Incipit ⟨Iudiciorum Ptolomei ad Aristonem filium suum liber⟩ Title faded and illegible after Incipit L; Iudiciorum Ptolomei (Ptholomei F) ad Aristonem filium suum liber incipit PF

⟨1⟩

Signorum alia sunt masculini generis, alia feminini; feminini ut Taurus, Cancer, Virgo, Scorpio, Capricornus, Pisces. Alia sunt stabilia, alia instabilia, alia mediocria; stabilia ut Taurus, Leo, Scorpio, Aquarius, et hec sunt annorum; instabilia ut Aries, Cancer, Libra et Capricornus, que sunt dierum; mediocria Gemini, Virgo, Sagittarius et Pisces, et hec sunt mensium. Item eorundem alia sunt duorum negotiorum, alia unius; duorum veluti Pisces, Gemini, Virgo, Sagittarius; cetera alia sunt unius.

⟨2⟩ De planetis Title om. PF

Postquam autem turrium XII divisionem fecimus, quia per planetas earum magistros habent moderamentum ipsorum planetarum partitionem seu gloriam, atque dispositionem seu proprium eorum hospitium, atque officium non negligenda fore autumavimus, quibus studiose cognitis preteritorum, presentium, atque futurorum temporum doctrinam non ignorabitis.

⟨3⟩ De eodem Title om. PF

Planetarum igitur alii boni, alii mali, alii mediocres. Mali ut Mars et Saturnus, isti enim ubicumque inveniuntur vel permanent et adversantur atque diminuunt, preterquam suis scolaribus non adversantur sed prosperantur. Boni ut Iupiter et Venus, nemini quidem umquam obfuerunt, sed alienos atque suos ab illicitis quoad possunt tuentur; unde isti dicuntur pii, Mars et Saturnus impii. Alii mediocres ut Sol, Mercurius, Luna, mediocres ideo dicuntur quia suis bona ingerunt, alienis non multum mali sed mediocriter ingerunt. Item, alii veridici, alii falsidici. Veridici ut Sol, Venus, Iupiter; falsidici ut Saturnus, Mars; Mercurius et Luna cum veris veri, cum falsis falsi.

⟨4⟩ De natura planetarum Title De naturis PF

Saturnus quidem nature frigide et sicce, Iupiter calide et humide, Mars vero calide et sicce, ⟨Sol calide et sicce,⟩ Venus frigide et humide, Mercurius temperate quamobrem vertit se cito ad cuiuslibet naturam. Si enim fuerit cum bonis, bonus erit; si cum malis sive mediocribus, similiter reperietur. Luna frigide et humide nature nullatenus dubitetur, patet enim cum Luna iungitur Soli, semper emittit humiditatem et raro contingit non emittere humiditatem sui.

⟨5⟩ De nominibus turrium

Horum itaque turres XII sunt. Nomina igitur turrium apte positarum hec sunt: Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Libra, Scorpio, Sagittarius, Capricornus, Aquarius, Pisces. Quorum alia sunt calida et sicca et vigent in oriente, ut Aries, Leo et Sagittarius; alia frigida et sicca, ut Taurus, Virgo, Capricornus; alia calida et humida, ut Gemini, Libra et Aquarius, et vigere supradicta in meridie non dubitamus, hec vero in occidente vi[a]m suam exercere affirmamus; alia frigida et humida, ut Cancer, Scorpio et Pisces, suumque esse fore in septentrione, fili mi Eriston, non titubes.

⟨6⟩

In quibus XII vage ⟨stelle⟩ VII contrario motu contra firmamentum vehuntur. Quarum vagarum, Sol habet dominium suum et hospitium in Leone, columpnam sue glorie et erectionis in Ariete XVIIII gradibus, suum merorem et casum retinens retinens] retinere PF in Libra fertur, et vigorem in totidem amittere. Venus in Tauro et Libra hospitatur, in Piscibus in XXVIII gradibus gloriatur, in totidem in Virgine deprimitur. Mercurium quoque II mansionibus dominus ditavit, Geminis scilicet et Virgine, et in Virgine XV dragis, id est gradibus, exaltavit, in Piscibus totidem cadere permisit. Lunam Cancro ordinavit, eandemque in Tauro III gradibus erexit, totidemque in Scorpione supposuit. Saturnus XXI gradu Libre erigitur, totidemque in Ariete occiditur, II similiter mansionibus, videlicet Capricorno et Aquario decoratur. Sagittarius cum Piscibus Iovi attribuitur, in Cancro XV gradibus exaltatur, in Capricorno quoque sub eodem numero humiliatur. Marti autem Aries et Scorpio attributa sunt, erigitur itaque in Capricorno XXVII gradibus, deprimitur autem in Cancro adiecto numero eodem.

⟨7⟩ Quid habeant membra signa? Title membra erased L; Que membra teneant signa (et quibus membris dominentur add. F) PF

Aries habet capud et faciem, Taurus guttur et collum, Gemini a scapulis brachia et manus, Cancer pectus atque stomachum, Leo stomachum atque renes, Virgo VI intestina, Libra nates et hancas, Scorpius ventrem et anum et testiculos adiuvat, Sagitarius ab anchis continet coxas, Capricornus genua possidet, Aquarius tibias possidet, Piscis plantas pedum reparat.

⟨8⟩ Quid suo tempore quodque agat? Title Creatione menbrorum de planetis P; De creatione membrarum secundum planetas F

Saturnus mense I materiam infrigidat et coagulat et siccat. Atque Iupiter II mense dat spiritum et membra. Mars ossa et interiora componit. Sol sanguinem, caliditatem, epar et cor perficit. Venus supercilia, aures ac nasum et milia faciei ac testiculos adiuvat. Mercurius omnia corporis foramina, renes, linguam ordinat. Luna Luna] corr. ex lingua L pulmonem et membra dividit per loca sua. Hic mensis VII fit item reversio ad Saturnum, qui membra frigiditate constringit in VIII mense; unde si tunc puer nascatur, non tenues spirat ad auras. non tenues spirat ad auras] non tenue spirat ad aures P; non tenues spirat ad aureas F Si in VIIII, bene exit quia tunc Iupiter regnat, qui membra calore a materno utero dividit.

⟨9⟩ ⟨De figuris signorum⟩ Title P; om. F

Dicamus itaque signorum figuras atque planetarum ut cum ad preterita, presentia atque futura tempora dicenda perveniamus, nullam in ambiguitatem per hoc adducamur. Hec enim cum supradictis sunt quedam stramenta que pedibus semper calcare debemus. Si enim hec, fili mi, non ignoraveris, sine esitatione ad preterita, presentia, futura tempora dicenda pervenire poteris. De notione Arietis et aliorum. Aries itaque multos capillos, curvum corpus, faciem longam habet, occuli sunt graves ei, aures parvas habet, longo collo non indiget. Taurus frontem amplam habet, curvam semper, etsi ampla non sit, longum nasum gerit, nares ample, occuli graves sunt ei, capilli elevati, collum crossum, capillos nigros gerit, verecundus, terram inspicit, vadit honeste, veruntamen vanus. Gemini nec longi nec curti sunt sed mediocrem gerunt figuram, pectora ampla donant, pulcre persone, credens, et si Mercurius prosperatur, erit scriptor. Cancer corpus habet crossum, crossa eis pellis corporis, ⟨a medietate inferius crossus,⟩ a medietate superius subtilis, dentes torti, parvi sunt ei occuli. Leo ergo ab omnibus cognoscitur, a medietate superius est crossus, a medietate inferius subtilis, magne etiam voluntatis est, habet crura subtilia, id est longa. Virgo pulcram personam habet, est ipsa quoque bone voluntatis, pulcri inspiciuntur ei occuli, faciem pulcram habet. Libra pulcra facies est ei, caro illi mediocris et est amatrix mulierum⟨, irascitur leviter cum omnibus⟩. irascitur leviter cum omnibus] P; om. F Scorpius facies est ei rubicunda, multi capilli, parvi sunt ei occuli, faciem parvam habens, crura longa gerens, magni sunt ei pedes, leviter movent, mendacium ori eius non deest, irascitur cum omnibus leviter. Sagitarius longas coxas, crura habet crossa, longam faciem, milia faciei ampla, mentum mentum] corr. ex mentem L subtile habet et pulcrior retro quam ante, capillos subtiles habet, ventrem habet grandem, equitare amat. Capricornus subtilia crura habet, siccum corpus, facies ei similiter hirco, capillos multos habet. Aquarius tenet se altum, nimis est pulcre, artis satis expendit atque perdit et devastat, unum crus crossius altero, est facies ei pulcra et colorata. Pisces amplum pectus habent, parvum capud inest, pulcra barba floret, milia faciei sunt grandia, albus est, magne similiter voluntatis, occulos gerit ipse rotundos.

⟨10⟩ De figuris planetarum

Quoniam de figura figura] fugura L animalium in celo positorum breviter locuti sumus, quas etiam figuras in se nascentibus ipsa attribuunt, ordo nobis exigit de figuris planetarum in eisdem locis comorantium, ut vera aliqua tibi dicamus. Saturnus itaque est homo fuscus, paucos pilos in barba habet, non est pulcher, operatur iniqua, gravis, piger, non ridet, et ragadias quod sepe habet in calcaneo, color est glaucus, pectus quoque inest ei subtile, capilli sunt ei asperi, fetida sunt ei vestimenta et nigra libentius induit et similis est habenti malam voluntatem. Iupiter homo bonus, barba est ei rotunda, pulcros habet occulos, duos dentes superiores habet magnos et aliquantulum divisos, rubeus est, ita dicas pulcher, mixtum mixtum] mixtus PF albo in facie, vestimenta sua pulcra sunt, capilli eius longi et pulcri, quando vadit prospicit terram. Mars homo est rubeum, rubeum] rubeus PF habens colorem mixtum bruno, sicut sunt hii qui ad solem vadunt, et in facie sepe habet grana rubea, et paucos pilos semper habet in barba ut spado deputetur, et occulos parvos, curvum corpus et crossum gerit, et est seminator zizanie et discordie inter homines. Sol homo est plenus carne, pulcram faciem habens, ac occulos magnos gerens, facies eius est alba, mixta citrino colori, pulcram barbam habet et plenam, extensos habet capillos. Venus pulcros habet occulos ac pulcra supercilia gerit, dulcia et mollia verba habet et semper in sui vultus compositione et totius corporis studet, et corpus suum leviter movet, corpus quoque eius mediocriter plenum est carne et est mediocris stature, id est nec magne nec parve. Mercurius est homo gracile habens corpus, atque sapiens est, amat insistere lectioni, completa est sua persona, multos adquirit amicos et in eis non habet fortunam, habet quoque pulcram barbam atque raram et parvam, et labia habet subtilia, et nasum habet subtilem. Luna est nullius servitii homo, desiderat ⟨ire⟩ die ac nocte huc illucque, discurrens, non moratur in loco, facies est ei rotunda, nec parvus nec magnus, unum occulum habet maiorem alio, vel est percussus per occulum vel strabo vel occulo uno erit orbus, et ut breviter dicamus nequaquam esse poterit quin calumpnia calumpnia] sup. lin. L occulis careat.

⟨11⟩ De arte uniuscuiusque signi Title De artibus planetarum PF

Postquam, fili mi, de figura eorum vidimus, non indignum conspicitur, nec remotum ab abditis philosophie, si artes eorum mox tibi breviter aperiamus. Saturni ars est gravis, scilicet laborare ortos et vineas, terras, et omne quod facit est grave et cum labore omnia operatur. Iupiter leviter orat, artes leves habet, sicut est morari ad tabulam, ut cambiet, et vendat pannos, laborat pulcros pannos cum acu, et scribit atque lectioni inaniter inaniter] inhianter P; inhiater F studet et argentarius reperitur. Mars est artis ad ignem pertinentis, sicut sunt ferrarii, coci, fornarii, et est Almerich ad servitium domini. Sol est in servitium domini et laborat aurum et es, et querit dominationem, et aliquando fit occilis; si Sol parum ascendit, est aurifex; si in erectione sua, est archalis; si vero Sol est in casu, laborat es. Venus est homo cantator, et libenter ludit, et instrumenta musice et iocos leviter adiscit, et diligit odoramenta aromatum, et ⟨est⟩ magister vestimentorum atque baugorum baugorum] baugarum P; bacarum F et anulorum ac inaurium, inaurium] PF; t⟨er⟩marium (?) L et ut breviter tibi dicamus, fili fili] corr. ex filii L karissime, omnium ornamentorum mulierum. Mercurius scriptor erit atque in legendo studebit, numerum numerum] numeri PF scientiam leviter habebit, et reperietur dominus scripture, sicut duane et cancellarius. Luna marinos et etiam nauclarios nauclarios] nauderios P; nauclerios F facit et bestias habet quas locat aliis, atque per diversas partes res istas defert, videlicet mel et oleum, ficus et huiusmodi ut vendat.

⟨12⟩ De mansionibus zodiaci Title De turribus PF

Ad hec, fili, nota quasdam mansiones fore in zodiaco, alias fortes, alias debiles, alias mediocres. Fortes sunt ut I, IIII, VII, X, debiles III, V, IX, XI, III, V, IX, XI] III, VI, VIIII, XII P; III, VI, VIII, XII F mediocres, scilicet que nec bone nec male dicuntur, ut II, VI, VIII, XII. II, VI, VIII, XII] II, V, VIII, XI P; II, V, VIIII, XI F Primus quandoque bonus, quandoque malus, et hec pro varietate planetarum. In ordine prius posito, planete amicabiliter se prospiciunt; in II, velut ensis et sagitta posita inter illas; in III, non prospiciunt. Et isti III sunt ordines sic dispositi sudes a Saracenis a Saracenis] corr. ex ac Sarracenis L Egiptiis, qui huic astronomie assidue invigilare dicuntur: bonas ut III, V, IX, XI, malas ut IIII, VII, X, mediocres ut II, VI, VIII, XII. bonas ut III… XII] om. P; bone ut III, V, VIIII, XI, malas ut IIII, VII, (VIII add. i. m.), XII, mediocres ut II, VII, XII F

⟨13⟩

Signa autem XII borges appellantur, planetas amicos borgium dicunt, quorum unusquisque proprias suas horas habet. Verbi gratia. Prima hora diei dominice est Solis, II II] PF; est L Veneris, III Mercurii, IIII Lune, V Saturni, VI Iovis, VII Martis, VIII scilicet illius cuius est prima, IX cuius fuit II, X cuius fuit tertia, id est Mercurii, XI cuius et IIII, scilicet Lune, XII cuius dominium fuit V, Saturni scilicet. Vides igitur tibi diem finitam sub hac computatione. Incipiamus igitur et dominium planetarum in ipsa sequenti nocte ubi, fili, dimisimus in dominio Saturni, quis planetarum huic succedit, Iupiter scilicet. Sic enim computatur: Sol, Venus, Mercurius, Luna, Saturnus, Iupiter, Mars. Aiunt enim Egyptii Solem in medio celorum esse, post Solem Venerem, deinde Mercurium, in ultimo Lunam, in supremo Saturnum, in secundo a Saturno Iovem, in tertio Martem. Quia vero Sol est dominus eorum et omnes comburit cum illos preterit, a Sole incipiunt et sic ordine, ut dictum est, concurrunt, quibus mundane molis artifex certum commorandi spatium dedit in quaque turre unicuique. Soli igitur spatium XXX dierum et X horarum et dimidie, tribuit in unoquoque signo Veneri XXV dierum initio sumpto a Libra, Mercurio XXVIII dierum initio sumpto a Virgine, Lune II dierum et tertie initio sumpto a Cancro, Saturno XXX mensium in unoquoque initio sumpto a Capricorno, Iovi XII mensium in uno signo initio sumpto a Sagittario, Sagittario] corr. ex Cancro L Marti unius mensis et dimidii initio sumpto a Scorpione. Dicemus igitur de retrogradatione, sed quia longum visum est, ut ne te a desideratis detineamus, stilum ad dimissa vertamus. Saturnus finivit diem dominicam, incipit itaque noctem Iupiter, eius est prima noctis ora, II Martis, III Solis, revertimur enim semper ad principium, IIII Veneris, V Mercurii, VI Lune, VII Saturni, VIII Iovis, VIIII Martis, X Solis, XI Veneris, XII Mercurii. En finita est nox et subsequitur hora Lune, appellatur dies Lune, et sic per ordinem curre, quia ab ipsis horis primis sumpserunt nomina dies. Quare hec omnia que diximus sic ordine disponamus, regule divinitatis divinitatis] dimittatis P; om. F inferius dande patefacient. Vertamus igitur stilum et ad id quod mentem tuam optare cognoscimus, pedetemptim exponere incipiamus.

⟨14⟩ Si aliquid a te queratur Title om. PF

Cum igitur ad te aliquis ingreditur ut dicere scias de preterito, presenti ⟨tempore⟩, atque futuro, sagaciter facias quere nomen eius quo sepius appellatur et nomen matris sue et computa diligenter per alfabetum Saracenorum. Sed breviter monstremus (quandam figuram…) add. P (where this chapter opens with a table containing a numerical alphabet: a III, b III, c XXII, d XXIII… y III, z III). F omits the first sentence of this chapter and offers instead a considerable development (f. 24rb-24va): Sed ne fili mi karissime con caritate vestri (?) status rixemim et notas aliquas cognoscendi… et quando impii prevalent. Sed breviter monstremus (quandam figuram…) quandam figuram in qua possis notas facere cum velis alicui iudicare. Sed animadvertendum est prius unumquemque hominem XII turres habere in celo. Prima est nativitatis seu hominis, et dicitur turris vite; II possessionis; III est fratris et mutationis de mansione in mansionem et brevis itineris; quarta est patris, case, vinee, terre et omnium que sunt supra terram vel communia terre; quinta filiorum et gaudii atque vestimentorum et carte sive libri et nuntii sive novellarum; sexta infirmitatis, servorum et ancillarum et bestiarum que non equitantur, atque aliorum fidelium; septima uxoris et bellantis, inimici et furis et placitantis et socii, emendi atque vendendi; octava est pavoris et mortis, partiendi possessionem, et debiti; nona longi intineris et fidei et visionis ac sapientie, magisterii ⟨et honoris ex magistratu; ex magistratu] P; magistratus F decima matris et domini⟩ et honoris ex potentia atque uniuscuiusque servitii laboratoris; undecima amici et mercati ac peccati; duodecima inimici, asini et equi et omnes omnes] corr. ex homines L bestie que equitantur.

⟨15⟩ Quid operatur Saturnus ingrediens signum? Title De prima domo Saturni P; De Saturno F

Saturnus cum ingreditur signum vite et corporis (aliem) hominis, stringit et attenuat membra hominis et infirmitatem ingerit aliems aliem… aliems] = al-jism, ‘body’ (private communication Charles Burnett) ex frigiditate. Et si erit cum Marte, interficient eum nisi a piis vita et corpus illius adiuvetur, et tunc vestes sordidas et corpus habet. Eo egrediente, revertitur ad naturam suam. Saturnus cum se inmitet in turre bizantii sive possessionis, diminuit bizantios sive possessionem et tunc homo ille non lucratur, et oportet eum timere multum ne peccunia ei auferatur ab uno hominum qui gerit figuram Zoal, id est Saturni. Recorderis modo figure Saturni quam tibi superius scripsimus. Cum autem se demergit Saturnus in turre fratrum, mutationis loci de loco in locum, seminat discordiam inter illos vel infirmitatem ex frigo patientes ingerit frigo patientes ingerit] frigore procedentem (precedentem F) patiuntur PF vel de pretio perdunt, non potest esse quin infirmitatem patiantur et timendum est ne morte afficiat aliquem ex illis. Si de loco in locum mutantur, non ibi lucrantur, immo perdunt. Cum autem pertransit domum patris, case, vinee atque terre devastantur, infirmatur pater eius vel adversitatem patitur, timendum est etiam ne tunc moriatur, et vinee, terre devastantur, alienantur, et fructum solitum suo domino non referunt. Saturno domum filiorum ingrediente et vestimentorum et carte, gaudii vel libri vel novellarum, timeat ne filii moriantur vel graviter infirmentur et ne de vestimentis amittat vel dampnum patiatur ex eis, et carte vel novelle que ei tunc diriguntur bone ei non sunt et nuptias facere vel aliquod gaudium tunc celebrare non est bonum. Saturno se mittente in signo infirmitatis, servorum, ancillarum, aliorumque fidelium, caveat et timeat ne tunc infirmetur et ne de servis vel ancillis vel aliis fidelibus aliquis moriatur vel fugiant, vel aliquo casu separentur ab eo. Si autem ingreditur VII, quod uxoris vel socii dicitur, vel moritur aut fugit, et si habet societatem cum aliquo lis erit inter illos vel infirmitate vel aliquo modo separantur. Cum autem octavum ingressus fuerit, quod est pavoris et mortis sive dividendi possessionem seu debiti dicitur, timeat tunc de morte et multum timeat; et si prestat de sua peccunia, numquam revertitur ei et eius peccunia dividitur; debitum si habet, diminuitur. At vero cum VIIII ingredietur, longi itineris, fidei et visionis magisterii dictum, ne si longum iter faciat, dampnum ne si longum iter faciat, dampnum] ne (nec F) longum iter faciat quia dampnum PF patietur, tunc non est sua fides ad adorandum Deum, atque videt visiones multas et eius magistratus diminuitur vel ex toto aufertur. aufert] si male se habeat Saturnus add. other hand L In X cum Saturnus ingressus fuerit, vocitato matris, domini, honoris et laboratoris, tunc mater sua infirmatur vel moritur, et timeat ne veniat in iram alicuius domini a quo aliquid dampnum patiatur, et honor eius diminuitur; et si aliqua arte utatur, non ea lucratur. Cum vero ingreditur Zoal XI turrem amicorum vel mercati seu peccati, dictam amici, incipiuntur ei esse inimici atque ab eo separantur, tuncque venit amicus et mergit se illi qui figuram gerit Zoal, id est Saturni; et si forum fecerit cum eo, non bene exit, atque peccatum ab eo non separatur, secundum voluntatem suam perficere non potest; si uxori se iunxerit, nichil boni inter eos erit. Si autem XII ingressus fuerit, si bestias habet, perdet ex eis, nec est bonum emere vel vendere bestias, atque tunc non possunt nocere illi, et tunc apparet ei inimicus similitudinem gerens Zoal.

⟨16⟩

Sic, fili, notandum est quod illa illa] corr. ex illa die L eadem infert Almerich, scilicet Mars, et in eisdem locis amici sive inimici Almerich, id est Martis, apparebunt tibi ut diximus, et Zoal, id est Saturni, sic timendum fore ne aliquis similis Marti appareat, qui possessionem non augeat sed diminuat. Cum itaque Almerich XI pervertit turrem, apparet amicus [et] Martis exprimens similitudinem. Ita et XII pertransiens, invenit sibi inimicum effigiem ipsius habentem. Sol parum mali ingerit, verum aliquid caloris seu diminutionis. Luna similiter quia cito pertransit. Mercurius cum bonis est bonus et e converso.

⟨17⟩ De figura Title De quadrante figure inspectione P; om. F

Postquam de potestate planetarum breviter disserimus, et quod verum est, ut nos probavimus, diximus, nunc figuram diu desideratam in aperto tibi ponamus. Vides ergo figuram descriptam, This figure is reproduced from F. It is omitted in LP, but there is a large blank space, presumably for it, in P (f. 60v) gradibus erectionis ac per hoc etiam dispositionis insignitam, suis planetis redimitam, ubi notandum est amicitias sive inimicitias inspectionis eorum. Cum igitur iudicare volueris, hanc figuram describes et in quibus locis planete in celo sint mente consideres et statim figure similiter insignes. Quo caute peracto considera quale quid operentur planete et secundum predictam rationem planetarum interroganti et audire desideranti caute memoriterque respondeas. Hoc tamen cordis tabulis stilo mentis infigas, signum quod oritur velut nativitatis semper inspicias, et ipsum vite esse non dubites, et secundum possessionis, et sic de ceteris, sicut docuimus, ut cum tibi regulas divinorum monstrabimus utiliter nos omnia precepisse videamus et in mente casum et erectionem uniuscuiusque inspicias et cum retro vadunt perpendas. Cum enim in erectione sunt et in suis mansionibus, quia prospere degunt, nemini obsunt. Cum autem cadunt et retrogradantur, nimium suis et alienis contraria inferunt.

⟨18⟩ Divinorum apertio Title De secretorum officiis P; om. F

Superius, ut potuimus, promissorum partem explevimus, nunc quod te nimium satagere autumamus divinorum officium aperiamus. Sunt enim nonnulli qui ex nimietatis dilatione vel penitus derelinquunt vel tedio promissi ut perficiant afficiuntur. Quare igitur ne huiusmodi dilatione te in altum perducamus utrosque occulos aperias, ut quod sensu non capitur sed divine rationis spiramine subministratur intelligere et perscrutari valeas. Incipiamus ergo a nativitate et vitam atque copiam et cetera per ea possumus adnotare.

⟨19⟩ De nativitate pueri Title De cuiusque copia sive intentio P; De natura puerorum F

Quando igitur puer nascitur, diligenter prospice signum quod emergit in oriente et intuere quis de magistris sit ibi. Si est ibi Iupiter et Mercurius, erit sapientissimus legis sue atque erit homo malum non dicens. Si Saturnus et Mercurius fuerint in signo emergenti, insipientissimus inter homines habebitur et erit turpia proferens. Mercurius atque Mars si in una turrium XII simul fuerint, infans cum ad etatem pervenerit omnium erit ioculator atque derisor. Mercurio atque Luna in tertia domo nativitatis, que fratrum dicitur, existentibus, latro atque fur maximus erit, nulli quoque fidem servabit. Sole in domo Martis, id est in Ariete vel Scorpione, existente, aut videt aliquid aut videt aliquid] ut aliquid audet (audit F) PF statim addiscit et similiter queque legit et ipse puer cum ad etatem pervenerit boni quidem ingenii et sapientissimus erit. Cum autem Venus in X nativitatis signo, id est matris, fuerit, fidelis quoque erit et quilibet sua omnia apud eum secure comendare poterit, integra enim omnia custodiet atque reddet. Similiter quoque si in turre nativitatis ⟨fuerit Venus continget. Venere item in septimo nativitatis⟩ fuerit Venus… nativitatis] fuerit continget. Venere item in septimo nativitatis i. m. other hand L; fuerit Venus continget. Venere item in VII a nativitatis PF astro existente, infans qui natus fuerit luxuriosus erit atque filios adulterinos procreabit. Saturno vero et Mercurio atque Venere in signo nativitatis vel X turri existentibus, id est matris, infans huius nature erit: ⟨diliget agere ut vir et pati ut mulier. Si itaque Sol et Venus fuerint in decimo, matris habitaculo, Luna quoque in ipsius nativitatis primordio extiterit, largitor suarum rerum erit infans qui natus fuerit⟩ diliget agere… natus fuerit] diliget agere ut vir et pati ut mulier. Si itaque Sol et Venus fuerint in decima, matris, Luna quoque in ipsius primordio extiterit, infans largitor suarum rerum erit i. m. other hand L; diliget agere ut vir compati (et pater F) viros ut mulier. Si itaque Sol et Venus fuerint in decimo, matris habitaculo, Luna quoque in ipsius nativitatis primordio extiterit, largitor suarum rerum erit infans qui natus fuerit PF et suam comestionem omnibus comunicabit. comunicabit] comicabit PF Sole autem et Capite Draconis atque Venere et Mercurio simul commorantibus in nativitatis susceptaculo, nimium tenax erit. Luna autem in in] PF; corr. ex ex other hand L quolibet signo cum Marte existente, infans qui vitalem auram ceperit, homo magni servitii erit. Cum Mercurius cum Marte signum nativitatis inhabitaverit, infans nullius servitii erit, piger quoque nimis aderit.

⟨20⟩

Breviter et utiliter monstravimus de cuiusque moribus existimamus et videndum de copia cuiusque atque inopie inopie] P; sup. lin. other hand L; om. F intensione. Si igitur amicus nativitatis in primordio nativitatis extiterit vel in IIII vel in VII vel X signo, infans qui natus fuerit copia habundabit et fortis erit. Amico autem in tertia nativitatis turre sive in V sive in XI sive in IX, in tertia… IX] in secunda nativitatis turre sive in quinta aut in octava sive in undecima PF supradictis quidem sed non sic habundabit. Amicus si extiterit II susceptaculo aut in VI sive VIII aut XII, II susceptaculo… XII] in tertio susceptaculo aut in VI sive VIIII vel XII PF neque dives neque bonus erit. Si hic male et impie inhabitaverint, faciunt nascenti bonum. Si bone et pie ibi affuerint, nocent ei. In supradictis ordinibus autem satis bone prosunt, male nimis obsunt.

⟨21⟩

Vidisti utiliter quod diximus. ⟨Dicamus⟩ Dicamus] P (sentence om. F) itaque quas artes, quia te desiderare non ignoro ⟨quomodo in nativitate possit provideri, debeant adipisci. Quando igitur artem hominis cupis non ignorare⟩, quomodo… ignorare] P (the first two sentences are omitted in F, whose chapter begins Quando igitur artem hominis cupis scire non ignorare…) vide horam, et per ipsam nativitatis turrem, et illius planete qui erit ibi, illi artem iudicabis. et illius planete… iudicabis] et ille planeta (illum planetam F) qui erit ibi suam artem attribute (attribuit F) ei PF Si vero nullus ibi fuerit, diligenter inspice primum, et si aliqua stella de VII erit ibi, illius artem iudicabis ei. Et si nulla fuerit in his locis, artem amici turris ⟨nativitatis⟩ nativitatis] PF; i. m. other hand L ei dabis.

⟨22⟩ Si Cauda Draconis nascente puero Title om. P; Item F

Est etiam quiddam mirabile, non ex intimis philosophie abditis separabile, quod perpaucorum est annotare, hic tibi ad presens temptabimus explicare. Si itaque fuerit Cauda Draconis in gradibus nativitatis, puer qui nascitur diu hunc aerem non videbit. Si fuerit in primo gradu, lumen amittit in eodem anno. Si in II, visum perdit in II anno; si in tertio, in tertio anno; et si in quarto distat Cauda a nativitate, in anno IIII visu carebit. At si Cauda unum gradum nativitatis preterierit, hoc infortunio penitus carebit. Verbi gratia. Nascitur puer in primo gradu Arietis et Cauda est in eodem, amittit lumen in eodem anno. Est Cauda in II gradu, perdit in II anno, et sic usque ad LIX. LIX] triginta P; XXX F Si Cauda fuerit in ultimo gradu Tauri, puer autem nascatur in primo Arietis, evadet visum luminis.

⟨23⟩ ⟨De regulis artium⟩ Title P; De regulis artis F

Sunt autem alie nativitatis regule artium quas te non oportet ignorare. Si enim Utarich, id est Mercurius, in hora nativitatis retro vertitur, si fuerit masculus, textor erit. Si vero Sol fuerit ibi, tapetia et filtra et pannos lane faciet. Si vero Mercurius et Venus fuerint in signo nativitatis, faciet nascens opera sirici. Saturnus si signo nativitatis affuerit, faciet pannos nigros lane et corrigie cingulas. Iupiter autem et Mercurius insimul si habitaverint in vite receptaculo, faciet mitras et galeras. Si autem Luna et Mercurius in nativitate[m] fuerint, factor erit ystoriarum. Quando Mercurius est in IIII signo et est combustus aut retrogradatur aut descendit ad suum casum, infans sutor erit. Si Mercurius cum Iove, infans pellium sutor erit. Et si Utarich fuerit cum Sole, id est Mercurius, faciet galeras et erit sutor vexillorum. Mercurio et Venere existentibus, sutor pannorum mulierum erit. Et si fuerit Mercurius cum Saturno, est sutor cortinarum. Mercurius si fuerit cum Luna, sint pannos, id est vestimenta, bombicina, id est cotones.

⟨24⟩ ⟨De artibus hominum⟩ Title F; om. P

Si itaque vis scire artem hominis interrogantis te eiusque nativitatem penitus ignoras, ignoras] vel sic signum quod oritur prospice et cave qui de magistris sint ibi et artem illius attribue illi. Si autem ipse de aliquo que fuerunt ad certam descende perscientiam et similiter diiudica add. P nomen suum ⟨et nomen matris et nomen matris] P; matrisque et patris nomen diligenter F computa per suprascriptum alphabetum Sarracenorum et numero in unum collecto divide per XII, per XII] P; per XXX F quo rite peracto scias quod supersit. scias quod supersit] F; si qui supersit P Si XII remanent, in XII turre est nomen eius. Et sic facies de ceteris. Que remanent per ordinem sumpto initio ab Ariete Ariete] F; oriente P tunc intuere caute XII turrem et artem planete illius et artem planete illius] F; artem planete P eum dicas habere. Item si primam artem iam mutavit, cave quod tunc oritur et similiter prospice XII susceptaculum et illius planete artem ei tribue.⟩

⟨25⟩ De nativitate infantium Title De puerorum non vitalium P; om. F

Restat, fili karissime, de infantium nativitate dicere quiddam scrutabile, de pueris quot annis debeant vivere, quod temptabo breviter monstrare philosophie genite. Cum enim puer nascitur et Mars atque Saturnus sunt in gradibus nativitatis et Sol in VIII turri, ⟨et⟩ et] PF; sup. lin. other hand L amicus VIII descendit, infans qui nascitur non vivit uno mense. Item quando puer oritur et dominus turris est combustus vel descendit et Mars in VIII turre permanserit, puer qui nascitur non unius ebdomade vitam habebit. Sole autem et Luna in VI vel XII turri commorantibus et Musteri, id est Iupiter, in II nativitatis signo vel Venus similiter ibi fuerit, puer crescit, veruntamen non vivit IIII annis. Luna atque Sol et Saturnus cum in una XII turrium commorantur, infans qui tunc oritur non vivit II horarum spatio. Quando puer nascitur, si dominus X turris in aliqua turrium combustus fuerit seu prope gradum suum descendat, Marsque Marsque] P; matris quoque L (sentence om. F) sit in X, tunc infantis genitrix moritur, id est non vivit uno mense. Item cum Luna cum Almerich, id est Marte, in X turre fuerit, in medio celi superius, puer ex utero matris non exit vivus. Luna et Almeric, id est Marte, in nativitatis turre se recipiente, Zoal aut in VIII reperitur turre, infans qui nascitur mortuus ex utero exit. Siquidem eveniat quod ⟨vivus⟩ vivus] P; sup. lin. other hand L; unius F exeat, non una die attrahit vitales auras, quibus autem sic non contingit procul dubio iudices esse vitales.

⟨26⟩

Qui igitur pueri vita digni sunt eorum vita tripartita termini diffinitione continetur. Si Saturnus eius planeta repertus fuerit, attribuit ei Saturnus annos paucos, paucos] parvos PF (same in the three other occurrences of the word in this chapter) mediocres et ultimos, qui maiores dicuntur. Paucos XXX annos si hos preterierit, vivet XLIII annis et dimidio; his autem preteritis, LVII. Iupiter autem paucos attribuit annos XII; si autem hii preteriti fuerint, XV XV] XLV PF et dimidium; ultimi autem anni LXVII. LXVII] XXVII P; XCVII F Mars XV primos attribuit; si autem stelle comitescent comitescent] comites essent PF vita, vivet X X] XL PF annis et dimidio; postremus etiam terminus annorum LXVI. Sol vero annus parvus XVIIII, annorum medius XXXVIIII et dimidium, maximus autem terminus CXX annorum. Veneris quidem terminus est primus VIII annorum, mediocris XV, XV] XLV] PF ultimus LXXXIII. LXXXIII] LXXXII PF Mercurius accomodat suos annos paucos spatio XX annorum; si hos ipso prosperante preterierit, vivet XVIII XVIII] XLVIII] PF annis; ultimus autem eius terminus annis LXXV LXXV] LXVIII P; LXVII F metitur. Lunam si quis habuerit, prima etas annis XXV metitur, secunda XXXVIIII et dimidium complet annum, ultima CVIII.

⟨27⟩ De questione itineris Title De itinere PF

Quoniam de constellationibus Egiptios imitantes nativitatis satis dilucide diximus, expedit ut per illa necessaria nostre disputationis cursum vertamus et de itinere faciendo ac multis aliis regulas certas et expertas in medio ponamus. Cum igitur aliquis ad te gratia itineris veniet, hec regula que tibi dicetur ab animo tuo non labatur. In primis astrum quod in oriente mergitur prospicias, deinde VIIII signum considera. Si itaque fuerit ibi Saturnus, habet nauta ventum contrarium, iramque maris, bene tamen vadit iter suum sed moratur multum. Iupiter autem si in VIIII fuerit predicto, aura prospera vehitur, neque iram maris habet, prospere quoque vadit atque redit. Si autem Almerich, id est Mars, ibi fuerit, inimicos in via inveniet ac tollunt de pretio eius; si navis fuerit que prelietur, capietur; si vero preliata non fuerit, non capietur. Si autem in VIIII nulla fuerit, tunc III non aliter caveas. Si nullam in predictis locis esse contigerit, qualis dominus VIIII sit prospicias. Si autem bene se habuerit, procul dubio bonum est iter. Si Sol fuerit in IX, timetur de inimicis multum et semper putant capi, veruntamen bene vadunt, licet non multum proficuum faciant. Si Venus autem ibi fuerit, via bona erit et gaudent in comedendo atque mulieres inveniunt cum quibus amicantur, morantur in terra, iter bonum est. Si autem in VIIII dicto extiterit Mercurius, vadunt et redeunt sed non lucrantur. Luna vero si ibi permanserit, cito vadit et redit et stat duobus diebus ⟨quia⟩ non habet ⟨tempus⟩, quia non habet tempus] P; quia tempus non habeat F; quia and tempus sup. lin. other hand L et postea bene graditur sed non multum proficuum facit.

⟨28⟩

At si scire desideras ad quot dies vadat, annos planetarum et dies inde facito et sic iter diiudica. Verbi gratia. Si fuerit Saturnus, revertetur vel ibit ad XXX dies vel XLIII et dimidium vel LVII. Sic etiam facias de ceteris. Similiter iudica quantum debeat morari in aliqua domo vel qualiter.

⟨29⟩ De non faciendo itinere Title Quando iter fieri non debet (debeat F) PF

Si autem nosse desideras quando iter fieri non debeat et, ut vulgo loquamur, distornetur, hoc modo cognoscas. Signum quod oritur prospice dominumque eius. Si autem retro dominus IX vel III et Luna est cum ipsorum aliquo, non perficiet iter et vadit atque revertitur, et ita facit usque quater et tamen non vadit. Et si dominus I revertitur et dominus IX non revertatur vel dominus tertii non revertatur et ille que sunt cum Luna non revertuntur, vadunt et dicunt ‘Revertamur!’, sed tamen vadunt. Si vero Luna est cum primo qui revertitur, non vadunt. Et si dominus tercii seu IX revertitur et primus non retrogradatur, non tamen vadunt et inter se mutuo dicunt ‘Eamus, eamus!’ et habent ventum contrarium nimis et revertuntur.

⟨30⟩ De veris rumoribus vel falsis Title om. PF

Quando aliquis venit et nova dicit si scire desideras si sint veri vel falsi, veri vel falsi] vera vel non P; vera vel falsa F cave horam. Et si fuerit Cauda in emergenti signo sive Saturnus sive Mars, est falsum. Et si fuerit ibi Venus sive Iupiter vel etiam Sol, est verum. Et si nulla est ibi, cave V. Et si aliqua de veris fuerit ibi, erit verum. Si autem nulla fuerit ibi, nonum inspice, et similiter iudica ut superius dictum est.

⟨31⟩ Si mulier sit peccatrix Title De mulieribus si peccatrix sit (!) P; om. F

Cum autem aliquis querit de aliqua muliere si sit peccatrix, intuere signum quod oritur et cave VII. Et si est ibi Saturnus et ridet mulier illa et iocatur et parum diligit eum, nichilque facit, figura autem illius est quam diximus habere Saturnum. Quod si Almerich, id est Mars, fuerit ibi, iam scelus iniquitatis operata est et figura Almeric est amasii. Si autem fuerit ibi Iupiter, nullum amicum habet, casteque degit. Zora Zora] Zoal PF (Zora is meant = al-Zuhara, Venus) autem ibi existente, mulier ludit cum omnibus atque ridet, unde dicitur quod sit meretrix, et nichil operatur mali. Mercurius si fu⟨er⟩it ibi, antequam ceperit dominum, habuerit amicum et nichil facit modo. Siquidem Luna ibi inhabitaverit, tunc nichil facit, sed postea faciet. Cum autem Sol ibi moratus fuerit, nichil operatur. Quod si Cauda ibidem permanserit, et antea et postea operata est. Capite vero ibi existente, nichil operatur.

⟨32⟩ Si sit adulterinus Title De legitimo filio PF

Quando queritur de aliquo an sit filius adulterinus, prius scias eius nativitatem. Et si eius stella est in IIII vel stella quarti in primo, suus filius est. Similiter si Venus vel Caput vel Musteri, id est Iupiter, fuerit ibi, id est in IIII vel primo, est suus. Si vero fuerit Venus et Mars in aliquo signorum, est adulterinus. Quando de eodem queritur et eius nescis nativitatem, prospice signum quod oritur et vide si stella eius est in V sive stella V est in primo. Si sic fuerit, est suus. Similiter si fuerit ibi Venus sive Iupiter seu Caput in aliquo horum [est], suus est. Et si fuerit Saturnus vel Cauda aut Mars in V, non est suus.

⟨33⟩ Si aliquis habeat filium Title om. P; Si filium debet habere F

Si igitur, fili, de aliquo si debeat habere filium necne queritur, breviter putamus posse monstrari. Quando tibi hoc queritur ut eius non ignores nativitatem, V signum, quod est filiorum, prospice. Et si fuerit ibi Musteri, id est Iupiter, semper carebit filio. Sed si Sol ibi permanserit, habebit I vel duos. Quod si fuerit X signum Sartam, id est Cancer, vel Scorpius seu Pisces, et fuerit ibi vel Capud seu Venus seu Iupiter, habebit multos filios. Quod si Cancer fuerit X signum, procreabis unam filiam et reliquos filios. Sed si Alcamel, Alcamel] Alacabra PF (Alacabra is meant = al-‘Aqrab, Scorpio; Alcamel = al-Ḥamal, Aries) id est Scorpius, fuerit X, due filie erunt ei et reliquos habebit masculos. Si autem Pisces X turris fuerit ibi III gignet filias, reliquos quoque procreabit masculos. Quod si unus horum, id est Cancer vel Scorpius aut Pisces, in nativitatis signo fuerit, similiter iudicabis. Et si non prospice signum X seu VII aut primum, simili quoque modo diiudica. Quando vero Venus et Iupiter aut aliquis horum erit in V, filios procreabit. Nativitate autem ignorata, diligenter turrem intuere que surgit. Si fuerit in V unus de bonis, unum habebit filium. Si itaque nosse desideras quando habebit filium istum, diligenter intuere in qua turrium sit dominus V. Si in II turre, id est in VI, id est in VI] id est VI P; om. F in II anno habebit. ⟨Si autem in tertia turre dominus quinti dominus quinti] P; om. F fuerit, in III anno habebit.⟩ Quod si fuerit in IIII, ⟨in IIII⟩ anno heredem habebit. Sicque facias de ceteris sequentibus ⟨signis⟩. Cum autem dominus V repertus sit in V, iudica cum habiturum in eodem anno.

⟨34⟩ De habenda societate vel uxore Title De societate P; De societate vel uxore habenda F

Si scire cupis de societate vel uxore habenda cum aliquis aliquis] PF; aliquid L hoc querit, huius regule non surdus auditor existas. Prospice mansionem que in oriente apparet, deinde VII intuere. Et si Iupiter vel Venus vel Capud ibi habitaverit, in eodem anno uxorem vel societatem habebit. ⟨Si autem aliquis horum ibi non fuerit cum ingressus fuerit de his, tunc societatem sibi aliquam copulabit.⟩ Si autem… copulabit] P; om. F

⟨35⟩ De negotio sive servitio Title De servitio sive de aliquo negotio PF

Cum autem, fili, aliquis a te quesierit de aliquo servitio sive negotio ut statim consulere valeas, pro certo hoc preceptum oblivioni non oblivioni non] non oblivioni PF tradas. Prospice horam et dominum ore. Si fuerit in X turre, vide si negotium est aptum domino hore. Quod si sic fuerit, si iverit, factum erit. Quod si sic fuerit, si iverit, factum erit] Quod si sic fuerit, negotium factum erit F; Et si dominus hore fuerit in X turri, inde si negotium est aptum P Quod si negotium non congruit domino hore, tu fili, considera cui hore domino negotium congruit et calcula quousque hora est, et dominus hore in X turre est competens illi negotio. Verbi gratia. Si sit hora Iovis et Iupiter sit in X turre et negotium congruat Iovi, vadat, statimque factum erit. Et si Iupiter erit in X, expectet donec ita fiat sicut dictum est. Sic etiam fac de ceteris horis. Que autem negotia horis et planetis conveniatur sequentia nos docebunt.

⟨36⟩ De alicuius captione Title Si debeat potu P; Si debeat poni in captionem F

Aliquo studiose consulente de se vel de alio si poni in captione debeat, statim XII turrim cave. Et si dominus I fuerit in ea, ponetur in captione. At si dominus I cum domino XII ⟨habitaverit in aliqua turrium, similiter in captione ibit. Quod si dominus primi cum domino XII⟩ erit in III vel V seu VIIII vel XI, III vel V seu VIIII vel XI] secondo signo vel Vⁱ seu VIIII P; secundo signo vel VIII seu VI F cito inde exit. Si dominus I cum Venere seu Iove vel Capite, cito inde expeditur. Siquidem Venus vel Iupiter seu Capud fuerit in III vel V seu VIIII seu VIII] seu XI P; om. F ab illis, similiter exit. Et si ⟨Almeric, id est⟩ Mars, est cum ipsis vel si Mars est in V, morietur. Sed si Saturnus fuerit cum ipsis vel fuerit cum uno, cum uno] in I P; in X F ⟨non⟩ morietur, sed tamen multum ibi moratur. Et si Sol est cum domino I et domino XII, morietur ibi.

⟨37⟩ De morte Title Que morte debeat qui mori P; om. F

Restat, fili, quoddam utillimum quod tibi volumus explicare, quod tuum non est ignorare, qua morte debeat ⟨aliquis⟩ aliquis] P; om. F finire. Cum itaque aliquis veniens querit qua morte debeat affici, diligenter VIII dominum prospice. Et si Leo est VIII, ita quod dominus eius male se habeat, a bestia interficietur. Si vero Saturnus fuerit cum domino VIII et erit in Cancro seu Scorpione aut Piscibus, morietur in aqua. Si autem dominus VIII est solus in aliquo signorum, non extranea morte vitam suam finiet.

⟨38⟩ De furto Title LP; Si furtum inveniatur aut non F

Cum aliquis gratia querendi furti ad te venerit, computa signum quod emergit et cave ⟨turrim⟩ turrim] P; tu F diligenter VII. Et si fuerit dominus I in VII aut dominus VII in I, vel Luna in signo primo, invenietur. Si fuerit Saturnus seu Mars aut Cauda in secundo signo, non invenietur. Et si non ita fuerit, cave dominum II. Si sit in I, invenietur. Et si dominus primi in secundo fuerit, non invenietur.

⟨39⟩ ⟨De furis similitudine⟩ Title F; om. P

Si autem scire optas de figura furis, scilicet cuius figure sit, cave stellam que in VII est, et illius figuram habebit. Et si nulla ibi fuerit, prospice I, atque effigiem illius gerit. Et si non, II similiter intuere.

⟨40⟩ ⟨Que sit res furata⟩ Title F; om. P

Quod si rem que ablata est scire desideras, scias cum qua stella est Luna. Si est cum Saturno, est ferrum vel plumbum vel res nigra. Iupiter vestimenta alba vel argentum vel rem argentei coloris vel rem albam gerit. Sol autem aufert aurum vel laboratas res cum auro vel res aurei coloris. Mars autem portat es vel res que mittuntur ad ignem, vel rubeas vel brunas, rubeas sicut es, brunas sicut ensis. Venus fugit cum rebus femineis, sicut est anulus et vestimenta seu ornamenta mulierum. Luna si nulla sit cum ipsa, furatur equos aut bestias aliquas, vel aliqua vasa. vel aliqua vasa] aliquas aut utres vel alia vasa P; aliquas utres vel alia vasa F Mercurius furatur causas ubi sunt subtilia opera sculpta vel sicut sunt carte scripte vel aliquis liber seu res feminales.

⟨41⟩ Quid aliquis gerat in manu Title Quid deferat in manu PF

Est quiddam quod modo autumamus probare probare] propalare PF ubi te magna cautela oportet insudare, scilicet ut scias quid absconsum gerat in manu. manu] corde PF Diligenter prospice oriens signum. Et si Almerich, id est Mars, est ibi, defert rem rubeam aut rem que mittitur ad ignem. Si autem Iupiter fuerit ibi, portat monetam aut rem mixtam viridi et ialno, sive librum vel cartas que in ecclesia leguntur. Quod si Saturnus ibi permanserit, res erit nigra seu fetida, seu pellis seu os mortui, sive res gravis nature. Mercurius autem si ibi extiterit, erit res rotunda, parva, seu cartula rationis, scilicet vel aliqua grana. scilicet vel aliqua grana] vel arborum fructus sive grana rubea P; om. F Venere autem ibi existente, pulcra res erit vel anulus sive cercelli vel perla, perla] PF; parva L id est lapis, vel aliquid pag†merini†. vel aliquid pag†merini†] om. PF Si autem Luna ibi comorata fuerit, erit res mollis vel res que trahitur de aqua. Si vero Sol ibi inventus fuerit, erit parva, alba, vel aurum. Quod si aliquis non fuerit ibi, dominum hore prospice, et similiter iudica sicut cum planetis.

⟨42⟩ De questione Title Quid velit dicere PF

Si nosse desideras quid quis velit dicere, humanum sensum postponas et sensu divine illustrationis te munias et sic sine mora dicere verum valeas. Prospice signum quod horitur atque horam et dominum signi. Prospice ubi sit, si est in casu vel deiectione, prospiciasque si vadit retro vel combustus sit. Si enim sic fuerit, non secundum signi dominum respondebis, sed sicut inferius dicemus. Si igitur dominus signi est in eodem, de persona sua querere vult. Si in II fuerit, de bizantiis sive possessione querit. Quod si in medio tercii fuerit, eius voluntas est moveri de loco in locum. In ultima medietate si inventus fuerit, de sororibus vel fratribus audire cupit. Cum vero in IIII tertia inventus fuerit, de patre cogitat. In II tertia, de nave dubitat seu vinea vel iardino seu aliqua re que est sub terra vel comuni ⟨turre⟩. Ut Ut] Cum P; Si F autem in III tertia habitaverit, de magna sui cogitatione querit et nescit quid faciat, dubitans de omni. Quod si in V IIII V IIII] prima V (?) quarta P; quinta quarta F permanserit, de filiis querit. In II IIII, de vestimentis. In III quarta, de nuntiis. In II IIII… nuntiis] In secunda quarta, de gaudio. In tertia IIII, de vestimentis PF In ultima IIII, querit de carta sive libris vel novis. Ipso quidem in II VI existente, de infirmo est quest⟨i⟩o sive de infirmitate aliqua. In alia II, querit de servis seu ancillis et de bestiis que non equitantur. Si in prima III VII, requieverit de uxore fit; si mulier, querit de suo marito. In II tertia, de socio querit. In ultima tertia, invenietur. Si in prima tertia VIII affuerit, de morte sua querit. In II tertia… invenietur] In II tertia, de socio querit. In ultima III, querit de socio vel de fure et vult separari ab eo. Si in prima III VIII invenietur, de morte sua querit P; In II tertia, de socio querit vel de fure et vult separari ab eo. Et in I VIII tertia invenietur, de morte sua querit F In II tertia, de participatione possessionis. In ultima III, ⟨de⟩ debito fit. Cum autem in noni quarta ingressus fuerit, de fide cogitat. Si in II IIII, de itinere cogitat vel interrogat. Si in III IIII, de sapientia vel magistratu ⟨vel honore ex magistratu⟩. vel honore ex magistratu] P; et honore magistratus F In ultima III, de sompno dicit. Quod si in I tertia X I tertia X] F; X corr. ex XIII L; X tertia P inerit, querit de novis domini. In II III, de re sua dicit. In ultima III, de matre. Si in XI, prima III, de mercato querit. In II tertia, querit de divite. In ultima III, questio de amico fiet sive de amica. Quod si in XII, I III, repertus fuerit, de inimico querit. In II tertia, de captione et paupere. In ultima tertia, de bestiis questio fiet. Si autem dominus signi combustus fuerit, sive in deiectione vel retrogradatione, Lunam intuere et similiter iudica. Sed si est in mansione masculi generis vel combusta vel in deiectione, nichil secundum eam dicas, tunc prospice dominum hore quot gradibus sit in aliquo signo, et gradus illos per XII multiplica atque per XXX divide, et unumquodque XXX signis tribue incipiens ab oriente. Et ubi numerus defecerit, de ipso querit. Et si dominus hore est combustus vel revertitur seu cadit, vide quot gradus signi sint erecti et illos divide per duos et dimidium, et quemque binarum et dimidium da signis similiter ab oriente incipiens. Et ubi defecerit, de illo querit.

⟨43⟩ Si sanus aliquis revertetur a bello Title De redditu a bella P; De reditu a bello F

Quando aliquis vadit ad bellum si sanus reverti debeat querit, ut ei consulere scias, hanc doctrinam memorie diligenter tradas. Prospice signum quod oritur et vide quis planetarum sit ibi. Si Sol vel Venus vel Iupiter aut Capud fuerit ibi, sanus vadit et sanus revertitur. Si autem Saturnus ibi fuerit, timet nimis et revertitur et non percutitur. Quod si ibi fuerit Mars, vel morietur vel ad mortem ibi percutitur. Si vero fuerit ibi Mars et Saturnus, morietur. Et si Mars ibi est et dominus signi est in casu, non revertitur. Et si nulla est ibi, prospice VIII seu X signum. Si impii in VIII fuerint, moritur ibi. Si in X, capitur ibi.

⟨44⟩ ⟨De bello alicuius⟩

Cum quis de bello alicuius gentis querit, cave signum quod oritur. Si Iupiter sive Venus aut Capud ibi est et Saturnus vel Mars ⟨vel Cauda⟩ sint in VII, querens pro certo vincet et sua gens. Si vero in oriente sunt impii, in occidente pii, gens que querit perdet. ⟨Si Sol in oriente, oriente] F; Ariete P querens vincet; vincit] P; vincunt F si in occidente, perdet.⟩ Et si Mars est in oriente, Iupiter autem in occidente, gens que querit plagatur et capitur. Si dominus signi est in erectione, interrogans vincet. ⟨Et si dominus VII est in erectione, interrogans perdet.⟩ Quod si dominus signi est in casu, querens perdit. Si autem plures boni sunt ex parte orientis, vincet gens illius qui querit, et e converso perdit. Si autem uterque est in erectione et boni sunt in medio celi ⟨super terram in parte orientis⟩, super terram in parte orientis] P; om. F interrogantis gens vincet. Et si sunt sub terra, querens vincetur. Si malus est in medio celi supra, vincet alia pars. Et si malus est inferius, vincetur pars interroganti contraria.

⟨45⟩ Quandiu stet bellum Title De bello si iusta re (!) debet P; De bello si diu stare debeat an non F

Si vis scire si diu debeat stare bellum, prospice oriens signum. Si videris ibi signum de stabilibus esse, diu stabit bellum. Si de instabilibus, parum durabit. Si vero de mediocribus fuerit, mediocriter durare notabis. Prospice dominum illius et dominum VII. Et si fuerit unus ab illo illo] alio PF in IIII vel VII aut X, non faciunt pacem. Similiter considera caute quot gradus sit unusquisque in signo unoquoque et tunc gradus antecedentis subtrae a gradibus subsequentis planete, et tot diebus vel mensibus vel annis durabit. Planete autem si fuerint in signis dierum, dies respondeas; mensium enim, mensem adhibeas; annorum, annos proferas. Verbi gratia. Si unus in signo Arietis gradibus III fuerit, alter in Cancro X gradibus, subtrae a X III et remanent VII. Tot itaque diebus proferas manere bellum, nam ista signa sunt dierum. Si autem inter unum et alium planetam sint III signa vel V, faciunt pacem; sic etiam in VIIII seu XI. Quod si inter unum et alterum sunt duo signa vel VI seu VIII aut XII, non habent bellum et separantur et tamen non faciunt pacem.

⟨46⟩ De furto

Cum itaque aliquis de furto te consulere desiderat, ut ei notificare valeas, hoc preceptum firmiter in animo teneas. Diligenter coniectura habitaculum quod tunc emergitur, ac ac] PF; al’ (aliter?) L per hoc et VII. Et si dominus I fuerit in VII, multum laborat et tamen invenit. Sed si dominus VII est in primo, qui abstulit sua sponte restituet. Quod si Luna in V fuerit, invenitur. Et quando quando] PF; qm. L dominus primi est in primo, invenit. Ac si dominus II in VIII fuerit, non reperitur. Et quando Sol est in V a Luna aut Luna in V a Sole, invenitur. Si autem Sol et Luna simul fuerint ⟨in eodem gradu vel sub unbra, id est per V gradus ante vel retro⟩, In eodem… retro] P; in eodem gradu vel V sub unbra, id est retro vel V ante F numquam inveniet.

⟨47⟩ Si tui famuli fecerunt furtum

⟨Si autem scire desideras si tui fecerunt furtum, diligenter oriens signum prospice. Et si Sol et Luna in tertio a semetipsis vel IIII vel V seu VII, IX vel XI, si sic fuerint, sui fecerunt.⟩ Nota quod ista regula est nimis generaliter data et est hoc modo restringenda. Si volueris scire si tui fecerunt furtum, prospice signum quod oritur, deinde II seu VI ab eo. Et si stella primi fuerit in aliquo istorum vel e converso, scias quod tui fecerunt furtum.

⟨48⟩ De qualitate partus Title Qualem prolem mulier deferat in ventre PF

Siqua mulier te adierit et cuiusmodi prolem habere debeat quesierit, quesierit] falce honorata filiationionis P; et desideras nosse quo falce sit honerata filiationis F hanc ⟨regulam⟩ enodare iubemus. Cave signum quod oritur et vide si est masculus vel femina masculus vel femina] masculum vel feminum P; om. F signum illud et vide ubi sit dominus eius. Si est in signo masculini vel feminini generis, tunc prospice dominum V si ⟨est masculini vel feminini ac prospice Lunam si est⟩ est masculini vel feminini ac prospice Lunam si est] P; est in signo masculini vel feminini ac prospice Lunam si est F in signo masculini vel femini femini] feminini PF et dominum hore si est in masculino vel feminino. Si plures sint mansiones masculini generis, erit masculina proles. Et si pauciores fuerint, erit feminina.

⟨49⟩ De fugitivo Title Si reverti debeat P; Si reverti debeat fugitivus F

Si quis ⟨a te⟩ quesierit de fugitivo si reverti debeat, prospice oriens signum atque planetam eius et prospice dominum VI et VII. Et si dominus VI est cum domino I vel dominus VII est cum domino I, invenietur fugitivus. Et si non sit cum illo, non invenietur. Si autem dominus VI vel VII est in primo, ipse sua voluntate revertitur.

⟨50⟩ Si sit in civitate Title De fugitivo si est prope vel non P; De fugitivo si est prope aut longe F

Si cupis scire si fugitivus sit in civitate adhuc aut in villa aut extra ⟨iam⟩ exierit, prospice dominum primi. Si est in II vel in V vel in VIII seu in XI [fuerit], iam exivit a civitate, sed adhuc prope est. ⟨Et si est dominus I in tertio vel VI vel VIIII an XII, longe iam ivit.⟩ Si autem dominus I est in primo vel IIII seu VII aut X, adhuc est in civitate.

⟨51⟩ Versus quam partem ivit Title om. PF

Si optas scire versus quam partem iverit, intuere dominum I. Si est in Ariete vel Leone aut Sagittario, ivit versus orientem. Si autem in Tauro vel Virgine vel Capricorno, quere eum in meridie. Quod si fuerit in Geminis vel Libra vel Acario, Acario] Aquario PF quere eum in occidente. Si autem in Cancro seu Scorpione aut Piscibus se receptaverit, in septemtrione.

⟨52⟩ Quot fratres aliquis habeat Title om. P; quot fratres vel sorores habeat quis F

Cum autem scire desideras quot fratres aliquis seu sorores habeat, oriens inveni inveni] inveniens P; inveni corr. in invenias F signum, deinde cave III et prospice quot stelle caveant III, III] om. PF et tot fratres vel sorores habet. Si vis scire quot sint femine aut quot masculi, vide in quibus signis sint ipsi planete qui propiciunt III et cave si planeta sit masculini ⟨generis⟩, et tot erunt masculi. Verbi gratia. Si III planete prospiciunt III et duo sint in signis masculini generis, duo erunt masculi et una femina. Et sic de ceteris iudica.

⟨53⟩ Quid operentur planete Title om. P; Que negotia conveniant planetis F

Nunc autem que superius promisimus, scilicet que negotia quibus planetis conveniant tibi adimpleamus. Si Luna et Saturnus simul fuerint aut in IIII vel VII aut X, non est bonum facere navem vel mansionem, nec bonum serere agros, non est bonum intrare ante dominum aut ante abbatem aut ante senem neque ante vicecomitem, non est bonum ire loqui bubulco vel rustico. Si Luna cum Saturno in III vel V vel IX aut XI fuerit, est bonum facere navem, mansionem, etiam serere agros, et intrare ad loquendum domino abbati, seu bubulco vel rustico loqui. Luna et Saturno in II vel VI commorantibus, aut VIII aut XII, ad omnia superius dicta neque bonum neque malum erit. Quod si Luna in una mansione cum Iove inhabitaverit, vel in III aut V seu VIIII seu XI, bonum est ire ad loquendum testibus, bonum est ire ad loquendum episcopo aut gaido, bonum est ire ad forum causa vendendi vel emendi, et bonum est vendere et emere. Iove vero et Luna simul existentibus in IIII aut VII sive X, nec multum bonum nec multum malum loqui testibus seu episcopo seu gido aut vendere et emere. Iove et Luna commorantibus in II vel VI, VIII aut XII, ad supra dicta neque bonum neque malum. Mars quoque et Luna cum in IIII fueri⟨n⟩t aut VII vel X, est malum, non emas ensem neque aliqua arma, non loquaris gaido aut amire aut domino scoli, domino scoli] domino, id est domino exercitus navis scoli P; domino F nichil facias ad ignem vel aurum vel argentum, nullum vulnus incidas, non minuas sanguinem de brachio, non vadas vadas] PF; vendas L ad bellum. Si Luna cum Marte in III aut V sive IX sive XI fuerit, emas ensem, arma, loquere gaido, amire, domino scoli, quicquid vis fac⟨ere⟩ ad ignem, fac purgare aurum et laborare argentum, vis fac⟨ere⟩ ad ignem, fac purgare aurum et laborare argentum] vis (om. P) facere ad ignem fac ut aurum et (om. F) argentum PF vulnera vulnera] corr. ex vulcula (?) L incidantur, sanguinem minue, ad bellum vade. Luna cum Marte in II, VI, VIII, XII, neque malum neque bonum ad supradicta. Si Luna cum Sole habitaverit, non est bonum, ⟨sed⟩ si velit fugere aliquis vel furtum comittere ad abscondendum est bonum. Si Luna cum Sole in ⟨IIII vel VII vel X fuerit, non est bonum loqui domino terre nec diviti homini. Sed si Luna cum Sole in⟩ IIII vel VII… cum Sole in] P; om. F III vel V vel IX vel XI, bonum est loqui domino terre aut diviti. Luna cum Sole in II, VI, VIII, XII, nec bonum nec malum est. Luna cum Venere in IIII vel VII vel X, non est bonum loqui pro amore. Luna cum Venere in III aut V seu VIIII, bonum est ingaudiare ingaudiare] inguadiare PF uxorem et nuptias facere ac bonum multum pro amore loqui, bonum multum pro amore loqui] bonum est loqui mulieri pro amore PF et bonum est vestes incidere et vestire, et si muscum aut gariofilum emeris, aut alias species, si muscum… species] et si m’ (?) cum angaino (?), filum an alias species emeris P; si vis gariofilum aut alias species emere F bene servabunt suum odorem; si autem vis scire de cantilenis est bonum, et bonum docere aliquem cantare aut aurificem, bonum est ire pro argento et auro. Luna a Venere in II, VI, VIII, XII, ad supradicta neque bonum neque malum. Luna a Mercurio in IIII seu VII aut X, non est bonum loqui cancellario sive sive] om. PF scriptori, neque bonum incipere legere; si carta deferatur, tunc non legatur, neque compotum facias, neque de compoto doceas; si aliquis venit cui facias cartam propter aliquam coniurationem, ⟨non est bonum;⟩ non medicines ling⟨u⟩am nec occulos; si autem est aliquis qui numeret aliquis qui numeret] P; aliquis qui inter L; qui velit enumerare F bizantios, bonum non est, non doceas de compoto; de compoto] suere PF non est bonum suere subtilia opera, nec est bonum facere listas, nec ordiri de serico aut lana sive lino. Luna in III a Mercurio vel V aut VIIII vel XI, bonum est cancellario loqui, incipere legere bonum, cartam delatam legere, compotum facere, ⟨docere de computo bonum est, facere⟩ cartam propter aliquam coniurationem bonum, medicari ling⟨u⟩am ac occulos, numerare bizantios, bonum suere subtilia opera, ordiri siricum, facere listas, lanam et linum. Si Luna a Mercurio in II, VI, VIII, XII, neque bonum neque malum.

Si Luna in Leone fuerit, non induas vestimentum novum aut enim morieris cum ipso aut ad mortem percutieris. Luna in Geminis, si sanguis de brachiis auferatur, ⟨infirmatur⟩ infirmatur] P; et non infirmatur F vel bis percutitur et sanguis non minuitur, non ungues incidas. Luna in Leone, non detur vomitus, aliquando enim vomit sanguinem. Et si Luna in Scorpione fuerit, non est bonum circumducere aliquem, et si aliquis est percussus, non facias ei medicamentum tunc. Luna in Virgine, non accipies virginem in uxorem sed corruptam. Luna in Libra, non libres aliquid.

⟨54⟩ ⟨De medicina secundum Lunam⟩ Title F; om. P

Cum autem sciveris ⟨Lunam⟩ esse in Ariete, non radas capud neque ventoses de collo vel de auribus, bonum tamen tamen] corr. ex tamen non L est minuere sanguinem de brachio et intrare balneum. Si Luna fuerit in Tauro, bonum est plantare arbores, cito enim crescunt, mansiones incipere facere et omnia opera ligni, quia bonum est. Si iugula patitur, non medicines ei tunc. Luna in Cancro, bonum est incipere iter, bonum est accipere potionem, bene enim vadit ad sellam. Luna in Leone si se receptaverit, potionem non aliquo modo accipias. Quod si Luna fuerit in Virgine, bonum erit serere. Luna autem in Scorpione si permanserit, non aliquid iter incipias, frangitur enim navis, non non] PF; nos L ascendas arbores neque vadas per montes. Existente Luna in Sagittario, bonum ingredi balneum, radere capud, incidere capillos et sanguinem minuere. Luna in Capricorno existente, bonum est serere et genibus non medicines. Cum autem Luna in Aquario fuerit, non medicines cruribus. Quod si fuerit in Piscibus, bonum est incipere iter et accipere medicinam, bonum est incidere ungues pedum.

Luna existente in Ariete, non non] non non L medicines toti capiti. Luna in Tauro, non medicines collo. Luna in Geminis, medicamentum non facias brachiis. Luna in Cancro, non adhibeas medicamentum corpori. Si extiterit in Leone, neque stomacho neque renibus medicare. Luna in Virgine, non aliquod medicamentum interioribus adhibeas. Ipsa permanente in Libra, dimittas medicinari nates. Luna in Scorpione, ano nec ventro nec testiculis medicamentum tribuas. Cum Luna extiterit in Sagittario, coxas nequaquam tu cures. Si autem Luna fuerit in Capricorno, non medeas medeas] medearis P; medicaris F genibus. Luna in Aquario, non cures crura. Luna in Piscibus, non medeas medeas] medearis PF plantas pedum.

⟨55⟩ Qua parte aliquis sit percussus

Cum autem, fili, nosse desideras in qua parte aliquis sit percussus, hoc preceptum quod iam dicetur firmiter tua mente teneatur. Aspice signum quod oritur et vide ubi sit dominus signi. Si est in I vel IIII aut VII vel X, prospice Almerich quot signis distat distat] distet PF ab eo. Si Mars est cum domino I, est percussus in capite. Si autem est in II ab eo, est percussus in collo. Quod si in tertio, est vulnus in brachio. Cum autem est in IIII, percussio adiacet pectori vel ibi circum. Si in V, venter est percussus. Si autem fuerit in VI, vulneratum est pecten. Marte existente in VII, nates vulnerantur. Ipso autem stante in VIII, percutitur in iuncturis coxarum. Cum in X existit, coxe vulnerate sunt. Quod si in X permanserit, genua percutiuntur. Si in XI fuerit, crura patiuntur. Si in XII permanserit, pedes aut plante pedum vulnerate sunt. Et si Luna est cum Almerich in VII aut X, percussus est. Et si Almerich est in I aut in IIII vel VII ⟨seu X et dominus signi est in IIII vel VII⟩, est percussus. Si sic non fuerit, non est percussus.

⟨56⟩ ⟨Quando sit optimum ad omne opus faciendum⟩ Title Quando sit oppositum ad omne opus faciendum P; Quando optimum ad opus faciendum F

Si, fili, scire desideras quando sit optimum omne opus ⟨absconse⟩ absconse] P; absconsum F ad faciendum, prospice signum quod emergitur. Et si fuerit ibi Venus aut Iupiter, et Luna sit cum Sole, procul dubio scias quia sive sit bellum vel aliquod iter vel aliquod negotium utillimum est ad faciendum.

⟨57⟩ De infirmitate Title De nece vel vita P; De nece infirmi F

Quod si iussus fueris scire de nece infirmi seu vita cum aliquis querit, signum quod oritur prospice et eius dominum atque Lunam. Si ambo fuerint in I aut in IIII aut in VII seu X aut V aut VIIII, VIIII] XI PF qui duo, ⟨scilicet⟩ dominus I et Luna, dicuntur dicuntur] PF; dominatur L pedagogi, et Mars sive Saturnus invenitur in IIII aut VII aut X signo ab illis, moritur. Followed by the words Si Mars est in tali deleted by the scribe L Et si alter pedagogorum fuerit in predictis locis et Mars et Saturnus vel alter eorum fuerit in IIII aut VII, moritur. Quod si Luna est in IIII aut dominus orientis signi, moritur. Si Mars est in tali, malum nimis sed non moritur. Si Saturnus est in orienti, malum satis sed non tantum quantum ⟨Mars⟩ facit, sed longa est infirmitas. Mars vero et Saturnus aut alter eorum si fuerit in IIII vel VII aut X ab oriente, magnum malum. Quod si dominus VII VII] VIII PF est cum domino prime, ⟨nisi sit idem dominus,⟩ dominus] P; dominus VII F morietur. Et si dominus I I] sup. lin. L est in VII, VII] VIII PF malum. Et si dominus octavi est in oriente, malum. Si autem Venus vel Iupiter est in oriente aut V vel VIIII aut XI, aut V vel VIIII aut XI] an IIII vel VII an X PF bonum. Aut si in tertia vel V vel VIII VIII] IX P; VIIII F vel XI, parum bonum; in aliis, neque bonum neque malum. Et si dominus I est in V, dominus I est in V] dominus signi est cum Sole P; dominus I est cum Sole in uno gradu F procul dubio morietur. Si sic non fuerit, non morietur.

⟨58⟩ Si aliqua sit pregnans necne Title De muliere an sit pregnans vel non P; Si mulier sit pregnans an non F

Si quis quesierit de aliqua muliere si sit pregnans, cave signum quod emergitur ac dominum eius. Si dominus I est in V, est pregnans. Et si ipse non est in V, cave dominum V si est in primo, quod si est, pregnans est. est] corr. ex non est L ⟨Si autem hoc non fuerit, intuere Lunam, que si in V est, pregnans est. Et si dominus V in sua mansione est et respicit dominum I, pregnans est.⟩ Si nullum supradictorum esse contigerit, prole carere non dubitaveris. Si aut⟨em⟩ Taurus aut Leo sive Scorpius aut Aquarius in oriente fuerit, non abortivum partum futurum pronuntiabis. Si Aries, Cancer, Libra, Capricornus in oriente, aliquid horum emerserit, embrion in utero morietur et demum proicietur. Tunc si Gemini vel Virgo vel Sagitarius sive Pisces ibidem fuerint, duos embriones fore non dubitabis. Si autem Iupiter vel Venus in his IIII fuerit, ambo vivunt. Et si est ibi Saturnus et Mars, ambo moriuntur. Et ⟨si⟩ alter eorum est ibi, alter moritur. Si autem unus bonus et alter malus ibi affuerit, alter eorum embrionum abortietur. Et si Mars tunc in oriente sederit, mater in partu moritur. Sed si Saturnus ibi inhabitaverit, non mater sed puer morietur et mater diu mortuum eum in utero portabit. portabit] portat PF

⟨59⟩ Si aliqua pepererit Title De muliere an sit pregnans P; Si peperit mulier F

Si autem querit de aliqua si peperit, cave signum oriens et dominum eius et dominum V. Et si dominus I ⟨iam pretierit dominum V, iam peperit. Et si dominus I⟩ vel V vel Luna aut unus ex eis iam Solem pretierit, dicendum est quod peperit. Si autem nichil horum inerit, nondum peperit.

⟨60⟩ Quando pariat Title om. P; Si mulier debeat parere F

Nosse si desiderat quando parere debeat, dominum I, [III,] V et VII I, III, V et VII] I et V et VII PF cave. Et quando simul fuerint in eodem gradu, tunc pariet. Et si hoc non fuerit, cave dominum V in primo quando affuerit vel quando dominus I in VII vel V fuerit, et tunc pariet.

⟨61⟩ De videndo infirmo Title De videndo infirmum P; Si bonum ad infirmum F

Cum nosse cupis si tibi bonum sit ire ad videndum infirmum, oriens cave. Si Luna est cum Marte vel cum Saturno in quolibet signo, non eas medicatum infirmum. medicatum infirmum] medicatum infirmo P; medicatuto infirmo F Et si Mars vel Saturnus est in oriente, non eas. Si vero Luna est a Sole III signis vel V vel VIIII aut XI, vadas. Si Iupiter et Sol et Venus simul fuerint, vadas. Et si Sol est cum Luna in quolibet signo, non vadas. Si Venus et Iupiter simul existunt, vadas. Si Iupiter est in VII, da ei medicinam, nam ab inscienti ab inscienti] PF; abiciendi L si detur, multum prodest. ⟨Si Mars vel Saturnus est in VII, medicina non detur, nam a scienti si detur, nichil prodest.⟩

⟨62⟩ De bona hora erigendi Title De naulo P; De navi F

Si aliquis vult tollere naulum de navi, prospiciat oriens signum. Illud si instabile sit, instabilis erit locatio. Si vero stabile fuerit Lunaque in III, V vel IX aut XI affuerit, procul dubio bona locatio erit.

⟨63⟩ De tempore mittendi navem in aqua Title Quando sit bonum mittere navin in mari P; om. F

Cum autem navem mittere vis in aqua, prospice oriens signum. Si instabile fuerit, dominusque eius in erectione fuerit atque Luna in III vel V aut IX sive XI se receptaverit, cito navis aquam ingredietur et velox erit et optimum erit tunc ire. Si autem stabile ⟨fuerit⟩ signum, non cito aquam ingredietur ingredietur] intrabit PF neque neque] an P; aut F velox erit.

⟨64⟩

At si velum in altum tendere cupis ut prosperum habeas ventum et suavem, fac cum Libra oritur. Si multum desideras ventum habere, tende velum cum Aquarius oritur; si mediocrem, ⟨id est partim bonum, partim malum,⟩ erige velum in Geminis. Hec omnia ventose nature esse feruntur.

⟨65⟩ De cognitione terre alicuius Title Qualiter terra tua se habet (habeat F) PF

Te autem desiderante cognoscere qualiter terra tua se habeat, signum quod signum quod] turrem que PF oritur cave, demum IIII et VII caute cave. Si boni planete fuerint in eis et domini eorum eorum] earum PF in erectione fuerint, procul dubio ⟨si sic fuerint⟩ terram tuam sive civitatem bene esse non dubitabis. Sed si mali planete in eis fuerint, sive eorum domini in occidente fuerint, scimus scimus] s… (?) P; scias F quia verum verum] om. PF malum erit, proprie VII magis cave.

⟨66⟩ Si aliquis in terram suam revertatur Title De redditu alicuius P; om. F

Quod si aliquis querat querat] querit PF si in eo anno in suam terram reverti debeat, IIII signum sive VII ab oriente cave. Et si dominum primi primi] PF; ibi L contigerit intrare primum, non revertetur in eo anno. Si contigerit intrare IIII aut VII, in eo anno revertetur. Et si dominus primi est ⟨cum domino IIII aut VII, in eo anno revertetur. Et si dominus primi est⟩ in II, in secundo anno. Si in tertio, in III anno. Si in IIII, in eodem anno. Si in VI, in II anno. Si in VII, in eodem anno. In II, in secundo… eodem anno] in secundo an in IIII an VII, in II anno revertetur PF Sic etiam sentias de ceteris.

⟨67⟩ De furtivo itinere Title De itinere obsconso P; De ocultatione F

Si aliquod iter absconse facere vis aut aliquid abscondere ut non sciatur vel inveniatur, prospice cum Luna est in eodem gradu cum Sole et Venus est in oriente. Tunc si ⟨iter⟩ inceperis aut aliquid absconderis, a nemine scietur.

⟨68⟩ Si depositam recuperabis peccuniam Title De pecunia aliquid posita P (chapter om. F)

Si quis scire desiderat de peccunia sua, quam alicui negociatori aut apud aliquem deposuit, si ipse portaverit cum in aliam terram perrexerit, hec regula que mox dicetur ab animo tuo non labatur. Signum quod emergitur prospice simulque dominum eius ac dominum II. Si dominus II est in I aut in mansione sua sive IIII aut VII aut X, secum habet peccuniam. ⟨Quod si dominus primi est cum domino II in eisdem locis, similiter secum habet.⟩ quod si dominus… secum habet] P (chapter om. F) Aut si cum eo non fuerit dominus I et differunt a se in III signo aut V aut IX sive XI, aut V aut IX sive XI] an V sive VII vel IX an X sive XI P (chapter om. F) secum habet peccuniam. Et si dominus I est cum domino II ⟨in III⟩ in III] P (chapter om. F) aut VI aut VIII sive XII, peccuniam recon⟨di⟩dit et dimisit.

⟨69⟩ ⟨De eodem⟩ Title P (chapter om. F)

Cum aliquis deposuit aliquid apud aliquem et inde timet si habere rem suam debeat, ut ei consulere scias, hanc regulam teneas. Cave signum quod oritur et dominum eius et dominum secundi. Et si dominus II est in casu vel combustus aut retrogradus, non habet rem suam totam. Et si dominus II est cum Marte vel cum Saturno, vel Saturnus sive Mars in II, procul dubio ille qui habet nichil vult reddere. Si Mars est dominus II et est in secundo, iure adquirit rem suam. Sed si Iupiter est in II et est dominus II, non rem adquirit. Sed si in II est Iupiter et non est dominus II, rem adquirit. Similiter et de Venere. Mercurius si sic fuerit, ducit eum in causam et adquirit rem suam.

⟨70⟩ Si quid furatum est secum habet Title de furto P (chapter om. F)

Cum a fure aliquid aufertur si scire cupis si secum detulerit, prospice oriens signum, demum VII et dominum VIII. Et si dominus VIII est in VII, detulit. Et si dominus VII VII] VIII P (chapter om. F) est in IIII aut VII aut X signo, rem omnem secum detulit. Et si dominus VII VII] VIII P (chapter om. F) est in VIII ab oriente, po⟨r⟩tavit et dimisit. Et si dominus VIII est in III aut VI aut XII aut VII, nichil detulit.

⟨71⟩ ⟨De latronibus⟩

Si autem scire desideras quot latrones sunt, sunt] sint PF cave signum quod oritur atque ab eo VII: quot stelle in VII sunt, tot latrones ⟨fuerunt⟩. Et si non sint ibi, prospice II, et quot stelle erunt ibi, tot erunt latrones. Si in II non fuerint, prospice I, et sic iudica.

⟨72⟩ De bona et mala hora Title De bono vel malo P (chapter om. F)

Si vis scire bonam vel malam horam ad aliquid agendum sine mora, prospice signum quod emergitur, emergitur] oritur P (chapter om. F) et quot quot] P; quod L (chapter om. F) gradus vel puncta ascenderit tene, et computa a gradu vel puncto ubi est Sol ⟨usque ad gradum et punctum ubi Luna est et dimisso gradu et puncto ubi Sol est⟩, usque ad… Sol est] P (chapter om. F) et retento gradu et puncto ubi Luna est iunge gradus erectos orientis signi et omnes gradus a Sole usque ad Lunam, et incipe dare XXX orienti signo et aliis signis sequentibus alia XXX, et ibi bona hora vel mala ⟨ad⟩ aliquid agendum ubi numerus defecerit. et ibi bona hora… defecerit] et ubi numerus defecerit, ibi erit bona hora vel mala ad aliquid faciendum vel incipiendum P (chapter om. F) Si finitur numerus in una turri turri] turrium P (chapter om. F) fortium, id est orienti signo aut in IIII vel VII sive X ab eo, est bona hora illa nimis. Si desierit ⟨numerus⟩ numerus] P (chapter om. F) in II vel VI VI] V P (chapter om. F) sive VIII ⟨turri⟩, turri] P (chapter om. F) bona erit sed non multum. Si numerus terminaverit in XI XI] X P (chapter om. F) turri, melior illa erit omnibus. Quod si terminaverit in III vel V V] VI P (chapter om. F) aut IX, mala est illa hora ad agendum tunc aliquid. In XII si fuerit, peior omnibus illa erit. Hoc consideratur sic in oris diei.

In nocte cum aliquid desideras facere in bona ora, similiter cave oriens signum quemadmodum in die quot gradus erectos habeat et incipe computare a gradu et puncto ubi est Luna usque ad gradum et punctum Solis, dimisso gradu et puncto Lune et retento gradu et puncto ubi est Sol et omnes gradus et puncta si habes iunge cum gradibus orientis signi, tunc in nocte sicut in die da XXX orienti signo et alia alia] reliqua P (chapter om. F) XXX da aliis sequentibus turribus, et ubi numerus defecerit, ibi nota bonam vel malam horam ad omne opus agendum vel alicuius in nativitate scienda bona vel mala, ⟨et⟩ et] P (chapter om. F) considera in qua turre finiat numerus supradicto modo diei et similiter iudica.

⟨73⟩ ⟨Si fur sit coram te⟩ Title P; De fure F

Si autem scire vis si fur sit coram te, signum quod emergitur in oriente cave, atque dominum eius in qua parte sit celi prospice, similiter etiam dominum VII. Si dominus VII est in primo aut in medio celo supra, noscas coram te esse furem. Si vero idem ipse est in VII, scilicet ospitio, scias eum latere nec ausum esse venire coram te. Si in VIII, non est coram te, sed tamen in ipsa villa est. Si autem ultra diametrum celi super, coram te est et omnia verba tua vilipendit.

⟨74⟩ De ingenio societatis

Si autem vis scire ingenium societatis, prospice dominum I et VII. Si ipsi prospexerint se in III vel V aut IX sive XI, bona est societas. Si autem se prospexerint in IIII, VI, VI] VII P (chapter om. F) X, mala erit. Quod si in II, VIII, XII, neque bona neque mala. Si aliqua de VII inter utraque amica erit, similiter bona erit Si aliqua… bona erit] Si aliqua de VII fuerit inter utrosque amica eorum, similiter bona P (chapter om. F) (sed amici natura sunt omnes boni planete et omnes amici sunt illis in quorum domibus domibus] signis P (chapter om. F) exaltantur, et sepe mali malis, ut Mars Saturno, Saturnus autem inimicus Marti). Sed si inimica, non bona ⟨est societas⟩. est societas] P (chapter om. F)

⟨75⟩ Cum quo agat meretrix

Si vis scire cuiusmodi sit meretrix cum qua mechatur, prospice oriens signum. Si illud fuerit aut Aries aut Scorpius aut Aquarius aut Capricornus et in aliquo horum ⟨fuerit Venus, iuvenculam vitiavit. Si autem Mercurius in aliquo horum fuerit et erit⟩ fuerit Venus… et erit] P (chapter om. F) Luna quoque in aliquo eorum surgenti fuerit, ibi defuit lumen candele. Si autem VII hora Veneris fuerit, crassa crassa] grossa P (chapter om. F) et lactea et iuvencula. Si autem Venus et Luna ⟨ibi fuerint, vi opressit eam. Si autem Venus et Luna⟩ ibi fuerit… et Luna] P (chapter om. F) in Martis mansione fuerint et ultra diametrum fuerit celi, scias menstruatam eam cognovisse. Si Taurus vel Libra ibidem occiderit Venere commorante, sue uxori fecit. Si Gemini surrexerint, ⟨semel eam habuit.⟩ semel eam habuit] P (chapter om. F) Si Luna fuerit in mansione sua, gravidam cognovit. Si Venus fuerit in orienti signo, Saturno in occidenti, clientulam habuit. ⟨ Sed si Venus cum Dracone occiderit, aliquam nobilem habuit.⟩ Sed si Venus… habuit] P (chapter om. F)

⟨76⟩ ⟨De similitudine furis⟩ Title P; Item de fure F

Si autem vis scire ⟨furis⟩ similitudinem, considera effigiem planetarum. Si Sol fuerit, acutos occulos habet, crossa vox, incomposita loquela est illi, suspiciosus, signum habet in facie, ⟨aliqua parte sui corporis adustionem habet. Si Veneris, iocosus est, curvum nasum habet, signatus in facie,⟩ labrum inferius grossius, extensos capillos, amator cantilene. Mercurius iuvenculus ⟨est⟩, macilentus, curvis dentibus, viventes occulos, viventes oculos] innuens oculo P; vivens oculos F vulneratus verberibus aut ferro in ore, celeriter fricat terram pedibus. Luna habet lippos occulos aut aliquam calumpniam in occulo, barbam prolixam, maculas in facie, albus et pinguis a prima Luna usque ad XV et retenta retenta] PF; retentam a L XV albus et macilentus usque XXX. Saturnus niger, ex infirmitate signatus, turpiter vadit indutus, tempora nota habet, leviter leviter] secum P; cito F irascitur. Iupiter pulcher aspectu, crassa facie, amabilis, planus capillis, honeste incedens. Mars parvos occulos, dentes curvos, homicida, suspiciosus, facie mixta rubeo et nigro, semper iocundus.

⟨77⟩ De reditu alicuius

De aliquo si querit ad quot dies reddeat, considera dominum primi. Si in I fuerit, citissime revertitur. Si autem in II, considera quot gradibus distet ab oriente. Et si de III, VI, III, VI] III, V, VI P (chapter om. F) cave quia tot diebus vel mensibus revertetur, vel annis. Si vero dominus I in II II] VII P (chapter om. F) fuerit, revertetur uno anno aut mense vel die. Si in VIIII, VIIII] VIII P (chapter om. F) morietur ibi. Si aliquis VII planetarum in I fuerit, ⟨cito⟩ cito] P (chapter om. F) revertitur; et si nulla, non cito revertitur. In X et XI, et XI] om. P (chapter om. F) multum cito.

⟨78⟩ De tempore accipiendi uxorem

Si scire desideras quando aliquis debeat accipere uxorem, Lunam prospice. Si sit in VII et si ipsa prospicit Solem aut Venerem, sive dominus I prospicit dominum VII, accipiet.

⟨79⟩

Si vis scire quando debeat accipere, prospice quot gradus veniant. Verbi gratia. Si Luna prospicit Solem vel Sol eam LV gradibus, desunt V a LX V a LX] P; a X L; V aut LV F, restant V dies aut menses aut anni, et sic de ceteris. Si autem Venus in IX fuerit, accipiet alienam. Sed si dominus III aspiciet dominum IX, accipiet alienam.

⟨80⟩ De cognitione habendi honorem Title De honore P (this title is wrongly given to the preceding chapter); Si ad honorem pervenire debeas F

Si nosse desideras utrum ad honorem pertingere debeant debeant] debeas PF et quando, dominum primi et IX inspice. Et Iovem si sit in I I] levanti PF aut IX, ⟨aut⟩ si aut si] F; si L; an P Capud est in una mansione cum domino IX sive in eodem gradu, habebit honorem aut presbiteratum aut episcopatum vel papatum. Si dominus I aspicit aspicit] prospicit PF dominum IX in IIII, VII, X, erit in terra sua. Si in III, V, IX, XI, III, V, IX, XI] II, V, VIII, XI PF erit prope suam terram. Quod si in II, VI, VIII, XII, II, VI, VIII, XII] III, VI, IX, XII P; III, VI, VIII, XII F longe erit honor eius.

⟨81⟩ De caris et vilis rebus Title Qualis res debeat esse P (this title is wrongly given to the preceding chapter) (chapter om. F)

Si autem scire desideras que res care debeant esse in anno, considera astrum quod tunc erigit cum hoc queritur et vide si Saturnus in oriente aut in quo loco sit. Si in I aut X, vest[r]es nigre de lana et monachi⟨c⟩e vestes et indicum et azurum et ferrum et plumbum et res gravis nature, nigre, erunt care. Si autem fuerit in IIII sive VII sive X, VII sive X] VIII P (chapter om. F) care quidem ⟨erunt⟩ erunt] P (chapter om. F) sed non multum. Si fuerit Saturnus in III seu V seu VIIII aut XI, III seu V seu VIIII aut XI] III seu VI an IX sive XII P (chapter om. F) supradicte multum viles erunt. Si fuerit in II, VI, VIII, XII, II, VI, VIII, XII] II, V, VIII an XI P (chapter om. F) neque viles neque care. Similiter consideres in reliquis planetis. Sol habet aurum non laboratum, es et carbunculos; Venus pinguedinem et species et ligna et margaritas albas et ornamenta mulierum; Mercurius grana rubea rubea] minuta P (chapter om. F) et nuces et nucellas et alia huiusmodi; Iupiter oleum, cotonem, mel et argentum; Luna incensum, lac, caseum; Mars piper, scuta, arma.

⟨82⟩ In qua turrium sit Luna Title om. P; Item F

Cum autem scire desideras in qua turrium sit Luna, incipito ab Ariete, dando unicuique turri XIII ⟨minus⟩ VII XIII minus VII] P; XIII VII L; XIII minus in ea VII F partem, et ubi numerus defecerit, ibi est Luna.

⟨83⟩ De placito Title om. P; Si placitum debeat vincere F

Si queritur de placito ab ab] om. PF aliquo an debeat vincere, oriens signum inspice. Si dominus orientis signi fuerit in ipso aut in IIII seu VII aut X et dominus VII in eodem aut IIII seu VII aut X aut VII, aut VII] LF; om. P utraque pars fortis ⟨erit⟩ erit] P; om. F et neutra earum vincet. Si dominus I fuerit in II, VI, VIII, XII II, VI, VIII, XII] VII, VIII, XII P; II, IIII, VI, VIII, XII F et dominus VII fuerit in supradictis signis ⟨aut VII⟩, perdit querens. Sed si dominus I fuerit in supradictis aut I et dominus VII fuerit in III, V, IX, XI aut VII, III, V, IX, XI aut VII] III, VI, VIII (VIIII F), XII aut VII PF querens vincet. Si autem dominus I fuerit in II, VI, VIII, XII, II, VI, VIII, XII] II, V, VIII, XII (XI F) PF quandoque sperat vincere, quandoque timet perdere. Sic etiam prospicias de domino VII.

⟨84⟩ Si aliquis habeat filium Title om. P; Si unquam filium habere debeat F

Cum aliquis querit utrum ⟨unquam⟩ filium habere debeat, prospice signum quod emergitur. Si sunt Gemini aut Virgo sive Leo et dominus V est in aliquo horum, proferas eum numquam habiturum.

⟨85⟩ Quando mulier inpregnetur Title om. P; quando mulier debeat inpregnari F

Si autem nosse desideras de aliqua muliere quando debeat inpregnari, considera dominum V et dominum I. Et si fuerit dominum V cum domino I, inpregnabitur. Et si fuerit… inpregnabitur] Et si dominus V fuerit in primo vel dominus primi in V, procul dubio si iacuerit tunc cum ea inpregnabitur P; Et si dominus V fuerit in I, procul dubio si iacuerit inpregnabitur F Et si sic non fuerit, non inpregnabitur.

⟨86⟩ Utrum habeas amicum Title om. P; Si amicus verus an non (?) F

Quod si nosse captas captas] cupis P; desideras F si quem putas tibi amicum utrum sit verus amicus an non, cave turrem que oritur ac dominum eius ac per hoc dominum VII. Si amicabiliter se prospiciunt, amicantur. se prospiciunt, amicantur] se prospexerint, amicitia est inter eos PF Si inimicabiliter, inimicantur. Si autem mediocriter, neque amici neque inimici sunt ad invicem.

⟨87⟩ De mutatione temporis

Ut autem de mutatione temporum particulariter nosse verum desideras, regule que iam dicentur ab animo tuo non labantur. Prima die mensis Septembris, Ycarus, Ycarus] Hycarus F; Icarus Z custos plaustri, apparet cum Solis ortu, et mutatur aer in VII oris, hoc fit inter diem et noctem. Septima die eiusdem mensis, vespertinus apparet, et mutatur aer in ventum. Quarta X die eiusdem, Arcturus, id est Septemtrion, apparet cum Solis ortu, mutatur aer in crastinum. Decima VIIII die eiusdem mensis, Siscis, id est sub Sole, Siscis, id est sub Sole] Sichis (Siclus F), id est Subole FZ quia quia] quam FZ Virgo tenet in manu, apparet, tunc mutatur ⟨aer⟩ ante duos dies. XXV die eiusdem mensis, Alferat, id est Equus, ponet, et erit tunc calida mutatio aeris. Sexta die mensis Octobris, Stephanio, id est II Cornua, II Cornua] Corona FZ apparet, et est nimia mutatio eris. Septima die eiusdem, Erifi, id est Edi, vespertini apparent, et tunc fit magna turbatio aeris. Tertia decima Tertia decima] XX F; vicesima tercia Z die mensis illius, Pliades, id est Virgile, cum Solis ortu ponunt, et fit magna turbatio aeris. Sexta die mensis Novembris, Lapsidis, id est Lucidus, ponit, et incipit tunc obscurari aer. Tricesima Tricesima] XIII F; Tercia decima Z die, Libra Libra] Livi (?) F; Lira Z apparet. Vicesima prima die, ⟨Yades, id est Sucule, ponunt, et mutatur aer crastinum. Vicesima septima die eiusdem,⟩ vespertinus apparet Vicesima prima die… vespertinus apparet] FZ; om. L, except the first and last words (Vicesima prima die and vespertinus apparet) added by the scribe i. m. – Sucule] Z; Fuctus (?) F ⟨et⟩ Stephanion, id est Corona, ponet, et mutatur aer. Prima die mensis Decembris, Orion, id est Canis, apparet, et tunc fit magna turbatio aeris usque ad aliquantos dies. Decima die mensis eiusdem, Erifi, id est Edi, ponunt. Vicesima prima die, Orctio, Orctio] uncertain reading L; Ectos F; Echon Z id est Aquila, apparet, et Erison, Erison] Esion FZ id est Eridanus, ponet, et erit turbatio aeris post unam diem. Vicesima tertia die, Egera, Egera] Eg⟨er⟩a L; Ega FZ id est Caper, oritur et mutatur aer. Quarta die mensis Ianuarii, Delphinus apparet. Quinta die, Cetus vespertinus ponet. Vicesima V ⟨die⟩, Ectos, id est Aquila, ponet, et stella regia appellata Tube Noni Tube Noni] Tuberoni FZ in pectore Leonis occidit matutina, et turbatur aer ante III dies. Vicesima VIII, Delphinus vespertinus ponet, et mutatur aer. ⟨Vicesima nona die, Lira vespere ponet.⟩ Sexta die Febroarii, Zephirus flat. Vicesima II die, Ipos, id est Equus, vespertinus ponet. Vicesima III die, Acturus, Acturus] Arturus F; Arcturus Z id est Septentrion, apparet. Vicesima V die, Kele, Kele] Z; H’łe (?) L; Khele F videlicet Libra, apparet, et mutatur aer. Quinta die mensis Martii, Cancer apparet. VIII die eiusdem, Esion, Esion] om. FZ Piscis aquilonis. VIIII die eiusdem, Orion apparet. VIII decima die, Libra vespere ponet, id est Eridanus apparet. Libra vespere ponet, id est Eridanus apparet] Esion id est Eridanus apparet F; vespere ponet Z XXI^a die Ipos, id est Equus, The rest of this chapter is missing in L. F is the base witness. ⟨et est turbatio aeris. Vicesima quinta die eiusdem equinoctium fit, et erit nimia turbatio aeris. Prima die Aprilis, Pliades, id est Virgilie, paulum paulum] F; parulum Z apparent. Decima nona die mensis eiusdem, Pliades vespere ponunt. Decima nona… vespere ponunt] Z; om. F Vicesima prima die, Pliades apparent, et fit magna turbatio aeris. Vicesima septima die, Orion vespertinus ponit, et mutatur aer usque in IX horas diei. Prima die Maii, Yades, id est Fucule, Fucule] F; Sucule Z cum Solis ortu apparent, et mutatur aer usque in 4 dies. dies] F; horas diei Z Quarta die, Lira vespere apparet, et mutatur aer nimis una die. Die sexta eiusdem, Esion, id est Eridanus, apparet, et mutatur aer nimis. Die septima, cum Solis ortu Pliades cum Orion Orion] F; Esion Z apparent, et incipit aer obscurari. Decima IX die eiusdem, Lapsidis, id est Lucidus, apparet, et mutatur aer ante duos dies. XXVII XXVII] F; Vicesima IIII Z die, Esion Esion] F; Exeon Z vespertinus apparet, apparet] F; ponet Z et movetur aer ante unam diem. Secunda die Iunii, Ectos, id est Aquila, vespertinus apparet, et movetur aer. Die V eiusdem, Arcturus ponet et mutatur aer in duos dies. Die IX, vespertinus apparet Delfinus, et mutatur aer usque in X horas diei. XXV XXV] F; Decima quinta Z die, Orion incipit apparere, et mutatur aer ante tres dies nimis. ante tres dies nimis] F; nimis ante tres dies Z Die tertia Iulii, Orion plenus apparet, et fit caliditas in aere. Die quarta, Prochion, id est Anticanus, apparet, et est mutatio aeris. Octava X die, Chion, Chion] F; Cion Z id est Canis, plenus apparet, et fit magna turbatio aeris ante duos dies. Vicesima V die, Tetos ponet, et movetur aer ante duos dies… aer ante] Z; om. F tres dies. Quinta decima die Augusti, Lira ponet, et mutatur aer. Decima nona die, Delfinus ponet et Fictitos, Fictitos] F; Frictos Z id est Idre pars prior, id est Horridus, apparet. Vicesima VIII die, Protrigitis, Protrigitis] F; Protrigintis Z id est Ante Videator, Ante Videator] F; Antevendemor Z apparet et Cystos, id est Esi Ederes, Cystos, id est Esi Ederes] F; Oystos, id est Etesie desinunt Z et est finis Cionis, id est Canis, ante unam diem.⟩

⟨Notandum est quod cum est annus Zoal Zoal] F; Saturni Z et Martis, omnia signa mutationis validiora in cunctis mitiora. cunctis mitiora] F; ceteris mictoria Z Ut autem ratio inveniendi anni non deficiat, anni non deficiat] Z; annum ter (?) non deficit F hanc certissimam damus regulam. Caute hanc certissimam damus regulam. Caute] Z; om. F scias in tertia decima die Martii quot gradus Aquarii Aquarii] F; Piscium Z et puncta Sol pretierit et de hiis que remanent tribue secundum tribue secundum] F; tribuas sex Z horas diei, id est id est] F; et Z XV puncta (nam duo puncta eis sunt una hora). eis sunt una hora] F; et dimidium faciunt unam horam Z Reliqua puncta que remanent tribuas tribuas] F; tribuis Z V Libre, et sic de ceteris. Et ubi numerus defecerit, defecerit] F; defuerit Z ibi est caput anni, et planeta illius turris habetur dominium totius anni.⟩

⟨88⟩ Si habet mulierem dilectam

Si autem, fili, de aliqua muliere quam diligit scire desideras utrum eam sis habiturus necne, preceptum quod tue comendo memorie a tuo non labatur animo. Turrim emergentem prospice dominumque eius, deinde turrim XI dominumque eius similiter intuere. Et considera si dominus XI tendens sit versus domum I, ita tamen quod dominus I et dominus XI in bono reperiantur respectu. Similiter considera de domino I, id est si collocet se in receptaculo domini XI turris, et scias procul dubio te eam habiturum. Si autem contingat Solem esse dominum XI turris ab oriente, sitque tendens versus domum domini I, comburatque dominum I in II, pro certo scias te pro ipsa tue possessionis perditurum. Item si scire cupis usque ad quod tempus eam sis habiturus, prospice quando dominus XI in domo domini I vel dominus I in domo XI collocetur, et tunc scias te ipsam habiturum. Si e converso contingat Solem esse dominum I, sitque tendens versus domum domini XI, comburatque dominum XI in II, ita tamen quod in III vel V vel IX vel XI se prospiciant, scito te ipsius possessionis magnam partem habiturum. Item si contingat dominum XI recedere a domo domini I vel dominum I a domo domini XI, prospiciantque se in IIII vel VII vel X, scias te ipsam numquam habiturum. Explicit.