PAL

Jordanus


Firenze, Biblioteca Nazionale Centrale, Convent. soppr. J. III. 28

Old shelfmarks S. Marci Florent. 180
Contents (Av, Hd. B, vom Jahre 1471) "/ Tractatus de pronosticationibus PTHOLOMEI. 1. Rerum iesure in quibus est pronosticabilis scientie etc. / Liber nouem Judicum. 21. Rerum omnium que sub lunari circulo esse habent etc. Item remedia contra dolorem lapidis et renuum. 68. / HALY de Electionibus horarum et de particularibus electionibus. 69. Rogasti me karissime ut tibi librum de horis eligendis etc. (Dieser Titel ist wieder gestrichen worden.) / ALFAGRANUS de natiuitatibus. 76. Dixit OMAR etc. Scito, quod diffinitiones natiuitatum in nutrione sunt IIIj^or etc. (Dieser Titel ist wieder gestrichen.) / Liber Arthabe PTHOLOMEI de qualitatibus septem planetarum. 85. Solis naturam apud omnes calidam et siccam constat esse. / ALMANSORIS Astrologi JUDEI. 97. Signorum dispositio est, ut dicam. (Dieser Titel ist wieder gestrichen.) / Liber YPOCRATIS de infirmatatibus. 99. Dixit YPOCRATES qui fuit medicus optimus. (Dieser Titel ist wieder gestrichen.) / ABRAHAM 9t AUENESRE. 101. Tractatus AUENESRE de planetarum coniunctionibus et annorum reuolutionibus etc. / De timore. 102. Dixit ALFADARJ: sunt et alia. / Librum ALFAGRANI transtulit de arabico in latinum magister JOHANNES HYSPALENSIS ut dicitur ad cartam 83. / MESSAALLAH de eclipsi lune et coniunctionibus planetarum ac reuolutionibus annorum XII^m capitula. 83. Incipit epistola MESSAALLAH etc. / Quidam tractatus de XII^im dominus, incipit: Dicto de significationibus capitis et caude etc. 105. / Capitulum HALY cum uerbis ALCHINDRI in questione pro capto et captiuo. 108. Habet iste liber cartas CVIIj. ego frater LEONARDUS librarius die XI nouembris 1471." (Mit dieser Unterschrift des Bruders Leonardo ist die im Cod. S. Marci Flor. 200 zu vergleichen.)
Century 14 ex.
Language Latin
Previous owners (Av, ausradiert, Hd. D) "Iste liber est conuentus Sancti Marci de Florentia etc."
Composite ms. 2 parts
Material Membr.
Format 2
Height × width 355 x 240
No. of leaves 1 + 82
Numbering ff., 1-82 | ff., ant. 1-68, 77-84, 101- 108. I ff. 69r-76v {an späterer Stelle dies ebenfalls für ff. 85r-100v zutreffend erwähnt} risultano mancanti nella numerazione progressiva più antica e non sono stati mutati nella numerazione recente. {Die ff. 69r-76v fehlen in der alten aufsteigenden Zählung und sind in der neuen Zählung (ebenfalls) nicht berücksichtigt.}
Gatherings 1-8, 9-16, 17, 18-19 (nach 19 ist ein wahrscheinlich leeres Blatt herausgerissen), 20-29, 30-35, 36-42, 43-52 (zwischen 45 und 46 ein Blatt ausgerissen), 53-60, 61-66 (nach 66 fehlen nach der alten Foliierung aus dem Jahre 1471 8 Blätter), 67-74 (nach 74 fehlen nach dieser alten Foliierung 16 Blätter), 75-82
Condition etliche fehlende Blätter
No. of hands {1-74} 1, (75-82 ein Heft für sich) von mehreren Händen
No. of columns 2 cols.
Width of columns 257 x 165; 2 Kolumnen c. 077 breit
Lineation Linienzahl variierend
Initials etc. rote Anfangsbuchstaben
Decorations keine Figuren
Printed catalogs A. A. Björnbo, Die mathematischen S. Marcohandschriften in Florenz, Quaderni di Storia e Critica della Scienza 8, Pisa 1976, 33-7 | G. C. Garfagnini, "Aggiunte e correzioni", in: A.A. Björnbo, Die mathematischen ..., Quaderni ... , 110-12
Publ. descriptions B.L. Ullmann & Ph.A. Stadter, The Public Library in Renaissance Florence. Niccolò Niccoli, Cosimo de' Medici and the Library of San Marco, Padova, 1972, p. 31
Other notes n. 740/7 (in bancho XVIº ex parte Occidentis)
Source Björnbo (1976)
Type of source cat.
Source’s source A. A. Björnbo, "Die mathematischen S. Marcohandschriften in Florenz", Bibliotheca Mathematica 12//3 (1911/12) 106-11
Blank leaves 19v | 68v
Work 1No. of ms. part I (1r-74v)
Work 2Author standard Plato Tiburtinus | Ptolemaeus
Title (standard) Quadripartitum
Incipit Rerum YESURE in quibus est pronosticabilis scientie
Subject 1 Astrology
Publ. descriptions (Anhang) F.J. Carmody, Arabic Astronomical ..., 1956, Pt. (?) 43 | F.J. Carmody, Arabic Astronomical ..., 1956, Pt. (?) 10a, b
Additional remarks Die Übersetzung aus dem Arabischen durch Platone Tiburtino, datiert 20/10/1138, gedruckt von Erh. Ratdolt 1484 und Bon. Locatellus 1493 in Venezia (Hain 13543-4) und mehrmals später (1548, 1549 (?), 1551, 1570).
Item no. 1
Folio no. 1r-19r
Rubric (Hd. B) Quadripartitus PTHOLOMEI Alfilij in scientia iudiciorum astrorum.
Explicit huic libro finem imponere non incongruum exstimamus.
Colophon Explicit.
Additional texts (Anhang, 19r) Cum proiectionem radiorum stellarum scire uolueris, scias gradum ascendentis ... et quod collectum fuerit, erit laus radiationis equate.
T & K (Anhang) TK 332, liber proiectionis radiorum Ptolomaei | TK 1349, Ptolomaei quadripartitum, tr. Plato Tiburtinus
Additional information Über diese und die anderen Übersetzungen des Werks vgl. Wüstenfeld, Die Übers. lat. Werke, S. 40; Steinschneider, Hebr. Übers. 525; Zeitschrift f. Mathematik, 16 (1871) 383; Arab. Übers. 209 § 116; Eur. Übers. I, 65 und 76. Boncompagni, Platone Tiburtino, S. 39ff. Björnbo, Arch. für d. Gesch. d. Naturwiss., 1 (1909) 391.
Work 3Title (ms.) Liber nouem judicum
Title (standard) Liber novem judicum
Incipit Rerum omnium que sub lunari circulo esse habent
Subject 1 Astrology
Publ. descriptions F.J. Carmody, Arabic Astronomical ..., 1956, 16.1
Printed copies Gedruckt von Petr. Lichtenstein in Venezia im Jahre 1519.
Additional remarks Defekt; nach fol. 43 fehlt 1 Blatt.
Item no. 2
Folio no. 20r-66r | 20r-68r
Rubric Incipit liber 9 Judicum.
Explicit donec luna ab ei fo'm separetur pluuias renouant. | donec luna ab ei secundum separetur pluvias renovant.
Colophon Explicit liber 9 Judicum.
T & K TK 1350, liber novem judicum a clarissimis astrorum cultoribus, tr. Joannes Hispanicus
Additional information vgl. übrigens Steinschneider, Europ. Übers. II, 61.
Work 4Additional names Rhazes
Title (standard) Über Stein- und Nierenschmerzen
Contents a) Recitat RASIS in libro suo magno qui 'totum continens' dicitur ... (14 Halbzeilen) ... in tota secunda facie. - Hoc est, quod transtulit mihi quidam hebreus. b) Ymago Juuans ad lapidem ... (11 Halbzeilen) ... sanatio eius, si deus uoluerit. c) Experimentum efficacissimum HERMETIS TRISMEGISTI ... (6 Halbzeilen) ... nunquam postea posse scire.
Incipit Recitat RASIS in libro suo magno qui 'totum continens' dicitur
Subject 1 Medicine
Additional remarks 3 Rezepte
Item no. 3
Folio no. 66r | 68r
Explicit nunquam postea posse scire.
Work 5Author (ms.) Omar ben Fargati Tiberadis
Author standard Johannes Hispalensis | Omar ben Ferukhan al-Tabari
Title (standard) De nativitatibus (aceph.)
Incipit / Omnes hilos qui pro ceteris aspectu proprior fuerit | Omnes hilos ipse qui pro ceteris
Subject 1 Astrology
Publ. descriptions G. Sarton, Introduction to ..., 1, 567-8
Printed copies 1503 und 1551 zu Venezia (1503 von Joh. Bapt. Sessa) gedruckt.
Additional remarks Defekt; am Anfang fehlt ein Blatt. Der Autor wurde früher mit al-Fergani verwechselt. Der Text wurde von Steinschneider bestimmt.
Item no. 4
Folio no. 67r-73r | 77r-83r
Explicit Directio est primus gradus arietis et diuisor Jupiter.
Colophon Perfectus est liber universum OMAR BEN FARGATI TIBERADIS cum laude dei et eius adiutorio, quem transtulit magister JOHANNES HYSPALENSIS atque Limiensis (!) de arabico in latinum.
Additional texts (83r,col.2. Explicit) ... infortunia quam fortunia malum sed fortunis temperatum manifeste declara. | (Anhang, 73r) Judicandi summa hic breuiter continetur. Primum enim aspiciendum est ... (23 Halbzeilen) ... infortunia quam fortunia malis sed fortunis temperatum manifeste declara.
Additional copies s. Cod. S. Marci Florent. 194, 125r-135v | Vgl. Cod. S. Marci Flor. 194
T & K TK 1409, Omar de nativitatibus, tr. Joannis Hispalensis
Additional information Vgl. Zeitschr. d. deutschen morgenl. Ges., 18 (1864) 179; Biblioth. Mathem., 5//2 (1891) 67; Eur. Übers. I, 50
Work 6Author (ms.) Messehallah
Author standard Johannes Hispalensis | Messahala
Title (standard) Epistola de rebus eclipsibus
Incipit Dixit MESSEHALLAH, quod dominus altissimus fecit terram
Subject 1 Astronomy
Printed copies Maschallahs Brief wurde mit Ptolemaios' Quadripartitum in Venezia 1493 von B. Locatellus gedruckt (Hain 13544) und mehrmals später (1533, 1549 und 1551).
Item no. 5
Folio no. 73r-74r | 83r, col.2 - 84r
Initial lines Index capitulorum (Nach der 2. Überschrift)
Rubric (am Rande, Hd. 1) Incipit epistola MESSEALLA R. | (über dem Text, Hd. 1) Incipit epistola MESSEALLAH in rebus eclipsis lune et in coniunctionibus planetarum ac reuolutionibus annorum breuiter elucidata et sunt in ea 12 capitula.
Explicit que protulimus in hoc libro, et est ex libro secretis scientie astrorum.
Colophon ... translatus a Johanne Yspalensi in Limia ex arabico in latinu ... | Perfectus est liber MESSEHALLAH translatus a JOHANNE YSPALENSI in Lunia ex arabico in latinum sub laude dei et eius auxilio.
Additional texts (Anhang, 74r,col.2, letzte Hälfte) Cum luna fuerit caput uel cauda in uno signo est dies cauenda ... erit gissia (!) cum albedine, si deus voluerit. | 84r,col.2
Additional copies s. Cod. S. Marci Florent. 194, 101r-102r
T & K TK 1217
Additional information Näheres über den Brief s. Wüstenfeld, l. c. S. 34; Steinschneider, Hebr. Übers. 602-3; Eur. Übers. I, 49
Work 7Title (standard) 2 Tafeln über günstige und ungünstige Konstellationen
Subject 1 Astrology
Item no. 6
Folio no. 74v | 84v
Work 8Contents meist nur Fragmente enthaltend
No. of ms. part II (75r-82v)
Work 9Author (ms.) Abraham 9t Auenesre | Auennare
Author standard Abraham ibn Ezra
Scribe(s) Hd. 2
Title (standard) Liber de mundo vel seculo (inc.)
Incipit Tractatus AUENNARE de planetarum coniunctionibus et annorum revolutionibus mundanorum translationem.
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions L. Thorndike, A History of magic ..., 2, 1923, 926-30; G. Sarton, Introduction to ..., 2,1, 187-9 & 2,2, 994-5
Item no. 7
Folio no. 101r-v | 75r-v
Rubric Incipit liber de mundo ABRAHAM 9t AUENESRE
Explicit dum modo prope accedamus nostre debet sufficere possibilitate.
T & K TK 1580, Abraham Judaeus Avenezra de mundo sive seculo, tr. ex hebraico Henricus Bate
Work 10Author (ms.) Alfadal | Habraam | Messehala | Noffil
Author standard Abu Sahl al-Fadhl ibn Naubakht | Doratius | Fahdl ben Sahl al-Saraski | Messahala | Plinius
Scribe(s) Hd. 3
Title (standard) Astrologische Notizen aus mehreren Werken
Contents a) Capitulum inpretio rerum secundum HABRAAM. ... (3/4 Kolumne) et sua loca in figura quomodo sunt ad ascendens, b) Dicit PLINIUS Romanus in Christianis impretio uenalium: Quando sol intrauerit arietem ... (9 Zeilen) ... in quo fuerit ille planeta., c) DORATIUS in uenalibus: Quando scire uolueris carestiam ... (12 Zeilen) ... et ita per annum ibi augendo et minuendo., d) Quando uis eligere horam coniungendi te cum muliere ad hoc, ut concipiat. Primo considera finis coniunctionem ... (6 Zeilen) ... cum luna in dictis locis uel in quinta., e) De timore quod accidat. Dixit ALFADAL filius ABLEZEHELIS quando a te quo situm fuerit ... (1 Seite) ... in domo lune aut Jouis uel ueneris. (Der hier vorliegende Auszug wohl aus dessen 'liber Judiciorum et consiliorum'; vgl. die in Orient. Literaturz. , (1902) 347 beschriebenen Berliner Hss. sowie den Cod. Laurent. 29.4 (fol. 1-45); Bandini II,7), f) DORATIUS in luna dixit: Nec sunt speciales significationes ... (1 Kolumne) ... cum labore et per res miraculosas., g) Dicit NOFFIL qui didicit hoc in causa capti ... (1 1/2 Kolumne) ... quem habet a Joue de bono et forti loco., h) In horis iudicium. Dixerunt sapientes antiqui, quod qui captus fuerit horsa solis euadet ... (17 Zeilen) ... carcerati existentes ibidem., i) Dixit MESSEHALA: Quando acciderit in reuolutione annorum mundi ... (12 Zeilen) ... extrahet carceratos et captos.
Incipit Capitulum inpretio rerum secundum HABRAAM. Dicit quando scire uolueris carestiam aut mercatum
Subject 1 Astrology
Item no. 8
Folio no. 101v-103r | 75v-77r
Explicit extrahet carceratos et captos.
Additional information {zu e):} vgl. Suter, Biblioth. Mathm., 4//2 (1903) 26; Steinschneider, Europ. Übers. I, 21-2
Work 11Author standard Albategnus
Scribe(s) Hd. 3
Title (standard) Centiloquium
Incipit Scias quod planete
Subject 1 Astrology
Publ. descriptions F.J. Carmody, Arabic Astronomical ..., 1956, 10.1a
Additional remarks Diesen Text hat Steinschneider dem al-Battani zugeschrieben, weil der Cod. Par. 7316 A den Titel 'Centiloquium BERENI' hat, während der Cod. Can. Misc. Bodl. 517 sowie die Ausgabe von Locatellus (Venezia 1493, Hain 13544) den Titel 'Centiloquium BETHEM' oder 'BETHENI' hat. Auch die hier vorliegende Form 'Boetem' zitiert Steinschneider. Der Beweis für al-Battanis Autorschaft ist also sehr schwach. Vgl. Steinschneider, Eur. Übers. I, 43. Cod. Can. Misc. Bodl. 517 hat übrigens das Büchlein zweimal, das letzte Mal (31r-33r) mit dem Titel 'Centiloquium breve'.
Item no. 9
Folio no. 103r, col.2 - 104r, col.2 | 77r-78r
Rubric (von jüngerer Hand) Nunc incoabo (!) librum de consuetudinibus et iudiciis stellarum; (Hd. 3) Incipit centiloquium BOETEM. | Incipit centiloquium Boetem. Nunc incoabo librum de consuetudinibus et iudiciis stellarum.
Explicit aut in domo exaltationis sue solutis ab infortuna.
Additional copies Codd. Paris. 7316 A; Can. Misc. Bodl. 517, {u.a.} 31r-33r; Coll. Corp. Chr. (Oxford) 101, 197r-199r ('Centiloquium BETHEUM')
T & K TK 1389, Albategnii centiloquium Bethen
Work 12Scribe(s) Hd. 3
Title (standard) Astrologische Tafel
Subject 1 Astrology
Item no. 10
Folio no. 104r | 78r
Work 13Scribe(s) Hd. 2, Hd. 3
Additional names Aristoteles | Haly
Title (standard) Astrologische Notizen
Contents a) (Hd. 3) Incipit liber (Rasur). Nota quod inquit ARISTOTELES, quod cum uolueris sumere farmaziam ... (10 Zeilen) ... in suo ascensu. - Item inquit ARISTOTELES ALEXANDRO vides cum preparas medicinam ... (17 Zeilen) ... descente euro luna descrescunt hec omnia. | b) (Hd. 2) Nota de faciebus signorum sec. HALY. Scias quod in quolibet signo sunt facies tres ... cum eis ac commedere, bibere ac quiescere. Explicit., c) (Hd. 3) Nota quod HALY in capitulo de luna dicit, quod luna ... quo negotio suo., d) (Hd. 2) Nota quod dicit ALI de sessione in domo tua uel alterius. Cum in domo tua te ponere uolueris ... et hic completur, quod demonstratum est alibi., a) ... descendente vero luna decrescunt hec omnia. | c) Nota quod Ali in capitulo de luna dicit ...
Incipit Hd. 3) Incipit liber (Rasur). Nota quod inquit ARISTOTELES, quod cum uolueris sumere farmaziam
Subject 1 Astrology
Item no. 11
Folio no. 104v | 78v
Explicit (Hd. 2) et hic completur, quod demonstratum est alibi.
Work 14Scribe(s) Hd. 3
Title (standard) Astrologisches Fragment
Incipit Dicto de significationibus capitis et caude per
Subject 1 Astrology
Additional remarks Der Ursprung dieses Fragmentes ist uns unbekannt.
Item no. 12
Folio no. 105r-107v | 79r-81v
Explicit occultos nati seu querentis eo quod est duodecima a prima.
Colophon Explicit liber deo gracias. Amen.
Work 15Scribe(s) Hd. 3
Additional names Alkindi | Haly
Title (standard) Astrologisches Fragment
Incipit Capitulum HALY cum uerbis ALCINDRI in questione (d)e procapto et captiuo | Capitulum Haly cum verbis Alchindri in questione pro capto et captivo
Subject 1 Astrology
Additional remarks Diese Form Alcindri stützt Raphael Meyers Identifikation von Alkindi mit Alcandrinus. Vgl. R. Meyer, Gerbertsagnet, Köbenhavn 1902, S. 81; vgl. auch Steinschneider, Hebr. Übers. 869.
Item no. 13
Folio no. 108r-v | 82r-v
Explicit quod compleuerit et multum cito exit de carcere.