PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek, Dep. Erf. CA 4º 377

s. XIV1 (the MS belonged to an astrologer active in the years 1350-1358, who glossed the MS, including the Ptolemaic section, and added many notes, excerpts and short texts on originally blank pages on f. Iv, 1vb, 12r-12v, 13v, 24v, 36v-38v, 50v, 60v-61v, 67v and 78r-79v; for the date, cf. in particular f. Iv: ‘Nota: Anno domini 1356, 23 die mensis Iunii, hora Saturni, magister Henricus Aurifaber… venit et quesivit que esset infirmitas F. quondam Iordanis et utrum evaderet eandem infirmitatem… Nota: Ascendens anni 52 fuit secundus gradus Scorpioni… Item 1353 fuit ascendens anni 7 gradus Capricorni… Item anni domini 1354 fuit ascendens mee… Item anno domini 1535 [sic for 1355] ascendens anni fuit 19 gradus Leonis…’, f. 67v: ‘Anno domini 1353, 12 die Martii, introitium Solis in Ariete…’, and f. 79r: various astrological configurations for 1350, 1351, 1357 and 1358).

Or.:

probably Germany (recipes in German f. 78v).

Paper, I+79 f., several contemporary hands, one of which copied the Ptolemaic sections (f. 39r-50v).

Astrology and geomancy: added notes of astrology, medicine and other topics (Iv); ‘Tabula Albumassar subtilissimi. Si Luna aspexerit Saturnum sextili aspectu, dies fortunata…’ (1ra-1vb); added notes: ‘Aries. Nil caperici (!) noceas cum Luna refulget…’ (1vb); ‘Duodecim sunt signa in celo, quorum primum est Aries. Homo natus sub eo multos habet crines…’ (2ra-5vb); ‘Dispositio de planetis. Per hoc vero ad influentias planetarum que antiqui vocabant dominos…’ (5vb-6va); ‘Incipiunt aspectus planetarum ad membra corporis humani. Nam Saturnus habet aurem dextrum, splenem, vesicam…’ (6vb-7ra); Pseudo-John of Seville, Epitome totius astrologie, Book IV (7ra-11vb); added notes from Leopold of Austria’s De astrorum scientia, Book I: ‘Leupoldus filius ducatus Austrie dicit in primo tractatu suo: Spere celestes X sunt…’ (12ra-12vb); Capitula Almansoris, c. 1-17 (13ra-13rb); added notes: planetary positions for 14 November 1342 (13v); Gergis, De significatione septem planetarum in domibus, excerpted from Leopold of Austria’s De astrorum scientia (14ra-15vb); ‘Dicunt signa se aspicere, hoc est omne signum aspicit tertium ante se et tertium post se…’ (15vb-16va); ‘Hec sunt predicta vicia Lune, et est impedimentum, sub quibus nullum debet opus incipi…’ (16ra-16rb); Capitula Almansoris (16rb-19rb); ‘De fugitivo vel re perdita. Et si interrogatus fueris de fugitivo aut de substantia vel de alia re perdita…’ (19rb-24va); added notes: three short astrological chapters (24va-24vb); Pseudo-Aristotle, Iudicia (25ra-36vb); added notes and tables (36vb-38v), including ‘Notandum quod accipere revolutionem nativitatis est recipere horam…’ (36vb), table: nature of the 12 signs (37r), tables of geomancy (37v-38r), ‘Si per horam nativitatis horam et diem conceptionis scire volueris, locum Lune ad horam nativitatis quere…’ and ‘Nota: Ille planeta dicitur maioris auctoritatis qui maioris dignitatis…’ (38v); Ptolemaica (39r-50v); Zael, Liber iudiciorum (Introductorium and De interrogationibus) in a different and incomplete version attr. Ptolemy ‘Signorum 12 alternus est ordo: Si masculina et feminea, diurna et nocturna — occultum esse notati. Explicit liber iudicialis Tholomei’ (51r-60v); added notes (60v-61v), including ‘Coniunctio planetarum est quando duo planete…’ (60v), Zael, Quinquaginta precepta, in a different version ‘Ex 50 principalibus iudiciis. Primo nota quod ducatus celestis in rebus humanis est Luna…’ (61r), ‘Ex Lupoldo de notificatione mortis. Si Saturnus in oriente fuerit…’ and ‘Dicit magister Arnoldus de Villa Nova. Saturnus, Iupiter et Sol…’ (61v); William of Moerbeke, Opusculum geomancie (62ra-70va); Ars geomancie (70vb-76vb); ‘Prima domus Solis. Tutela intrans in prima domo significat castitatem…’ (76vb-77vb); added notes (78r-79r), including ‘De virtutibus signorum 12 celi ex libro Haly Avenragel. Aries est signum… Nota quod omnes sapientes astrorum dicunt quod signa ignea…’ (78r), medical recipes in Latin and German (78v) and various notes including an excerpt from Hermes’s Centiloquium (79r). Blank: Ir, 79v.

Bibl. W. Schum, Beschreibendes Verzeichnis der Amplonianischen Handschriften-Sammlung zu Erfurt, Berlin, 1887, 631-633; R. Lemay, Le Kitāb aṯ-Ṯamara (Liber fructus, Centiloquium) d’Abū Jaʿfar Aḥmad ibn Yūsuf [Ps.-Ptolémée], 1999 [unpublished], I, 341-342.

39r–⁠50v

‘Incipit liber anforismorum Tholomei qui dicitur liber fretus (!). Dixit Tholomeus: Iam scripsi tibi, Iesure, libros de hoc quod operantur stelle in hoc seculo… Prima [title in margin]. Scientia stellarum et ex te et illis est… Expositio. Quod dixit Tholomeus, ex te et illis, significat quod qui res futuras prenoscere desiderat — (50r) et quanto melius quivimus exposuimus. Tho<lome>us: Stelle cum caudis sunt 9 — in regibus et divitibus apparebit. Dixit Tho<lome>us et Hermes quod locus Lune — et hoc expertus fuit multotiens. Finita carta detur vini michi quarta.’

= Abuiafar Hamet filii Joseph, 〈Commentum in Centiloquium〉 (‘Mundanorum’ version) (C.3.1.3)

, in ‘Mundanorum 2’. The text ends with Pseudo-Ptolemy’s De cometis (B.4), on f. 50r-50v (see below), and Dixerunt Ptholomeus et Hermes quod locus Lune… (B.5) on f. 50v (see below). Substantial glosses by the astrologer active 1350-1358, one of which mentions the year 1353 on f. 51v.

50r–⁠50v

‘Tho<lome>us: Stelle cum caudis sunt 9 — in regibus et divitibus apparebit.’

= Pseudo-Ptolemy, De cometis (B.4)

, as part of the Centiloquium (see above). No glosses.

50v

‘Dixit Tho<lome>us et Hermes quod locus Lune — et hoc expertus fuit multotiens.’

= Pseudo-Ptolemy, Dixerunt Ptolemeus et Hermes quod locus Lune... (B.5)

, as part of the Centiloquium (see above). No glosses.