PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Almagesti minor

Paris, BnF, lat. 16657 · 115v

Facsimile

non semper postponendam esse convincitur.

Quoniam non est necesse ut media coniunctio vel oppositio sit etiam vera, in mediis autem necessario nulla est secunda diversitas, nichil impedit quin in veris aliqua etsi modica proveniat secunda diversitas. Nam ad plus duorum minutorum erit. Et ponam ad hoc ecentricum Lune ABG supra centrum D et est est] E K centrum orbis signorum, et separabo arcum AB a longitudine longiore A. Et lineabo super centrum D D] B K epiciclum, et ducam lineas BE HD. HD] BD K Et ponam veram applicationem esse Solis et Lune. Maxima itaque diversitas secunda que sic provenire potest, Luna existente super contingentem sui epicicli et Sole similiter super lineam contingentem sui epicicli. Et alterius equatio addetur super medium cursum, alterius minuetur; et erit media distantia quod aggregabitur ex duabus equationibus. Sit enim locus Lune super contingentem in puncto T et longitudo duplex sit ex duabus equationibus Solis et Lune maximis aggregatis et duplicatis, et est xiiii gradus et xlvii xlvii] This should be ‘xlviii’ to match the Almagest. minuta secundum opus Ptolomei. Erit ergo angulus AEB notus. Via ergo sexte propositionis presentis erit angulus BET notus, et provenit secundum operationem v graduum et trium minutorum loco v graduum et unius minuti, que est maxima equatio in puncto A. Sit Sit] fit B ergo superfluitas duo minuta tantum qui non pervenit ad hoc ut sit medietas octave partis unius hore in motu Lune.

Item in applicationibus mediis nulla est equatio portionis, AT AT] at K in applicationionibus veris nichil prohibet esse et eam non esse postponendam in vestigatione vere applicationis per mediam. Nam pretermissa inducere potest errorem circa motum Lune ad applicationem veram in octava parte unius hore, quandoque etiam in quarta parte unius hore fere.

Et tunc quidem in octava est est] cum K Luna quidem fuerit aput longitudinem longiorem vel propiorem epicicli equalem, et tunc quidem nulla erit [erit] diversitas prima et media distantia Solis et Lune, erit equatio Solis iterum. iterum] tantum K ] The figure from P has what should be point N labeled as ‘Z’ and line MD does not appear to have been drawn. The second, better figure is from K 100. Reposito itaque ecentrico cum epiciclo et ductis lineis BD DS DS] BS K BZ, pono locum Lune coniuncte aput propiorem longitudinem equalem punctum L, et ducam lineam EL et perpendicularem LN super EB. Est ergo angulus LBN equatio quam querimus portionis, et angulus LEN differentia motuum propter ipsam eveniens. Quia ergo media distantia est equatio Solis que cum maxima sumpta fuerit et duplicata, erit AEB notus; et propter hoc linea linea] sup. lin. SB nota; et propter hoc angulus SBZ notus; et propter hoc quoque proportio BL ad LN et ad BN nota; et propter hoc quoque proportio LE ad LN nota. Quapropter angulus LEN notus. Et accidit secundum operationem predictorum iiii minutorum fere, et illud cuius premissio premissio] pretermissio K in motu Lune potest inducere errorem in octava parte unius hore donec comprehendat Solem.

At in quarta hore errorem inducere potest quando equatio Lune trium graduum esse debet et equatio Solis duorum ut sit media distantia v graduum. Nam tunc simplex portio Lune erit xl gradus et equatio portionis unus gradus et dimidius, quare portio equata xli gradus et dimidius. At si cum portione simplici rectifices Lune locum et deinde cum portione equata, occurret tibi etiam etiam] in K differentia duorum locorum octava unius gradus qui in motu Lune quartam partem hore fere continet.

⟨V.11⟩ Latitudo Lune maxima qualiter per instrumentum deprehendi potuit patefacere.

Queruntur ergo tres recte recte] linee add. but then del. regule et planissime quadrilaterarum superfitierum. superfitierum] i.e. ‘superficierum’ Et habeant in longitudine circiter cubitos iiii; eius vero grossitiei sint ut fortes et rigide permanere possint. ] The label ‘M’ appears to have been cut off in the margin. The second label from K 102 is more clearly labeled. Et in dimidio latitudinis cuiusque recta ducitur [ducitur] linea quas hic in figura representant lineas scilicet FH FL HM. Una itaque trium regularum que fortior est basi quam hic representat ABGD firmissime infigatur, cuius basis una superfities superfities] i.e. ‘superficies’ sit plana ut linea HF in ipsa produci possit usque ad C. In alia vero regula due pinne equales et omnino similes aptentur ita ut earum linee medie erecte super lineam mediam FL -- una quidem iuxta unam extremitatem et altera iuxta alteram. In duabus autem pinnis duo sunt orbicularia foramia foramia] foramina K parva super lineas medias ad eandem distantiam facta. Et sit quod oculo aspitientis aspitientis] i.e. ‘aspicientis’ apponetur minus, alterum aliquantulum visus, visus] maius K ut per ipsum tota Luna fere apparere possit aspitienti aspitienti] i.e. ‘aspicienti’ per utrumque foramen. Deinde has duas regulas axe rotundo et equali firmiter connectos connectos] connectes K ita quod regula in qua sint sint] sunt K due pinne circa axem leviter volvi possint possint] possit K sursum et deorsum absque inclinatione