videlicet ante introitum in Cancrum movebatur continue versus septentrionem et post introitum in Cancrum Cancrum] movetur add. I versus meridiem, similiter ante introitum in Capricornum movetur movetur] movebatur I ad meridiem et post introitum incipit redire in septentrionem. Similiter tempora notabiliora, tempora notabiliora] anni tempora nobiliora I scilicet hyems et estas, tunc innovantur. Et duo dicuntur temperantie sive equinoctialia, scilicet Aries et Libra, quia et dies noctibus equantur et dispositio aeris dispositio aeris] inv. I quodammodo media media] est add. I inter estivalem et hyemalem tempore quo Sol sub eisdem moratur invenitur. Ista duo tamen duo tamen] inv. I etiam communi nomine mobilia dicuntur cum predictis duobus, ita ut sint quatuor mobilia pro eo quia cum Sol principia eorum ingreditur variatio fit in temporibus anni, licet minus principalibus, scilicet mutatio de hyeme in ver et de estate in athumpnum.
De residuis vero octo signis quatuor sunt fixa, scilicet que sequuntur immediate mobilia, uti sunt Thaurus, Leo, Scorpio et Aquarius. Nam Sole sub hiis existente signis temporis temporis] temporum I qualitates que innnovate fuerunt Sole signa intrante mobilia firmiores et fixiores sunt, et status aeris naturales naturales] naturalis I illi illi] scilicet add. I I tempori correspondentes tunc sunt puri et fixi, et res cetere que sub hiis incipiunt signis durationem habent.
Et quatuor vero vero] om. I bicorporea seu communia que secuntur mobilia, mobilia] fixa I scilicet Gemini, Virgo, Sagittarius et et] om. I Pisces, quia quia] que I sunt inter mobilia et fixa, unde quantum ad principia principia] principalia I cum fixis, quantum autem autem] om. I ad fines cum mobilibus participationem habent, et mutatio aeris mediis existit viis in eisdem.
〈I.13〉 Capitulum 13 in signis masculinis et femininis Title om. I
Experientia cognoverunt antiqui sex signa esse masculina et diurna et sex feminina et nocturna et ordinavit ea ordinavit ea] ordinat I natura unum post aliud, sicut in istis inferioribus femina sequitur virum et nox diem. Et principium huius ordinationis principium huius ordinationis] huius ordinationis principium I ab Ariete merito capiendum est sicuti sicuti] sicut I et totius zodiaci. Inde principium omnes accipiunt astronomi, nam in illo loco zodiacus equinoctiali iungitur et ad partem fortiorem signorum, videlicet ad septentrionalem, videlicet ad septentrionalem] septentrionalium I incipit declinare. Dignum equidem est ut duo signa per que transit equinoctialis essent precipue masculina, scilicet Aries et Libra, quibus illud a cuius principio fit transitus ad partem anni meliorem principatum obtinet. Erit itaque Aries masculinum, Thaurus femininum et sic consequenter.
Quidam etiam ex antiquioribus ex accidentali situ signorum masculinitatem et femineitatem eis attribuunt, nam primam domum masculinam et secundam femininam et sic consequenter dicunt ex ratione predicta et inceperunt ab ascendente qui qui] quia I est circa oriens. Prout etiam multi ex antiquis signa signa] quatuor add. I mobilia et fixa et bicorporea particularius particularius] particularibus I et accidentaliter in ordine ad locum Lune distinxerunt, ita ut signum in quo Lunam invenerunt mobile Lunam invenerunt mobile] Luna invenitur mobile est I et sequens fixum et tertium bicorporeum evocaverunt evocaverunt] om. I et sic deinceps. Nam sicut virtus Lune sequitur illam Solis sic convenit ut sicut distinctio illa naturalis sic illa naturalis sic] naturalis I et universalis sequitur cursum Solis ita hec particularis et accidentalis sequitur sequitur] sequatur I motum Lune, que omni mense totum peragrat zodiacum quatuor accidentales constituens triplicitates et alias diversitates in signis similes illis quas facit Sol in uno anno. Et alii ex sapientibus diviserunt 12 signa in quatuor partes accidentales et tenuerunt quod signa accidentaliter orientalia et masculina sunt ab ascendente usque ad medium celi, medium celi] inv. I hoc est duodecima, undecima et decima domus et eorum opposita similiter, similiter] om. I scilicet sexta, quinta et et] om. I quarta domus, et reliqua duo quartalia posuerunt pro accidentalibus femininis. Et multa nomina imposuerunt antiqui sapientes signis pertinentia antiqui sapientes signis pertinentia] sapientes antiqui signis particularia I figuris stellarum que fuerunt suis temporibus in diebus et signis et que … et signis et] et qui fuerunt temporibus illis et signis I pertinentia effectibus talium signorum. Et istud fuit utile ad intelligendum