
Colophon Expl. tract. Leycester
Work 29Title (standard) Registrum pulchrum motuum planetarum et algorismi
Incipit Populus ad lunam
Item no. 26
Folio no. 85-87
Explicit quadries mille milia.
Work 30Title (standard) De mensuris et ponderibus
Incipit Mensura iuxta Ysydorum
Item no. 27
Folio no. 87-87v
Rubric De mensuris
Explicit octuagesima eius pars. De presenti ...
Work 31Title (standard) Algorismus fractionum
Incipit In primis nota quod non plura signa
Subject 1 Math.
Item no. 28
Folio no. 87v
Rubric Alg. in fract.
Explicit sextorum est secunda.
Colophon Expl.
Work 32Author standard Guillelmus Anglicus
Title (standard) Tractatus de urina non visa
Incipit Ne vel ignorancie vel pocius
Item no. 29
Folio no. 88
Explicit erat emoptoycus (!) et ptisicus.
Colophon Expl. tract. d. u. n. v. De presenti termino laus Marie filio, am. Deo gr. Deo I. ... sec., ave Maria
Additional copies ErfA F. 37, 49v-51; F. 361, 52
T & K TK 906
Work 33Title (standard) Quaestiones de intentione, rege et aliis
Item no. 30
Folio no. 89v-96v
Work 34Author (ms.) Iohannes Yspalensis (tr.) | Messehalach
Author standard Johannes Hispalensis | Messahala
Title (standard) De receptione
Incipit Invenit quidam vir ex sapientibus librum ex libris secretorum
Item no. 30
Folio no. 89v-94
Rubric Inc.
Explicit iungebatur ad hoc nutu Dei. De present ...
Work 35Author (ms.) Messehalach
Author standard Messahala
Title (standard) Tractatus de cognitione
Incipit Tractatus de cog. vel int. refertur a Messehalla. Precepit M. ut constituas
Item no. 30
Folio no. 94-95v
Rubric In nom. Dom. et misericordie inc. tr. de cog. et refertur ad
Explicit hac arte minus docti erant.
Colophon Expl.
Additional copies ErfA Q. 348, 88-89
Work 36Author standard Hermes
Title (standard) Centiloquium
Incipit Dixit Hermes quod sol et luna post
Item no. 30
Folio no. 95-96v
Rubric In nom. Dei
Explicit nunquam procurab(is) cum Deo auxilio.
Colophon Expl. tract. de iudiciis 100 proposicionum. De presenti ...
Additional copies ErfA F.386, 50-50v
Work 37Author (ms.) Cehelbenbis Israelite
Author standard Zael
Title (standard) Scientia iudiciorum et astrorum
Incipit Scito quod 12 sunt signa
Item no. 31
Folio no. 96v-113v
Initial lines In nomine matris eiusdem cum filio
Explicit in deposicione regis, si Deus voluerit.
Colophon Finitur liber Cehelbenbis Israelite (?) in sciencia iud. astr. cum perfeccione universi libri cum laude Dei et euis auxilio.
T & K TK 1411
Work 38Title (standard) Dictamen pulchrum de terminis astrologicis
Incipit O fili mi, felicius ut vivas atque cicius
Item no. 32
Folio no. 114-116v
Explicit provisore domus. De presenti ...
Work 39Title (standard) Notae variae astronomicae
Item no. 33
Folio no. 116v-117
Work 40Author standard Arnaldus de Villanova
Title (ms.) Tractatus de iudiciis astrorum in quantum pertinet ad medicum
Title (standard) Tractatus de iudiciis astrorum
Incipit Circa signa
Item no. 34
Folio no. 117-119v
Rubric Inc. brevis tr. introductorius ad iudicia astr., quant. pert. ad medicum introducendum tam de signis ... preeligendum.
Explicit De presenti ...
Colophon Expl. parva et generalis introd. ad iudicia astrorum.
Work 41Author standard Hippocrates
Title (standard) Astrologia
Subject 1 Astrology
Item no. 35
Folio no. 119v-121
Explicit sin autem morietur. De presenti ...
Work 42Title (standard) Tractatus de sexta domo et suis quaestionibus
Incipit Hec domus significat infirmitates.
Subject 1 Astrology
Item no. 36
Folio no. 121-123v
Rubric Cap. in sex. d. de suis quest.
Explicit ille pro quo queritur est infirmus. De presenti ...
T & K TK 598
Work 43Title (standard) Tractatus de ominibus stellarum
Incipit Scito quod omen <omnes - TK 1410> quod figurant stelle.
Subject 1 Astrology
Item no. 37
Folio no. 123v-124v
Explicit propter diversitatem horum planetarum et harum domorum. De presenti ... Domino. D. gr. am. am. per inf. sec D. l. et gl.
T & K TK 1410
Work 44Title (standard) Tabulae de gradibus, puteis, terminis et cetera
Incipit (Tafel & Text) Si fiat questio de nativitate et sint planete in gradibus
Item no. 38
Folio no. 125-126
Explicit luna femora. De presenti ... amen.
T & K TK 1448
Work 45Author (ms.) Rubertus Lyncolinensis
Author standard Robertus Grosseteste
Title (standard) Tractatus de cometis
Incipit Ptholomeus in hoc libro crinitas et crinitarum nomina.
Subject 1 Astronomy
Item no. 39
Folio no. 126-126v
Rubric Inc. tract. dom. Ruberti Lync. de cometis.
Explicit fatetur cuius est signum.
Colophon D. gr. Expl. tr. d. R. Lyncolin. de com. De presenti ... filio.
Work 46No. of ms. part IV (127-133)
Type of writing kleine, spitze Kursive (kaum rein deutsch)
Work 47Title (standard) Liber imbrium
Incipit Cum multa et varia de imbrium cogn.
Item no. 40
Folio no. 127-128
Explicit occurrunt sed steriles.
Work 48Author (ms.) Iaffer
Author standard Albumasar | Iaffer
Title (ms.) Liber pluviarum
Title (standard) Liber imbrium
Incipit Universa astronomie iudicia
Item no. 41
Folio no. 128-129
Rubric Inc. lib. pluviarum edit. a Iaffer phil Egypt. astrologo.
Explicit discrimina et determinata particio.
Work 49Title (standard) De dispositione pluviae et aeris
Incipit Vent. cogn. ex pluviarum experiencia.
Item no. 42
Folio no. 129v
Rubric Experta cognicio ymbr. et ventorum.
Explicit austrum et eurum aquarius et pisces locantur.
Work 50Title (standard) Liber de apertione portarum
Incipit De urbe igitur obsessa, si quis fecerit.
Item no. 43
Folio no. 129v
Rubric Capitulum de urbe obsessa
Explicit astrologi prudencia congruum extorquebit iudicium.
Additional copies ErfA Q. 365, 51-52; Q. 374, 86-86v
Work 51Title (standard) Tabula de mansionibus solis et lunae
Incipit (Text) Luna existente in domo sua in principio sui diei
Subject 1 Astrology
Item no. 44
Folio no. 130-130v
Explicit (Text) in algaraa aculaus. Expl. D. gr. Laus et matri.
Work 52Title (standard) De dispositione rerum venalium
Incipit Pro rerum venalium statu habita questione. Oriens cum ventus.
Item no. 45
Folio no. 129v-131
Explicit residuum prestat incrementum. D. l. et hon.
Work 53Title (standard) De altitudine, magnitudine et spissitudine coeli
Incipit Expl. tr. de spissitudine orbium. (rot) D. gr. | Quia divina scriptura utitur altitudine.
Item no. 46
Folio no. 132v-133
Explicit 10º luna, 11º Mercurius.
Additional texts (von 2. Hand) Angabe der Länge u. Breite von Paris u. Tremonia | Nota quod semidyameter cuiuslibet planete ... a luna ad solem 31250.
Work 54No. of ms. part V (134v-140)
No. of hands gleiche Hand wie 52-126v
Type of writing eckige Kursive (14 med.) mit klobigen Schäften, die auch engl. Herkunft sein kann
Initials etc. Hauptinitialen rot od. schwarz verziert
Decorations bunter Schmuck; namentlich im Anf. gut gelungene Zeichnungen, zumeist in roter Tinte ausgeführt
Work 55Title (standard) Textes quadrantis
Item no. 47
Folio no. 134v-135v
Explicit figura subscripta. Expl. D. gr. am.
Colophon Quoniam tota doctrina data.
Work 56Author (ms.) Petrus de S. Adamaro (com.) | Profacio Marciliensis | Profacius Iudeus
Author standard Petrus de Sancto Ademaro | Profatius Judaeus
Title (standard) Ars et operatio novi quadrantis
Incipit Accipe igitur tabulam eream.
Item no. 48
Folio no. 135v-140
Rubric Ars et operacio nomi quadr. editi a mag. Profacio Marciliensi operis utilitate et faccionis facilitate omnia astronomie instrumenta, ut dicit in prologo, excedentis et postea a Petro de S. Adamaro (!) Parisiensi diligenter correcti et perfecti.
Explicit quantitatem spere.
Colophon Expl. nov. quadrans Prof. Iud.
Additional copies ErfA Q. 351, 51-62; Q. 352, 97-99v; Q. 386, 102v-105v
T & K TK 18
Work 57No. of ms. part VI (141-154)
Type of writing kleine, spitze Kursive (deutsch ?)
Work 58Title (standard) Aenigma algoristicum
Subject 1 Math.
Item no. 49
Folio no. 141
Work 59Title (standard) Notae de proportionibus
Incipit Si prima 6^a quantitatum.
Subject 1 Math.
Item no. 50
Folio no. 141-141v
Explicit 10 ad 4, sicut 5 ad 2. Deo laus.
Work 60Title (standard) Notae de sphaeris celestibus
Incipit Notandum: spere celestes racione situs.
Subject 1 Astronomy
Item no. 51
Folio no. 141v
Explicit inferiorum disposuit ea sic Deus gloriosus qui sit bened. in sec., am. Deo laus.
Work 61Author (ms.) Ioh. de Pitcham ({in. Index) | Ioh. de Pitza | Iohannes de Pisa (Amplonius)
Author standard Johannes Pecham
Title (standard) De sphaera
Incipit Corporum principalium mundanorum naturam, figuras
Subject 1 Astronomy
Item no. 52
Folio no. 142-147
Explicit penitenciam petens sicubi defeci.
Colophon Expl. sp. mag. Ioh. de Pitza.
Work 62Title (standard) Elucidatio super tractatum de minutiis
Incipit a) Quoniam cuiuslibet quantitatis. | b) Sunt autem quedam subtilia de numeris. | c) In primis nota quod non sunt plura signa.
Subject 1 Math.
Item no. 53
Folio no. 147-151v
Rubric a) Inc. tr. brevis et utilis de min. In nom. Dom. | c) Inc. alg. alius in alfra...
Explicit a) continere quadratum. Expl. | b) nichil potest esse residuum. | c) sextorum est 2^a.
Colophon c) Expl. algor. in fract.
T & K TK 1268
Work 63Title (standard) Tractatus ad iudicia
Incipit Postquam determinatum est de illis que necessaria.
Item no. 54
Folio no. 152-154
Explicit integrum testimonium. (rot) Expl.
Work 64No. of ms. part VII (154-156v)
No. of hands gleiche Hand wie 52-126 & 134v-140
Type of writing eckige Kursive (14 med.) mit klobigen Schäften, die auch engl. Herkunft sein kann
Work 65Author (ms.) Abbas de Seyntalben
Author standard Ricardus de Wallingford
Title (ms.) Rectangulus
Title (standard) Compilatio de rectis angulis <Rectangulum>
Incipit Rectangulum et remedium tediosi et difficilis operis armillarum eodem tempore quo composuimus albeon hoc est sub a. Chr. 1326 conceptus (!) ad rectificandum loca.
Date & place 1326 (154); 1336 (TK 1342)
Subject 1 Math.
Item no. 55
Folio no. 154-156v
Explicit instrumenta sciri possunt, ponimus istic finem.
Colophon Expl. rectangulus abbatis de Seyntalben. De pres. term. l. et h. Dom.
T & K TK 1342