PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Naples, Biblioteca Nazionale, VIII C 45

s. XV (mention ‘1418, 7 Febr.’, f. 1r).

Or.:

Italy.

Prov.:

Aulo Giano Parrasio (1470-1522), who probably acquired the MS in Padua, where he lived for some time c. 1510 (cf. f. 1v: ‘A. Iani Parrhasii et amicorum Patavii emptus aureo’); Antonio Seripando (1486-1531) (cf. f. 329v: ‘Antonii Seripandi ex Iani Parrhasii testamento’).

Paper, 330 f., a single hand. Two folia are missing between f. 122 and 123.

Astrology and astrological medicine mainly: table of contents, hand of the scribe (1r); scattered notes (1v); ‘He sunt note ex libri centilogii Tholomei…’ (2r-21v, see Note below); Bethen, Centiloquium (21v-27v); Hermes, Centiloquium (27v-34v); Capitula Almansoris (34v-44r); ‘Liber de dominio planetarum in nativitatibus per omnes domos. Dominus primi si est in tali pulcher…’ (44r-47v); Gergis, De significatione septem planetarum in domibus (48r-53v); Bethen, De horis planetarum (53v-57r); Messahallah, De mercibus (57r-63r); Messahallah, Epistola de rebus eclipsium (63r-67v); Arnold of Villanova (?), De iudiciis particularibus pertinentibus ad medicinam (67v-71r); Abraham Avenezra, De luminaribus, tr. Henry Bate of Mechelen (71r-80v); Astronomia Ypocratis (80v-88r); Alkindi (?), Saturnus in Ariete sub radiis… (88v-92r); ‘Quod radices superior et inferior sint in egritudines curandis considerande. Radices due, videlicet superior et inferior, sunt in omnibus egritudinibus…’ (92r-104v); Hermes, Liber de sex rerum principiis, excerpt ‘Capitulum sequens est sumptum ex libro Hermetis Mercurii Trismegisti, et est de significatione tonitruorum in diversis 30a signis. In quocumque signo fit tonitruum… (104v-105v); ‘Tractatus de curis egritudinum per impressiones signorum. Incipiamus cum Dei auxilio de his tractare que possunt fieri Sole existente…’ (105v-111r); ‘Incipit tractatus de flebotomia et regimine in singulis observando mensibus. Flebotomia est vene recta incisio’ (111r-117r); Prophatius Judeus, De aspectibus Lune ad alios planetas (117v-121r); ‘Gloriosus Deus et sublimis fecit in celo duo luminaria, unum maius, videlicet Solem, ut preesset diei calorem…’ (121r-123v, end gone); Guillelmus Anglicus, De urina non visa (124r-127v, beginning gone); Ptolemaica (128r-169v); Robert Grosseteste, De impressionibus aeris, attr. Haly (170r-175v); table of decans (176r); note ‘Albumasar in suo Introduc<tori>o. Domus regum aut eorum similium sunt Aries, Cancer…’ (176r); astronomy ‘Annus solaris continet in se 65 (!) dies naturales et 6 horas…’ (176v-180r); note ‘Nota quod quilibet planeta est dominus diei quem denominat…’ (180r); ‘De mansionibus Lune quomodo formate sunt et earum nominibus. Prima mansio Lune incipit in primo gradu Arietis…’ (180v-181v); ‘De planetis et signis in quibus dominentur secundum Bedam. Aries quidem et Mars in Francia dominantur…’ (181v); ‘Incipit doctrina utilis super motu esse ac virtute primi mobilis et planetarum qui in suis orbibus moventur. Planete dicuntur sydera erratica vel errantia…’ (182r-193v); tables of the twelve signs: essential dignities and qualities of degrees (194r-196v); ‘Dixit Ezen. Quando vis scire nativitatem per questionem…’ (198v); ‘In nomine domini nostri Ihesu Christi ac eius beatissime matris Marie, incipit quedam summa iudicialis astronomie super quartam speculationem scientie iudiciorum que intitulatur de interrogationibus que quotidie fiunt. Et quia omnis summatio abreviatio et ordo antiquis nedum et modernis summe placere consueverunt…’ (199r-326r); notes: ‘Planete existentes in septima significant id quod est in terra illarum…’ (326v); ‘Capitulum de inventia rei occulti sive absconsi in loco. Cum aliquod occultum invenire volueris, considerato ascendente locum…’ (327r-329r); notes ‘Populi, Luna, A et dominus anni…’ (329v); fragment of astronomical table (330r); fainted notes (330v). Blank: 197r-198r.

Note The text on f. 2r-21v is an anthology of the various branches of astrological judgements based on Pseudo-Ptolemy’s Centiloquium, the Capitula Almansoris and Zael’s Liber iudiciorum. Chapters taken from the Centiloquium occur on f. 2r-2v (‘He sunt note ex libri centilogii Tholomei notate sub hac rubrica in pronosticationibus generalibus, in quibus notis notata est solummodo inventio summaria de qua tractat in quolibet capitulo, unde cum plenarie volueris habere notitiam cuiusvis capituli recurras ad librum in quo plene reperies et expositionem etiam capituli de qua tractat. In capitulo 49 dicit: 120 esse coniunctiones que fiunt inter planetas et ponit eas. Capitulo 57 dicit: Aspiciendum esse locum minoris coniunctionis…’, v. 49, 57, 63-65, 94, 98, 97, 100, ‘ultimo capitulo’ [=De cometis], 35); 7r-10v (‘Iste sunt note Centiloquii Tholomei necessarie questionibus nativitatum. Verbo tertio dicit quod quando aliqua stella fuerit fortis…’, v. 3, 15-17, 23-25, 27, 29-30, 33-34, 37-38, 40, 44-48, 50-52, 67-74, 76-80, 87-90, 96-97) and 14r-14v (‘Note Centilogii Tholomei utiles omnibus questionibus et electionibus. Verbo 55o dicit quod humiditates corporum accedunt in prima quarta…’, v. 55, 61, 87-88). The numbering of the verba is confused, being generally one below. The text has been rewritten or paraphrased, but it is clear that the author used Plato of Tivoli’s translation (see e.g. v. 55 [=56] above).

Bibl. P. O. Kristeller, Iter Italicum, I, London-Leiden, 1977, 425.

128r–⁠169v

‘Commentum quoddam bone lucidationis super centum verbis principis astrologorum Tholomei incipit. <S>icut dicit Tholomeus in proverbio Almagesti: Non fit mortuus qui sapientiam dimisit, nec fuit pauper qui intellectum dominatus est — Ita et ortus istius et ideo non planeta dicenda sunt. Hoc enim satis dictum est superius. Explicit summa super Centilogio Tholomei edita a magistro Guillermo de Arrogonia. Exemplar fuit multum corruptum.’