De revolutionibus annorum in nativitatibus
Secundum autem Ptholomeum tractatu quarto, capitulo ultimo in divisione temporum nati primitus respicere convenit ad statum domini etatum quolibet anno in revolutione radicis, quoniam in universali, ut dicit Haly ibidem in commento, accidentia generalia pertinentia ad quamlibet partem vite uniuscuiusque hominis fuerint secundum statum planete gubernantis eandem etatem et secundum naturam et complexionem eiusdem planete.
Dividit namque ibidem Ptholomeus, sicut et ceteri astrologi, vitam cuiusvis hominis in 7 partes secundum numerum 7 planetarum. Et Et] Luna tenet primam etatem 4 annorum i. m. in red G primam partem attribuit Lune, et sunt 4 anni primi ab ipsa hora nativitatis incipientes, et hec prima pars dicitur etas prima et infantia et dicuntur anni nutritionis. Secundam Secundam] Secundam gubernat Mercurius a quinto anno in decimam inclusive i. m. in red G etatem attribuit Mercurio, qui est secundus planeta in ordine ascendendo, et hec etas vocatur pueritia et durat 10 annis completis post predictos 4 annos. Et in hac etate secundum Haly ibidem in commento sumit vim anima nati et incipit intelligere et rationem habere, quasi rationum rationum] uncertain reading G sapientie in sua anima tunc plantarentur et radices virtutum, et apparent in eis proprietates operum que operabitur per doctrinam. Tertia Tertia] Tertiam gubernat Venus a 150 anno ad 22 inclusive i. m. in red G etas Veneri attribuitur et durat 8 annis sequentibus et dicitur etas adolescentie. Et tunc movetur sperma in natis et inclinantur ad actus venereos exercendos. Et in hac etate anime canine sunt et abstinentie modice. Sol Sol] Quartam gubernat Sol a 230 anno ad 41 inclusive i. m. in red G accipit dominium quarte etatis que est etas iuventutis et durat 19 annis contiguis. Et in hac etate efficitur homo fortior ac maioris virtutis, et trahitur ipse ad dispositionem vite fructuosam et ad gubernandas res vite necessarias, et fit directus, et quietus, diligens honorem et honestatem. Post Post] Mars gubernat quintam a 42 ad 56 annum inclusive i. m. in red G Solem gubernat Mars quintam etatem que est etas virilitatis, roboris et vigoris et durat 15 annis succedentibus. Et in hac etate efficitur homo magnanimus et superbus, et eidem vite gravitas, impedimentum et aduersitas incumbunt, anime vero cum corporibus anxietates et impedimenta sustinent, et corporis declinatio fere sentitur et intelligitur, et operatur homo tunc grandia. Sextam Sextam] Iupiter sextam gubernat a 570 anno ad 68 inclusive i. m. in red G etatem sibi Iupiter vendicat que dicitur etas senectutis, et incipit in principio anni 57i etatis cuiusvis nati et durat 12 annis subsequentibus. Et in hac etate homo ab operibus corporis laboriosis et ab anxietatibus manum retrahit, nec animam suam deinceps periculo committit, sed bone conservationi, et negligit turpia opera, et efficitur probus, et circa libertatem et honorificentiam bonamque famam cum pudore et reverentia maxime sollicitatur. Saturnus Saturnus] Saturnus septimam gubernat a 69o anno inclusive ad finem vite i. m. in red G vero septimam et ultimam etatem cuiusvis nati gubernat que dicitur etas senii et durat 30 annis, et tunc efficitur homo decrepitus, et accidunt ei frigiditas, et gravedo motus corporis, et saporis delectationum diminutio, et declinatio festina nature. In hoc enim statu vita completur humana, acciduntque hominum infirmitates et tristitie, nec res aliquas potest sustinere propter suorum motuum debillitatem.
Particularem vero statum cuiuslibet nati signulis annis scire volens secundum eundem Ptholomeum, ubi supra, duabus viis seu regulis incedere debet, quarum una est universalis, alia particularis. Universalis autem accipitur ab athazir, id est a directione quatuor locorum principalium yleg per gradus equales singulis annis uno gradu, et ab athazir medii celi. Particularis vero regula semper per alynthie, id est per signum profectionis predictorum locorum principalium, et per cursus planetarum in annis, mensibus et diebus habetur. Nam in universali gradus ad quem pervenerit athazir ascendentis in quolibet anno significat id quod in corpore nati de salute vel infirmitate accidet. Et quia hec eadem directio est equalis gradui athazir occidentis significantis itinera, convenit etiam ut accipiamus ab isto gradu et eius opposito significationem itinerum. Et a gradu ad quem applicat pars fortune per athazir accipitur significatio divitiarum et substnatie nati. Et gradus ad quem applicat athazir Lune significat eodem anno statum et habitudinem anime cum corpore in hylaritate, scilicet letitia vel trititia, et etiam super stationem coniugii. Et gradus ad quem pervenerit athazir Solis significat accidentia honoris et valentie ac subtilitatis nati in eodem anno. Et a gradu ad quem pervenerit athazir decime domus sciuntur accidentia officii et magisteriorum nati et filiorum eius. Et Haly in commento eiusdem textus addit, dicit sic: Et postquam ita est, convenit ut faciamus athazir a 7 planetis et a 12 domibus et a parte fortune pro accipiendo significationem de his que demonstraverunt in radice nativitatis a loco ad quem pervenerit athazir uniuscuiusque eorum. Et tunc, scilicet quando faciemus athazir planetarum et domuum et partis fortune ac aliorum significatorum in generali, quilibet eorum applicabit ad gradum qui sit in dipositione alicuius planete, sive sit fortuna vel infortuna, et eum solum capiemus pro dispositore illius rei. Cuius causam ibidem assignat Ptholomeus in textu proprie sequenti. Quando scilicet in una et eadem hora diversa nato incurrunt accidentia et etiam invicem contraria, ut cum quis aliquem suum amittit consanguineum cuius heres efficitur, vel infirmitas incubuerit et ditetur, vel prolem procreaverit, et his similia.
Ac in temporibus intensioris fortunii vel infortunii infortunii] uncertain reading G huic etiam similia contingere forsan est possibile, cum omnes fortune vel infortune pariter omnibus alhileg vel eorum pluribus obviaverint. Per yleg autem hic secundum Haly in commento intendit generaliter planetam vel etiam domum quamlibet habentem significationem aliquam propriam in radice nativitatis, quia ille erit yleg illius rei. Verbi gratia, faciemus athazir Mercurii pro significatione anime rationalis et faciemus athazir Martis pro audacia et pro magnanimitate cordis, et inveniemus quod locus ad quem applicabit Mercurius et Mars erit idem et fortis et potens, et etiam locus ad quem applicabit Luna sit idem et sit in termino fortune. Unde in tali esse iudicabimus quod dominus talis nativitatis vel revolutionis hoc tempore philosophiam