PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Cracow, Biblioteka Jagiellońska, 601

s. XV2 (c. 1473-1474, cf. f. 94r-95r, 157v, 171r).

Or.:

northern Italy.

Prov.:

University of Cracow by the early 16th c., when the MS was glossed by Martinus Biem de Olkusz and Nicolaus de Wieliczka.

Paper, 217 f., one main hand, except for f. 10-16 and 182-211. One or several folia are missing after f. 211.

Astronomy and astrology: table of contents, by Martinus Biem de Olkusz (1r); Sacrobosco, De sphera (10r-16r); table of the seven climates with notes (16v-17r); Theorica planetarum Gerardi (18r-26v); Ptolemaica (32r-44r); Capitula Almansoris (44v-47r); Hermes, Centiloquium (47r-48v); ‘Tabula fortunarum et fortitudinem (!) infortunarum et debilitatum planetarum. Fortuna Solis. Si in aspectu fortune vel sibi iunctus…’ (48v-49v); Thebit Bencora, De recta imaginatione spere et circulorum eius diversorum (50r-50v); Cristannus de Prachaticz, Compositio astrolabii (51r-55r); Prophatius Judaeus, Quadrans novus (55r-57r); ‘Ad intelligendum circulorum astrolabii…’ (57r); Pseudo-Messahallah, De compositione astrolabii, second part (57v-60v); Robertus Anglicus, Quadrans vetus, attr. Messahallah (60v-61v); Ptolemaica (62r-68v); Astronomia Ypocratis (72r-74r); Geoffrey of Meaux, Compendium astronomie iudicialis (74v-79r); astrological tables: terms and degrees (82v); Alcabitius, Introductorius (83r-94r); ‘Ad cognoscendum orbes magnos qui sunt quedam revolutiones…’ giving 1473 as the present year (94r-95r); Campanus of Novara, Theorica planetarum (96r-117r); Pseudo-Thebit Bencora, De motu octave spere (117r-118r); Thebit Bencora (?), De quantitate stellarum et planetarum et proportione terre (118r-119r); Campanus of Novara, De sphera, excerpts (119r-120v); Peurbach, Theoricae novae planetarum, last chapter (120v-121v); table: points of essential dignities of each planet in the 12 signs (121v); astronomical table (122r); Abraham Avenezra, Principium sapientie, tr. Pietro d’Abano (124r-149r); Albumasar, Flores (150r-157r); Jafar, De pluviis et ventis, fragment attr. Albumasar ‘Incipit liber experimentorum eiusdem albumasar. Volens scire naturam aeris in singulis annis…’ (157r-157v); Zael, Introductorium, c. 17 (157v); chronological table ‘usque ad tempus presens, scilicet Christi 1473’ (157v); John of Saxony, Canones (162r-168r); star table verified 1436 (168v); circular diagram and table: lunar mansions verified 1460 (169r-169v); star table verified 1440 ‘per Bartolomeum de Manfredis ad meridianum Mantue’ (170r); star table with notes on stars (170v); table: lunar mansions corrected ‘per Adrianum Geeruliet anno omini 1473 completo [1474]’ (171r); Ptolemaica (172r-176r); Haly Abenragel, De iudiciis astrorum, VIII.1-36, II.42 and V.1-7, end gone (182ra-211vb); Mattheus Moretus de Brixia, Introductorium in arithmetica ad calculum astronomie (212r-213v); canons of Alfonsine tables ‘Nunc accedam ad expositionem tabularum Alphon<si>…’ (213v-217r); multiplication table (217v). Blank: f. 1v-9v, 17v, 27-31, 69-71, 79v-82r, 95v, 122v-123v, 149v, 158-161, 171v, 176v-181v (except notes f. 181v).

Bibl. W. Wisłocki, Katalog rękopisόw Biblijoteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, I, Krakόw, 1877, 189; F. S. Benjamin, G. J. Toomer, Campanus of Novara and Medieval Planetary Theory, Theorica planetarum, Madison-London, 1971, 99-104; G. Rosińska, Scientific Writings and Astronomical Tables in Cracow. A Census of Manuscript Sources (xivth-xvith Centuries), Wrocław-Warszawa, 1984, 553 (index); M. Kowalczyk et al., Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi latinorum qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, IV: Numeros continens inde a 564 usque ad 667, Wrocław, 1988, 176-192; R. Lemay, Le Kitāb aṯ-Ṯamara (Liber fructus, Centiloquium) d’Abū Jaʿfar Aḥmad ibn Yūsuf [Ps.-Ptolémée], 1999 [unpublished], I, 238.

32r–⁠44r

‘<D>ixit Ptholomeus: Iam scripsi tibi, Iesure, libros de hoc quod operantur in Quadripartito stelle in hoc seculo… Scientia stellarum ex te et illis. Astrologus non debet rem specialiter sed universaliter… Quod dixit Ptholomeus, ex te et illis, quod qui res futuras scire desiderat… Dixit Ptholomeus: Mundanorum mutatio ad hoc et ad aliud corporum supercelestium… Doctrina stellarum ex te et ex illis. Est nec doctrina in ea ut propter hanc formam et ego precor Deum ut te diligat. Et perfecta est huius libri translatio septima die mensis Martii, 12 die mensis Gumedi (?) secundo anno Arabum 532. Stelle cum caudis sunt novem in regibus et divitibus apparebit etc. Deo laus. Explicit Centiloquium Ptholomei cum commento Haly.’

= Abuiafar Hamet filii Joseph, 〈Commentum in Centiloquium〉 (tr. Plato of Tivoli) (C.3.1.1)

, with the proposition of v. 1 also given in the ‘Mundanorum’ version (C.3.1.3) and in Adelard of Bath’s translation (B.1.1) (=‘threefold’ version). The text includes Pseudo-Ptolemy’s De cometis (B.4) as the last chapter on f. 44r (see below). Glosses by Martinus Biem de Olkusz f. 38v, 39v, 40r, 42v.

44r

‘Stelle cum caudis sunt novem in regibus et divitibus apparebit etc. Deo laus.’

= Pseudo-Ptolemy, De cometis (B.4)

, as part of the Centiloquium above. No glosses.

62r–⁠68v

‘Arismetrica algebra [title added by Martinus Biem de Olkusz]. In tota practica regularum algebre quatuor demonstrationes seu quatuor vocabula communiter habuntur — sive incomplete qui modus idem est cum predicto. Et hec de radicum extractione sufficiant. Finis est.’

= Giovanni Bianchini, Flores Almagesti (C.1.17)

, II. Glosses by Martinus Biem de Olkusz f. 65r, 65v, 66r, 67v, 68r. Gloss by another hand f. 67r.

172r–⁠176r

‘Divisio libri Alarba macalet, id est Quadripartiti, Ptolomei. Capitulum primum tractatus primi seu libri primi Quadripartiti in collectione scientie intellectus iudiciorum astrorum… [chapter index of the four books]. (172v) Capitulum primum in collectione intellectus scientie iudiciorum astrorum. Rerum, Iesure, in quibus est pronosticabilis scientie astrorum alias stellarum profectio magnas et precipuas duas esse comprehendimus — secundum qualitatem commixtionem non dubitamus. Capitulum duodecimum in signis fixis et mobilibus et communibus.’

= Ptolemy, Quadripartitum (tr. Plato of Tivoli) (A.2.1)

. I.1-11 and title of I.12. The rest of f. 176r and f. 176v-181v are blank. No glosses, except one by the scribe f. 172v: ‘alathir, id est ether’.