Vatican, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. lat. 1340
s. XV2 (1458-1459).
Or.:University of Erfurt, cf. f. 94ra: ‘Explicit tractatus scriptus de iudicio urine non vise, scriptus per me Conradum Maltzfeld Erffordie anno domini 1458…’ and f. 388va: ‘… et est completus per Iohannem Snippem de Geysmaria Erfordensis studii anno domini millesimo quadrigentesimo quinquagesimo IX [1459] ultima die illius anni predicti, in quo etiam anno confederati sunt rex Bohemie et langravius Thuringie per copulam filie landgravii et filii regis Bohemie’); see also title f. 15va (below).
Prov.:‘Hieronimus Stögkel von Weissenburg Ioanni Kiliano dono dedit’, 16th c. (f. IIIr); Elector Palatine Ottheinrich (1502-1559); Heidelberg, Bibliotheca Palatina; Vatican library in 1623.
Paper, III+428 f. (f. 154-155, 199, 345 and 405 accidentally omitted in foliation), three main hands: I [Conradus Maltzfeld], f. IIIv, 1-190, 203va-275 and 422vb-425; II, f. 192-203va; III [Johannes Snippe], f. 277-422va.
Astronomy and astrology: table of contents of the whole MS (IIIv); Prophatius Judeus, Quadrans novus (1ra-15va); ‘Incipio nunc modum compositionis chilindri bona valde et formalis secundum modernos Erffordie correcta et examinata. Pro compositione chilindri quod est horalogium itinerantium…’ (15va-22va); Robertus Anglicus, Quadrans vetus (22vb-28rb); Franco de Polonia, Tractatus de turketo (28va-30va); Peter Peregrinus of Maricourt, De magnete (30va-34vb); ‘Instrumentum ad meridianam que alio nomine cenith meridianum dicitur construere et modum ipsius inveniendi subiungere volo. Paretur lamina lapidea aut enea…’ (34vb-35va); ‘Instrumentum Iohannis Gisonis ad capiendum altitudinem Solis et stellarum et observationes faciendas utile. Quoddam ligneum vel eneum aut ferreum quadratum…’ (35vb-36ra); ‘Aliud instrumentum pro predictis inveniendis videlicet altitudinem stel<larum> etc. Fac tres planas regulas de ligno vel de ferro…’ (36va-37rb); Johannes de Harelbeke, Tractatus de spera solida (39ra-47rb); Petrus de Sancto Audomaro, Tractatus de semissis (47va-52rb); ‘In spera noctis est quedam tabula rotunda que est divisa in 12 partes equales…’ (52va-53va); Johannes Simon de Zelandia, Speculum planetarum (53vb-58v); Thebit Bencora, De recta imaginatione spere et circulorum eius diversorum (59ra-60rb); albion ‘Incipit prefatio in compositionem instrumentorum sequentium de eclipsi. Pro faciliori modo habendo et multiplici labore…’ (60va-73va); Pseudo-Albertus Magnus, Speculum astronomie (75ra-82va); ‘Incipit commendatio astronomie et fundamentalia eiusdem [added title]. In principio creavit Deus celum et terram. Consuteum autem est dilectissimi sicut scitis in principiis librorum…’ (82vb-84ra); John of London, De motu octave spere (84rb-85rb); ‘Incipit tractatus magistri Ruperti de iudiciis infirmitatum. Verba viri prudentis et fidelis domini Ruperti. Nascentium et egrotantium secundum influentiam corporum supercelestium. Dico quod stelle magnum habent effectum…’ (85va-87vb); Astronomia Ypocratis (88ra-90vb); Guillelmus Anglicus, De urina non visa (91ra-94ra); Leopold of Austria, De astrorum scientia (94ra-160vb); Alcabitius, Introductorius (165ra-190rb); Alkindi, De mutatione temporum (192ra-203ra); ‘De coniunctionibus planetarum. Nota de coniunctionibus planetarum. Coniunctio enim trium superiorum est triplex…’ (203ra-204vb); Robert Grosseteste (?), De impressionibus aeris (205ra-207vb); astrometeorology ‘Nota quod Luna moratur in signo quolibet per 2 dies et 6 horas… (207vb-209rb); Firminus de Bellavalle, De mutatione aeris (209va-242ra); Ptolemaica (245ra-258vb); Theorica planetarum Gerardi (259ra-265va); ‘Sequitur compositio spere in qua videbitur incensio, oppositio, signa Solis et Lune et gradus eorundem. Volens formare unam figuram…’ (265vb-267rb); ‘Compositio instrumenti ad inveniendam veram coniunctionem vel oppositionem. Ad faciendam figuram in qua facitur…’ (267va-268rb), with diagrams and tables (268v-273v); Arnold of Villanova (?), De iudiciis particularibus pertinentibus ad medicinam (274r-275r); Haly Abenragel, De iudicis astrorum (277ra-388va); Abraham Avenezra, Liber de nativitatibus (389ra-403ra); Haly Embrani, De electionibus horarum (403rb-422va); alphabetical subject index of the MS (422vb-425rb); added notes and extraneous material (425v-428v), including 16 horoscopes of syzygies in 1476 (427r and 428v). Blank: I-II (except notes), 37v-38v, 74, 161-164, 190v-191v, 242v-244v, 275v-276v, 427v-428r.
Bibl. Inventarium manuscriptorum Latinorum Bibliothecae Palatinae (handwritten catalogue), 481-482; L. Thorndike, ‘Some Little Known Astronomical and Mathematical Manuscripts’, Osiris 8 (1948), 41-72: 42-43; F. S. Pedersen, Petri Philomenae de Dacia et Petri de S. Audomaro opera quadrivalia, København, 1983-1984, II, 658; L. Schuba, Die Quadriviums-Handschriften der Codices Palatini Latini in der Vatikanischen Bibliothek, Wiesbaden, 1992, 1-8; R. Lemay, Le Kitāb aṯ-Ṯamara (Liber fructus, Centiloquium) d’Abū Jaʿfar Aḥmad ibn Yūsuf [Ps.-Ptolémée], 1999 [unpublished], I, 381-386; A. Paravicini Bagliani, Le Speculum Astronomiae, une énigme? Enquête sur les manuscrits, Turnhout, 2001, 16; L. Moulinier-Brogi, Guillaume l’Anglais, le frondeur de l’uroscopie médiévale (XIIIe siècle), Genève, 2011, 194-195.
|
245ra–258vb
|
‘Incipit Centiloquium Ptholomei. Mundanorum ad hoc vel ad illud mutatio corporum celestium… Haly. Scientia astrorum ex te et ex illis: Astrologus non debet dicere rem specialiter sed universaliter… Quod dixit Ptholomeus, ex te et ex illis, significat quod qui res futuras prenoscere desiderat — (258va) et quanto melius potuimus exposuimus. Ptholomeus in hoc loco tricas et tricarum nomina posuit… Stelle que cum caudis sunt 9 — in regibus et divitibus apparebit. Explicit Centiloquium Pto<lom>ei.’ = Abuiafar Hamet filius Joseph, 〈Commentum in Centiloquium〉 (‘Mundanorum’ version) (C.3.1.3)
. The text includes Pseudo-Ptolemy’s De cometis (B.4) as the last chapter on f. 258va-258vb (see below). The scribe or another hand added to the explicit the ending of Plato’s translation: ‘Perfecta est huius libri translatio 17 die mensis Martii, 12 die Gumendii secundi anno Arabum 5302’. The scribe also added after the explicit a short bibliographical notes of Ptolemy as Egyptian king at the time of the translation of the Septuaging. A few glosses by another (?) hand f. 245r-248v. |
|---|---|
|
258va–258vb
|
‘Ptholomeus in hoc loco tricas et tricarum nomina posuit… Stelle que cum caudis sunt 9 — in regibus et divitibus apparebit.’ = Pseudo-Ptolemy, De cometis (B.4)
, as part of the Centiloquium (see above). No glosses. |