PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Ptolemy, Almagesti (tr. Gerard of Cremona)

Venice, Petrus Liechtenstein, 1515 · 69v

Facsimile

Tabula equationis digitorum per minuta superfluitatum Solis et Lune et partium casus et more secundum proportionem horum minutorum ex gradibus

Partium diversitatis aree communes
Superfluitatum
Partes
Minuta
Secunda
6
12
18
354
348
342
0
0
1
21
42
42
24
30
36
336
330
324
2
4
5
42
1
21
42
48
54
318
312
306
7
9
11
18
15
38
60
66
72
300
294
288
14
16
19
0
48
36
78
84
90
282
276
270
22
25
28
36
36
42
96
102
108
264
258
252
31
34
38
48
54
0
114
120
126
246
240
234
41
44
46
0
0
45
132
138
144
228
222
216
49
51
53
30
39
48
150
156
162
210
204
198
55
57
58
32
15
18
168
174
180
192
186
180
59
59
60
21
41
0

Tabula digitorum equatorum Solis et Lune

Partes duodecime digitorum
Solis
et
Lune
Digiti
Digiti
Minuta
Digiti
Minuta
1
2
3
0
1
1
30
0
45
0
1
2
30
10
4
4
5
6
2
3
4
40
40
40
3
4
5
10
20
30
7
8
9
5
7
8
50
0
20
6
8
9
45
0
10
10
11
12
9
11
12
40
50
0
10
11
12
20
20
0

⟨VI.9⟩ Capitulum nonum: De cognitione eclypsium lunarium ☽

Postquam premisimus ea que prediximus, inquisitio quidem eclypsium lunarium est secundum modum quem narrabimus. Firmabo quod aggregabitur ex numero partium oppositionis quesite, et horam temporis medii quod est applicationis in Alexandria, et numerum partium que sunt longitudinis longioris orbis revolutionis, que nominantur partes diversitatis, et numerum partium que sunt ab ultima longitudine septentrionis, que sunt latitudo, post cognitionem additionis et diminutionis, et mittam numerum latitudinis primum in tabulam eclypsium lunarium. Si ergo invenerimus illum numerum in numeris qui sunt in duabus tabulis primis, accipiemus quod opponitur numero latitudinis ex eis que sunt in unaquaque duarum differentiarum in tabulis transituum et in tabulis digitorum et firmabimus unumquemque eorum per se. Deinde post illud accipiemus numerum diversitatis, et mittemus ipsum in differentiam equationis equatitionis M., et accipiemus quod opponitur ei ex minutis que sunt superfluitas que est inter digitos et minuta scripta in unaquaque duarum differentiarum, et addemus ea super numeros quos invenimus in differentia prima. Si ergo acciderit ut cadat numerus latitudinis in differentia secunda tantum, firmabimus minuta reperta que sunt digitorum et partium que opponuntur 0, idest cifre, solummodo. Et totum quod invenerimus provenire nobis ex digitis ex hac equatione, dicemus quod secundum numerum illorum digitorum erit numerus partium ex duodecem partibus quas comprehendit tenebra ex diametro Lune in tempore medio eclypsium. Postea addemus semper super minuta que erunt ex illa equatione partem duodecimam eorum, et illud est cursus Solis in illis partibus. Deinde dividemus illud per cursum Lune diversum in una hora in illo tempore. Et quod provenerit ex numero vicium est numerus horarum equalium que sunt totius temporis temporum revolutionum eclypsis. Que vero aggregantur earum ex eis que sunt in tabula quarta sunt hore temporis casus et complementi, et que earum aggregantur ex eis que sunt in tabula quinta sunt medietas temporis more. Et ex hoc monstrantur loca horarum principii introitus et finis eius ex eis que sunt inter tempus more, scilicet que sunt impletionis verificate fere ex additione et diminutione que sunt cuiusque portionum repertarum ex divisione. Et ex hoc cum miserimus partes duodecime diametri in differentiam parvam, inveniemus partes duodecimas aree interiorum omnium superficierum per ea que opponuntur que sunt in tabula tertia. Et similiter reperiemus partes duodecimas aree interiorum superficierum solarium per ea que opponuntur que sunt in tabula secunda. Consideratio vero significat quod non in omni hora erit tempus eclypsis a principio sui usque ad medium ipsius equale tempori quod est a medio eius usque ad finem ipsius propter diversitatem transituum equalium qui sunt Solis et Lune, quoniam simile huic erit in temporibus non equalibus. Per sensum vero non fiunt hec tempora non equalia. Errori namque illius secundum