PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Paris, Bibliothèque Mazarine, 3642

s. XIII.

Parchment, 123 f., several hands, one of which copied f. 7-49. Several folia are missing between f. 6-7 and between f. 12-13.

Astronomy, mathematics, computus, astrology and various: table of contents, 13th c. (1ra-2va); ‘De natura terre et lapidum quorumdam. Descriptis proprietatibus terre et parcium eius…’, end gone (3ra-6vb); Pseudo-Thebit Bencora, De motu octave spere, last page with tables only (7r); Ptolemaica (7va-9rb); Thebit Bencora, De figura sectore, anonymous tr. (9rb-12ra); Jordanus de Nemore, Elementa super demonstrationem ponderum, end gone (12ra-12vb); Compotus Petri, beginning gone (13ra-49va); ‘Incipiunt questiones Boicii. Prima vero litteralis protraccio… Expliciunt questiones Boycii de naturis rerum’ (50ra-54rb); Hermann of Reichenau, De mensura astrolabii (55ra-56vb); De utilitatibus astrolabii, attr. Ptolemy ‘Tractatus Tholomei de astrolapsu’ (56vb-61ra); Berengarius, De horologio viatorum (61ra-63rb); Alchandreana ‘De septem planetis. Summum planetarum Saturnus est, natura gelidum…’ (63rb-64vb) and other astronomical and astrological chapters (65ra-69ra); William of Conches, Philosophia (69va-80va); astronomical notes (81r-81v); Algorismi [al-Khwārizmī], astronomical tables, incomplete (82ra-87r); astronomical diagrams (88r-90r); ‘De arbore consanguinitatis. Ad arborem consanguinitatis docendam et ad intelligendam…’ (90va-95ra); excerpts (95rb-95v); Jordanus de Nemore (?), Opus numerorum (96ra-97vb and 105rb); Jordanus de Nemore (?), Tractatus minutiarum (98ra-99ra); Jordanus de Nemore, De numeris datis (99ra-105ra); Liber Alchorismi ‘Quisquis in quatuor matheseos disciplinis…’ (105va-113vb), with appendix ‘Hic incipiunt regule et primus de agregatione. Omnis numeris talis disposicione…’ (113vb-118ra); Somniale Danielis (118ra-118va); Aristotle, Physica, end of Book VI (118va-121rb); excerpts from Boethius, Cicero, Seneca (122r-123vb). Blank: 54v, 87v, 121v. According to the table of contents f. 1ra-2va, the MS originally contained more texts, including three texts before f. 7, cf. ‘In isto volumine libri subscripti continentur… Liber primus Arsamidis philosophi de mensura circulorum [= Archimedes’s De mensura circuli] … Liber secundus astrolabium Rob<erti> Capitis Grossi… Liber tertius de planisperio sive de alzagara Tholomei [= Ptolemy’s Planispherium] … Incipit liber 1 Tebith cum tabulis…’, and three texts between f. 12 and 13, cf. ‘Incipit exce<r>ptum de libro Orloth de ponderibus. Incipit liber Euclidis de ponderibus [= Pseudo-Euclid’s De ponderoso et levi?] … Divinationes Petri. Compotus Petri…’.

Bibl. A. Molinier, Catalogue des manuscrits de la Bibliothèque Mazarine, III, Paris, 1890, 151-152; N. Bubnov, Gerberti postea Silvestri II papae opera mathematica (972-1003), Berlin, 1899, liii; Aristoteles Latinus. Codices, I.1: G. Lacombe, Pars prior, Roma, 1939, 496 (no. 535); B. B. Hughes, Jordanus de Nemore: De numeris datis, Berkeley-Los Angeles-London, 1981, 29-30; O. Weijers, Les Questions de Craton et leurs commentaires. Edition critique, Leiden-Köln, 1981, 42-44; C. Burnett, ‘Catalogue. The Writings of Adelard of Bath and Closely Associated Works, Together with the Manuscripts in which they Occur’, in Adelard of Bath. An English Scientist and Arabist of the Early Twelfth Century, ed. C. Burnett, London, 1987, 163-196: 188 (no. 94); D. Juste, Les Alchandreana primitifs. Étude sur les plus anciens traités astrologiques latins d’origine arabe (xe siècle), Leiden-Boston, 2007, 350-351.

7va–⁠9rb

‘Liber quem edidit Thebit filius Core de hiis que indigent expositione antequam legatur Almagesti. Equator diei est circulus maior qui discribatur super duos polos orbis — propinqui oppositioni erunt retrogradi. Expletus liber Thebit filii Core de hiis qui (!) indigent expositione antequam legatur Almagesti.’