PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Florence, Biblioteca Nazionale Centrale, Magliabech. XI.144

s. XVex (in or after 1476-1477, cf. colophons f. 15v, 24r, 105v, 121v, 129r, 130r and 137v).

Or.:

Buda (cf. colophons f. 15v, 24r, 105v and 129r), this MS must be related to and perhaps copied under the supervision of Martinus Bylica de Olkusz (cf. ‘Martinum Polonum de Ilkusch’ f. 128r-130r).

Prov.:

Theatine Order (‘Teatini’, inner front cover), i.e. the church Santi Michele e Gaetano in Florence, after 1592; family Strozzi.

Paper, II+138 f., a single neat hand.

Astronomy: table of contents by a later hand (Ir); Peurbach, Theoricae novae planetarum (1r-15v); Regiomontanus, letter to Bishop János Vitéz dated 1460 ‘Sol habet duos orbes mundo concentricos…’ (16r-17v, ed. and tr. Swerdlow); Regiomontanus, Contra Cremonensia in planetarum theoricas deliramenta (18r-24r); Ptolemaica (24v-105v); Regiomontanus, Canones astrolabii armillaris ‘Canones astrolabii armillaris a magistro Ioanne de Regio Monte editi incipiunt. Astrolabium armillare quo Ptolomeus plurimum usus est…’ (106r-106v); ‘Organum Ptolomei cuius adminiculo longitudines ac latitudines locorum in superficie terrestri inquiruntur si recte mentem opificis auguror in hunc ferme modum componitur’ (107r-108r); Regiomontanus, De torqueto (109r-121v); ‘Canones pro astrolabio magistri Iohannis de Regiomonte incipiunt. Verum locum Solis in dorso astrolabii… Expliciunt canones astrolabii a magistro Georio Pewerbach editi anno domini 1460’ (121v-127v); ‘Canones astrolabii quorundam secundum modum rationabilem per magistrum Martinum Polonum de Ilkusch editorum incipiunt. Horas per azmuth Sole prope meridianum… Finis canonum quorundam astrolabii modum rationabilem per magistrum Martinum de Ilkusch editorum 1476 currente Bude’ (128r-129r); ‘Canones pro equatorio planetarum per magistrum Martinum Polonum incipiunt feliciter. Priusquam modus operandi cum instrumento planetarum… Finis canonum cuiusdam equatorii planetarum per magistrum Martinum Polonum editorum anno domini 1476 currente’ (129r-130r); Peurbach, Canones pro compositione et usu gnomonis geometrici (130v-137v, with figure 138r); ‘Canones gnomonis facti per magistrum Iohannem de Regiomonte pro serenissimo principe et domino Mathia Dei gratia rege Hungarie, Bohemie, Dalmacie etc. in civitate Histropolitana anno domini 1468 currente…’, end gone (138r-138v). Blank: Iv-IIv, 108v. According to the table of contents f. Ir, the last item of the MS was ‘Tractatus quorundam de nativitatibus, 139’.

Bibl. G. Targioni-Tozzetti, Catalogo dei codici della libreria Strozziana…, I, Firenze, 1759 (handwritten catalogue), 285a; E. Zinner, ‘Aus alten Handschriften’, Naturforschende Gesellschaft Bamberg 38 (1962), 8-57: 26-27; P. O. Kristeller, Iter Italicum, I, London-Leiden, 1977, 125-126; N. M. Swerdlow, ‘Regiomontanus’s Concentric-Sphere Model for the Sun and the Moon’, Journal for the History of Astronomy 30 (1999), 1-23: 2-3; M. Malpangotto, Theoricae novae planetarum Georgii Peurbachii dans l’histoire de l’astronomie, Paris, 2020, 652-653.

24v–⁠105v

‘Reverendissimo in Christo patri ac domino domino Bessarioni episcopo Tusculano, sancte Romane ecclesie cardinali, patriarche Constantinopolitano, Iohannes Germanus de Regiomonte se offert devotissimum et cetera. <A>dmiranti michi sepe numero vel pocius graviter et inique serenti tam raros esse etate nostra optimarum… (25v) Prohemium Iohannis Germanus de Regiomonte exit feliciter [followed by a 33-line blank space]. Liber primus Epitomatis in Almagestum Ptholomei incipit feliciter. (26r) <R>ecte profecto meo iuditio nobiliores philosophi, o Sire, distinxerunt inter theoricam philosophie et practicam partem — quod postremo hoc in theoreumate explorare et cepto labori modum statuere decrevimus. Amen. Liber terciusdecimus Epitomatis in Almagestum Ptolomei anno domini 1477 Bude explicit feliciter. Finis.’

= Johannes Regiomontanus, Epitome Almagesti (C.1.21)

. Preface, 24v-25v; I, 25v-32r; II, 32r-38r; III, 38r-45r; IV, 45r-50r; V, 50r-58v; VI, 58v-66r; VII, 66v-69v; VIII, 69v-75v; IX, 75v-81v; X, 81v-87v; XI, 87v-93r; XII, 93r-97v; XIII, 97v-105v. No glosses.