⟨4⟩ ⟨IV 4 L⟩

Anima connaturalis connaturalis] cum naturalis SVH iudicabit super secundas elthenias, id est elthenias, id est] om. PVCHO (which eliminates the transliteration); supra secundas elthenias S; supra, id est secundas venias stellarum L. Elthenias is a transliteration of al-thawānī, which refers to secunde stelle, ‘second stars’. See below. secundas stellarum The secunde stelle are the celestial phenomena of the sublunary world, such as comets, meteors, etc. See on this subject verba 4, 99 and 100 in the Iam scripsi version and their commentary by Aḥmad ibn Yūsuf. See also J.-P. Boudet, ‘Les comètes dans le Centiloquium et le De cometis du pseudo-Ptolémée’, Micrologus, XXIV (2016), pp. 195-226., eritque eritque] earumque L adquisitio eius in eis maior adquisitione multorum in iudiciis supra stellas ipsas.

⟨5⟩ V V] 5 L

Iam Iam om. PVCHO potest astrologus super super] supra SVCO removendos multos actus removendos multos actus] removendis multis actibus LPVCHO stellarum cum doctus fuerit natura efficaci in illo illo] eo PVO et pretendet actui antequam accidat antecedentem accidat antecedentem] accidato accitecedentem sic S passionem.

⟨6⟩ VI VI] 6 L

Proderit autem cum cum SLH; om. PV electione electione] electio PV cum fuerit hora addens supra incrementum inter duas duas om. S directiones directiones] distructiones P; distinctiones VCO. Cum autem fuerit curtata curtata] certa PVCO; certata H ab illa, minime apparebit effectus electionis electionis] electiones L, etsi fuerit quod quod] quid PVCO faciunt faciunt] faciet CH; faciat O; om. PV ex ea procedens ad prosperitatem.

⟨7⟩ VII VII] 7 L

Non accedat ad iudicium supra complexiones stellarum stellarum om. PV nisi doctus in voluntatibus et et] id est V; om. S complexione naturali.

⟨8⟩ VIII VIII] 8 L

Anima Anima] Iam sic S sapiens actum stellarum adiuvat sicut sicut om. S seminator potens adiuvat naturalia cum aratione et mundatione.

⟨9⟩ IX IX] 9 L

Forme Forme] Fortune sic O que in mundo composito sunt formis circularibus obediunt. Hinc Hinc] Hic S est quod domini prestigiorum The domini prestigiorum (translation of the Arabic aṣḥāb al-ṭilasmāt) refer to the specialists of astral and talismanic magic mentioned in the Liber prestigiorum Thebidis, translated by Adelard of Bath and preserved in MSS S and L. ad situs stellarum in eis in eis] quod in eis L limitantur limitantur] limitant SPVCO pro eo quod facere intendunt.

⟨10⟩ ⟨X 10 L⟩

Subserviant Subserviant] Subservient PVO tibi infelicitates in electionibus sicut quod quod om. PVCHO facit medicus peritus cum quantitate sufficienti venenum add. H by the annotator’s hand.

⟨11⟩ XI

Non facias electionem nisi post certitudinem consilii in natura rei electe sciasque quantum amplectitur potentia appetitus appetitus] aspectus V illius rei, ut proportionare queas queas] queras L inter potentiam circularem et et] vel LPVCH directionem, sicque dices secundum quod mandatum rei rei] in eam L prenoscis. Nec inducas sententiam tuam ad naturam circularem circularem om. P tantum tantum] solum PCO; Solis VH erisque sicut qui cartam legit non intelligens linguam in qua scripta est. Nec Nec] Neque SO enim confidendum est rei hunc cursum hunc cursum] hoc cursu PVCHO currenti.

⟨12⟩ XII

Amor Amor] Mors sic L et odium odium] desiderium sic PV mentem a certitudine certitudine SPVHCO] sic, for rectitudine (cf. the Iam scripsi version)? obliquant atque anime elatio elatio] elevatio PVO minuit magna, absconditio absconditio] absentatio PVC; absentio HO vero augmentat parva, rectum autem inter utrumque.

⟨13⟩ XIII

Cum preceperit aliquid potentia circularis, testantur id testantur id] illud testantur PVCH; id testantur O stellarum secunde secunde om. L thewenie thewenie] bene following a void space L; om. PVCHO. Cf. verbum 4 for the thewenie transliteration, which pleonasmically repeats stellarum secunde..

⟨14⟩ XIIII

Quam magnus erit astrologi error cum septimum It is the 7th house of heaven (in Arabic bayt). atque eius dominus infelices fuerint.

⟨15⟩ XV

Horoscopi Horoscopi] Horoscopus designates for Adelard the ascendant and the first house of heaven. See the sermo primus of Albumasar’s Ysagoga minor, in Abū Ma‘šar, The Abbreviation, pp. 104-105: ‘Domicilium itaque ortum occupans horoscopicum dicitur.’ inimicorum potestatis sunt signa sunt signa om. LP; signa om. CH deiecta deiecta] deiecti PVCH ab horoscopo eius Horoscopi inimicorum potestatis sunt signa deiecta ab horoscopo eius om. O. Horoscopi vero vero] autem PV amicorum eius sunt signa illud confirmantia confirmantia] confluantia sic H. Horoscopi autem servientium ei sunt signa que sub confirmantibus confirmantibus] comprimantibus PVCO fuerint. Horoscopi vero vero] autem PV; om. O civitatum eius hii : horoscopus quidem constitutionis eius dux supra eventus eventus] eventum P in ea, horoscopus autem traditionis eius regi regi] regni VC dux supra id quod quod] qua VCO; om. H in diebus eius eius om. PVHO in ea. Et Et] que V ad hunc modum cuiuslibet cuiuslibet] cui accedit L mutationis mutationis] imitationis L horoscopus dux eventuum status eius erit erit] eius HO; om. PVC.

⟨16⟩ XVI

Cum descenderint felices a locis suspectis, imminebit imminebit] inminebit S; immovebit L infortunium a personis solutis solutis L] salutis SPVHO (add. i. m. C).. Quod Quod om. S si felices loca illa illa] ista PVCHO; sua L respexerint aut in eis fuerint, metum metum] motum S illum cessare facient. Et ad ad] secundum PVO hunc modum in quattuor complexionibus.

⟨17⟩ XVII

Perpende Perpende] Serpende sic L naturas radicis et radicis et] radicisque V tempus et actum, sed et in ea sed et in ea] et vitam PVCHO agentis agentis om. PVCHO antequam presumas iudicium iudicium add. i. m. L super super] supra LVCH ipsas ipsas] ipsam CHO.

⟨18⟩ XVIII

Cum fuerint fuerint add. sup. lin. S duo lumina lumina] luminaria PVCHO in dakaica dakaica] dyakaica P; diakaica V; dyabaika O; vel a indykaica H. Transliteration of the Arabic word meaning ‘minute’. Cf. the sermo primus of the Ysagoga minor of Albumasar, in Abū Ma‘šar, The Abbreviation, pp. 94-95. una fueritque felix in parte horoscopi, erit felicitas in ipsa manu. Similiterque Similiterque] Similiter oportet O si fuerit Luna Luna om. VO in gradu oppositionis oppositionis] opposstionis sic S felixque in gradu septimo. Contrarium autem Contrarium autem bis S ei autem ei] erit PV; autem erit CH si fuerit infelix locus felicis Contrarium autem ei si fuerit infelix locus felicis] erit si fuerit felix locus felicis O.

⟨19⟩ XIX

Si quis medicinam purgantem Luna cum Iove existente sumpserit, factum prescindetur prescindetur] predicetur S; rescindentur O atque actus debilitabitur.

⟨20⟩ XX

Tangere Tangere] Tangitur in capital letters S membrum cum ferro Luna in signo membri illius improsperum est add. PVO.

⟨21⟩ XXI

Sumere medicinam purgantem Luna in Scorpione Luna in Scorpione] Luna in Cancro vel Scorpione PV; Luna existenti in Scorpione O aut aut] vel P in Piscibus dominoque horoscopi ad stellam subterraneam applicante prosperum. Applicante autem domino horoscopi ad stellam medii celi, evometur medicina et non insistet insistet] existet PV; sistet sic O. The stelle in question, in relation to which the lord of the ascendant is likely to come into application (i.e. to approach the conjunction), are in fact planets..

⟨22⟩ XXII

Vestium novarum improsper actus et usus Luna in Leone, et precipue precipue S] maxime LPVCHO (maxime is the reading of Iam scripsi). si infelix fuerit.

⟨23⟩ XXIII

Configuratio Configuratio] Cum figuratio VO; Dum significatio sic CH. Configuratio translates the Arabic mušākalah, transliterated as musekelet in the Iam scripsi version. Again, the stelle in question are planets. Lune stellis in nativitate faciet natum mobilem mobilem] mobile S in eo quod erit dux supra illud. Quod si accederit ut stelle in eo potentes fuerint, erit ducatus scientie in illo ; si vero debiles, erit ducatus motionis in eo maioris quam scientie. Apparitio autem eius quod ab eo movebitur ex confirmatione ipsarum stellarum in firmis apparitionibus firmis apparitionibus] apparitionibus firmis S; signis apparitionibus PV; primis apparitionibus H et et] que PV; quia O quod ante eas fuerit in add. H. Proficuum vel utilitas add. sup. lin. S autem eius ex felicitate felicitate] filicitate S earum. Et ad hunc modum modum] medium L reliquas partes contemplare.

⟨24⟩ XXIIII

Defectus Defectus] Effectus sic CHO. Defectus here has the meaning of eclipse (in Arabic kusūf). duorum luminum in firmis firmis] finus sic O; om. P. These are in fact the angles of the birth horoscope or of the revolution of that birth. horoscoporum nativitatum et conversionum conversionum] coniunctionum P annorum impediunt naturam ipsius signi tempore proportionali inter partem partem] tempus PO ipsius horoscopi et partem defectus ad centum et octoginta centum et octoginta] centum et LXXX^a L; 180 PO; centum et octoginta corr. add. i. m. C partes partes] parte C; om. H, sicut proportio que inter inter] est P; est inter CO inicium defectus et ipsam horam ad totius defectus tempus. Tempus Tempus om. S autem hore defectus Solis annus, Lune Lune om. S autem hora autem hora] aut hora mensis PCHO; Defectus duorum luminum […] autem hora om. V.

⟨25⟩ ⟨XXV⟩

Motus ducis cum fuerit in medio celo celo om. PVCHO cuiuslibet regionis, cum horoscopo circuli recti recti] directi PVC. Si vero fuerit in gradu horoscopi, cum horoscopis horoscopis] horoscopo LPVC ipsius regionis tantum add. PV. Si Si] Sin sic S autem inter utrumque utrumque] uterque S; utrum O., cum horoscopis gradus secundum quod est locus eius, duoque loca sibi opposita secundum idem ipsum. Motus autem cehem cehem] coheret sic PVCHO. Cehem (cf. in Arabic sahm) is the transliteration Adelard systematically uses to designate the astrological lots (partes or sortes in Latin) in the sermo sextus of Albumasar’s Ysagoga minor: see Abū Ma‘šar, The Abbreviation, pp. 92-93 and 128-135. Recall that lots are virtual points of particular astrological significance, calculated by adding to the longitude of an important point in the natal chart (e.g., the ascendant) the angular distance separating two planets or two other points. procedens : quantum enim primum addiderunt addiderunt] addent PH; addendum C; addunt O; adderet V procedendo, tantum tardabunt.

⟨26⟩ ⟨XXVI⟩

Maxime abscondetur abscondetur] absconditur L res res om. PVHO cum concorporabitur cum concorporabitur] cum comparabitur C; cum [void space] comparabitur L; cum corporabitur PVO dux eius Soli, aut existentia sua sub terra, aut in loco non non om. PVCHO configurato configurato] constrato V domicilio domicilio] domino PVO. The word domicilium is commonly used by Adelard to designate the planetary domicile. See the sermo primus of the Ysagoga minor of Albumasar, in Abū Ma‘šar, The Abbreviation, pp. 94-103. suo aut in honore suo aut in honore suo om. PVO. Precipue Precipue S ] Maxime LPVCHO autem elata elata] electa PVO cum fuerit dux eius promovens a deiectione a deiectione] ad electionem PVCHO ad ad] et PVCHO honorem fueritque in firmo conveniente conveniente] convenienti PO nature sue.

⟨27⟩ XXVII

Venus facit lucrantem fetum fetum om. L in membro quod est eius complexionis saporem bonum. Sed et cetere stelle ad hunc modum dona sua dant.

⟨28⟩ XXVIII

Cum non non om. H contingerit contingerit] contigerit L tibi concorporatio concorporatio] corporatio C; comparatio L Lune duabus duabus] ducibus L stellis mobilibus, quere quere] quare L concorporationem concorporationem] corporationem C; et comparationem L eius alicui alicui] cehem L fixarum fixarum] stellarum PVCHO sue complexionis.

⟨29⟩ XXVIIII

Stelle fixe dant dona exeuntes exeuntes] exeuntia CHO; recedentia PV a proportione et et] que V sepe sigillant cum malo.

⟨30⟩ XXX

Actus Actus] Hactenus L in attingendo hominem regie regie] regis L domus supra supra] sic L configurale configurale] cum fragile sic L; cum figurali PVC; eum singulari sic O nativitati eius descriptioni circuli in hora qua positus est rex in ea.

⟨31⟩ XXXI

Cum cessabit motus ducis ducis] dulcis sic L alicuius potestatis ad stellam cogente cogente S] cogentem LPVCHO incisionem incisionem SPVCO] inscisione LH, morietur rex eius aut eius aut] aut eius PVO princeps. Omnis autem stella que fuerit in signo finis conversionis anni anni] ipsius anni LPVCHO alicuius potestatis potestatis] potestis sic S erit dux supra mortem mortem] morte sic S magnam in ea in anno ipso secundum ipsius stelle naturam.

⟨32⟩ XXXII

Convenientia duorum individuorum individuorum] iudiciorum PVO supra rem quamlibet vel congregationem add. LPVCHO invenietur ex duce ipsius rei in eorum nativitate. Quare Quare] quia L; quod PVCHO si fuerit secundum configurationem fuerit secundum configurationem] fuerit secundum figurationem CH; fuerit secundum significationem PV; fuit signum O prosperam, erit inter eos competencia competencia] componencia PVO in ipso ; et potentior quidem quidem] quisquis PVO locus erit existencia agentis et et] que V principalis principalis] principantis PV, debilior autem eorum est add. PVC existencia patientis et et] que V principati.

⟨33⟩ XXXIII

Amor et et] que V odium inveniuntur ex imitatione imitatione] mutatione PVCHO. locorum duorum luminum luminum] luminarium PVO in nativitatibus eorum. Et configuratio configuratio] figuratio PVCHO horoscoporum eorum eorum om. PV supra amorem amorem] morem L; mortem sic CHO eorum et discordiam discordiam] discordia LPVCO in signo connaturali connaturali] naturali PV fortiori amori.

⟨34⟩ XXXIIII

Prefectus Prefectus] Effectus PVCHO supra locum coniunctionis coniunctionis] This is the conjunction of the two luminaries, the Sun and the Moon, during the new Moon, while their opposition corresponds to the full Moon. in gradu firmo erit in ipsa ipsa] illa V; prima P coniunctione humanorum humanorum] individuorum hominum PV; individuorum humanorum CH; humanorum individuorum O. Similique modo oppositio Similique modo oppositio] Simili quoque opposito PV; Similique modo opposito CHO.

⟨35⟩ XXXV

Cum cessabit cessabit] cessit S stella in quarta quarta] quarto L anni ad locum aliquem circuli signorum cum posuerit posuerit] possit L; fuerit PVCHO in eo Sol, movebit aer aer om. CHO qualitatem eritque stella illi qualitati congrua iuxta quartam illam. Et secundum hoc in aliis add. PVCHO loquere.

⟨36⟩ XXXVI

Subde Subde] Surde sic S tibi stellas fixas in constitutione constitutione] constructione PVC (bis infra) civitatum, sed mutahaira mutahaira] mutaharca PVC; mutahaicha O; mutali arca H; muta [void space] L. Mutahaira is synonymous with erratice and refers to the planets as opposed to the fixed stars. in constitutione domorum. Omnis autem civitas dum dum] Dei sic S constituitur constituitur] construitur P Marte in Marte in] Martem V medio celo celo] celi PVCHO aut stella stella om. PV constitutiva constitutiva] constitutionis PVCO naturaliter maxime morientur reges et principes eius gladio.

⟨37⟩ XXXVII

Plerumque omne omne] omnis PV; idem O cuius horoscopus erit add. MS Milan, BA, H. 44 inf., f. 131vb (threefold version). Virgo et et] que V; vel O Pisces maxima maxima] erit maxima PVCHO causa in regno eius. Cuius vero horoscopus Aries et et] vel PVO Libra maxima causa in morte eius. Cuius autem Scorpius aut Scorpius aut] Scorpius et CH; Scorpius vel O; Scorpioque V Taurus maxima causa in sua egritudine. Et secundum hoc in ceteris contemplare horoscopis.

⟨38⟩ XXXVIII

Cum fuerit Mercurius in signo Saturni scilicet signo add. O. MS Milan, BA, H. 44 inf., f. 132ra reads signis Saturni. These are the two zodiacal signs which are the domiciles of Saturn (see the Iam scripsi translation). potensque in seipso seipso] semetipso PV; ipso H, dabit fetui bonitatem bonitatem] habilitatem PVCHO cogitationis in radicibus. Cum Cum] cuius H vero fuerit in signo signo] signis PVO. Same remark as above for Saturn: these are the two domiciles of Mars. Martis, supra supra] super O primitias primitias] permutias L et et] que V fortunam. Potentior autem horum duorum locorum Aries Aries] est add. PV; est Aries O.

⟨39⟩ XXXIX

Mala habitudo undecimi undecimi] XI^e P; secunde V; 9 O et domini eius in statutione statutione] statuitione P regis dux dux] significat PVCHO supra eventus principis et censum eius infortunii. Similiterque mala habitudo secundi dux supra parvitatem lucri agricolarum suorum cum eo cum eo om. PVCHO.