PAL

Jordanus


Cambridge, Magdalene College, Pepys 2329

Short title Arithmetica Jordani, etc.
Century 15
Precise date 1407 (early)
Previous owners It was given to Peterhouse in 1472. In the old register of that College it is entered second among the books given by Roger Marchall (see my Catalogue, p. 23). Leland saw it at Peterhouse(Collectanea iv. 21): in 1556 it appears in a list of books borrowed from Peterhouse on 6 May by Dr. John Dee to be returned in 1558. Another book (Ashmole MS. 424), which was borrowed at the same time, was presented to him by Peterhouse in 1564 in exchange for some printedbooks, and it is likely that our MS. became his property on the same terms. It figures as no. 91 in the list of his MSS. made in 1583. (See my List of MSS. formerly owned by Dr. Dee, Bibliogr. Soc. 1921, pp. 7, 12, 25). It was in Pepys' possesion in 1697 when the Catalogi MSS. Angliae was published, and its contents are entered as separate items there (see the heading).
Composite ms. 2 parts
Material Membr.
Height × width 12 1/2 x 9 3/4 in.
No. of leaves 224 + 4
Gatherings 2 fly-leaves left 1-15^12 16^8 17-9^12 2 fly-leaves.
Binding leaves On the fly-leaf: "Ad laudem gloriam et honorem domini nostri Ihesu Christi ac beatissime Virginis Marie matris eius et sancti Raphaelis medicorum post deum principis ac monarche qui et medicina dei appelatur. Ego Rogerus Marchall arte medicus collegi huius sancti Petri Cantebr. dudum socius do lego et concedo hunc librum arismetrice Jordani cum aliis collegio antedicto inibi perpetuis carceribus mancipandum ad usum sociorum eiusdem Collegii antedicti". Then follows a list of contents in Marchall's hand. On the fly-leaf <at the end ?> is another table of contents, not in Marchall's hand.
Cover Binding: original, white skin over boards, clasps gone. Rebacked by Pepys and lettered "Pet. House Miscel. MSS." On the second cover is a label protected with horn, inscribed: Arithmetica Iordani cum comento / Theorica planetarum cum arte equandi / eosdem per instrumentum geometricum / Tabula Alfonsi cum canone sequente / Campanus de compoto ecclesiastico cum aliis / Ex dono magistri Rogeri Marchall.
No. of columns 2 cols. (mostly)
Lineation 31 lines.
Marginal annotations Well written.
Printed catalogs C.M.A. 6767-76, 6778, 6780-4. | James, M.R., A Descriptive Catalogue of the Library of Samuel Pepys III (1923) 86-9. | James, M.R., A Descriptive Catalogue of the Manuscripts in the Library of Peterhouse (1899) 353-6 <the description is literaly the same as in James, Pepys III, 1923>.
Source Folkerts | James (1923)
Type of source cat. | pvt. notes
Source’s source insp.
Work 1Title (ms.) Varia, inter quae:
Work 2Scribe(s) Servatius Tomlinger, of Munich.
Precise date 1407
Place of origin Paris
No. of ms. part I
Initials etc. This division has fine initials added by what I think is an Italian hand.
Decorations There are good diagrams, and three excellent "volvels", i.e. moveable diagrams of the spheres, etc., on several layers of discs of paper: bronze, gold, and silver paper are used here. They occur on 64b, 7ea, 92b.
Work 3Author (ms.) Iordanus
Author standard Jordanus
Title (ms.) Arithmetica
Contents The text consists of text and comment.
Incipit Unitas est esse rei per se.
Initials etc. The initial has a shield paly of six arg. and gules.
Printed catalogs Singer, D.W., Hand-list of scientific mss. in the British Isles dating from before the sixteenth century # 277; cf. Transactions of the Bibliographical Society 15 (1917-9) 185-99.
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 26.
Item no. 1
Rubric Inc. liber primus Iordani de nemore de elementis arismetrice artis.
Explicit assignare est possibile.
Colophon Expl. distinctio decima et per consequens totus liber de elementisarismetrice artis magistri Jordani de nemore scripta parisius per manus seruatii tomlinger de bauaria aº d^i m^mo quadricentesimo septimo 8^a die post festum penthecoustes finitus liber est iste.
Math. drawings With marginal diagrams.
T & K TK 1600
Work 4Author (ms.) Johannes de Sacro Bosco
Author standard Johannes de Sacrobosco
Title (ms.) Algorismus de integris
Incipit Omnia que a primeua rerum origine
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 24.
Item no. 2
Folio no. 45
Rubric Inc. Algorismus de integris (Johannis de Sacro Bosco)
Explicit tam in numeris quadratis quam in cubicis.
Colophon Expl. algorismus de integris.
Work 5Author (ms.) Joh. de Lineriis
Author standard Johannes de Lineriis
Title (ms.) Algorismus de minuciis
Incipit (text) Modum representacionis minuciarum phisicarum et vulgarium demonstrare
Incipit 2 Quia in fraccionibus duo sunt numeri.
Printed catalogs Singer, D.W., Hand-list of scientific mss. in the British Isles dating from before the sixteenth century # 267; cf. Transactions of the Bibliographical Society 15 (1917-9) 185-99.
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 23.
Item no. 3
Folio no. 50
Rubric Algorismus de minuciis (M^ri Joh. de Lineriis)
Explicit 4^a 9^arum 3^a 6^arum 2^a et 3^arum integer, etc., etc., etc.
Colophon Expl. algorismus de minuciis.
Work 6Author (ms.) Campanus
Author standard Campanus
Title (ms.) Theorica planetarum
Incipit Primus phylosophie pater principium (?) ipsius negocium in principia tria dispertitur
Item no. 4
Folio no. 54
Rubric Inc. theorica planetarum Campani
Explicit quemadmodum de mercurio supra docuimus.
Other passages (at top) Theorica planetarum optima cum equatorio eiusdem secundum Campanum
Math. drawings In this tract are the best diagrams (astronomical) and the volvels mentioned above.
Work 7Author (ms.) Nicholaus horesme
Author standard Nicolaus Oresmius
Title (ms.) De proporcionibus proporcionum
Contents Two definitions follow.
Incipit Omnis rationalis opinio de uelocitate motuum
Printed catalogs Singer, D.W., Hand-list of scientific mss. in the British Isles dating from before the sixteenth century # 287; cf. Transactions of the Bibliographical Society 15 (1917-9) 185-99.
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 28.
Item no. 5
Folio no. 93b-110b
Rubric Tractatus magnus et utilis de proporcionibus proporcionum mag^ri nicholai horesme
Explicit his ergo 4^tum capitulum finiatur tu autem domine miserere mei.
Colophon Expl. 4^m capitulum de proporcionibus huius tractatus editus (?) a reuerendo. mag^ro Nicolao horesme (mar. al. horem) scriptus per me seruatium.
Blank leaves (at the end) A page is left blank for the beginning of the next tract.
Work 8Author standard Jordanus
Title (ms.) De commensuratione celestium (aceph.)
Incipit refert et etiam posterius videbitur.
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 28.
Item no. 6
Folio no. 111b
Explicit et ipse nescio quomodo super hoc iudex decreuit apollo.
Colophon Expl. nobilis tractatus mag^ri Jordani de nemore de motibus celestibus. Si motus celestes sunt commensurabiles vel non.
Work 9Author (ms.) Servatius de Bauaria
Author standard Servatius de Bauaria
Title (ms.) Algorismus proporcionum
Incipit Algorismus proporcionum, reuerende presul Meldensis Philippe, quem pictagoram dicerem si fas esset credere finem ipsius de reditu animarum.
Printed catalogs Singer, D.W., Hand-list of scientific mss. in the British Isles dating from before the sixteenth century # 310; cf. Transactions of the Bibliographical Society 15 (1917-9) 185-99.
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 28.
Additional remarks Dee, and the writer in the Cat. MSS. Angl., make "Gervasius" de monaco the author: but he is evidently the Servatius de Bauaria of Art. 1, who is the scribe of all this part of the manuscript.
Item no. 7
Folio no. 128
Explicit de quibus determinatum est sufficiter.
Colophon Expl. algorismus proporcionum per manus seruaci de monaco.
Other passages The Bishop of Meaux who is here addressed is Philippe de Vitry (1351-62).
Work 10Scribe(s) In a later hand.
Title (ms.) Demonstrationes astrolabii (text and comment)
Incipit Tres circulos in astrolapsu descriptos
Item no. 8
Folio no. 131
Rubric Without heading.
Explicit cetera in glosa presentis libri 2^e propors (sic) inuenies.
Colophon Expl. demonstrationes astrolabii.
Work 11Scribe(s) In the same hand as Art.8.
Title (ms.) Tractatus de turketo
Incipit De omnibus paribus instrumenti quod turketum dicitur primos dicendum est.
Item no. 9
Folio no. 132b
Rubric Inc. turketus et in prima parte de tabula deseruiente equinoctiali.
Explicit sagax lector facile per se inueniret.
Colophon Expl. turketus deo gracias factus a.d. 1284 2^a die Jullii in die dominica sole cancri 17, luna 20, aquarii saturno 20, capricorni Joue 21, sagitarii marte 13 virginis Venus 16 leonis mercurii (!) 28 geminorum capitis 12 capricorni ante (?) meridiem (?). Deo gratias.
Work 12No. of ms. part II
Type of writing In a fine hand.
Ink Written in red, blue, and black.
Work 13Title (ms.) Tabule Alfonsi olim Regis Castelle illustris
Item no. 10
Folio no. 133-50a
Blank leaves 150b
Work 14Author (ms.) Johannes de Saxonia
Author standard Johannes de Saxonia
Title (ms.) Canones tabularum Alfonsi
Incipit Tempus est mensura motus ut vult aristotiles 4º phisicorum
Item no. 11
Folio no. 151-8b
Rubric Canones tabularum Alfonsi Mag^ri Johannes de Saxonia
Explicit idem motus sicut in coniunccionibus planetarum dictum est et sic est finis
Colophon Expl. Canones illustris regis Alfoncii quos Mag^r Johannes Danckow de Saxonia compilauit
Work 15Author (ms.) Johannes de Lineriis
Author standard Johannes de Lineriis
Title (ms.) Canones tabularum primi mobilis
Incipit Cuiuslibet arcus propositi sinum rectum inuenire.
Additional remarks An angel nicely drawn with the pen is beside the initial.
Item no. 12
Folio no. 159
Rubric Canones tabularum primi mobilis mag^ri Johannis de Lineriis
Explicit vero loco solis qui fuerit in radice 2^e proporcionis (?)
Colophon Expl. Canones tabularum primi mobilis et equacionum simul et eclipsium ordinati per mag^rum Johannem de Lineriis pictandum (picardum ?) dyoc. Ambianensis.
Work 16Author (ms.) Rogerus bacon
Author standard Roger Bacon
Title (ms.) De utilitate arismetrice
Incipit De vtilitate arismetrice potest sermi per infra scripta penes (?) res huius mundi quilibet (?) ipsa utatur.
Printed catalogs Singer, D.W., Hand-list of scientific mss. in the British Isles dating from before the sixteenth century # 298; cf. Transactions of the Bibliographical Society 15 (1917-9) 185-99.
Publ. descriptions Little, A.G., Roger Bacon's works with references to the mss. and printed editions, Roger Bacon essays, ed. A.G. Little (1914) 382 # 10. | See Little in Roger Bacon: Commemorative Essays, Oxford, 1914, p. 382.
Printed copies From Part IV of the Opus Majus, ed. Bridges, i. 224-36.
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 33.
Item no. 14
Folio no. 185b
Rubric De utilitate arismetrice per Rogerum bacon
Explicit 9º venus 10º luna 11º mercuris.
Colophon Et sic est finis huius operis M^ri Rogerii bakonis ut patet in sua summa ad Clementem.
Work 17Author (ms.) Campanus
Author standard Campanus
Title (ms.) Compotus
Incipit Rogauit me unus ex hiis quibus contradicere nequeo ut scienciam quam compotum appellamus
Item no. 15
Folio no. 188
Rubric Compotus magistri Campani
Explicit istorum vigilias ieiunes luceque Marci.
Colophon Expl. compotus bonus Campani.
Work 18Author (ms.) Jordanus
Author standard Jordanus
Title (ms.) Algorismus
Incipit Figure numerorum sunt ix. s. 1.2.3.4.5.6.7.8.9 et est prima unitatis
Facsimiles Clagett, M., Medieval Mathematics, Physics and Philosophy: A Revised Catalogue of Photographic Reproductions, Manuscripta 3 (1959) 24.
Additional remarks The leaf has a catchword textus, but the tables of contents show no sign of mutilation.
Item no. 16
Folio no. 219-24b
Rubric Algorismus demonstratus per Jordanum ut creditur
Explicit que suffragantur ad hoc opus
T & K TK 558