PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Vienna, Österreichische Nationalbibliothek, 5239

s. XIV2 (f. 128r-149r and 150r copied in 1352, cf. f. 147va).

Or.:

Germany; solar table for Bamberg, MS 5239, f. 2bisr; f. 128r-149r and 150r at least were copied by a brother Jo. Crut… (?), cf. f. 147va: ‘Scriptum est per me fratrem Io. Crut… (?) anno incarnationis 1352, anno bisextili, 13 die mensis Octobris, hora Vesperarum, Sole in 28 gradu Libre, Luna in 6 Sagittarii’.

Prov.:

Johannes Schöner, who added texts and notes on f. 98r-101v, 126v-127r and 149v; Philipp Eduard Fugger (1546-1618).

Paper, 23+150 f. (new foliation 1-23 and 1-150; continuous foliation 1-177 in a late medieval hand). MS made of two parts under the distinct shelfmarks 5239* (f. 1-23, noted *1-23 below) and 5239 (f. 1-150) respectively, several hands, one of which copied at least f. 128r-149r and 150r.

Astrology, astronomy, computus and mathematics mainly: Astronomia Ypocratis (*1r-3r); ‘Incipiamus cum Dei auxilio de hiis tractatus que faceri (!) possunt Sole existente in quolibet signo…’ (*3r-5v); ‘De formis signorum quas in se nascentibus tribuunt. Notandum tamen (?) quedam esse generalia, quedam spiritualia…’ (*5v-6r); Arnold of Villanova (?), De iudiciis particularibus pertinentibus ad medicinam (*6r-7v); ‘Investigantes… horologiis viatorum…’ (*8r-10v); ‘Nunc de artibus planetarum earum iudicamus…’ (*11r-12v); Prophatius Judeus, Quadrans novus (*13r-16r); ‘Sequitur de officio quadrantis prout pertinet ad astronomiam…’ (*16r-19r); ‘Sequitur de officio quadrantis prout spectat ad geometriam… Explicit tractatus de quadrante domini Lincolniensis’ (*19v-23r); figure of celestial spheres, with text ‘De naturis et proprietatibus celorum…’ (*23v); tables and notes of computus and astrology (1r-2bisr); text of geometry missing the beginning and the end (3r-4v); computus (5r-5v); ‘Aries est signum mobile, masculinum, igneum et siccum, colericum…’ (6r-9v); Computus philosophicus ‘Cum sit intentio ostendere falsitatem kalendarii nostri…’ (10r-28v); Robert Grosseteste, De impressionibus aeris (29v-31v); Astronomia Ypocratis ‘… Explicit tractatus qui in libro Ptholomei repertus est, qui Archaba intitulatur’ (32r-35r); ‘Incipit compotus magistri Gordiani. Ut testatur Augustinus…’ (35r-53v); verses for the 12 months (54r); Sacrobosco, De sphera (54v-63v); comm. on Sacrobosco’s De sphera ‘Quoniam ut testatur Aristoteles in primo De anima…’ (64r-70r); ‘Compositio monocordi. Figure monocordi vel note sunt iste…’ (70r-70v); ‘De effectibus signorum et planetarum. Cum in virtute superiorum et incorruptibilium corporum mundus inferior gubernetur…’ (71r-71v); Johannes Peckham, De sphera (72r-83r), with figure of the celestial spheres (83v); Robert Grosseteste, De sphera (83v-88v); Sacrobosco, Algorismus (89r-93v); table of squares and cubes (93v); confused notes of astrology, astronomy and arithmetic (94r-95r); list of 15 plants (95v); chiromancy ‘Benedictus Deus qui machinam mundanam et creaturas…’, beginning only (96r); horoscopic diagram showing the power of the 12 houses and the points of essential dignities of each planet in the 12 signs (96v); Perscrutator, De impressionibus aeris, added by Johannes Schöner (98r-101v); theology ‘Post peccatum Ade eodem de paradyso propter peccatum expulso…’ (104r-114r); Somniale Danielis (114r-120v); astrological medicine ‘De parte fortune. Si vis scire partem fortune, que valde necessaria est ad iudicia…’ (120v-126r); astrological notes, added 1499 (126v); sortes, added by Johannes Schöner (127r); Ptolemaica (128ra-145rb); ‘Nota secundum astronomos iudicandum… ut patet per Albumazar in floribus…’ (145va-145vb, continued 150ra-150rb); text on the quadrant, whose first page has been entirely covered with ink (146ra-147va); Figure septem planetarum ‘Incipiunt figure 7 planetarum. Et scias quod in istis 7 figuris occultaverunt philosophi et sapientes antiqui 7 Dei nomina…’ (147va-149ra); list of great conjunctions from 2509 A.M. to 749 A.D. (149rb); revolution horoscope for 1501, added by Johannes Schöner (149v); 150ra-150rb: see f. 145va-145vb above. Blank: 2bisv (except added notes), 29r, 97, 102-103, 127v, 150v.

Bibl. Tabulae codicum manu scriptorum praeter Graecos et Orientales in Bibliotheca Palatina Vindobonensi asservatorum, IV: Cod. 5001-6500, Wien, 1870, 70-71; F. Unterkircher, Inventar der illuminierten Handschriften, Inkunabeln und Frühdrucke der Österreichischen Nationalbibliothek, I: Die abendländischen Handschriften, Wien, 1957, 104; M. Franz, ‘Die Handschriften aus dem Besitz des Philipp Eduard Fugger mit Berücksichtigung der Handschriften des Johannes Schöner in der Österreichischen Nationalbibliothek’, Codices Manuscripti 14 (1988), 61-133: 79; M. Maruska, ‘Die Handschriften aus der Bibliothek des fränkischen Gelehrten Johannes Schöner in der Österreichischen Nationalbibliothek’, in Aspekte der Bildungs- und Universitätsgeschichte. 16. bis 19. Jahrhundert, eds K. Mühlberger, T. Maisel, Wien, 1993, 409-435: 423; R. Lemay, Le Kitāb aṯ-Ṯamara (Liber fructus, Centiloquium) d’Abū Jaʿfar Aḥmad ibn Yūsuf [Ps.-Ptolémée], 1999 [unpublished], I, 282-283; M. Maruska, Johannes Schöner – ‘Homo est nescio qualis’. Leben und Werk eines fränkischen Wissenschafters an der Wende vom 15. zum 16. Jahrundert, PhD dissertation, Universität Wien, 2008, 100.

128ra–⁠128rb

‘Dixerunt Ptol<ome>us et Hermes quod locus Lune — et hoc fuit expertus multociens.’

= Pseudo-Ptolemy, Dixerunt Ptolemeus et Hermes quod locus Lune... (B.5)

, as part of the Centiloquium (see below). No glosses.

128rb–⁠128va

‘Ptolo<meus> dixit quod stelle cum caudis sunt 9 — in regibus et divitibus apparebit.’

= Pseudo-Ptolemy, De cometis (B.4)

, as part of the Centiloquium (see below). No glosses.

128ra–⁠145rb

‘Dixerunt Ptol<ome>us et Hermes quod locus Lune — (128rb) et hoc fuit expertus multociens. Ptolo<meus> dixit quod stelle cum caudis sunt 9 — (128va) in regibus et divitibus apparebit. Dixit Ptolo<meus>: Iam scripsi tibi, Yesure, libros de hoc quod operantur stelle in hoc seculo… (128vb) Verbum primum. Scientia stellarum ex te et illis est… Expositio. Quod dixit Pto<lome>us, ex te et illis, significat quod que res futuras cognoscere desiderat — precor ut diligat. Et perfecta est huius libri translatio 17o die mensis Martii, 12 die mensis Gumedi secundo anno Arabum 530. Explicit Centilogium Phtolomei Pheludensis [this explicit is given in Greek-looking letters, Cyrillic letters acc. Lemay].’

= Abuiafar Hamet filii Joseph, 〈Commentum in Centiloquium〉 (tr. Plato of Tivoli) (C.3.1.1)

, introduced by Pseudo-Ptolemy’s Dixerunt Ptholomeus et Hermes quod locus Lune… (B.5) on f. 128ra-128rb (see above) and De cometis (B.4) on f. 128rb-128va (see above). Corrections and glosses by the scribe, including one gloss mentioning, in the past tense, the conjunction of several planets in Taurus on 31 March 1353 (f. 136r [v. 50]: ‘Anno domini 1353o 31a die Marcii erat coniunctio…’).