Pseudo-Ptolemy, De temporum mutatione Madrid, BN, 10053
transcribed by David Juste
How to cite this transcription?
This transcription has been made from MS Madrid, BN, 10053 (M), checked against MS Florence, BML, Ashburnham 1733 (F) and the edition by C. Burnett, ‘Late Antique and Medieval Latin Translations of Greek Texts on Astrology and Magic’, in The Occult Sciences in Byzantium, eds P. Magdalino, M. Mavroudi, Genève, 2006, 325-359: 348-354 (Z). Most significant variants of F and Z are noted in footnotes. The transcription follows the Project’s guidelines. Paragraph divisions and numbers have been added. The titles (Introductio, the names of the months, and Appendix) have been added for convenience. This text is also transcribed as chapter 87 of Pseudo-Ptolemy’s Iudicia.
⟨Introductio⟩
Ut autem de ipsorum ipsorum] temporum Z (sentence om. F) mutatione particulariter nosse verum desideraveris, regule que non non] iam Z (sentence om. F) dicentur a tuo animo non labantur.
⟨1⟩ ⟨September⟩
Prima die mensis Septembris, Icarus, [per] custos plaustri, apparet cum Solis ortu, et mutatur aer in VII horis, hoc fit inter diem et noctem.
Septima die eiusdem mensis, mensis] corr. ex noctis M vespertinus apparet, et mutatur aer in ventum.
Quarta decima die mensis eiusdem, Acturus, Acturus] Arturus F; Arcturus Z id est Septentrion, apparet cum Solis ortu, et mutatur aer in crastinum.
Nona decima die eiusdem mensis, Sicheris, Sicheris] Sich⟨er⟩is (?) M; Siclus F; Sichis Z id est Subole, quam Virgo tenet in manu, apparet, tunc mutatur aer ante duos dies.
Vicessima quinta die eiusdem mensis, Alferat, id est Equs, ponet, et erit tunc calida mutatio aeris.
⟨2⟩ ⟨October⟩
⟨Sexta die mensis Octubris, Stephaton, Stephaton] F; Stephano Z (chapter om. M) id est Corona, apparet, et est est] Z; om. F (chapter om. M) nimia mutatio eris.⟩
⟨VII die eius mensis, Exifi, Exifi] F; Erifi Z (chapter om. M) id est Hedi, vespertini appare⟨n⟩t, et tunc fit magna turbatio aeris.⟩
⟨XX XX] F; vicesima tertia Z (chapter om. M) die mensis illius, Pliades, id est Virgile, cum Solis ortu ponunt, et fit mala mala] F; magna Z (chapter om. M) turbatio aeris.⟩
⟨3⟩ ⟨November⟩
Sexta die mensis Novembris, Lapsidis, id est Lucidus, ponit, et incipit tunc obscurari aer.
Tertia decima eiusdem, Hui Hui] Livi (?) F; Lira Z apparet.
Vicessima prima die, Yadis Ysucule Yadis Ysucule] Yades, id est Fuctus (?) F; Yades, id est Sucule Z ponunt, et mutatur aer in crastinum.
Vicessima septima die eiusdem, vespertinus apparet et Stephanon, id est Corona, ponet, et mutatur aer.
⟨4⟩ ⟨December⟩
Prima die mensis Decembris, Orion, Orion] Cion FZ id est Canis, ⟨apparet, et⟩ tunc fit magna turbatio aeris ⟨usque⟩ in aliquantos dies.
Decima die mensis eiusdem, Eusi, Eusi] Erifi FZ id est Edi, ponunt.
Vicessima prima die, Ecros, Ecros] Ectos F; Echon Z id est Aquila, apparet, et Esion, id est Eridanus, ponet, et erit turbatio aeris post unam diem.
XXIII die, Ega, id est Caper, Caper] Z; Cap. M; Capa (Capra?) F apparet, et mutatur aer.
⟨5⟩ ⟨Januarius⟩
Quarta die mensis Ianuarii, Delphinus apparet.
Quinta die, Cetus provespertinus provespertinus] vespertinus FZ ponet.
Vicessima quinta die, Ectos, id est Aquila, ponet, et stella regia appellata Tuberoni in pectore Leonis occidit matutina, et turbatur aer ante tres dies.
Vicessima octava die, Delfinus Delfinus] followed by the deleted word ponet M vespertinus ponet.
Vicessima nona die, Lira vespere ponet, et mutatur aer.
⟨6⟩ ⟨Februarius⟩
Sexta die Febroarii, Zephirus flat.
Vicessima secunda die, Ypos, id est Equs, vespertinus ponet.
Vicessima tertia die, Arturus, id est Septentrion, apparet.
Vicessima V V] corr. ex VI M die, Kalo, Kalo] Khele F; Kele Z id est Libra, apparet, et mutatur tunc tunc] om. FZ aer. aer] corr. ex Libra M
⟨7⟩ ⟨Martius⟩
Quinta die mensis Martii, Cancer apparet.
Octava die mensis eiusdem, Piscis aquilonius. aquilonius] MZ; aquilonis F
Nona die eiusdem, Orion apparet.
Octava decima die, Esion, id est Eridanus, apparet.
XX prima die Ypos, id est Equs, et est turbatio aeris.
Vicessima V die, equinoctium fit et erit nimia turbatio aeris.
⟨8⟩ ⟨Aprilis⟩
Prima die Aprilis, Pliades, id est Vergilie, Vergilie] Virgilie FZ paulum apparent.
Decima nona die mensis eiusdem, Pliades vespere ponunt.
Vicessima prima die, Pliades apparent, et fit magna turbatio aeris.
Vicessima septima die, Orion vespertinus ponet, et mutatur aer usque in novem horas novem horas] IX hora F; IX horas Z diei.
⟨9⟩ ⟨Maius⟩
Prima die Maii, Yades, id est Succule, Succule] reading uncertain M; Fucule F; Sucule Z cum Solis ortu apparent, et mutatur aer usque in quatuor dies. dies] F; horas diei Z
Quarta die, Lira vespere apparet, et mutatur aer nimis una die.
Die sexta eiusdem, Esion, scilicet Eridanus, apparet, et mutatur aer nimis.
Die septima, cum Solis ortu Pliades cum Esione Esione] Orion F; Esion Z apparent, et incipit aer obscurari.
Nona decima die eiusdem, Lapsidis, id est Lucidus, apparet, et mutatur aer ante duos dies.
Vicessima quarta Vicessima quarta] XXVII F; Vicesima IIII Z die, Exeon Exeon] corr. ex Esyon M; Esion F; Exeon Z vespertinus ponet, et movetur aer ante unam diem.
⟨10⟩ ⟨Junius⟩
Die secunda Iunii, Ectos, id est Aquila, vespertinus apparet, et mutatur aer.
Die quinta eiusdem, Arturus Arturus] Arcturus FZ ponet, et mutatur aer aer] preceded by the deleted letter p M in duos dies.
Die nona, vespertinus apparet Delfinus, et mutatur aer usque in decem horas diei.
Vicessima quinta Vicessima quinta] XXV F; Decima quinta Z die, Orion incipit apparere, et mutatur aer nimis ante tres dies.
⟨11⟩ ⟨Julius⟩
Die tertia Iulii, Orion plenus apparet, et fit caliditas in aere.
Die quarta, Prochion, id est Anchitanus, Anchitanus] Anticanius F; Anticanus Z apparet, et est mutatio [et est mutatio] aeris.
Octava decima die, Cion, id est Canis, apparet plenus, et fit magna turbatio aeris ante duos dies.
XXV die, Ceros Ceros] om. F; Tenos Z ponet, et movetur aer ante tres dies.
⟨12⟩ ⟨Augustus⟩
Quinta decima die Augusti, Lira apparet, apparet] ponet FZ et mutatur aer.
Decima IX die, Delfinus Delfinus] Delfinis M [apparet] ponet et Frictos, id est Ydre pars prior, id est Orridus, apparet.
Vicessima octava die, Protrigitis, id est Ante Vindemiator, Ante Vindemiator] Ante Videator F; Antevendemor Z apparet, et Cistos, Cistos] Cystos F; Oystos Z id est Esie desinit, id est Esie desinit] id est Esi Ederes F; id est Etesie desinunt Z et est Ficus Ficus] finis FZ Cionis, id est Canis, ante unam diem.
⟨Appendix⟩
Notandum est quia ⟨cum⟩ est annus Saturni Saturni] MZ; Zoal F et Martis, omnia signa validiora mutationis in ceteris mitiora. ceteris mitiora] mitiora uncertain (minora?) M; cunctis mitiora F; ceteris mictoria Z Ut autem ratio inveniendi anni tibi non desit, anni tibi non desit] annum ter (?) non deficit F; anni non deficiat Z hanc certissimam damus regulam. Cave Cave] om. F; Caute Z scias in tertia decima die Mercurii Mercurii] Martii FZ quot gradus Aquarii Aquarii] MF; Piscium Z et puncta Sol pretierit et de hiis que que] followed by the deleted word Sol M remanent tribuas sex horas diei, id est XV puncta (nam duo puncta et dimidium est una hora). et dimidium est una hora] eis sunt una hora F; et dimidium faciunt unam horam Z Reliqua puncta que remanent remanent] preceded by the deleted word tribuant M tribuas V Libre, et sic de ceteris. Et ubi numerus defecerit, ibi est caput anni, et planeta illius turris habetur dominium totius anni.