PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Cracow, Biblioteka Jagiellońska, 1963

s. XVIin (copied for the most part between 1503 and 1514: 1503 for f. 228r-255r, 1505 for f. 122r-124v, 1505-1507 for f. 10r-109v (see first Ptolemaic section below), 1506 for f. 125v-153r (see second Ptolemaic section below), 1507 for f. 154r-225v, 1509 for f. 110r-120v, 1514 for f. 262r-264v).

Or.:

personal notebook of Albertus Kolazzek de Comprovnicia (or Vaytek Kolaczek Copez), copied at the University of Cracow, at least partly when he was a student, cf. f. 120v: ‘Finis libri Abraam Iudei… anno domini 1509 in vigilia Trinitatis in bursa philosophorum’; f. 124v: ‘Finis anno 1505 Crac<ovie>’; f. 225v: ‘Finitus et scriptus furtim per unam septimamam in universitate Crac<oviensi> anno domini 1507, die sancti Angustini, terminatus per Albertum baccalaureum Kolazzek de Comprovincia’; f. 255r: ‘Finis feria quarta ante nativitatem Virginis alme in florentissima universitate Cracoviensi necnon in collegio serenissimi principis in lectorio Aristotelis hora vigesima prima anno domini 1503’ (this corresponds to Johannes de Glogovia’s lectures delivered in the winter semester 1502-1503 in the lecture room ‘Aristotle’, cf. Liber diligentiarum facultatis artisticae Universitatis Cracoviensis, I: 1487-1563, ed. W. Wisłocki, Kraków, 1886, 57: ‘mgr. Iohannes de Glogovia Priorum’); f. 264v: ‘Vaytek Kolaczek Copez in vigilia Trinitatis 1514 Crac<ovie>)’.

Prov.:

Michael de Wislica, who added f. 1r-8r and gave the MS to the University of Cracow in 1543 (cf. inner front cover: ‘Sum magistri Michaelis de Vislicza, sacre theologie bacc<alarii>, canonici sancti Floriani pro bibliotheca Collegii Maioris Crac<oviensis> 1543’).

Paper, 269 f., one main hand (Albertus Kolazzek), except for f. 1r-8r (Michael de Wislica), 60r-64v and perhaps other places.

Astrology: ‘Canon ad gradum ascendentis ad alios duodecim cardine vel domos celi inveniendas…’ with tables, added by Michael de Wislica (1r-8r); ‘Cum receperit (?) matrix generando sperma parentis…’ (8v); ‘Fortitudo planetarum duplex est…’ (9r); Albumasar, Flores, first lines only (9r); tables of triplicities (9v); Ptolemaica (10r-109v); Abraham Avenezra, Liber de nativitatibus (110r-120v); table ‘Antistiorum in minutis’ (121r); notes (121v); Hermes, Centiloquium (122r-124v); note ‘Astrologus debet esse loycus quia loyca aperit omnes difficultates…’ (124v); ‘Quo est Luna ipsa existente diminuta lumine…’ (125r); Ptolemaica (125v-153r and 153r-153v); Albubater, De nativitatibus (154r-225v); table: elections from the aspects of the Moon with the other planets (226r-227r); Johannes de Glogovia, Summa astrologie, Book I (228r-255r); ‘Divisio duodecim domorum. Modus racionabiliter in equacionibus 12 domorum, qui est magistri Iohannis de Regio Monte et Abraam Avenesre…’ (255v); two horoscopes, the second of which is the nativity of King Wladislaw III of Poland (256r-256v); Regiomontanus, Ephemerides, canons only (257r-261r); Alkindi (?), Saturnus in Ariete sub radiis… (261r-261v); Astronomia Ypocratis (262r-264v); ‘Legas quot sunt modi futura pronosticandi… Primus modus prenosticandi est astronomia que docet cursus stellarum, ut docet Ptolomeus, Hermes, Alkindus et Ebreus…’ (265r-266r). Blank: 59v, 61v-63v, 65-66, 121v (except notes), 227v, 266v-269v.

Bibl. W. Wisłocki, Katalog rękopisόw Biblijoteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, II, Krakόw, 1881, 477; J. Monfasani, Collectanea Trapezuntiana: Texts, Documents, and Bibliographies of George of Trebizond, Binghamton (NY), 1984, 22; G. Rosińska, Scientific Writings and Astronomical Tables in Cracow. A Census of Manuscript Sources (xivth-xvith Centuries), Wrocław-Warszawa, 1984, 555 (index); M. Markowski, Astronomica et astrologica Cracoviensia ante annum 1550, Firenze, 1990, 305-306.

10r–⁠109v

‘[text] Ptolomeus. Res, o Missori, quibus perficiuntur prenosticationes accepte de astronomia aures et nobiliores… [comm.] Iste totalis liber Ptolomei Pheludiani dividitur in quatuor partes principales. In prima posuit regulas introductorias — finem in hoc loco huic libro imponere conveniens extimamus. Finis anno 1506 ipso die sancti Nicolai.’

= 〈Commentum Cracoviense in Quadripartitum a. 1505-1507〉 (C.2.13)

. Book I, 10r-33r (33r: ‘Anno domini 1505, feria quinta post Simonis Iud.’); II, 34r-57v (57v: ‘Finis anno 1507, feria secunda ante nativitatem Mariae’); III, 67r-94r; IV, 94r-109v. Extraneous (?) material added by the scribe on f. 33v (horoscope and notes), 58r-59r (14 horoscopes, one of which dated 1509 on f. 59r). F. 60-64, of smaller size and copied by a later hand, contain additional material related to Ptolemy: ‘(60r-61r) Quoniam in praedictionibus Pto<lomeus> praecepit quinque observare, scilicet locus, tempus, genus, exaltatio et plenitudines…’; (64r-64v) Propositio prima ne pretermittas centum et XIX (!) coniunctiones… » (Centiloquium v. 51 in Giovanni Pontano’s translation (B.1.9); f. 61v-63v and 65r-66v are blank). Substantial glosses throughout, which form the commentary.

125v–⁠153r

‘Centiloquium Ptolomei incipit. Dixit Ptolomeus: Iam scripsi tibi, Iesure, libros de hoc quod operantur stelle in hoc seculo… Scientia stellarum ex te et ex illis est… Expositio Hali super verbo primo Ptole<mei>. Quod dixit Ptolomeus, ex te et ex illis, significat qui res futuras… (126r) Dixit Pto<lomeus>: Mundanorum mutatio ad hoc et ad aliud corporum supercelestium… doctrina stellarum ex … (?) ex illis est. Nec est doctrina in ea ut propter hanc formam — et ego Deum precor ut diligat quoniam perfecta est huius libri translatio decimaseptima die mensis Martii, 12 die mensis Gumedi anno Arabum quingetesimo (!) tricesimo. Finis in vigilia Prisce hora quinta noctis anno 1506. Crac<ovie>.’

= Matthias de Krajna, 〈Lectiones in Centiloquium〉 (C.3.20)

. The source text, copied in the centre of the page, is Plato of Tivoli’s translation (C.3.1.1), with the proposition of v. 1 also given in the ‘Mundanorum’ version (C.3.1.3) and in Adelard of Bath’s translation (B.1.1) (=‘threefold’ version). Substantial interlinear and marginal glosses by the scribe reflecting Matthias de Krajna’s lectures, at least in part, and whose beginning cannot be confidently located. The glosses also include v. 1-92 in George of Trebizond’s translation (B.1.7) labelled ‘alia translatio’ (‘Alia translatio. Iam pridem perutiles… Alia translatio. Abste et a scientia, non est enim possibile ut huius scientie professor — (150r) sicut nec Mars occidentalis’).

153r–⁠153v

‘Quod Ptolomeus intendit primum de angulis quadrati inclusi intra circulum directum equinoctialem — nam figura sedecim laterum claudit in se nedum quadratum verum et octogonum. Hec in explanatione verbi Ptolomei 60’ (followed by the diagram ‘Circulus concludens figuram quadratam octogonam seu octo laterum et sedecim laterum’).