PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Dresden, Sächsische Landesbibliothek – Staats- und Universitätsbibliothek, Db. 86

s. XIII.

Prov.:

Valentinus Thaw (see added note f. 187v), who sold the MS in 1580 (f. [I]r: ‘Emi de vidua M. Valentini Thaw… anno MDLXXX’); Mauritius Wilhelmus, Duke of Saxe-Zeitz (1664-1718).

Parchment, I+278 f. (f. 49 missing), a single very neat hand. MS of impeccable execution with blue and red initials, richly decorated in places. The MS is however severely damaged by water, making significant portions of every page illegible, especially at the bottom.

Mathematics, physics, astronomy and optics: table of contents, by the hand of the buyer of the MS in 1580 ([I]r); Euclid, Elementa, version ‘Adelard II’ (1r-48v); Liber de triangulis Iordani (50r-61v); Jordanus de Nemore, De elementis arithmetice artis (61v-110v); Euclid, De visu, with comm. (111r-121v); Euclid, De speculis (122r-127v); Theodosius, Spherica, tr. Gerard of Cremona (128r-158v); Pseudo-Euclid, De ponderoso et levi (159r-159v); Jordanus de Nemore (?), Demonstratio de minutiis (159v-165r); Proclus, De motu (165v-168v); Jordanus de Nemore (?), Demonstratio de algorismo (169r-175r); Archimedes, De mensura circuli (175v-176v and 178r); Campanus of Novara, De figura sectore (177r-177v); theorems ‘Omnis trianguli in semicirculo candentis…’ and ‘Si tria trianguli latera coacerventur…’ (178r-178v); ‘Geometre eos arcus similes esse qui angulos recipiunt equales…’ (178v-179v, this work differs from Ametus filius Josephi’s De arcubus similibus); Zenodorus, De isoperimetris (180r-182v); Pseudo-Euclid, De ponderoso et levi (182v-183r); Liber de canonio (183v-185r); De ponderibus Archimenidis (185r); fragment on the Roman balance ‘Queritur in longitudine…’ (185r-185v); Jordanus de Nemore, Elementa super demonstrationem ponderum (186r-187v); Johannes de Tinemue, De curvis superficiebus (188r-194v); Theodosius, De habitationibus (195r-196v); ‘Tres circulos in astrolapsu descriptos…’ (196v-198v); ‘Ad scienciam extrahendi elevationes signorum in orbe recto…’ (198v-200r); Euclid, Data (200r-213r); De quadratura circuli per lunulas (213r-213v); Ptolemaica (214r-222r and 222r-224r); Jordanus de Nemore, De plana spera (224r-225v); Jordanus de Nemore (?), De proportionibus (226r-228r); Jordanus de Nemore, De numeris datis (228r-242v); Jordanus de Nemore, De ratione ponderis (243r-249v); Johannes Peckham, Perspectiva communis (250r-271v); Archimedes, Tractatus de incidentibus in humidum corporibus (272r-274v); Euclid, De speculis (274v-275r); Alhazen, De speculis comburentibus (275r-278r). Blank: 278v.

Bibl. M. Curtze, ‘Ueber eine Handschrift der Königl. öffentl. Bibliothek zu Dresden’, Zeitschrift für Mathematik und Physik, Historisch-literarische Abteilung 28 (1883), 1-13; J. L. Heiberg, Claudii Ptolemaei opera quae exstant omnia, II: Opera astronomica minora, Leipzig, 1907, xiii; A. A. Björnbo, S. Vogl, Alkindi, Tideus und Pseudo-Euklid. Drei optische Werke, Leipzig-Berlin, 1912, 130-131; M. Clagett, Archimedes in the Middles Ages, I, Madison, 1964, xxiii; F. Schnorr von Carolsfeld, Katalog der Handschriften der Sächsischen Landesbibliothek zu Dresden, I, Dresden, 1979 (first published Leipzig, 1882), 304-305; B. B. Hughes, Jordanus de Nemore: De numeris datis, Berkeley-Los Angeles-London, 1981, 25-27; P. O. Kristeller, Iter Italicum, III, London-Leiden, 1983, 376; M. Clagett, Archimedes in the Middles Ages, V, Philadelphia, 1984, 340; H. L. L. Busard, M. Folkerts, Robert of Chester’s (?) Redaction of Euclid’s Elements, the so-Called Adelard II Version, Basel-Boston-Berlin, 1992, I, 41-43.

214r–⁠222r

‘Quemadmodum Ptholomeus et ante eum nonnulli veterum auctoritatis viri antiquas seculi scribunt historias… (214v) Cum sit possibile, Iesure, et plerumque necessarium ut in plano — (219v) et cum circulis meridianis signa distinguentibus. Quotlibet duos circulos equedistantes recto in spera corporea — in plano datum punctum in spera potentialiter ostendit.’

= Ptolemy, Planispherium (tr. Hermann of Carinthia) (A.6.1)

, Class III. Translator’s preface, 214r-214v; text, 214v-219v; Propositiones planisperii, 219v-222r. Marginal notes by the scribe, including Maslama’s Notes.

222r–⁠224r

‘Quatuor (!) circuli diei est circulus maior qui describitur super duos polos orbis — propinqui oppositioni erunt retrogradi.’