PAL

Jordanus


Città del Vaticano, Codices Palatini Latini, Pal. Lat. 1377

Additional shelfmarks (60-94) 274. eg. (Fuggerbibliothek)
Old shelfmarks Alacci-Register 60r C.89/859; 95r C.90/347; 193r C.158/1297
Short title Miscellanea
Century 11/12; 14; 15
Place of origin Italy, France
Language Latin
Owner’s notes (44v) Liber conuentus S. Anastasie de Verona ordinis predicatorum, concessus ad usum tantum fratri Johanni de Verona; (183r) Liber hospitalis sancti Nicolai prope Cusam
Previous owners (1-20) aus der Palatina Ottheinrichs (1556), Pal. lat. 1940, 49r, 3r, 39r, 61v, 30v (entspricht den Titeln der Contenta ar), Heilig-Geist-Kirche (1581), Pal. lat. 1939, 77r; (21-43) aus der Palatina Ottheinrichs, Pal. lat. 1940, 3v; (44-59) St. Anastasia in Verona; (60-94) aus dem Egnatiusfond der Fugger; (95-110) aus der Palatina Ottheinrichs, Pal. lat. 1940, 50r, Heilig-Geist-Kirche, Pal. lat. 1939, 79r; (111-182) aus der Palatina Ottheinrichs, Pal. lat. 1936 (Libri philosophici), 32r; (183-194) Hospital St. Nicolaus bei Kues
Composite ms. 7 parts
Material Chart. & Membr.
Height × width c. 290 x 210
No. of leaves 169 + 28 + I
Numbering ff. (s.17) a, 1-20, 20a, 21-43, 43a, 44-94, 94a, 95-195 (20a, 43a, 94a unbeschrieben)
Gatherings einzelne Lagenreklamanten
Publ. descriptions (Einband) Schunke, II^2, 877; (Vorbesitzer) Lehmann, Fuggerbibl., II, 505, (60-94) I, 94 ff.
Other notes Die Handschrift ist aus sieben Teilen verschiedener Provenienz zusammengesetzt; die Teile dieses Bandes wurden in der Bibliotheca Vaticana zu einem Band vereinigt
Source Ludwig Schuba
Type of source ts. cat.
Source’s source insp.
Work 1Century 15/I
No. of ms. part I (1-20)
Material Chart.
Type of writing Cursiva fere bastarda
No. of columns 2 cols.
Width of columns Textraum: 210 x 150
Lineation 39 lines
Initials etc. Rubrizierung
Decorations (5r-9r) Zeichnungen im Text
Work 2Author (ms.) Petrus Paduanus
Author standard Petrus de Abano
Title (standard) De motu octavae sphaerae
Incipit Quoniam iuxta Ptholomeum rerum quippe causas rimaturo opus est
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions L. Thorndike, History, II, 921
Folio no. 1ra-5ra
Initial lines (ar) Contenta (Heidelberger Bibliothekseintrag, s.16 med.)
Rubric Incipit tractatus quem composuit magister Petrus Paduanus in motu octaue spere
Colophon Explicit tractatus motus octaue spere ordinatus a magistro Petro Paduensi anno gracie 1310.
Additional texts (5r) Nota: In differencia numeri annorum ab inicio mundi vsque ad annum gracie 1310^m secundum Hebreos ad numerum secundum 70 interpretes est 2011 sed ad numerum secundum estimacionem Indorum est 1970341031 ... Ecce maximam diuersitatem
Additional copies Pal. lat. 1171, 317va-320ra
T & K TK 1283.8
Work 3Author (ms.) Philonius
Author standard Philo Byzantinus
Title (standard) De spiritualibus ingeniis
Incipit Quia tuum amice mi Arzathomi
Folio no. 5rb-9ra
Rubric Incipit liber Aristotelis de conductibus aquarum
Colophon Explicit Philonius de conductibus aquarum.
Line drawings Zeichnungen im Text
Blank leaves 9v
Additional copies Pal. lat. 1369, 140ra-143ra; 1375, 180r-181r
Work 4Title (standard) De praesagiis tempestatum
Incipit De tempestatum presagiis tractaturi a sole capiamus exordia
Subject 1 Meteorology
Folio no. 10ra-11rb
Rubric Incipit liber de presagiis tempestatum
Explicit duras tempestates pronunciant.
Colophon Explicit liber
T & K TK 392.14 (this ms.)
Work 5Author standard Tadeus | Tideus
Title (standard) De speculis
Incipit Sermo de eo quod est in speculo ... quem collegit ex libris antiquorum Tadeus filius Theodori Armogoni medicus.
Incipit 2 Scias quod illud quod videt homo in speculo terso
Folio no. 11va-18vb
Rubric Incipit liber Tadei de speculis
Explicit sunt forcioris combustionis omnibus aliis speculis.
Colophon Explicit iste liber de speculis.
Math. drawings Zeichnungen zum Text
T & K TK 1388.11
Work 6Author (ms.) Wittulo
Author standard Witelo
Title (standard) Perspectiva (exc.)
Incipit In secunda perspectiua Wittulonis petimus hec octo primum si lucem compressam forciorem
Folio no. 18v-19ra
T & K TK 1689.5
Work 7Author standard Jordanus Nemorarius
Title (standard) Liber de ponderibus
Incipit Prima supposicio: Omnis ponderosi motum esse ad medium
Subject 1 Math.
Printed copies E. A. Moody / M. Clagett, The medieval science of weights (Madison 1952), 154-164
Folio no. 19rb-20va
Rubric Incipit tractatus Jordani de ponderibus
Explicit vnde habetur quesitum.
Colophon Explicit tractatus Jordani de ponderibus cum commento
Blank leaves 20a
T & K TK 1096.13 (this ms.), 1000.14
Work 8Scribe(s) Johannes de Blisia
Century 15 med.
Place of origin Netherlands
No. of ms. part II (21-43)
Material Chart.
No. of hands 1
Type of writing Bastarda
No. of columns 2 cols.
Width of columns Textraum: 215 x 145
Lineation 48-51 lines
Initials etc. Rubrizierung
Marginal annotations Randglossen von der Hand des Schreibers J. de Blisia; Blisia = Bilzen bei Tongeren (Belgien), bekannt aus Pal. lat. 1116, 1177, 1416
Work 9Author (ms.) Abraham Aueneszre | Henricus de Malinis dicto Bate (tr.)
Author standard Abraham ibn Ezra | Henricus Bate
Title (standard) Liber introductorius in astronomiam
Incipit Inicium sapiencie timor domini. Huius autem verbi sensus est
Subject 1 Astronomy
Publ. descriptions L. Thorndike, Hist., II, 928; (zur Übersetzung) G. Sarton, II, 995
Folio no. 21ra-37va
Rubric Liber Abrahe ducis et Auenezre
Explicit ut commemorat Ptholomeus in libro fructus.
Colophon Hunc librum edidit Abraham Aueneszre quod interpretatur magister adiutorii. Translatus est hic liber a magistro Henrico de Malinis dicto Bate cantore Leodiensi et est hec translacio perfecta in Vrbe veteri anno domini 1292º in octaua assumpcionis beate marie virginis gloriose. Deo gracias.
T & K TK 745.6, 778.1
Work 10Author (ms.) Abraham Aueneszre | Henricus de Malinis dicto Bate (tr.)
Author standard Abraham ibn Ezra | Henricus Bate
Title (standard) De fortitudine planetarum
Incipit Planetarum fortitudinem considera si locus planete post eius equacionem
Subject 1 Astronomy
Folio no. 37vb-42va
Rubric Per translatorem super ysagoga Abrahe ducis Aueneszre De fortitudine planetarum
Explicit de principio tercie domus.
Colophon Explicit. Deo gracias. Perfecta est translacio huius libri in Vrbe veteri a magistro Henrico de Malinis dicto Bate anno domini 1272 in crastino apostolorum Simonis et Jude
T & K TK 1050.7 (this ms.)
Work 11Title (standard) Glossa
Incipit Sentencia directionis talis est ... Dicit translator quia sermones Abrahe ducis de planetarum aspectibus equandis ... propter quod et sermonibus Albumasaris magis adherendum est
Folio no. 42va-43vb
Additional texts (43va) Nota de nouenariis ... Tabula nouenariarum
Work 12Scribe(s) (47ra-58rb) Jacobus de Cademustis de Laude (Lodi) (50vb, 58rb)
Century 15/I
Precise date 1436
Method of Dating d
Place of origin Italy
No. of ms. part III (44-59)
Material Chart.
Type of writing Bastarda
No. of columns 2 cols.
Width of columns Textraum: 195 x 145
Lineation 46 lines
Decorations (44, 46) Figuren (Sonnenuhr u. Quadrant) aus einem Druck
Marginal annotations Nachträge und Glossen von nur wenig jüngerer Hand | von Lehmann, Fuggerbibl., II, 505 nicht von II unterschieden
Work 13Title (standard) Stundentafeln einer Sonnenuhr ante et post meridiem
Incipit Horologium horarum equalium de duodecim in duodecim more teutonicum compositum deseruiens in sexto climate ad altitudinem poli graduum 45.
Subject 1 Astronomy
Folio no. 44rv
Work 14Title (standard) Regeln und Beispiele für kaufmännisches Rechnen
Subject 1 Math.
Folio no. 45r-v
Additional texts (45r) Exemplum de extractione radicum numeri cubici; (45v) libellus arismethice (Multiplikationstafel) 1 via 1 fa 1 .... Modus ad vaticinandum quem numerum mente concipis; (46r, Druck) Quadrans horologii horizontalis; (46v) Quadratum horarum generale
Work 15Author standard Johannes de Sacrobosco
Title (standard) Algorismus
Subject 1 Math.
Folio no. 47ra-50vb
Rubric Incipit tractatus de numeris qui dicitur algorissmus <!>
Colophon Explicit liber algorismus intitulatus scriptum per me magistrum Jacobum de Cademustis de Laude finito (!) die 8 marcii anni 1436 in die Jouis ad laudem dei et omnium sanctorum et sanctarum ipsius
Additional copies Pal. lat. 1353, 64r-67v, 1356, 27r-34v
Work 16Author standard Johannes de Sacrobosco
Title (standard) De sphaera
Subject 1 Astronomy
Folio no. 51ra-58rb
Rubric Incipit tractatus de spera magistri Johannis de Sacrobosco
Colophon Explicit tractatus ... scriptus et finitus per me Jacobum de Cademustis arcium doctorem de Laude sub anno 1436 die 23 Junii hora 21 ad honorem dei et beati Bassiani et tocius curie triohphancium (!) Amen
Additional copies Pal. lat. 1356, 35r-49v
Work 17Title (standard) Sentenzen aus Schriften des AT und NT und verschiedener Kirchenschriftsteller
Incipit Act. 4 Non est aliud nomen sub celo in quo orporteat nos salvos fieri
Subject 1 Theology
Folio no. 58va-b
Initial lines Nota quod incepi die 12 februarii dicere solo anno psalmos penitenciales, quare hora mortis liber ero a penis purgatorii.
Work 18Title (standard) Beispiele für verschiedene Rechenarten
Contents auch Quadratwurzel u. mathematische Reihen (progressio continua - discontinua)
Subject 1 Math.
Folio no. 59r-v
Work 19Century 15
Place of origin Italy
No. of ms. part IV (60-94)
Material Chart.
Type of writing Gotico-Antiqua
Width of columns Textraum: 100 x 70
Lineation 25 lines
Initials etc. (60r) Zierinitiale mit Ranke und Ausläufer zu einem Wappenfeld unter dem Textraum; übrige Initialen mit Filigranlinien
Decorations Zeichnungen und Notenbeispiele
Work 20Author standard Johannes de Muris
Title (standard) Musica speculativa
Incipit Quoniam musica est de numero relato ad sonos vel econtra
Subject 1 Music
Printed copies Gerbert, Scriptores, III, 256-283
Folio no. 60r-81v
Rubric Incipit ars speculativa magistri Johannis de Muris musice sapientissimi
Colophon (81r) Explicit musica magistri Johannis de Muris musicorum sapientissimi
Musical notation Intervallschemata etc. im Text und 81v
T & K TK 1287.3 (this ms.)
Work 21Author standard Johannes de Muris
Title (standard) De musica summarie compilata
Incipit Quilibet in arte plattica (recte: practica) mensurabilis cantus
Subject 1 Music
Publ. descriptions U. Michels, Die Musiktraktate des Johannes de Muris (1970)
Printed copies Coussemaker, III, 46-58
Folio no. 82r-89v
Rubric Incipit tractatus artis musice gallicane
Explicit cantus mensurabiles anelantibus introduci.
Musical notation Notenbeispiele auf den Rändern
T & K TK 1188.11 (this ms.), 1247.6
Work 22Author standard Philippus de Caserta
Title (standard) De diversis figuris cantus
Incipit Quoniam sicut domino placuit sciencia musice in corde desiderancium
Subject 1 Music
Printed copies Coussemaker, III, 177-193
Folio no. 89v-93v
Rubric Incipit tractatus figurarum per quas diuersimode discantatur per aliquos non sequentes modum tenorum sed alterius temporis
Explicit ut hic apparet et clare patet.
T & K TK 1302.8
Work 23Author standard Johannes de Muris
Title (standard) Ars contrapuncti (exc.)
Incipit Quilibet affectans scire contrapunctum ea diligenter scribat
Subject 1 Music
Printed copies Coussemaker, III, 59-68
Folio no. 93v-94v
Rubric Ars contrapunctus (!) magistri Johannis de Muris summarie compilata hic inferius describitur
Colophon Explicit tractatus contrapuncti secundum magistrum Johannem de Muris
T & K TK 1247.3
Work 24Century 11/12
Place of origin France (?)
No. of ms. part V (95-110)
Material Membr.
Type of writing Minuskel
Width of columns Textraum: 190 x 100
Lineation 39 lines
Initials etc. Hs. ist rubriziert
Decorations (108r) Tonleiterschema; (109r) Monatstafel
Marginal annotations einige wenige jüngere Glossen
Work 25Author standard Ptolemaeus
Title (standard) Liber horologii
Incipit Iste titulus est quomodo debes inprimis laborare per astrolapsum
Subject 1 Astronomy
Folio no. 95r-98r
Rubric Incipiunt capitula libri horologii regis Ptolemei.
Prolog Capl. I. Quomodo scias altitudinem solis
Explicit Incisio medii circuli in rete LXVI extimi (extremi ?) circuli.
T & K TK 1258.5 (this ms.), 793.15
Work 26Author standard Pseudo-Beda
Title (standard) Libellus de astrolabio
Incipit In composicione astrolapsus tres primum circuli scribuntur
Subject 1 Astronomy
Printed copies Migne, PL 90, 955-60
Folio no. 98v-100r
Explicit sicque interiorum circulum estiuum solsticialem efficies.
Additional copies Pal. lat. 1356, 109r-v
T & K TK 667.10
Work 27Author standard Gerbertus
Title (standard) De utilitatibus astrolabii
Incipit Quicumque astronomice peritiae discipline
Subject 1 Astronomy
Additional remarks Cap. 19 unten Pal. lat. 1377, 109v-110v <Bubnov>
Folio no. 100r-105r
Rubric Capitulatio.
Explicit inueniet certitudinem.
Additional copies Pal. lat. 1356, 94r-97v, 98ar-99r
T & K TK 1236.1
Work 28Title (standard) De mensura astrolabii
Incipit Philosophi quorum sagaci studio visibilium perceptio
Subject 1 Astronomy
Printed copies Bubnov XXXIV, CVII
Folio no. 105r-106v
Additional texts (106r) De mensura volvelli: Memorie thesauris efficaciter reconditis
T & K TK 1041.9, (De mensura volvelli) 866.9
Work 29Title (standard) De compositione quadrantis
Incipit Componitur horologium cum astrolabi parte quarta
Subject 1 Astronomy
Printed copies (107r, Aliud ...) Bubnov CVIII; (107r, Quamvis ...) Migne, PL 143, 408 (Hermannus Contractus)
Folio no. 106v-107r
Rubric Ad horam cum quadra horologii inueniendam
Additional texts (107r) Aliud theorema de eadem re. Sumpto astrolabio in meridie quo sol primum gradum arietis intraverit; (107r) Quamvis Ambrosii Macrobii auctoritate iuersi orbis ambitus
T & K TK 240.5, (107r, Aliud ...) 1539.10, (107r, Quamuis ...) 1163.4
Work 30Title (standard) De mensura rerum variarum
Contents (107v) De polygoniis: Omnis trigonus equa habens latera ad aream (?) implendam ... Omnis ars suum habet elementum. In grammatica namque littera; Ad existimandam cuiusque rei altitudinem. Sole lucente quecumque res illa fuerit sub diuo ...; (108v, Fortsetzung) Ad altitudinem cum horoscopo. Si quid eminens inaccessum fuerit ...; Ad planiciem cum quadrato. Si fuerit nobis propositum quolibet modo metiri planum ...; Ad altitudinem cum aqua uel speculo metiendam. Posito in speculi centro uel in media scutella plena aqua
Incipit Si uis in horoscopo quamlibet metiri planiciem
Subject 1 Math.
Printed copies (ähnliche Texte) Gerbert, Scriptores, I, 344-8; (zur Zeichnung) I, 122 f.: Faltblatt zu "Hucbaldi musica"
Folio no. 107r-108v
Rubric Ad planitiem mensurandam cum horoscopo
Additional texts (108r) Monochordi partitio: Prius diuidenda est tota linea in quatuor partes
Musical notation (108r) Tonleiterschema
Work 31Title (standard) Tafel der Monate u. Tierkreiszeichen
Subject 1 Astronomy
Folio no. 109r
Work 32Author standard Gerbertus
Title (standard) De utilitatibus astrolabii
Incipit Quomodo orbis mundi inter ipsa septena partitur climata
Subject 1 Astronomy
Printed copies Bubnov 142-6 (als Kapitel 19)
Additional remarks Cap. 19 zu oben Pal. lat. 1377, 109v-110v <Bubnov>
Folio no. 109v-110r
Work 33Century 15
Place of origin Germany
No. of ms. part VI (111-182)
Material Chart.
No. of hands mehrere Hände
Type of writing Cursiva gotica
No. of columns 2 cols.
Width of columns Textraum: 215 x 150
Lineation 48-55 lines
Initials etc. große ornamental gespaltene Initialen 111r und bei Anfängen der Traktate, sonst Lombarden; Rubrizierungs- und Seitentitel
Work 34Author standard Albertus Magnus
Title (standard) Liber de causis et processu universitatis I-II
Incipit Difficultates sunt circa tocius entis principia
Printed copies Borgnet 10, 362-619
Folio no. 111ra-182rb
Rubric Incipit liber de causis et processu vniuersitatis a prima causa
Explicit et sic est finis. Deo gracias.
Additional texts (182vb) Schreiberverse: Causarum cause sunt in hoc codice clause, / Cause causantur hiis encia principiantur. / Princeps Sueuorum, dux in grege philosophorum, / Pontificum socius Albertus operis huius / Est consummator, sit saluus egoque notator.
T & K TK 430.5
Work 35Century 14/15
Place of origin France (?)
No. of ms. part VII (183-194)
Material Membr.
Type of writing Littera textualis
Width of columns 160 x 70
Lineation 56 lines
Initials etc. Hs. ist rubriziert
Decorations schlichte Zeichnungen der 48 Sternbilder
Marginal annotations Glossen und Nachträge von Hand (s.15)
Work 36Title (standard) Tabula stellarum fixarum ex Ptolemaei almagesto
Incipit Illa que est super extremitatem caude
Subject 1 Astronomy
Folio no. 183r-194v
Rubric Forme i. e. ymagines celi et stelle ipsarum secundum situs et magnitudines tabulate almagesti Ptholomei ... primo urse minoris
Additional texts (194v) Notae: Präzession seit Ptolemaeus bis 1350; Hinweis auf Guilhelmus Anglicus ciuis Marsiliensis, der die Entstehung des Almagest im Jahr 134 ansetzt, andere 136 bzw. 140 (Arzachel, Thabit ibn Qurra)
Additional copies Pal. lat. 1368, 51ra ff.