Liber Ptholomei de ymaginibus super facies signorum

Opus ymaginum Ptholomei et est omnibus modis propior et veracior in probatione, quoniam eius effectus constitutus est est] om. F super facies signorum 12. Opus ymaginum… signorum 12] om. V Dixit Alburabeth Alburabeth] Albucabel F; Abuzabez V Benfeliz Benfeliz] V; uncertain reading, possibly Becifeliz P; Betifeliz F quia omnes orientales operabantur per has ymagines et operantur, et non curant de aliis sed observant ut sit Luna in ascendente, id est in horoscopo, horoscopo] V; horoscopō P; hora scopō F dum operantur. Perficietur tunc opus eorum et pervenient ad effectum voluntatis intendentis.

De Ariete

⟨1⟩ Cum volueris ligare latrones ut non intrent domum, figurabis ymaginem viri ex ere cum ascenderit prima facies Alhamel. Post hec dices: ‘Alligo omnem latronem ab hac domo per hanc ymaginem.’ Posse eam Posse eam] Pones eam F; Post hec eam sepelies V in medio domus et non introibit in eam latro. latro] in eternum add. V

⟨2⟩ Cum volueris ut perseverent vacce super vitulos, fiat ymago vituli ex ere sub prefato horoscopo. horoscopo] V; here and in the following chapters, the scribes of P and F do not seem to have understood this word, which they write ho followed by the abbreviation symbol for horum (see also n. 5 above). Que cum fit, hec oratio dicatur: ‘Ligo omnem vaccam que transierit super hanc operationem operationem] ymaginem V ut stet et perseveret super eam et non moveatur.’ Post sepelies ymaginem sub lapide ubi volueris.

⟨3⟩ Cum volueris ligare ignem ut non accendatur in domo vel in quolibet alio loco, ymago viri cuprina fiat, cuius capud sit sicut capud canis cum quo sit candelabrum. Hoc quoque sub primo primo] primo horoscopo V figuretur, hac oratione superdicta: ‘Ligavi ignem ab hac domo ut non accendatur ignis in ea in eternum.’ Hiis dictis, sepelies ymaginem ubi volueris.

⟨4⟩ Delusio mulierum. Fiat mulieris ymago cuprina sub prima facie Albamel Albamel] Albilmel (?) F; Alhamel V horoscopo existente, in manu vero pecten teneat. Que dum fit, hec oratio dicatur: ‘Non transeat super hanc ymaginem mulier nec puella nisi sedeat pectens capud suum.’ Post sepelies eam in loco transitus mulieris et probabis eam quod non transeat super eam aliqua que non discooperiet capud suum, fricans illud, et cum fricaverit, cadent capilli eius.

⟨5⟩ Cum volueris ut non impediant te serpentes, fiat ymago serpentis enea sub secunda facie Alhamel Alhamel] Alkeps V horoscopo existente. Post hec subhumetur, dicendo: ‘Ligavi omnem serpentem per hanc ymaginem ut non impediat aliquem.’ Postea sepelies eam in eodem loco, loco tamen in 4 diviso recte, et non remanebit ibi serpens quin fugiat.

⟨6⟩ Cum volueris ut quemlibet capiant capiant] capiam F febres vel demones, sculpatur hominis ymago in lamina stanni 3 3] 3^a F; tertia V facie Alhamel ascendente. In huius autem sepultura hec oratio dicatur: ‘Deus sicut figuram ymaginem Socratis Sophronoci Sophronoci] Soproneci F; om. V (Deus sicut figuram N. sic accipiant V) sic accipiant eum febres vel demones.’ Deinde sepelies ymaginem pelago sub unda aque.

⟨7⟩ Cum volueris hominem vel mulierem ligare ut non possit coire, ymago viri de cera supina fiat, id est capud deorsum, crura vero et pedes sursum, 3 3] 3^a F; tertia V facie Alhamel horoscopo existente. Quod Quod] Que FV dum fit, hec oratio dicatur: ‘Ligavi Socratem Sophonicum Sophonicum] Sofronicum F; om. V ut cum aliqua coire non possit.’ Quo dicto, in puteo humanda est est] om. F vel in in] om. F itinere eius.

⟨8⟩ Cum volueris ligare vaccas silvestres vel aliquas pecudes ut non moveantur a loco suo, figuretur ymago vacce silvatice vel alterius pecudis ex ere vel stanno 3 3] 3^a F; tertia V facie Alhamel horoscopo existente, dicendo: ‘Non transeat super hanc ymaginem vacca silvatica vel alius pecus quod quod] que F non stet et non moveatur a loco suo.’ Post hec subhumetur in loco per quem transeunt et omnis vacca que transibit super eam non movebitur.

De Tauro

⟨9⟩ Cum volueris ligare civitatem ut non ingrediatur ut non ingrediatur] om. F inimicus in eam in eternum, fiat ymago hominis in manu sua gladium tenentis ex ere prima facie Altahir horoscopo existente. Que dum fit, hec oratio dicatur: ‘Ligavi hanc civitatem ut non expugnet eam inimicus vel exercitus.’ Quibus peractis, ymago in medio civitatis, civitate in 4 recte divisa, subhumetur et non introibit in eam inimicus in eternum.

⟨10⟩ Cum volueris ligare navem ut non currat neque moveatur de loco suo, fiat medie navis ymago prima facie Tauri horoscopo existente, hec autem ymago in lamina stanni sculpatur. Que dum fit, hec oratio dicatur: ‘Non eat navis nec moveatur de loco suo.’ Post hec ymago in harena subhumetur et non transibit super eam navis que non stet et non movetur movetur] movebitur F; moveatur V donec tollatur ymago.

⟨11⟩ Cum volueris ⟨ut⟩ ut] FV; om. P serarum fiat solutio, fiat ymago hominis ferrea in manu clavem ferream tenentis secunda facie Tauri horoscopo existente. Que cum facta fuerit, intendens in eam secum teneat et cum illa seram quam libuerit tangat et statim aperietur. aperietur] apperietur F

⟨12⟩ Cum volueris ligare canes ut non latrent nec mordeant, canes ut non latrent nec mordeant] ut non latrent nec mordeant canes F fiat canis ymago plumbea secunda secunda] tertia V facie Tauri. Que cum cum] dum F facta fuerit, securus vadit quilibet inter canes predictam ferens ymaginem, quoniam non erigent sibi capita sed tantum caudas.

⟨13⟩ Cum volueris videre mirabilia de equis, figuretur ymago equi plumbea 3 3] 3^a FV facie Tauri ascendente. Que dum fit, hec oratio dicatur: ‘Non transeat super te equus qui non stet.’ Hiis peractis, ymago quo libuerit subhumetur et non transibit super eam equus, quoniam quoniam] qui F non stet donec tollatur ymago.

De Geminis

⟨14⟩ Si Si] Cum F volueris ligare instrumenta ut cum ipsis canere non possit aliquis quin frangantur, fiat ymago hominis aliquod instrumentum tenentis cum quo insufflando canunt, canunt] unclear reading (cannunt?) F; canitur (?) V que sit cerea vel enea sub 2 facie Geminorum, dicendo: ‘Non canat ioculator ubi ego hanc ymaginem deferam quin eius instrumentum destruatur.’ Dehinc teneatur ymago quoniam destruentur instrumenta ut non possint canere donec egrediatur ymago.

⟨15⟩ Cum volueris destruere vineas vel arbores ut non nascatur in eis aliquid, fiat ymago arboris super quam sit ymago serpentis III vermes circa se habentis sub secunda facie Geminorum ex cupro, dicendo: ‘Ligo hunc ortum ut fructum non faciat.’ Et non remanebit in eo quod vermes non commedant si in orto vel vinea fuerit ymago sepultura. sepultura] sepulta FV

⟨16⟩ Cum volueris ligare serpentes, scorpiones et drachones et viperas, ⟨fiat⟩ fiat] FV; om. P ymago serpentis enea[s] enea] FV; eneas P 2 2] 3^a F; tertia V facie Geminorum oriente, dicendo: ‘Hec ymago viperarum et serpentum et drachonum sit ligatio.’ Post ⟨hec⟩ Post hec] F; Post P; Hiis ita peractis subhumetur V ymago sepelitur sepelitur] sepeliatur F; subhumetur V in quo loco volueris et fugient inde.

De Cancro

⟨17⟩ Cum volueris ligare ursos, fiat ymago hominis stagnea 2 2] 2^a F; prima V facie Cancri oriente, dicendo: ‘Non remaneat ursus qui non veniat ad hanc ymaginem.’ Post hec sepelies ymaginem quo volueris et venient ursi ad ymaginem.

⟨18⟩ Cum volueris ligare cocodrillum, fiat ymago cocodrillorum stagnea prima facie Cancri oriente, dicendo: ‘Ligavi omnem cocodrillum per hanc ymaginem ut non impediat.’ Post ⟨hec⟩ Post hec] F; Post P; Postea V subhumetur in loco eius frequentie frequentie] frequentis F et non impediat quemquam.

⟨19⟩ Cum volueris internoscere bonam et religiosam mulierem a malis et incestis, fiat ymago viri et cum eo puella stagnea prima facie Cancri oriente, dicendo: ‘Non transeat super hanc ymaginem mulier ex malis que non redeat et loquatur bona autem et religiosa et taceat.’ Post ⟨hec⟩ hec] FV; om. P ymago sepeliatur in earum transitu et magnum habebit effectum.

⟨20⟩ Cum volueris ut puella quelibet sequatur te, figurabis ymaginem mulieris stagneam secunda facie Cancri oriente, oratione hac interdicta: oratione hac interdicta] dicendo F; oratione amoris interea dicta V ‘O Iovis et Veneris amabiles et curiales spiritus, amorem cordi illius adhibere adhibere] adhibete V ut quamdiu ista duraverit se mihi ad voluntatem meam exhibeat creatoris potentia.’ Et tange cum ea quam vis et sequetur te.

⟨21⟩ Cum volueris ut destruantur parietes, parietes] aut parietes F fiat ymago parietis plumbea et luti eius 3 3] 3^a F; tertia V facie Cancri oriente, dicendo: ‘Cadat omnis paries apud quem sepelietur ymago.’ Et non sepelietur apud parietem aut sub eo cadat.

⟨22⟩ Cum volueris illudere mulierem, fiat ymago puelle plumbea 3 3] 3^a F; tertia V facie Cancri ascendente [ex plumbo], ex plumbo] om. FV dicendo: ‘Non transeat per locum in quo hec ymago fuerit mulier quin eat et redeat redeat] rideat V frequenter.’ Post hec in qualibet via subhumetur et omnis qui transibit per eam ridebit.

⟨23⟩ Cum volueris ligare grandinem, fiat ymago puelle in cuius manu sit grando 3 3] 3^a FV facie Cancri ascendente ex plumbo, dicendo: ‘Non transeat per locum in quo hec ymago sepulta fuerit grando.’ Post hec sepe⟨lies⟩ sepelies] F; sepe P; subhumetur (ymago) V ymaginem quo volueris et non cadet ibi grando.

De Leone Title i. m. PF

⟨24⟩ Cum volueris immittere alicui febres vel alium morbum vel demones, fiat ymago viri stagnea vel erea erea] enea V manus suas erigentes erigentes] erigentis FV secunda facie Leonis Leonis] Alazez id est Leonis V oriente, oratione cuiuslibet infirmitatis dicta. Deinde in aliquo pelago subhumetur, dicendo: ‘Accipiant eum, filium illius mulieris, febres.’ Et erit febricitans. Et si volueris ut accipiat dolor eum dolor eum] eum calor V ⟨vel demones, in loco ubi ignis accenditur subhumetur, et dicas: ‘Accipiat eum calor⟩ vel demones… eum calor] V; om. PF vel demones donec vociferet.’ Et donec duraverit ymago servata teneatur. Et si volueris ut patiatur dolorem capitis, sub ligno malleatoris subhumetur, dicendo: ‘Accipiant filium mulieris illius dolores capitis.’

De Virgine

⟨25⟩ Cum volueris ligare agrum ut non nascatur in eo aliquid, fiat ymago plumbea vel stagnea prima facie Virginis oriente, in cuius manu ymago virginis habeatur, dicendo: ‘Ligavi hunc agrum ut non nascatur in eo fructus per hanc ymaginem.’ Postea sepeliatur in eodem agro, eo in 4 partes recte diviso.

⟨26⟩ Cum volueris congregare corvos ad aliquem locum, fiat ymago dimidii corvi sub prima facie Virginis et secunda medietas medietas] om. F sub secunda eius facie fiat, dicendo: ‘Non remaneat corvus quin veniat ad hanc ymaginem.’ Post hec quo libuerit subhumetur.

⟨27⟩ Cum volueris ligare oves et capras, fiat ymago hominis secum tintinnabulum tintinnabulum] tintinabulum F habentis 3 facie Virginis ascendente, que sit stagnea, et dicas super eam: ‘Non remaneat aliquis ovis vel capra transiens super hunc locum quin stet super hanc ymaginem.’ Post sepelies eam quo volueris, cumque transibit super ipsum locum non movebitur donec tollatur ymago.

⟨28⟩ Cum volueris ligare aliquem fructum ut non nascatur, fiat ymago mulieris stagnea vel cerea cerea] corr. ex enea F secunda facie Zabunle oriente, secunda facie Zabunle oriente] sub secunda facie Virginis F; secunda facie Virginis oriente V in manu dextera duas spicas tenens segetis, et in agro sepeliantur sepeliantur] sepelietur V ut numquam ager ille fructum convenit. convenit] faciat F Hoc tantum previso, ut ymaginis formam illius fructus lignum cuius fieri debet lignum cuius fieri debet] cuius ligatio fieri incenditur V in dextera manu teneat.

⟨29⟩ Cum volueris ligare instrumenta, fiat ymago hominis cerea, in manu illud instrumentum tenens quod volueris ligare, secunda facie Virginis oriente. Que dum fit, oratio conveniens super eam dicatur. Deinde intret ⟨quilibet⟩ quilibet] FV; om. P cum ea locum in quo ludi celebrari solent et videbit eius effectum.

⟨30⟩ Cum volueris ligare oves, fiat ymago hominis, in singulis manibus agnos singulos tenens, stagnea secunda facie Virginis oriente. Que dum fit, oratio conveniens dicatur. Deinde quolibet subhumetur et detinebuntur oves ibi.

De Libra

⟨31⟩ Cum volueris ligare tentoria, fiat ymago viri plumbea libram in manu tenens prima facie Libre Libre] Libre id est Almizen V oriente, dicendo: ‘Ligavi hoc tentorium, averti[m] averti] FV; avertim P ab eo homines ut non ventatur aliquid in eo quamdiu quamdiu] quam F duraverit hec ymago sepulta in illo.’

⟨32⟩ Cum volueris deludere homines, fiat ymago trium virorum quos sequatur quidam iuvenis percutiens asceng et sit cum eo canis. Sit autem ymago in lamina plumbea figurata, dicendo: ‘No transeat super eam vir nec mulier nisi cantet et plaudat.’ Postea subhumetur hec ymago in in] fiat in F; fiat sub V prima facie Libre oriente.

⟨33⟩ Cum volueris congregare columbas ad turrem, fiat ymago columbe de zafaran, nodoh, musco, camphoria camphoria] camfira F; rafor V prima facie Libre oriente, dicendo: ‘Non remaneat columba que non veniat ad hanc turrim.’ Et cum facta fuerit, in qualibet turri subhumetur.

⟨34⟩ Cum volueris ut denudent denudent] nudent F se homines, fiat ymago viri nudi enea secunda facie Scorpionis oriente, dicendo: ‘Non transeat super hanc ymaginem aliquis super hanc ymaginem aliquis] aliquis super hanc ymaginem F qui non proiciat vestimenta sua et remaneat nudus.’ Postea quo licet quo licet] quolibet F; quo libuerit V subhumetur.

⟨35⟩ Cum volueris ligare regem malefactorem ut non noceat in regione, fiat ymago viri sedentis super scamnum et in circuitu eius sint sagiones, sagiones] salones V id est ministri vel servi. Hec ymago sit sit] sicut F plumbea figurata sub secunda facie Libre, dicendo: ‘Ligavi hunc regem regem] regem N. F; N. regem V ab hac regione per hanc ymaginem ut malum non faciat nec exerceat iniurias.’ Post hec in medio civitatis subhumetur.

⟨36⟩ Cum volueris congregare pisces ad aliquem locum, fiat ymago navis plumbea plena piscibus secunda facie Libre oriente, dicendo: ‘Non remaneat piscis quin veniat ad hanc ymaginem.’ Postea in rivo quo licet quo licet] quolibet FV subhumetur quoniam sequetur effectus.

De Scorpione Title i. m. P

⟨37⟩ Cum volueris ligare scorpiones ut non impediant aliquem in regione, fiat ymago capitis scorpionis sub prima facie Scorpionis, venter autem et dorsum sub secunda, cauda vero cauda vero] et cauda F sub tertia, sculpenturque in lamina enea, dicendo: ‘Ligavi omnem scorpionem ab hac regione ut non impediant impediant] impediat V aliquem in ea, nec adversentur alicui per hanc ymaginem.’ Postea in medio regionis subhumetur.

De Sagittario

⟨38⟩ Cum volueris ligare canes, fiat canis ymago canis ymago] ymago canis F stagnea, cuius capud sit ad caudam erectum sub prima facie Sagittarii, et dicas super ymaginem: ‘Ligavi omnem canem per hanc ymaginem ut non erigant capita nec surgant nec latrent.’ Et intra cum ea quocumque volueris.

De Capricorno

⟨39⟩ Cum volueris deludere homines et mulieres, fac ymaginem stagneam puelle sedentis in cuius manu sit lamina stagnea prima facie Capricorni oriente, dicendo: ‘Non transeat super hanc ymaginem aliquis quamdiu duraverit, vir nec mulier, quin cantet et ludat.’ Sepeli ymaginem in via mulierum et hominum.

⟨40⟩ Cum volueris aliquem excecari, fiat ymago viri enea in cuius manu sit virga sub 4 4] 4^a F; prima V facie Scorpionis, dicendo: ‘Non transeat super hanc ymaginem aliquis quamdiu duraverit hec ymago quin excecetur.’

⟨41⟩ Cum volueris ligare latronem et eius ministros, fiat ymago viri erea in cuius manu sit capud 3 3] 3^a F; sub tertia V facie Capricorni, dicendo: ‘Non intret hanc domum latro nec minister eius in eternum.’ Post sepeliatur in medio domus et non introibit in eam latro nec minister eius in eternum. in eternum] om. F

De Aquario Title i. m. F

⟨42⟩ Cum volueris ligare fontem, fiat ymago viri in cuius manu sit Addelu, id est Aquarius, id est vas, in quo hauritur aqua prima ⟨facie⟩ facie] FV; om. P Aquarii oriente. Post sepeliatur in aliquo fonte et nemo accipiet aquam inde quin frangatur eius urceus.

⟨43⟩ Cum volueris expellere muscas, fiat ymago musce in lapide anuli secunda facie Aquarii oriente et circa ymaginem hec verba scribantur: ‘Nonne vides, musca, quemadmodum musce quamvis nulle nulium esset.’ Et istum locum naturalem reliquerunt, ac deinde mors mors] FV; modos P contingit eis, dicente: ‘Deo, musce, moriamini.’ Quibus completis, postquam aliquis cum anulo prefato domum vel alium locum introierit, mox ab eo eo] ipso F musce expellentur. Sed vide ut de metallo fiat anulus et sigillo eius sigilletur.

De Piscibus

⟨44⟩ Cum volueris ligare et congregare serpentes, fiat ymago serpentis enea sub secunda facie Piscium et mittes in ventrem ymaginis ex cornu ex cornu] aliquod ex cornu V sinistro cervi trito, dicendo: ‘Ligavi omnes serpentes ut congregentur ad hanc ymaginem et non impediant.’ Post sepeliatur quo libuerit.

⟨45⟩ ⟨Cum volueris ligare virum aut mulierem, fiat ymago viri cuius pedes erigantur ad celum et capud sit in terra, sed ymago hec de cera fiat, dicendo: ‘Ligavi N., fillium N. matris, et universas venas eius ut non habeant aliquam voluptatem coeundi.’ Post hec subhumetur ymago in itinere eius et non utetur coitu quamdiu duraverit ymago. Et dicitur a quibusdam quod hec ymago sit sub secunda facie Alhamel.⟩ This chapter, omitted in PF, is transcribed from V

⟨46⟩ Cum volueris provocare mulierem ut sequatur te, fiat ymago mulieris stagnea vel cerea, dicendo: ‘Attraxi cor N., filie N. ad meipsum provocatione forti propter amorem et dilectionem, et excitavi et provocavi spiritum eius qui moratur in corde suo per amorem meum et magnificationem et dilectionem, et novi spiritum eius motum, et excitavi et provocavi te ut motus ignis et eius nutus et sicut provocatio venti et eius flatus.’ eius flatus] flatus eius F Et tange cum ea quam volueris et sequetur obediens tibi. Si autem non inveneris locum tangendi, suspende ymaginem ab alta arbore ut a vento moveatur aut a loco flatus venti, et videbis mirabilia.

Commendatio operis

Dixit Ptholomeus: Edidi hunc librum de ymaginibus super facies signorum. Qui ergo voluerit operari ex eis prevideat ut operetur illud cum fuerit Luna in ascendente facie ex signo et aspiciant illud fortune. Mali vero sint cadentes ab eo, sintque planete iuncti fortunis. Cumque hoc feceris, pervenies ad quod volueris et impetrabis feceris, pervenies ad quod volueris et impetrabis] fecerit, perveniet ad quod vol⟨uerit⟩ et impetrabit F a Deo quod animus tuus desiderat.

Explicit liber Ptholomei de ymaginibus super facies signorum.