PAL

Jordanus


Città del Vaticano, Codices Palatini Latini, Pal. Lat. 1353

Short title Miscellaneen zum Quadrivium
Century 14
Precise date 1382
Method of Dating d
Place of origin Germany
Language Latin
Material Chart.
No. of leaves 133 (nach 7v fehlende Texte auf 14 ehem. zu dieser Hs. gehörenden Blättern in Pal. lat. 1032, 168-171)
Numbering ff. (s.17) 1-133
No. of hands mehrere Hände
Type of writing Cursiva gotica
No. of columns (30v-34v, 72-86) 2 cols., (38v-45r) 4 cols.
Width of columns Textraum unregelmäßig, Raumeinteilung wechselnd
Lineation 24-50 lines
Initials etc. nicht immer vollständig rubriziert
Decorations Tabellen; (60-61v) Kreisfiguren zum Text; (121v-129v) Roten des Losbuchs
Printed catalogs Inventare der Palatina von 1555 u. 1581: Pal. lat. 1940, 13r; 1339, 75v
Source Ludwig Schuba
Type of source ts. cat.
Source’s source insp.
Work 1Author standard Johannes de Erfordia
Title (ms.) Computus cyrometralis minor
Title (standard) Computus chirometralis minor (inc.)
Incipit Cognicio veritatis (de pausis temporum) circa motum solis et lune
Incipit 2 Manifesta quedam erunt in hoc tractatu qui nuncupatur compututs cyrometralis minor ea que ad maiorem computum retinet conueniencia
Subject 1 Astronomy
Printed catalogs GW 7280
Printed copies Klebs 294.1
Additional remarks Fortsetzung und Schluß dieses Texts auf ursprünglich hier anschließenden Blättern in Pal. lat. 1032, 168r-171v
Folio no. 1r-7v
Initial lines (1r, s.16: Inhaltsangabe) Computus geometralis. Canones varii ac diuersi Astronomiae una cum tabulis eiusdem.
Additional texts (7v unten) 5 Vss. comput.: "Vir quid vis emere? Nichil volo ..."
Blank leaves 8r
Additional copies Pal. lat. 1383, 65r-85r
T & K TK 231.4
Work 2Title (standard) Kalendarius
Contents Sonntagsbuchstaben, Cisiojanus, 4 Konjunktionszyklen (ohne Heiligenfeste); Sonnenlauf im Zodiacus u. Tageslängen
Subject 1 Astronomy
Folio no. 8v-14r
Rubric Kalendarius
Work 3Title (standard) Computistische Tabellen
Contents Tabellen: (15v) ... radicum medii motus lune ...; (17r) ... medii motus argumenti lune ...; (22r) ... medii motus capitis draconis ...; (23v) ... veri motus solis in horis ...; (26r) Inventarius regionum. Ciuitates. Jerusalem. Roma. ... Colonia. Maguncia. Erbipolis. Magdeborg. Brunswig. Stendal. ... Erfordia.; (27r) Inventarius more iuxta gradum ...
Incipit Inuentarius litterarum coniunctionum
Subject 1 Astronomy
Additional remarks für die Jahre 1373-2570
Folio no. 14v-29v
Blank leaves 30r
Work 4Title (standard) Lunarius
Contents (33vb) Si vis adaptare presens opusculum ad alias regiones uel ad meridianum cuiuslibet ciuitatis ... (34ra) que non est posita in tabula regionum tunc oportet te scire quantum ciuitas proposita distat a ciuitate Stendal i. e. quot miliaribus theutonicis distat a Stendal versus orientem uel occidentem ...
Incipit Huius opusculi tercia particule materia est regulas ponere
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions Walther, Carm. 19738
Folio no. 30va-34r
Rubric Canones. Incipit tercia particula huius opusculi
Explicit et sic huic operi datur finis quoad composicionem et inicium quo ad vsum anno domini 1374 28 die aprilis. Completo et opere imponitur sibi ... generale nomen scil. Lunarius gloriam domini nostri Jhesu Christi et gloriose virginis matris eius Marie quod sit benedictum in secula seculorum. Amen.
Colophon Expliciunt tabule iste bone et vtiles.
Additional texts (34v) Cisioianus: Ci si o ia nus epy sibi vendicat oc ... | (35r) Filii planetarum. Si quis nascitur dum saturnus dominatur ... (12 Vss.)
Blank leaves 35v
T & K TK 1461.3 (Filii planetarum)
Work 5Author standard Alexander de Villa Dei
Title (standard) Massa computi (inc.)
Incipit Aureus in Jano numerus
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions Walther, Carm. 1835
Printed copies R. Steele, OHI 6, 268-289
Folio no. 36r-38r
Prolog Licet modo in fine temporum
Glosses etc. (86ra) Glosse
T & K TK 827.10, 826.12 (I), 167.2
Work 6Title (standard) Lateinisch-deutsches Glossar
Contents Gliederung in etwa nach Sachgebieten
Incipit Caput - heupt. Crinis - har. Vertex - scheydel ...
Language German | Latin
Folio no. 38v-45v
Explicit Plebanus - percher. Parrochia - parre. Accolitus. Subdiaconus.
Blank leaves 46-48
Work 7Title (standard) Varia theologica <?>
Incipit Aue - vnde Augustinus in secundo de annunciacione eius dicit: Ave viduati mundi sponsa
Incipit 2 Dominus tecum - vnde magnus Albertus in libro de laude beate virginis dicit
Subject 1 Theology
Folio no. 48v
Work 8Title (standard) Computistische Tabellen
Contents (49r) Tabellen für die Jahre 1379-1443, Mondzyklen, Lunarbuchstaben, Embolismen, Intervall, Sonnenzyklus - radices signorum, radices coniunctionis; (50v) Canon: Si practicam istarum tabularum habere volueris, scias primo annum incarnacionis domini ...; (51ra) Tabulae inventionis coniunctionum solis et lunae. Canon: Per tabulas precedentes cuiuslibet mensis coniunctionem absque difficultate poteris inuenire ...; Monatstabellen mit Zahlen und mit Silben de Cisioianus; (50vb, 51rb) Tabula perpetua de intervallo. Canon: Si practica illius tabule scire volueris ... tunc proice cum duobus taxillis; (59r-60r) Tabellen der Sonntagsbuchstaben im Lunarzyklus
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions (Tabulae taxillorum) B. Bischoff, "Ostertagstexte und Intervalltafeln", Mittelalterliche Studien II, 192 ff. (214)
Folio no. 49r-60r
Math. drawings Kreisfiguren
Work 9Title (standard) De signis zodiaci
Incipit Aries est signum primum zodiaci mobile masculinum calidum siccum
Subject 1 Astrology
Folio no. 61ra-62va
Explicit periculosum enim est. Explicit.
Additional texts (62vb) Nota quod nullum membrum ...
T & K TK 131.3
Work 10Title (standard) Metrum de signis
Incipit Nil capiti facias
Subject 1 Astrology
Publ. descriptions Walther, Carm. 11780
Additional remarks 34 Vss.
Folio no. 63ra
Explicit Expliciunt virtutes et proprietates signorum.
Blank leaves 63v
T & K TK 912.9
Work 11Author standard Johannes de Sacrobosco
Title (standard) Algorismus (inc.)
Incipit Omnia que a primeua rerum origine
Subject 1 Math.
Folio no. 64r-67v
Blank leaves 68-71
Additional copies Pal. lat. 1356, 27r-34v, 1377, 47ra-50vb
Work 12Title (standard) Practica astrolabii
Incipit In quadrato posito in dorso astrolabii sunt duo latera singula diuisa in 12
Subject 1 Astronomy
Folio no. 72ra-76ra
Explicit ad planiciem et habetur huius operis finis. Explicit.
Work 13Title (standard) Capitulum de nominibus instrumentorum astrolabii
Incipit Scribitur enim primo posteriorum quod in omni sciencia
Subject 1 Astronomy
Folio no. 76rb-76va
Rubric Capitulum de nominibus instrumentorum astrolabii
Explicit et sunt ibi linee horarum.
Additional copies Pal. lat. 1373,11v-12r; 1435, 268ra-271va
T & K TK 1414.3: Messahalla, Canones de astrolabio. Hier nur 1. Kapitel
Work 14Author standard Henricus
Title (standard) Compositio et praxis astrolabii
Incipit Ad faciendum astrolabium accipe materiam ligni
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions (Stellae horarum) P. Kunitzsch, Typen, S. 4 mit Anm. 6
Additional remarks Henricus scheint Redaktor dieses Textes zu sein
Folio no. 76vb-80rb
Colophon (80ra, Zeile 20) et sic est finis composicionis astrolabii per me Henricum mei ipsius neglectorem. Gloria laus et honor tibi sit rex Christe redemptor.
Additional texts (80ra-b) Capitulum de stellis horarum: Sic (Hic ?) locus et racio postulat promissa soluere scil. vt de stellis horarum dicam que note sint ... si pretextas bene cognoscimus. Explicit composicio et praxis astrolabii.
Work 15Title (standard) De locis et motibus planetarum
Incipit Cuilibet planete triplex assignatur locus verus
Subject 1 Astronomy
Folio no. 80rb-81va
Explicit inter stellam et equinoxialem.
Math. drawings Zeichnungen zum Text
Blank leaves 82-84
T & K TK 275.10
Work 16Title (standard) Artis dictatoriae capitulum de salutatione (inc.)
Incipit Salutatio est oracio continens personam scribentem
Folio no. 85ra-b
Work 17Author standard Alexander de Villa Dei
Title (standard) Massa computi (inc.)
Incipit (86vb) Licet modo in fine
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions (Randnotiz, 85v) Walther, Carm. 16015a
Folio no. 85va-87ra
Prolog Nota quod auctor huius libri vtitur alio modo calculandi quam astronomi
Glosses etc. (85v, oben) Randnotiz: Nota de principio mundi vsque ad aduentum Christi (mit den Versen: Walther, Carm. 16015a) | (85v) Randeinträge: Radices signorum ad annos 1383 et 1384
Blank leaves 87v-88r
Additional copies Pal. lat. 1353, 36r-38r
Work 18Title (standard) Quaestiones de quolibet
Contents (89r) Utrum matrimonium sit de lege naturali, (89v) Utrum prima causa per infinitam distanciam essencialiter differat a primo causato, (90r) circa XI methaphisice. Utrum materia prima sit tante imperfectionis sicud prima causa est perfectionis
Incipit Utrum secundum legem naturalem perfectius sit viros et mulieres esse solutos quam nexu federis coniugatos
Folio no. 88v-90v
Blank leaves 91r
Work 19Title (standard) Auszug aus einem Testament
Incipit Auch salman alle iar ierlich nach doide des vorgnanten Emerich Wynheymers geben cristinen der nonnen zu sant Johan VI malter korngelts
Language German
Folio no. 91v
Blank leaves 92-119r
Work 20Additional names Tilmannus de Moguntia
Title (standard) Liste mit 15 Lecturae an der Prager Artistenfakultät
Publ. descriptions Toepke I, 9; Monumenta Historica Universitatis Carolo-Ferdinandeae Pragensis (Pragae 1832) Tom. I, 2, 449-544 (Index)
Additional remarks mit den Namen von 12 Magistern (darunter auch Tilmannus de Moguntia) nach dem Jahr 1387 in Heidelberg <1385-1392>
Folio no. 119v
Blank leaves 120r-121v
Work 21Title (standard) Sortilegium
Contents Tabulae litterarum: A B C D - E Z O T, für jeden dieser Buchstaben 4 Fragen
Incipit A. An ille promouebit an non - An ille poterit soluere debita sua an non
Publ. descriptions S. J. Bolte, "Zur Geschichte der Losbücher", Georg Wickrams Werke (1903) IV, 296 f.; Erläuterungen in Pal. lat. 1032, 179r
Folio no. 121r-130v
Explicit Explicit.
Colophon Hoc sortilegium verum et probatum optime Pytagras per planetas edidit. Anno domini 1382 feria secunda post festum palmarum finitum est hoc opus.
Math. drawings (122r-122v) 16 Spalten mit je 9 Feldern unter den Buchstaben "A B C D B B ... / E Z O T E Z ..." mit Hinweisen auf einen Sektor der 123r folgenden Kreise (Roten). Die ersten 12 dieser Roten oder Sphären (specierum, florum etc.) enthalten in je 12 Sektoren Fragen mit Aufforderungen "Ita ad regem Armenie ... Hyspanie ...". Die beiden Roten 129r-v "Spera dyabolorum, Spera planetarum" bringen in ihren Sektoren Antworten, ebenso die Listen der 16 Könige
Work 22Title (standard) Merkverse u. Notizen
Contents Quinque sensus hominum, Quatuor modis homo, über die Einflüsse des Teufels, (133v) Gebet: O inuiolabilis mater
Incipit Nouem peccata aliena
Folio no. 131r
Additional texts (135v) als Schriftprobe kurzer Brieftext | (135v) Hymnen des römischen Breviers
Blank leaves 131v-133r, 134-135r, 136