Dixerunt Ptholomeus Ptholomeus] Tholomeus P et Hermes quod locus Lune in quo erat Luna in hora in qua infunditur sperma est gradus ascendentis nativitatis et locus Lune in tempore nativitatis est ascendens casus spermatis, et hoc concordat cum verbo 51o. In hora infusionis spermatis debet Luna esse in nativitate. Et quando orbes perfecti fuerint, debet Luna esse in gradu ascendentis in nativitate, ac si diceret quod ascendens infusionis spermatis erit ascendens nativitatis cum perfecti fuerint circuli. Et cum sic fuerit, erit mora nati in ventre matris media que constat ex 273 diebus. Sensus est quod si in hora casus spermatis esset Luna in ascendente, infans staret in ventre matris 273 diebus et tunc ille gradus erit ascendens in hora nativitatis et Luna similiter erit in eo tunc et sic ascendens et Luna perficient orbes equales, scilicet 9 et hoc per tabulas experiri potest et hoc fit ex concordia ascendentis et Lune et secundum hoc scito ascendente et loco Lune hora nativitatis sciri potest ascendens et locus Lune hora casus spermatis sicut hic dicitur. Et si Luna in gradu occidentis fuerit, sciemus quod circuli perfecti non fuerint et erit mora minor que constat ex 258 diebus. Et si fuerit inter occidentem et orientem, sciemus quod plus erit quam mora minor et nondum sciemus si fuerit maior media ut minor ea, quod sic sciemus. Si videmus Lunam euntem ab occidente ad orientem, sciemus quod tendit ad moram mediam, et si econtra, sciemus quod mora maior est media, et si fuerit minus per unum gradum ante gradum occidentis erit mora maior que constat ex 288 diebus. Et ibi erit maior dubitatio si invenerimus Lunam in uno gradu ante gradum occidentis, si enim in uno gradu erraverimus, erit error 30 dierum. Et docebimus quomodo emendandum est hoc hoc] del. P totum.
Aspice Lunam in hora nativitatis. Si fuerit supra terram in loco qui est ab occidente in orientem, accipe gradus quos ibi inveneris ab occidente usque ad gradum Lune, quoniam Luna peragrat gradum unum per medium cursum secundum rem mediam in duabus horis, et duplica eos et divide per 24, que sunt hore diei, et quot exierint erunt erunt] erint P dies et quot remanserint erunt erunt] erint P hore. Adde istas dies et horas more minori, et quod collectum fuerit erit mora. Minue hanc moram ex hora nativitatis et tibi a bissexto et cum eo quod ex ea remanserit equa Lunam. Et ubi tunc eam inveneris, erit ascendens nativitatis. Et si Luna sub terra fuerit, iens ab oriente in occidentem, quoniam in illo loco erat casus spermatis, et sic invenies eam in gradu qui ascendit in hora nativitatis, et parum erit error in hoc. Accipe quantum fuerit a gradu ascendentis usque ad Lunam ex gradibus et minutis et operare sicut superius diximus, scilicet duplica et divide per 24 et adde medie more quod provenerit et totum illud tempus minue ex ea, et cum eo quod remanserit equa Lunam, et ubi inveneris, erit ascendens nativitatis, et tunc fuit hora casus spermatis et inventa erit Luna tunc in gradu qui ascendit hora nativitatis et parum erit error in hoc.
Dixit magister Abraham Isbendeut quod gradus infusionis spermatis non erit ex toto locus Lune in nativitate vel ipse erit vel ei oppositus. Et similiter erit de ascendente nativitatis, id est non erit locus Lune in spermatis infusione, sed vel ipse erit vel ei oppositus. Et hoc expertus fuit multociens.
Nota Nota] Nota tamen P pro invenienda figura concepcionis nati. Omnibus aliis pretermissis, si hora coiniunccionis vel prevencionis fuerint duo planete equales in virtute in gradu illius coniunccionis vel prevencionis, ille qui fuerit vicinior gradui ascendenti quam aliquis alius planeta vicinus fuerit fuerit] fuit P eidem gradui ascendenti et eciam gradui medii celi, idem planeta pro alumdabir habendus erit. Est autem almudabyr planeta qui dignior est et forcior in eodem gradu coniunccionali vel prevencionali, ut sit gradus ascendens 26 Libre, medium celi primus gradus Leonis, Iupiter in in] 3 P 22 Geminorum, Saturnus in 12 Scorpionis. Modo, quia Iupiter est propior ad 26 quam Saturnus ad 26 et ad 1, ideo Iupiter est alumdabir. Si autem medium celi esset gradus Leonis, tunc Saturnus fuisset alumdabir, quia propior est numerus iste, scilicet 12 ad 10 quam 22 ad 26. Et sic de consimilibus est dicendum. Si autem essent equales numero illi duo planete vel quotcumque fuerint, tunc ille qui in suo haiz consistit alumdabir constituitur. Est autem planeta in suo haiz qui manet in sua similitudine, videlicet planeta masculinus in signo simili, femininus in signo feminino, diurnus planeta planeta] om. P in parte circuli diurna. Verificata igitur figura, si Luna fuerit super terram, accipiendi sunt omnes gradus qui sunt inter gradum exeuntem exeuntem] existentem P in orizonte occidentali et Lunam, et Lunam] om. P subtrahendo gradus omnes a puncto Arietis usque ad illum gradum occidentalem inclusive. De vero loco Lune et quod post subtraccionem remanet dupletur et duplatum dividatur per 24 et exibunt dies et quod indivisum remanet erunt hore. Qui dies et hore sunt addendi more minori, que constat ex 258 diebus, ut dictum est, et quod ex summa provenerit erunt dies more nati in ventre matris ab hora concepcionis. Et si Luna fuerit subtus terram, subtrahantur gradus ascendentis a gradu Lune et quod remanet dupletur et duplatum dividatur, ut prius dictum est, et quod exit addatur medie more, que constat ex 273 diebus, et quod resultat erunt dies more nati in ventre matris. Patet igitur ad sensus quod si Luna esset precise in contactu orizontis in ascendente in ipsa hora nativitatis, mora nati in ventre matris esset 273 dies, et si Luna esset in primo puncto septime domus sive in fine sexte domus, tunc esset mora nati in ventre matris aut 258 aut 288 dies. Sed quia dubium est inter istos duos numeros et utrum debeamus constituere moram nati maiorem aut minorem, et differentia sit 30 dierum, ideo per talem declaracionem veritas elucescat. Primo igitur si Luna sit in primo minuto ascendente, mora erit 273 dies, si in medio celi fuerit, tunc mora est 265 dies et 12 hore, et si Luna fuerit in primo minuto septime domus, erit mora 258 dies, et si in ultimo minuto sexte domus, est mora 288 dies, que est maior mora, et si in angulo tercio, est 280 dies, hore 12.