PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Cambridge, University Library, Ii 3.3 (1767)

s. XIIIex-XIVin (in or after 1299, cf. f. 57va: ‘Tabula ad sciendum in quo loco sit Sol in iniciis mensium accepta ab almanac anni 1299i’, and f. 283r-283v; the date of 1276, given on f. 140vb, would rather be that of the exemplar: ‘Explicit 1276o, 8a die Decembris, scilicet Martis, ante ortum Solis, hora Saturni, sub horoscopo 12 gradus Scorpii, cum laude Dei, amen’; a later date is also confirmed by Petrus de Dacia’s Kalendarium (f. 4r-10r), composed c. 1293.

Or.:

France (Paris?).

Prov.:

Roger of Nottingham (d. after 1358) (cf. f. 2v: ‘Ex collatione fratris Rogeri de Notingham magistri pro anima domine Eve de Tateshale et pro animabus aliorum de quorum elemosinis hunc librum procuravit’); Cambridge, University Library, by 1600.

Parchment, I+283 f., a single hand (except for f. 278r-282v), richly decorated initials.

Astronomy and astrology: table of contents, 14th c. (2r); Petrus de Dacia, Kalendarium (4ra-10r); Tabula Gerlandi (10v-12r); Balduinus de Mardochio or Marrochio, Compotus manualis (12r-19r); Sacrobosco, Algorismus (20r-25r); Sacrobosco, De sphera (25r-35v); Sacrobosco, Computus (36r-55v); Robertus Anglicus, Quadrans vetus (56r-60v); Pseudo-Messahallah, De compositione astrolabii (61r-79r); Theorica planetarum Gerardi (79v-86r); Pseudo-Thebit Bencora, De motu octave spere (86r-89r); Ptolemaica (90r-93r); Thebit Bencora, De recta imaginatione spere et circulorum eius diversorum (93r-94r); Thebit Bencora (?), De quantitate stellarum et planetarum et proportione terre (94v-96r); Alfraganus, De scientia astrorum, tr. Gerard of Cremona (96r-116v); canons of Toledan tables (117ra-140vb); Toledan tables (141r-216v); Ptolemaica (220ra-239va and 240ra-276va); notes on planets and signs ‘Saturnus: Albumasar, eius significatio est splenis et est nature terree…’ (278ra-282va, added by another hand); Peter of Limoges, judgement on the comet of 1299 (283ra-283va). Blank: Ir-3v (except a few added notes), 19v, 89v, 217r-219v, 277r-277v.

Bibl. A Catalogue of the Manuscripts Preserved in the Library of the University of Cambridge, III, Cambridge, 1858, 404-406; L. Thorndike, ‘Peter of Limoges on the Comet of 1299’, Isis 36 (1945), 3-6: 4; L. Thorndike, The Sphere of Sacrobosco and Its Commentators, Chicago, 1949, 63-64; F. S. Pedersen, Petri Philomenae de Dacia et Petri de S. Audomaro opera quadrivalia, København, 1983-1984, I, 221; P. R. Robinson, Catalogue of Dated and Datable Manuscripts c. 737-1600 in Cambridge Libraries, I, Cambridge, 1988, 34 (no. 56); R. Lemay, Le Kitāb aṯ-Ṯamara (Liber fructus, Centiloquium) d’Abū Jaʿfar Aḥmad ibn Yūsuf [Ps.-Ptolémée], 1999 [unpublished], I, 236-237; F. S. Pedersen, The Toledan Tables. A Review of the Manuscripts and the Textual Versions with an Edition, København, 2002, I, 102-103; P. Binski, P. Zutshi, S. Panayotova, Western Illuminated Manuscripts: A Catalogue of the Collection in Cambridge University Library, Cambridge, 2011, 290-291 (no. 316).

90r–⁠93r

‘Incipit liber Thebit de expositionibus eorum que legatur ante (?) Almagesti. Equator est circulus maior qui describitur super duos polos mundi ― aut propinqui oppositioni Solis erunt, erunt retrogradi.’

220ra–⁠239va

‘Incipit liber verborum Ptholomei cum commento Hali. Dixit Ptholomeus: Iam scripsi tibi, Ihesure, libros de hoc quod operantur stelle in hoc seculo… Verbum primum. Sciencia stellarum ex te et illis est… (220rb) Quod dixit Ptholomeus, ex te et illis est, significat quod qui res futuras — et ego Deum deprecor ut te dirigat. Perfecta est huius libri translatio tercio die mensis Marcii, secundo die mensis Lumedi secundi anno Arabum tricesimo. Explicit Centilogium Ptholomei cum commento Hali.’

240ra–⁠276va

‘Incipit liber 4 (?) partium Ptholomei… (?). Rerum, Ihesure, in quibus est pronosticabilis scientie stellarum perfectio magnas et precipue duas esse deprehendimus — hoc in loco huic libro Deo volente finem imponere non incongruum existimamus. Explicit liber 4 partium Ptholomei in iudicandi discretione per stellas de futuris in hoc mundo constitutionis et destructionis contingentibus Deo gratias. Et perfecta est eius translatio de Arabico in Latinum Auburtino (!) Platone, cui Deus parcat, die Veneris hora tercia 20a die mensis Octobris, anno domini 1138o, decima quinta die mensis Saphar anno Arabum 533o in civitate Barchinona. Et Deus nos custodiat et actus nostros dirigat. Amen. Explicit liber Ptholomei 4 partium dictus arabice Alarba.’

= Ptolemy, Quadripartitum (tr. Plato of Tivoli) (A.2.1)

. I, 240ra-248vb; II, 248vb-257va; III, 257va-269va; IV, 269va-276va. No glosses.