PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Vienna, Österreichische Nationalbibliothek, 3124

Date:

s. XIVex or XV.

Or.:

probably Italy (‘ç’ for ‘z’, prevalence of Italian cities in the table f. 148r).

Prov.:

perhaps Buda (Csapodi).

Paper (except f. 193-200, parchment), 212 f. (f. 1-182 formerly numbered 17-198 and f. 183-211 formerly numbered 221-249, hence 16 folia appear to be missing at the beginning and 22 folia between current 182 and 183); several similar hands, homogeneous layout and decoration for f. 1-192. F. 94 and 95 are torn, making their text inaccessible.

Astrology: Ptolemaica (1r-11r); excerpts from Guido Bonatti, Haly Abenragel and Pseudo-John of Seville’s Epitome totius astrologie (11v-15v); Capitula Almansoris (16r-20v); Zael, Liber iudiciorum, incomplete (21r-30r); Proportiones competentes in astrorum industria, 50 (30r-30v); Aomar, De nativitatibus (32r-42r); ‘Exemplum ponam de anno domini 1345, in quo anno convenerunt tres planete superiores in Aquario in eadem facie eiusdem signi in mense Martii…’ (42r); Haly Abenragel, De iudiciis astrorum, excerpt (42v-43r); Guido Bonatti, Liber introductorius ad iudicia stellarum, excerpt (43r-48r); medical recipe (48v); Hermes/Alexander, Liber de septem herbis (49r-49v); Hermes/Thessalus, Liber de virtutibus herbarum decem et novem (49v-53r); ‘Incipit liber secundus quem edidit Xenocrates ex influentia septem planetarum…’ (53r-57v); ‘Verba Apolonii de proprietatibus rerum quomodo virtus unius frangitur per alium. Adamas nec fero nec igne domatur…’ (57v-58v); Messahallah, De significationibus planetarum in nativitate (59r-67v); Haly Abenragel, De iudiciis astrorum, excerpt (68r-68v); Albohali, De nativitatibus, tr. Johannes Toletanus (69r-82v); Ptolemaica (83r-84r and 84v-85va); Albumasar, Flores, end gone duo to last page torn (86r-94v); Albubater, De nativitatibus (96r-125v); Gergis, De significatione septem planetarum in domibus (126r-128r); representation of 12 magical seals (128v); Abraham Avenezra, Liber nativitatum et revolutionum earum, tr. Pietro d’Abano (129r-139v); Messahallah, De revolutionibus annorum mundi (140r-145v); ‘Canon super tabulam que intitulatur tabula inveniendum revolutionem anni secundum Iohannem. Si volueris invenire ascendens revolutionis anni natalis vel mundani…’ (146r), with table ‘secundum Iohannem’ (146v); ‘Canon ad inveniendum horam introitus in primum minutum Arietis secundum Alfonsistas (!). Quando volueris scire equinoctium vernale…’, with example for the year 1343 (147r); ‘Canon super latitudines et longitudines 7 climatum, regionum et civitatum. Predictis addiciendum est de latitudine loci in quo fueris…’ (147v), with table giving coordinates of cities (148r); ‘Capitulum in proiectione radiorum planetarum. Cum volueris proiectionem prohicere radios alicuius planete…’ (149r-151v); Albumasar, Introductorium maius, VII.7, tr. John of Seville: ‘Capitulum de proiectione radiorum planetarum Ptolomei secundum expositionem Albumasar…’ (151v-152r); Ptolemaica (152r); excerpts from Guido Bonatti and Haly Abenragel (152v-158r); chiromancy (158v-159v); Hermes, Liber de stellis beibeniis (161r-162v); excerpts from Guido Bonatti and Haly Abenragel (163r-182v); ‘Effectus universales superiorum corporum in hiis inferioribus…’ (183r-185r); ‘Capitulum de significationibus Arietis cum ipse fuerit ascendens in hora alicuius coniunctionis magne vel eclipsis…’ (185v-187r); ‘De modo et ordine pronosticandi’ (188r); ‘Tractatus de significationibus domorum… Cum aliquis ex speris (?) fuerit in ascendente alicuiuus revolutionis anni…’ (188v-191v); ‘Si vis scire signum alicuius, computa nomen eius et patris et matris…’ (192r-192v); Abraham Avenezra, De interrogationibus, tr. Pietro d’Abano (193ra-196ra); Abraham Avenezra, Tractatus particulares, tr. Pietro d’Abano (196rb-198ra); Bartholomew of Parma, Liber de occultis (198rb-199va); Bartholomew of Parma, De iudiciis astrologie, excerpt (199vb-200ra); ‘Incipiunt significationes naturales planetarum extracte de libro conciliorum magistri Barthi. de Parma secundum artem astrologie. Saturnus dicitur ab antiquis…’ (202r-203v); ‘Incipiunt significationes planetarum cum fuerint domini anni mundi in qualibet revolutione et hoc secundum magistrum Barthm. de Parma. Saturnus est planeta et non stella…’ (204r-205r); Gergis, De significatione septem planetarum in domibus, beginning only (205v); ‘De libero arbitrio. Homo rationalis principaliter est dominus suorum actuum…’ (205v); Michael Scot, Liber introductorius, excerpt (206r-211v). Blank: 31r-31v, 44r-44v, 148v, 160r-160v, 174r-174v, 175v, 187v, 200rb-201v, 212 (except for a few notes).

Bibl. Tabulae codicum manu scriptorum praeter Graecos et Orientales in Bibliotheca Palatina Vindobonensi asservatorum, II: Cod. 2001-3500, Wien, 1868, 208-210; C. Csapodi , ‘Codices, die im Jahre 1686 von Buda nach Wien geliefert wurden’, Codices Manuscripti 7 (1981), 121-127: 127; R. Lemay, Le Kitāb aṯ-Ṯamara (Liber fructus, Centiloquium) d’Abū Jaʿfar Aḥmad ibn Yūsuf [Ps.-Ptolémée], 1999 [unpublished], I, 425.

1r–⁠11r

‘Liber iudiciorum Ptolomei ad Aristonem filium suum. Signorum alia sunt masculini generis, ut Aries, Gemini, Leo Libra, Sagitarius et Aquarius, alia sunt feminini, ut Taurus, Cancer — (9v) piper scuta et arma. De capite anni. Ut autem ratio inveniendi… De mansionibus Lune. Aristoteles plenus artibus dixit: Selini, id est Luna, clare videtur… (10v) De placito. Si queritur de placito ab aliquo an debeat vincere — de pecunia ablata, librum vel cartam, de infirmo vel inimico aliquod siccum vel lignum. Explicit liber iudiciorum Ptolomei ad Aristoten filium suum.’

= Pseudo-Ptolemy, Iudicia (B.3)

, including Pseudo-Aristotle’s De Luna, 9v-10r. Glosses by the scribe or a similar hand f. 2v, 6v, 7v, 8r, 10v.

83r–⁠84r

‘Incipit capitulum secundum tercii tractatus Quadripartiti Ptolomei in sciendo gradum ascendentem per animodar. Quoniam multociens cadit dubietas in ipsa re in qua magis considere debemus que est gradus ascendentis hora exitus creature… Expositio Haly super totum suprascriptum capitulum. Quoniam multociens etc. Dixit prima res in qua debemus magis considere, hoc est gradus ascendentis — qui fuerit maioris fortitudinis et maioris concordantie cum re quam petimus. Vel aliter secundum quosdam et secundum hunc modum debet fieri animodar — et post oportet ipsum equare duodecim domos.’

= Haly Abenrudian, Glosa super Quadripartito Tholomei (C.2.2)

, III.3 (on the animodar = c. III.2 in Robbins’s edition of the Greek text), with Haly’s comm. and with an additional paragraph at the end. Two short marginal notes by the scribe (83r), one of which refers to Guido Bonatti.

84v–⁠85va

‘De gradu ascendentis investigando secundum Ptolomeum et secundum alios invenitur facies vel saltem signum. Ptolomeus verbo 34 Centiloquii inquit: Almusteuli super gradu coniunctionis erit in simili gradu anguli… Expositio. Primo oportet investigare gradum coniunctionis vel preventionis que fuerit ante nativitatem et proprior… (85ra) De gradu ascendentis verissime inveniendo. Semper Luna in nativitate gradus eius describit in conceptione… Dixerunt Pth<olomeu>s et Hermes: Locus Lune in nativitate hominis est gradus… Expositio. Equabis Lunam in hora nativitatis… (85rb) Glosa circha (!) expositionem. Equabis Lunam hora nativitatis etc. Ad equandum Lunam in hora nativitatis, oportet ut primo habeamur gradum ascendentis — secundum distanciam horarum et minutorum a puncto conceptionis ad punctum nativitatis.’

= De gradu ascendentis investigando (C.3.10)

. One marginal note by the scribe or another hand f. 84v.

152r

‘Capitulum proiectionis radiorum secundum Pth<olomeu>m. Cum proiectionem radiorum stellarum scire volueris, scias gradum ascendentis — erit verus locus radiationis equate.’

= Pseudo-Ptolemy, Liber proiectionis radiorum stellarum (B.6)

. Interlinear and marginal glosses by the scribe.