PAL: Ms/446/616/Text/8

`_`	(the underscore) is the placeholder for exactly one character.
`%`	(the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
`%%`	(two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

〈VIII〉

Incipit liber octavus. Expositio tabularis constellationis hemispherii australis.

〈VIII.1〉 Capitulum I: Australis zodiaci partis constellatio. Libre constellatio

Fulgens earum que sunt in extremitate australis forficis	Li	18	b	0 40	2
Borealior ipsa et minus splendida Fulgens earum que sunt in extremitate borealis forficis Precedens ipsam et obscura	Li Li Li	17 22 10 17 40	b b b	2 30 8 50 8 30	7 7 7
Que est in medio australis forficis Que istam precedit in eadem forfice Que est in medio borealis forficis	Li Li Li	24 21 20 27 50	b b b	1 40 1 15 4 45	3 4 4
Que ipsam in eadem forfice sequitur Informate in Libra	Sc	3	b	3 30	4 Minor
Antecedens de tribus borealioribus que sunt in forfice boreali Australis sequentium duarmu Borealis ipsarum	Li Sc Sc	26 10 3 40 4 20	b b b	9 6 40 9 15	5 4 Minor 4 Minor
Sequens de tribus intermediis Borealis reliquarum duarum precedentium Australis ipsarum	Sc Sc Sc	3 30 0 20 1 10	b b Au	0 30 0 20 1 30	6 7 4
Precedens de tribus australioribus que sunt in forfice australi Borealior duarum reliquarum sequentium Australior ipsarum	Sc Sc Sc	23 1 10 2	A A A	7 30 8 30 0 40	3 4 4
Scorpii constellatio Borealis de tribus splendidis que sunt in fronte	Sc	6 20	b	1 20	3
Media ipsarum Australior de tribus Australior adhuc ista in altero pedum	Sc Sc Sc	5 40 5 40 6	A A A	1 40 5 7 50	3 3 3
Borealis duarum que borealissime splendidaum adheret Australis ipsarum Precedens de tribus splendidis que sunt in corpore	Sc Sc Sc	7 6 20 10 40	b b A	4 40 0 30 3 45	4 4 3
Media ipsarum et subruffa que vocatur Antares Sequens de tribus Precedens duarum que subi psis in extremo pede sunt	Sc Sc Sc	12 40 14 30 9 20	A A A	4 5 30 6 30	2 3 5
Sequens ipsarum Que in primo spondylo a corpore Que post hunc in secundo spondylo	Sc Sc Sc	10 40 18 30 18 50	A A A	6 40 11 15	5 3 3
Borealis de binis que sunt in tertio spondylo Australior de binis Que deinceps in quarto spondylo est	Sc Sc Sc	20 20 10 23 10	A A A	18 40 18 19 30	4 4 3
Que post ipsam in quinto spondylo est Que deinceps in sexto spondylo Que in septimo spondylo iuxta aculeum	Sc Sa Sc	28 10 0 30 29	A A A	18 50 16 40 15 10	3 3 3
Sequens de duabus que in spiculo sunt Precedens ipsarum	Sc Sc	27 30 27	A A	13 20 13 30	3 4

Libre stelle 8: secunde magnitudinis 2, quarte 5, quinte 2; informate sunt 9: tertie magnitudinis 1, quarte 5, quinte 2, sexte 1; Scorpii sunt 21: secunde magnitudinis 1, tertie 13, quarte 5, quinte 2; inf〈o〉rmate informate] infirmate A sunt 3: quinte magnitudinis 2, nebulosa 1.

Informate in Scorpio Que aculeum sequitur et est nebulosa Precedens duarum que a septentrione aculei sunt	Sa Sc	1 10 25 30	A A A	13 15 6 10	Nebulosa 5 Maior
Sequens ip〈s〉arum Sagitarii constellario	Sa	25 25] corr. ex 25 G 30	A	1 10	5
Que in ferro sagitte Que in capulo arcus est Que in australi parte arcus est	Sa Sa Sa	9 30 7 40 8	A A A	6 20 6 30 20 20	3 3 3
Australior earum que sunt in boreali parte arcus Borealior ipsarum et in extremitate arcus Que in humero sinistro	Sa Sa Sa	9 6 40 17 20	A b A	1 30 2 50 3 10	3 4 3
Que hanc precedit et est in sagitta Que in oculo est nebulosa et bina Precedens de tribus que sunt in capite	Sa Sa Sa	13 15 10 15 40	A b b	3 30 0 40 2 10	4 5 Nebulosa 4
Media ipsarum Sequens de tribus Australior de tribus que in boreali vexillo sunt	Sa Sa Sa	17 40 19 20 21 20	b b b	1 30 2 2 50	4 4 5
Media ipsarum Borealis ipsarum Obscura que tres istas sequitur	Sa Sa Sa	22 20 22 50 25 20	b b b	4 30 6 30 5 30	4 4 6
Borealior de duabus que in australi vexillo sunt Australior ipsarum Que in humero dextero	Sa Sa Sa	29 30 27 40 22 40	b A A	7 70 2 1 50	5 6 5
Que in cubito dextero De tribus que sunt in scapula que prope occiput est Media ipsarum et in ipsa latitudine scapule	Sa Sa Sa	24 70 20 17 40	A A A	2 50 2 30 4 30	4 5 4 Maior
Reliqua et quasi sub ascella Que in anteriore sinistro thalo Que in genu eiusdem pedis	Sa Sa Sa	16 20 17 40 17	A A A	6 45 23 18	3 2 2 Minor
Que in anteriore dextero thalo Que in crure sinistro Que in posteriore dextro cubito	Sa Sa Sa	16 40 27 20 23 50	A A A	13 3 30 26	3 3 3
Precedens borealis lateris de quatuor que sunt in radice caude Sequens borealis lateris Antecedens australis lateris	Sa Sa Sa	27 20 28 50 28 50	A A A	4 50 4 70 7 70	5 5 5
Sequens australis lateris Capricorni constellatio	Sa	29 40	A	6 30	5
Borealis de tribus que sunt in cornu sequenti Media ipsarum Australis de tribus Que in extremitate antecedentis cornu est	Ca Ca Ca Ca	7 20 7 40 7 20 9	b b b b	7 20 6 40 5 8	3 6 3 6

Sagittarii stelle sunt 31: secunde magnitudinis 2, tertie 9, quarte 9, quinte 8, sexte 2, nebulosa 1.

Australis de tribus que sunt in rictu Precedens ipsarum Sequens ipsarum	Ca Ca Ca	9 8 40 8 50	b b b	0 45 1 45 1 30	6 6 6
Precedens de tribus que sunt sub oculo dextero Borealior duarum que sunt in collo Australior earum	Ca Ca Ca	6 10 11 40 11 50	b b b	0 40 3 50 0 40	7 6 7
Que est in genu sinistro atque flexo Que in humero sinistro Que sub dextro genu	Ca Ca Ca	11 40 10 50 16 40	A A A	8 40 6 30 7 40	4 4 4
Precedens duarum contiguarum que sunt sub ventre Sequens ipsarum Sequens de tribus que sunt in medio corpore	Ca Ca Ca	26 20 20 18 40	A A A	6 50 6 4 15	4 7 7
Australior reliquarum duarum antecedentium Borealior ipsarum Antecedens duarum que sunt in scapula	Ca Ca Ca	16 40 16 40 16 40	A A A	4 4] corr. ex 4 7 G 2 50 0 0	7 7 4
Sequens ipsarum Antecedens duarum que sunt in australi spina Sequens ipsarum	Ca Ca Ca	20 20 50 25	A A A	0 50 4 45 4 30	4 4 4
Antecedens duarum que sunt apud caudam Sequens ipsarum Antecedens de quatuor que sunt in boreali caude parte	Ca Ca Ca	21 50 26 20 26 50	A A A	2 2 0 20	3 3 4
Australis reliquarum trium Media ipsarum Borealis ipsarum et est in extremitate caude	Ca Ca Ca	28 40 27 20 28 40	b o b	0 0 2 50 4 20	7 7 7
Aquarii constellatio Constellatio] Ca 0 20 – 15 45 5 add. et del. G Que est in capite aquarii	Aq	0 20	b	15 45	5
Fulgens duarum que sunt in humero dextero Que sub ipsa obscurior Que in humero sinistro	Aq Aq Ca	6 20 5 10 26 30	b b b	11 9 40 8 50	3 7 3
Que sub ipsa in scapula et quasi sub ascella Sequens de tribus que sunt in vestimento manus sinistre Media ipsarum	Ca Ca Ca	27 20 17 40 16 10	b b b	6 15 5 30 8	7 3 4
Antecedens ipsarum Que in brachio dextero Borealis de tribus que sunt in extremitate manus dextre	Ca Aq Aq	14 40 9 30 11 40	b b b	8 40 8 45 10 45	3 3 3
Antecedens duarum reliquarum Sequens ipsarum Precedens duarum contiguarum que sunt in dextera	Aq Aq Aq	12 13 20 6 10	b b b	9 8 30 0 20	3 3 4
Sequens ipsarum Que in dextero vertebro Australis duarum que sunt in sinistro vertebro	Aq Aq Aq	7 8 40 1 40	b A b	3 10 0 50 1 40	7 4 4
Borealis ipsarum Australis duarum que sunt in tibia dextera Borealis ipsarum et est sub poplite	Aq Aq Aq	3 10 11 40 11 20	A A A	0 15 7 30 5	6 3 4

Capricorni stelle sunt 28: tertie magnitudinis 4, quarte 9, quinte 9, sexte 6.

Que in posteriore sinistri cruris parte Australior duarum que sunt in tibia sinistra Borealior ipsarum et est sub genu	Aq Aq Aq	4 40 8 20 7 50	A A A	5 40 10 9	5 5 5
Antecedens earum que sunt in ipso aque fluxu a manu Que istam ex Austro sequitur Adhuc que istam sequitur et est post flexum	Aq Aq Aq	15 18 50 17 40	b b A	2 0 10 1 10	4 4 4
Que istam adhuc sequitur Que est in flexu a meridie istius Borealior duarum que adhuc a meridie istius sunt	Aq Aq Aq	20 20 30 19	A A A	0 30 1 40 3 30	4 4 4
Australior ipsarum Solitaria ad meridiem istarum istarum] corr. ex ipsarum A Antecedens duarum contiguarum post ipsam	Aq Aq Aq	19 50 20 50 21 20	A A A	4 10 8 15 11	4 7 7
Sequens ipsarum Borealis de tribus que sunt in convolutione sequenti Media de tribus	Aq Aq Aq	23 10 21 40 22 10	A A A	10 50 14 14 45	7 7 7
Sequens ipsarum Borealis de tribus que deinceps similiter sunt Media ipsarum	Aq Aq Aq	23 10 17 14 18 20	A A A	15 40 14 10 15 45	5 4 4
Australior ipsis Precedens de tribus que sunt in reliqua convolutione Australior reliquarum duarum	Aq Aq Aq	17 30 11 30 12 20	A A A	15 14 45 15 20	4 4 4
Borealior ipsarum Aque ipsius ultima et est in ore piscis australis	Aq Aq	13 10 7	A A	14 20 20	4 1
Informate in Aquario Precedens de tribus que flexu aque secuntur Borealior reliquarum duarum	Aq Aq	26 40 29 40	A A	15 30 14 40	4 Maior 4 Maior
Australior ipsarum Piscium constellatio	Aq	29	A	18 15	4 Maior
Que in antecedentis piscis ore Australior duarum que sunt in craneo eius Borealior ipsarum	Aq Aq Aq	21 40 21 10 26	b b b	9 15 7 30 9 20	4 Maior 4 4
Antecedens duarum que sunt in dorso Sequens ipsarum Antecedens duarum que sunt in ventre	Aq Pi Aq	18 10 0 40 26	b b b	9 30 7 30 4 30	4 4 4
Sequens ipsarum Que est in cauda piscis eiusdem Prima post caudam in lino	Aq Pi Pi	29 40 6 11	b b b	3 30 6 30 5 50	4 4 6
Sequens ipsam Antecedens de tribus splendidis que deinceps sunt Media ipsarum	Pi Pi Pi	13 17 10 20 10	b b b	3 45 2 15 1 10	6 4 4
Sequens de tribus Borealior duarum parvarum que que] sub pedibus add. et del. G sub ipsis in flexu sunt Australior ipsarum	Pi Pi Pi	23 22 30 23 20	A A A	6 2 5	4 6 6

Aquarii stelle sunt 42 prime magnitudinis 1, tertie 9, quarte 18, quinte 13, sexte 1; informate 3 maiores quam quarte magnitudinis.

Precedens de tribus que sunt post flexum Media ipsarum Sequens ipsarum	Pi Pi Ar	26 30 28 20 0 40	A A b	2 20 4 40 7 45	4 4 4
Que est in nodo unius lini ad alterum Antecedens earum que sunt a nodo in boreali Australis de tribus que deinceps post ipsam sunt	Ar Ar Ar	2 30 0 30 0 10	b b b	8 30 1 40 1 50	3 4 4
Media ip〈s〉arum Borealis de tribus et est in extremitate caude Borealis duarum que sunt in ore piscis sequentis	Ar Ar Ar	0 40 0 30 2	b b b	5 20 9 21 45	3 4 5
Australior ip〈s〉arum Sequens de tribus parvis que sunt in capite Media ipsarum	Ar Pi Pi	1 40 28 40 27 40	b b b	21 40 20 19 50	5 6 6
Antecedens ip〈s〉arum Precedens de tribus que in australi spina post cubitum Andromede Media ipsarum	Pi Pi Pi	27 25 40 26 40	b b b	23 14 20 13 15	6 4 4
Sequens ip〈s〉arum Borealior duarum que sunt in ventre Australior ipsarum	Pi Ar Pi	27 40 2 40 29 50	b b b	12 17 15 20	4 4 4
Que est in spina sequenti iuxta caudam Informate in Piscibus	Ar	0 0	b	11 45	4
Precedens de duabus borealibus quadrilatere figure que est sub pisce antecedente Sequens ipsarum Precedens australis lateris	Pi Pi Pi	1 10 2 15 0 40	A A A	2 40 2 30 5 30	4 4 4
Sequens australis lateris Australis partis constellatio		2 20	A	5 30	4
CETE CONSTELLATIO
Que in extremitate naris Sequens de tribus que sunt in rictu et est in extrema maxilla Media ipsarum et est in ore medio	Ar Ar Ar	17 40 17 40 12 40	A A A	7 45 12 20 11 30	4 3 3
Precedens de tribus et est in mento Que est supercilio et in oculo Borealior hac et est in capilis	Ar Ar Ar	10 30 16 12 40	A A A	10 15 8 10 6 20	3 4 4
Precedens hanc et est quasi in iuba Borealis antecedentis lateris quadrilatere figure que est in pectore Australis antecedentis lateris Australis… 28] add. marg. G Borealis sequentis lateris	Ar Ar Ar Ar	7 20 3 20 3 20 6 40	A A A A	4 10 28 28 27 10	4 4 ? 4
Australis sequentis lateris Media de tribus que sunt in corpore	Ar Pi	7 22	A A	27 30 25 20	3 3
Australis ipsarum	Pi	23	A	30 50	4
Borealis de tribus Sequens duarum que sunt iuxta caudam	Pi Pi	27 19 40	A A	20 17 40	3 3

Piscium stelle sunt 34: tertie magnitudinis 2, quarte 22, quinte 3, sexte 7; informate 4 magnitudinis quarte.

Antecedens ipsarum Borealis sequentis lateris figure quadrilatere que est iuxta caudam Australis sequentis lateris	Pi Pi Pi	15 11 10 40	A tota	15 40 13 40 14 40	3 5 5
Borealis precedentis lateris Australis precedentis lateris De duabus que sunt in extremis caudulis que in boreali est	Pi Pi Pi	9 20 9 4 40		13 14 9 40	7 Maior 7 Maior 3 Minor
Que est in extrema australi caudula Orionis constellatio	Pi	5 40		23 20	3
Nebulosa que in capite Orionis est Splendida que in humero dextero et est subruffa Que in humero sinistro	Ta Ge Ta	27 2 24		16 30 17 17 30	Nebulosa 1 Minor 2
Que sub ista sequitur Que est in cubito dextero Que est in brachio dextro	Ta Ge Ge	25 4 20 6 20		18 14 30 11 50	4 Minor 4 6
Sequens et bina australis lateris figure quadrilatere que est in extremitate manus dextre Antecedens australis lateris	Ge Ge	6 30 6		10 9 45	4 4
Sequens borealis lateris Precedens borealis lateris Precedens de duabus que sunt in κολλορόβιο	Ge Ge Ge	7 20 7 40 1 40		8 15 8 15 3 45	6 6 5
Sequens ipsam Sequens de quatuor que sunt in scapula quasi ad rectam lineam Precedens istam	Ge Ta Ta	4 40 27 50 26 20		4 15 22 40 20	5 4 6
Que adhuc hanc precedit Reliqua et antecedens de quatuor Borealissima earum que sunt in pelle manus sinistre	Ta Ta Ta	25 20 21 20 20 30		20 20 20 40 8 8] 4 add. A (then deleted by G)	6 5 4
Secunda a borealissima Tertia a borealissima Quarta a borealissima	Ta Ta Ta	19 20 18 16 20		8 10 10 15 12 50	4 4 4
Quinta a borealissima Sexta a borealissima Septima a borealissima	Ta Ta Ta	17 10 14 50 14 50		14 15 15 50 17 10	4 3 3
Octava a borealissima Reliqua et australissima earum que sunt in pelle Antecedens de tribus que sunt in cingulo	Ta Ta Ta	15 20 16 20 25 20		20 20 21 30 24 10	3 3 2
Media ipsarum Sequens de tribus Que in ensis capulo	Ta Ta Ta	27 20 28 10 23 50		24 50 25 40 25 50	2 2 3
Borealis de tribus coniunctis que sunt in ensis extremitate Media ip〈s〉arum Australis ipsarum	Ta Ta Ta	26 50 26 20 27		28 20 29 10 29 50	4 3 3 Minor
Sequens de duabus que sunt sub ensis extremitate Precedens ipsarum Splendida que est in extremitate pedis communis cum aqua	Ta Ta Ta	27 40 26 30 20 50		30 40 30 70 31 30	4 4 1

Cete stelle sunt 22: tertie tertie] maior add. et del. A magnitudinis 10, quarte 8, quinte 4.

Orionis stelle sunt 38: primi magnitudinis 2, secunde 4, tertie 8, quarte 15, quinte 3, sexte 5, nebulosa 1.

Borealior ipsa supra talum in tibia Exterior sub sinistro calcaneo Que sub dextero et sequenti genu	Ta Ta Ge	21 23 20 0 10	Au to ta	30 15 31 10 33 30	4 Maior 4 3 Maior
Amnis constellatio
Que post illam que est in extremo pede orianis in principio fluuii Borealior hac in flexu iuxta suram oriontis	Ta Ta	18 20 18 50		31 30 28 15	4 Maior 4
Sequens de duabus que post istam deinceps sunt Precedens ipsarum Sequens duarum que rursus deinceps sunt	Ta Ta Ta	18 11 40 13 10		19 50 28 15 25 50	4 4 4
Precedens ipsarum Sequens de tribus que post istam sunt Media ipsarum	Ta Ta	10 10 6 20 5 30		25 20 26 27	4 5 4
Precedens de tribus Sequens de quatuor que parum deinceps distant Precedens istam	Ta Ar Ar	2 50 17 17] 32 add. A (then deleted by G) 24 20		27 50 32 50 31	4 3 4
Precedens adhuc istam Precedens de quatuor Sequens de quatuor que parva deinceps distantia distant	Ar Ar Ar	24 10 22 0 17 10		24 50 28 25 30	3 3 3
Precedens istam Precedens adhuc istam Precedens de quatuor	Ar Ar Ar	14 50 15 10 10 30		23 50 23 30 23 17	4 3 4
Que in flexu fluvii est primumque tangit pectus ceci Sequens istarum	Ar Ar	5 10 5 50		32 10 24 70	4 4
Precedens de tribus que deinceps sunt Media ip〈s〉arum Sequens de tribus	Ar Ar Ar	8 50 13 50 17 30		38 30 38 10 39	4 4 4
Borealis antecedentis lateris de quatuor que quasi quadrangulum facit Australior antecedentis lateris Precedens sequentis lateris	Ar Ar Ar	21 20 21 30 21 10		41 20 42 30 43 15	4 7 4
Sequens huius lateris et reliqua de quatuor Borealis de duabus contiguis que ab istis ad ortum distant Australior ip〈s〉arum	Ar Ar Ar	24 40 4 10 5		43 20 53 20 31 45	4 4 4
Sequens duarum que deinceps post flexum distantia sunt Precedens ipsarum Sequens de tribus que deinceps in nonnulla distantia sunt	Ar Ar Ar	28 10 25 50 17 50		72 20 73 10 73	4 4 4
Media ip〈s〉arum Precedens earum Vltima fluvii et est splendida	Ar Ar Ar	14 50 11 50 0 10		73 30 52 53 30	4 4 1

Leporis constellatio

Amnis vel fluvii stelle sunt 34: primi magnitudinis 1, tertie 5, quarte 26, quinte 2.

Leporis stelle sunt 12: tertie magnitudinis 2, quarte 6, quinte 4.

Borealis antecedentis lateris quadrangule figure que est in auribus Australis antecedentis lateris Borealis sequentis lateris	Ta Ta Ta	19 19 50 21 20	Au tota	35 36 30 35 40	5 5 5
Australis sequentis lateris Que in mento est Que in extremitate anterioris sinistri pedis	Ta Ta Ta	21 20 19 10 16 10		36 40 39 15 45 15	5 4 Maior 4 Maior
Que in medio corpore Que sub ventre Borealior duarum que sunt in posterioribus pedibus	Ta Ta Ge	25 50 24 50 1		4 30 41 20 44	3 3 4 Maior
Australior ip〈s〉arum Que in lombis Que in extremitate caude	Ta Ge Ge	29 0 0 2 40		45 50 32 20 38 10	4 Maior 4 4 Maior
Canis constellatio
Que in ore fulgentissima est et vocatur canis et est subruffa Que in dorso Que in capite	Ge Ge Ge	17 40 19 40 21 20		39 10 35 36 30	4 4 5
Borealis duarum que sunt in collo Australis ipsarum Que in pectore	Ge Ge Ge	23 20 25 20 20 30		27 50 40 41 40	4 4 5
Borealis duarum que sunt in genu dextro Australis ipsarum Que in extremitate anterioris pedis	Ge Ge Ge	16 10 16 11		41 15 42 30 41 20	6 7 3
Antecedens duarum que sunt in genu sinistro Sequens ipsarum Sequens duarum que sunt in humero sinistro	Ge Ge Ge	14 40 16 10 24 40		46 30 45 50 46 10	5 5 4
Que est in radice cruris sinistri add. et del. A Precedens ipsarum Que est in radice cruris sinistri Que sub ventre inter crura	Ge Ge Ge	21 40 26 40 23 40		47 48 45 51 30	7 3 Minor 3
Que sub poplite pedis dextri Que in extremitate pedis dextri Que in cauda	Ge Ge Cn	23 9 40 2 10		55 10 74 45 70 40	4 3 3 Minor
Que a septentrione capitis canis Australissima de quatuor que sunt sub posterioribus pedibus quasi ad rectam lineam Borialior hac	Ge Ge Ge	19 30 10 11 20		25 15 61 30 58 45	4 4 4
Borialior adhuc ista Reliqua et borealior de quatuor Precedens de tribus que sunt ad occasum respectu istarum quatuor que etiam sunt quasi ad rectam lineam	Ge Ge Ta	13 14 6 28		57 56 55 30	4 4 4
Media ipsarum Sequens ipsarum Sequens de duabus splendidis que sunt sub istis	Ge Ge Ge	0 20 2 20 29		57 40 59 50 59 40	4 Slide by one row upwards of all numbers until the end of the constellation. 4 2
Precedens ipsarum Reliqua et australior predictis Procanis constellatio	Ta Ta	26 22 10		57 40 59 30	2 4
Que in collo Fulgens que est in posterioribus et vocatur Procanis	Ge Ge	25 29 30		14 16 10	4 1

Canis stelle sunt 18: prime magnitudinis 1, tertie 5, quarte 5, quinte 7; informate sunt xi: secunde magnitudinis 2, quarte 9; Procanis sunt stelle due: prime magnitudinis 1, quarte 1.

Argus constellatio

Precedens duarum que sunt Sequens ip〈s〉arum Borealior duarum contiguarum que sunt supra in pupi	Cn Cn Cn	10 20 14 20 8 50	A tota	42 30 43 20 45	7 3 4
Australior ipsarum Precedens istarum Splendida que est in media	Cn Cn Cn	8 40 5 20 6 20		46 45 30 47 15	4 4 3
Precedens de tribus que sunt sub Sequens ipsarum Media ipsarum	Cn Cn Cn	7 20 9 20 14		49 50 49 50 49 50	4 4 4
Borealior de duabus que sunt in carina pupis Australior ipsarum Borealior earum que sunt in foris pupis	Cn Cn Cn	4 4 16 10		1 50 58 40 55 30	4 3 5
Precedens de tribus que deinceps sunt Media ipsarum Sequens ipsarum	Cn Cn Cn	12 10 13 40 16 40		78 40 57 15 57 50	7 4 4
Splendida que istas in foris sequitur Precedens de duabus obscuris que sunt sub splendida Sequens istam	Cn Cn Cn	21 10 18 10 21		78 40 60 59 20	2 7 7
Precedens de duabus que sunt super splendidam dictam Sequens ipsam Borealior de tribus que sunt	Cn Cn Le	33 10 24 20 5 40		56 20 57 40 51 30	7 7 4 Maior
Media ipsarum Australis de tribus Borealior de duabus contiguis que sunt sub istis	Le Le Le	6 10 4 9 10		55 40 77 30 60	4 Maior 4 Maior 4 Maior
Australior ipsarum Australis de duabus que sunt in medio malo Borealior ipsarum	Le Le Cn	9 0 10 29 20		61 15 51 40 49 49] 3 add. A (then deleted G)	4 Maior 3 3
Precedens de duabus que sunt in extremitate mali Sequens ipsarum Que est sub tertia et sequente	Cn Cn Le	22 29 14 10		43 20 43 30 51 30	4 4 2
Que in abscisione fororum est Que inter gubernacula in carina Sequens istam obscurior	Le Cn Cn	17 30 11 10 19		51 15 63 63] 4 add. A (then deleted G) 64 30	2 Minor 4 6
Splendida sequens istam sub foris Splendida que ad meridiem istius est in inferiore carina Antecedens de tribus que istam secuntur	Le Le Le	0 0 8 30 17 10		63 30 69 40 65 40	2 2 2
Media ipsarum Sequens de tribus Precedens de duabus iuxta abscisionem sequentibus	Le Le Vi	21 20 26 1		65 50 67 20 62 50	3 2 3
Sequens ipsarum Antecedens de duabus que sunt in boreali et precedenti gubernaculo Sequens ipsarum	Vi Ge Ge	8 4 20 10		62 15 65 50 65 40	3 4 Maior 3 Maior
Precedens duarum reliquarum in gubernaculo et vocatur canobus Reliqua sequens ipsarum Hydri constellatio	Ge Ge	17 10 29		75 71 45	1 3 Maior
Australis duarum precedentium de quinque que sunt in capite et est naribus Borealior ipsarum et est supra oculum	Cn Cn	14 13 20		15 13 40	4 4

Argus stelle sunt 45 prime magnitudinis 1 secunde 6 tertie xi quarte 19 quinte 7 sexte 1.

Borealis de duabus sequentibus et est quasi in craneo Australis ipsarum et est in oris hiatu Que omnes istas sequitur et est quasi in mento	Cn Cn Cn	15 20 15 30 17 50	11 30 14 15 12 15	4 4 4
Precedens duarum que sunt in radice colli Sequens ipsarum Media de tribus que deinceps in flexu colli sunt	Cn Cn Cn	23 23 20 28 50	11 50 12 40 15 20	5 4 4
Sequens de tribus Australissima ip〈s〉arum Borealis et obscura de duabus contiguis que sunt ab austro	Le Cn Cn	0 40 28 30 29 10	14 50 17 10 19 45	4 4 6
Splendida de duabus contiguis Precedens de tribus sequentibus post flexum Media ipsarum	Le Le Le	0 0 6 20	20 30 26 30 26 15	2 4 4
Sequens ipsarum Borealis de duabus que sunt post basim crathere Australis ipsarum	Le Le Le	23 1 30 2 32	22 10 25 45 36 36] 4 add. A (then deleted G)	3 4 Maior 4
Precedens de tribus que deinceps quasi ad rectam lineam sunt Media ipsarum Sequens ipsarum	Le Le Le	11 10 18 20	26 15 25 30 23	4 3 4
Precedens de tribus post istas que sunt quasi in triangulo Media et australior ipsarum Sequens de tribus	Le Vi Vi	12 10 14 30 16 10	31 20 33 10 31 20	4 4 3
Que post torum est prope caudam Que in extremitate caude Informate in Idro	Li Li	0 0 13 30	33 40 17 20	4 Maior 4 Maior
Que a meridie capitis Sequens eas que in collo sunt non multum ab illis distans Que in bassi cratere est communis causa hydro	Cn Le Le	12 30 11 26 20	23 15 16 23	3 3 4
Patere constellatio Australior de duabus que sunt in medio cratere Borealior ip〈s〉arum	Vi Vi	2 30 0 0	29 30 18	4 4
Que est in australi arcu oris Que est in boreali arcu oris Que est in ansa australi	Vi Vi Vi	7 0 29 20 9 10	18 30 13 40 16 10	4 Maior 4 4
Que est in ansa boreali Corvi constellatio Que in rostro comunis cum hydro Que est in collo iuxta caput	Vi Vi Vi	1 20 17 20 14 20	11 50 21 40 19 40	4 Minor 3 3
Que in pectore Que in antecedente dexteraque hala Precedens de duabus que sunt in hala sequenti	Vi Vi Vi	16 40 13 30 16 40	18 10 14 50 12 30	7 3 3
Sequens ipsarum Que in extremo pede communis cum hydro Centauri constellatio	Vi Vi	17 20 30	11 50 18 10	4 3
Australissima de quatuor que sunt in capite Australior ipsarum Antecedens de duabus mediis	Li Li Li	10 30 10 9 10	21 40 18 50 20 30	7 Maior 7 Maior 4 Maior
Sequens ipsarum et reliqua de quatuor	Li	10	20	7 Maior

Hydri stelle sunt 25: secunde magnitudinis 1, tertie 3, quarte 19, quinte 1, sexte 1; informate 2; magnitudinis tertie patere stelle sunt 7 magnitudinis quarte

Corvi stelle sunt 7: tertie magnitudinis 5, quarte 1, quinte 1.

Centauri stelle sunt 37: prime magnitudinis 1, secunde 5, tertie 7, quarte 16, quinte 8.

Que in sinistro antecedentique humero Que in humero dextro Que in sinistra scapula	Li Li Li	6 10 15 40 9 10	A tota	25 40 20 30 27 30	3 3 4
Borealior de duabus precedentibus que sunt in ramo	Li	18 10		22 20	4
Australior ipsarum De reliquis duabus que est in extremo ramo	Li Li	19 10 22		23 45 18 15	4 4
Reliqua et australior hac Precedens de tribus que sunt in dextro latere	Li Li	22 30 13 20		20 50 28 20	4 4
Media ipsarum	Li	14		29 20	4
Sequens ipsarum Que est in dextero brachio	Li Li	15 10 16 20		28 26 30	4 4
Que in dextero cubito	Li	22 50		25 15	3
Que in extremitate manus dextre Splendida que est in coniunctione humani corporis Sequens de duabus obscuris que sunt borealiores hac	Li Li Li	27 30 18 17 40		24 33 30 31	4 3 5
Precedens ip〈s〉arum Que est in principio scapule Antecedens hanc in dorso equi	Li Li Li	16 50 16 10 9 9] 37 add. A (then deleted G)		33 31 50 37 40	7 7 7
Sequens de tribus que sunt in lombis	Li	5 50		40	3
Media ipsarum Antecedens ip〈s〉arum	Li Li	5 2 40		43 41	4 7
Precedens de duabus contiguis que sunt in crure dextro	Li	2 40		46 10	3
Sequens ipsarum Que in pectore pectore] sub asil add. et del. A sub ascella equi	Li Li	3 30 18 20		46 45 42 45	4 4
Precedens de duabus que sunt sub ventre	Li	16 20		43	2
Sequens ipsarum Que est in poplite pedis dextri	Li Li	17 40 10		43 45 51 10	3 2
Que est in thalo eiusdem pedis	Li	15 20		51 40	2
Que sub populite sinistri pedis Que in sura eiusdem pedis	Li Li	6 20 11 10		55 10 55 20	4 2
Que in extremo anteriore dextero pede Que in genu sinistri pedis	Sc Li	8 20 24 10		44 10 45 20	1 2
Que est extra sub dextro posteriore pede Fere constellatio	Li	14 40		49 10	4
Que in extremo pede posteriore apud manum centauri Que in poplite pedis eiusdem Precedens de duabus que sunt in scapula	Li Li Sc	28 27 30 1		24 45 29 30 21 15	3 3 4
Sequens ipsarum Que in medio fere corpore Que in ventre sub latere Que in crure	Sc Sc Sc Sc	4 10 3 10 0 10 0 40		21 27 10 27 29	4 4 7 7
Borealior de duabus que sunt iuxta vertebrum Australior ipsarum Que in extremis lombis	Sc Sc Sc	4 40 3 40 5 40		28 30 36 33 10	7 7 7
Australis de tribus que sunt in extrema cauda Media ipsarum Borealis ipsarum	Li Li Li	22 21 50 23		31 20 30 30 29 20	7 4 4 Maior
Australior de duabus que sunt in collo Borealior ip〈s〉arum Precedens de duabus que sunt in rictu Sequens ipsarum	Sc Sc Sc Sc	8 50 9 20 5 40 6 40		17 15 20 13 20 11 50	4 4 Maior 4 4

Fere stelle sunt 19: tertie magnitudinis 2, quarte x, quinte 6.

Thuribuli stelle sunt 7: quarte magnitudinis 5, quinte 2.

Corone stelle sunt 13: quarte magnitudinis 5, quinte 6, sexte 2.

Australior de duabus que sunt in anteriore pede Borealior ipsarum Constellatio Thuribuli	Li Li	27 10 26 30	A tota	11 50 10	4 Maior 4 Maior
Borealior de duabus que sunt in basi Australio〈r〉 ipsarum Que est in medio are	Sc Sa Sc	27 40 3 36 10		22 40 25 45 45] corr. ex 46 G 26 30	4 4 4 Maior
Borealior de tribus que sunt in foco Australior reliquarum et contiguarum duarum Borealior ipsarum Que est in extremitate	Sc Sc Sc Sc	20 40 25 10 25 25 50		1 20 34 10 33 20 34 15	5 4 Maior 4 4
Corone australis constellatio Antecedens extra australem arcum Que ipsam sequitur et est in in] add. s. l. G corona	Sa Sa	0 10 11 40		24 30 21	4 5
Que istam adhuc sequitur Sequens adhuc istam Que post istam est ante sagittarii genu	Sa Sa Sa	13 6 14 50 16 10		23 20 18 30	5 4 5
Que post istam est borealior quam fulgens que est in genuo Borealior hac Adhuc borealior ista Sequens de duabus precedentibus istam in boreali arcu	Sa Sa Sa Sa	17 16 20 16 30 15 10		17 10 16 15 10 15 20	4 4 4 4
Precedens de duabus obscuris Hanc etiam satis precedens Adhuc Adhuc] ipsam add. et del. A istam precedens	Sa Sa Sa	14 40 11 50 9 40		14 50 14 40 40] corr. ex 140 G 15 50	6 7 7
Reliqua et australior quam prima Australis piscis constellatio	Sa	9 10		18 30	5
Que in ore est eadem cum principio aque circumferentia Precedens de tribus que sunt in australi capitis Media ipsarum Sequens de tribus	Aq Aq Aq Aq	7 0 40 4 10 5 20		23 20 20 22 15 22 30	1 4 4 4
Que est ad branchias Que in dorsali australique spina Sequens de duabus que sunt in ventre	Aq Ca Aq	4 20 25 10 1 10		16 15 19 30 15 10	4 Maior 7 4
Antecedens ipsarum Sequens de tribus que sunt in boreali spina Media ipsarum	Ca Ca Ca	28 50 25 10 21 50		18 40 15 16 30	4 4 4
Precedens de tribus Que in extrema cauda Informate in Pisce australi	Ca Ca	21 26		18 10 22 15	4 4
Precedens de tribus splendidis antecedentibus piscem Media ipsarum Sequens de tribus Precedens hanc et est obscura	Ca Ca Ca Ca	8 11 10 14 12		22 20 22 10 21 10 20 50	3 Minor 3 Minor 3 Minor 5
Australior de duabus reliquis que sunt ad septentrionem Borealis ipsarum	Ca Ca	13 50 13 50		17 14 50	4 4

Piscis stelle sunt xii: prime magnitudinis 1, quarte magnitudinis 9, quinte 2; informate sunt 6: tertie magnitudinis 3, quarte 2, quinte 1.

Australis partis stelle sunt 316: prime magnitudinis 7, secunde 18, tertie 63, quarte 164, quinte 54, sexte 9, nebulosa 1.

Sunt autem simul omnes stelle 1022: prime magnitudinis 15, secunde secunde] add. s. l. G 45, tertie 208, quarte 474 474] corr. ex 404 G, quinte 217, sexte 49, obscure 9, nebulose 5 et cincinus extra numerum.

〈VIII.2〉 Capitulum II: De lactei circuli situ

Sed non erraticarum quidem stellarum ordo sic nobis expositus sit. Nunc autem consequenter que de situ lactei circuli dicuntur quam maxime possibile sit et, ut singulas observavimus partes, conabimur particulares eius apparentias figurare.

Quod igitur lacteus hic circulus non simpliciter circulus, sed zona quedam est quasi colorem tota retinens lactis, unde nomen quoque sibi attributum est, quodque zona huiusmodi non equalis et regulata est, sed et latitudine et colore et stellarum frequentia ex ex] add. s. l. G situ denique differens atque varia, et quod dupplex in quibusdam partibus, ipso etiam visu facile perspicitur. Particulariora vero quibus curiosa observatione opus est sic se habere invenimus: duplices zone partes alteram coniunctionum, quasi enim coniunctiones sunt, ad Thuribulum habent, alteram in Ave, et precedens quidem zona nequaquam alteri copulatur. Defectus enim habet in coniunctionibus tam ad Thuribulum quam ad Avem. Sequens autem relique lactei circuli parti coniuncta est et unam efficit zonam, per quam prope qui per mediam mediam] corr. ex mdiam G ipsam proxime maximus describitur circulus pertransit. De qua primo verba faciemus ab australissimis partibus eius incipientes.

Que igitur per pedes centauri feruntur rariores obscurioresque sunt, et ea quidem que in poplite posterioris dextri pedis est paulo australior est quam borealis linea lactis, similiter que in genu anteriore sinistro est et que sub posteriore dextero talo. Que vero in posteriore sinistro brachio aspicitur ea in medio lacte collocata est. Sed illa que in eodem talo invenitur et que in anteriore dextero thalo utreque distant ab extremitate australi ad septentrionem duabus proxime partibus quales maximus circulus habet 360. Sunt autem partes posteriorum pedum mediocriter densiores. Deinde borealis quidem extremitas lactis 1 30′ proxime gradu ab illa distat, que in fere lumbis est, australis autem eam quidem intercipit que in concavitate turibuli est, de duabus vero contiguis que in ipso igne sunt borealem tangit, et similiter australiorem de duabus que sunt in bassi. Que vero est in boreali ignis parte et que in igne medio collocatur in ipso lacte utreque site sunt, he partes rariores magis sunt. Deinde borealis pars lactis tres Scorpionis spondillos intercipit qui ad spiculum sunt et succedentem spiculo nebulosam conversionem, meridionalis vero extremitas eam quidem tangit que in anteriori dextro talo Sagitarii, intercipit autem illam que in manu sinistra est. Illa vero que in australi Sagittarii parte locatur extra lac omnino est, est] add. s. l. G que autem in spiculo Sagitte cernitur, ea in medio lactis est. Que autem in boreali parte Sagittarii locantur in lacte ipse quoque sunt, distatque utraque paulo plus parte una ab alterutra lactis extremitate, australis quidem a meridionali, borealis vero ab opposita. Sunt autem trium spondyllorum partes mediocriter dense, partes autem que circa spiculum sunt crebre nimium fumoseque conspiciuntur. Que vero deinceps sequuntur mediocriter rariores sunt et ad Aquilam usque tenduntur eandem ferme servantes latitudinem; que in extremitate serpentis caude est quam stellam Ophiuchus habet in puro ere collocatus paulo plus uno gradu a precedente lactis extremitate distat. De fulgentibus vero que sub ipsa sunt due precedentes in ipso lacte site comperiuntur, et australior quidem uno gradu a succedente lactis extremitate distat, borealior vero duobus, et succedens quidem de illis que sunt in dextero Aquile humero eandem extremitatem tangit, precedens autem intra intercipitur, similiter etiam que precedit splendida de illis que in alia sinistra sunt. Que vero in occipite fulget et due que ad rectam lineam ipsi sunt extremitatem ferme ipse quoque tangunt. Paululum enim a tactu eius absunt. Post hec tota sagitta in lacte intercipitur, et que in spiculo est una parte ab orientali lactis extremitate. Que vero in glyphide glyphide] Glyphis, dos a cuius accusativo casu nominatus latinus fit, cavam partem sagittae significat ubi corda intrat G est duabus partibus ab orientali distat. Sunt autem que iuxta Aquilam conspiciuntur partes mediocriter densiores relique contra mediocriter rariores. Lac vero deinceps ad Avem tendit et extremitas ipsius ea quidem que est ad occasum et septentrionem terminatur in flexione tum a stella que in Avis australi humero est et ea que sub ipso in eadem hala locatur tum a duabus que in australi pede site sunt. Que vero ad ortus et meridiem est a stella que in summitate pectinis australis pedis sita est terminatur, intercipitque duas que sub eadem hala extra formationem sunt duobus prope gradibus ab ipsa distantes he partes iuxta halam sunt et mediocriter densiores. Que autem deinceps sunt huic zone coniunguntur, densioresque valde sunt, et quasi ab alio principio perspiciuntur. Inclinantur enim ad extremas alterius zone partes, sed defectum iuxta illam facientes, ex latere quidem meridiano zone de qua nunc dicimus coniunguntur, que valde rara in ipsa coniunctione est. Incipiunt autem densiores esse post defectum qui iuxta partem alteram est: a splendida stella stella] est del. G add. s. l. G que in Avis cauda et ab ea que in boreali genu nebulose conversionis collocatur, deinde mediocriter flexe usque ad australe genu densitatem extendunt paulatim in rarius procedentem procedentem] corr. ex procedente G usque ad Cephei tiaram, disseparanturque secundum latus septentrionale tum australi stella de tribus tum ea que tres istas sequitur, ubi duas etiam eminentias facit, alteram ad septentrionem et ortum alteram ad meridiem atque ortum similiter. Postea tota Cassiepia illa excepta que in summitate pedis est a lacte comprehenditur, et extremitas quidem versus meridiem terminatur terminatur] corr. ex terminantur G ab ea que est in capite Cassiepie, relique vero que iuxta hanc sunt omnes in lacte collocantur et partes quidem que ad extremitates sunt rarioris sunt lactis, que vero in ipsa media Cassiepia in longum crebritatem extendunt. Deinceps autem dextere Persei partes in lacte comprehenduntur, et rursus latus quidem septentrionale quod rarissimum est stella que extra dexterum genu Persei sola locatur terminat, meridionale vero quod densissimum est tum splendida in dextero latere sita tum due sequentes de tribus que a meridie ipsius locantur. Continentur autem in ipso etiam nebulosa conversio que in capulo est et stelle que in capite et que in humero dextero et que in dextera ulna est. Quadrilatera vero figura que in dextero genu et que in eadem sura est in medio lacte locatur, et stella que in dextero calcaneo sita est ipsa quoque paulo citra meridionale latus locatur. Post hec Aurige zona tenditur fusionem lactis rariorem ostendens, et stella quidem in sinistro humero locata que vocatur Capra, et due que in dextero brachio sunt parum abest quin lactis extremitatem que versus septentrionem ortumque est contingant. Parva vero que est supra sinistrum pedem in extremitate hec latus quod versus occasum atque meridiem est terminat. Que vero super dexterum pedem est medio gradu citra illud latus est. Contigue vero que in sinistro brachio sunt queque Edi vocantur in media zona site sunt. Deinceps etiam lac per pedes Geminorum fertur aliquantam crebritatem longamque subostendens in ipsis stellis que sub extremitatibus pedum collocantur, et sequens quidem de tribus que sub pede dextro Aurige in recta linea sunt et sequens de duabus que sunt in Horionis collorobo et de quatuor in extrema manu ipsius locatis que a septentrione sunt precedentem lactis extremitatem terminant, que vero in dextera manu Aurige fulget et que in extremitate sequentis pedis alterius succedentisque Geminorum locatur citra sequens latus uno proxime gradu est, relique in extremitatibus pedum locate in medio lacte sunt. Hinc zona Canem et Caniculam pertransit, et Caniculam quidem ad ortus totam non parum extra lac disseperat, Canem vero ad occasum, ipsum quoque totum ferme extra. Stellam enim que in dorso eius est quasi nebula quedam eminens tangit, tresque deinceps sequentes in collo ipsius Canis parum deest quin tangat. Que autem supra caput Canis extra atque remotius sola est citra orientalem extremitatem duabus partibus et media proxime locatur, et est hec effusio lactis tota mediocriter rarior. Post hec per Argo lac fertur, et borealis quidem atque precedens de his que in pupis clipeolo sunt extremitatem zone occidentalem terminat. Que autem in medio clipeolo est et due que sub ipsa contigue sunt et que in principio fororum versus gubernaculum splendida est et media de tribus que in carina sunt parum deest, quin latus idem attingant, borealis autem de tribus que in radice mali sunt extremitatem terminat orientalem, et splendida quidem in acrostolio locata citra idem latus per unum gradum est, que vero sub clipeolo sequenti splendida in foris locatur extra idem idem] post corr. G latus uno similiter gradu est, australis autem de duabus que in medio malo fulgent idem latus attingit, due vero splendide in eadem sectione carine locate citra extremitatem precedentem duobus proxime gradibus sunt. Hinc iam zone que per pedes Centauri transit lac copulatur. Est autem etiam hec effusio lactis per Argo mediocriter tenuis, magis enim iuxta clipeolum radicemque mali et iuxta sectionem carine densatur.

Predicta vero zona, defectu facto ad copulatam in Thuribulo, ut diximus, indeque incipiens tres quidem spondillos a Scorpionis corpore intercipit, de tribus autem que sunt in corpore eam que sequitur extra extremitatem occidentalem occidentalem] vero add. et del. A uno gradu relinquit, que autem in quarto locatur spondylo in ere puro inter duas zonas reperitur equaliter proxime distans distans] corr. ex distant G ab utraque pauloque plus parte una.

Deinceps zona precedens ad ortum se ipsam vertit arcui circuli similis, et precedens quidem lactis latus per stellam que in dextero genu Ophiuchi est terminatur, sequens autem per stellam que est in tibia eiusdem, precedens etiam de illis que in extremitate pedis eiusdem sunt idem latus attingit, et deinceps occidentalem quidem extremitatem stella que sub Ophiuchi ulna locatur terminat, orientalem vero precedens de duobus in eiusdem manus extremitate locatis. Hinc er purus defectum ocupat lactis, in quo due que sunt in cauda serpentis post illam que in summitate ipsius est collocantur, pars autem huius zone tortuosa et tenuis omnino effusionis et quasi eree est, preter quam ubi tres intercipuntur spondilli. Hec enim pars mediocriter condensatur.

Deinde post defectum aliud rursus principium lac efficit a quatuor stellis que dexterum Ophiuchi humerum secuntur, extremitatem quidem huius zone orientalem stella fulgens ipsam attingens sola iuxta caudam Aquile locata terminat, oppositam vero remotior predictarum quatuor que ad septentrionem est. Hinc iam ipsa zona quamvis et rarior est et in angustum in precedentibus partibus que in rostro avis sunt contrahitur, ita ut deficere videatur. Reliqua tamen eius pars a rostro ad pectus avis et latior est et densior satis et stella que in collo ipsius avis locatur in media crebritate sita est. Pars tamen quedam quedam] corr. ex quidem G rara ad septentrionem paululum declinatur, et pars earum que a pectore sunt usque ad stellam que in humero hale hale] corr. ex ale G dextere locatur, et pars contiguarum similiter que in extremitate pedis dexteri sunt. Unde, ut diximus, purus ad alteram zonam a dictis avis ipsius stellis defectus fit usque ad splendidam que in cauda est.

〈VIII.3〉 Capitulum III : De sphera solida facienda

Verum que in lacteo circulo apparent huiusmodi situm habent. Ut autem etiam sphere solidam effigiem consequenter appositeque faciamus ad rationes que de sphera non erraticarum stellarum exposite sunt, quibus ipsam quoque licet, ut erraticarum orbes inventa est, a motu primo ab ortu ad occasum in polis ipsius equinoctialis circumduci, regreditur tamen etiam in contrarium in zodiaci circuli polis, hoc pacto structuram et viam constellationis sue faciemus.

Colorem huius sphere grossiorem, ut ut] add. s. l. G ita dicam, adhibebimus, adhibebimus] corr. ex hibemus G ut non diei, sed noctis eri magis in quo stelle cernuntur similis sit, capiemusque in ipsa duo puncta quam exquisite per diametrum opposita, quibus polis maximum circulum describemus qui semper in superficie circuli per medium signorum futurus est, et huic ad rectos angulos alterum circulum per polos istius a cuius sectione altera duarum que per primum fiunt incipientes partiemur circulum qui per medium signorum est in partes 360 numeros in ipso asscribentes graduum per quotoscunque utile videbitur. Deinde duos quadrilateros superficiebus circulos et exacte undique tornatos et ex materia solida ducibilique factos minorem quidem a quo sphera ipsa tangitur per totam superficiem concavam, paulo autem maiorem per mediam convexam convexam] corr. ex connexam G superficiem signabimus, lineas lineas] add. marg. G protrahentes quibus latitudines eorum exacte dividantur et per has lineas alia latera que ab istis terminantur ad medietatem circumferentiarum incidentes semicirculos in ipsis incisionibus in 180 partes dividemus. His ita factis, minorem quidem circulorum illum semper futurum supponentes qui per utriusque polos est equinoctialis dico atque zodiaci et preterea per puncta solstitialia in dicte incisionis superficie perforabimus diametraliter in medio iuxta extremitates incisionis, paxillisque ad captos in sphera circuli per medium polos ita firmabimus, ut per totam superficiem sphericam facile possint circumduci.

Verum ut permanens quidam initium constellationis fixarum capiamus, non enim commodum est in ipso huius sphere zodiaco solstitialia et equinoctialia puncta signare, cum stellarum distantie collocandarum non eedem eedem] post corr. G ad ipsas serventur, fulgentissimam omnium ipsarum eam, dico, que in ore Canis est in circulo qui ad rectos in zodiaco angulos describitur signabimus in parte que initium divisionis fecit, gradusque asscribemus, quibus secundum latitudinem a circulo per medium distat versus australem polum. Deinde in singulis quoque aliarum consequenter per traductionem circuli circa polos zodiaci qui per incisionem divisus est id ipsum assignabimus. Adducentes enim semper superficiem incisi lateris eius ad punctum circuli qui per medium est quod totidem distat gradibus a principio numerorum in gradu Canis constituto, quot stella quam scribere volumus secundum longitudinem distat a Cane, pervenientesque ad punctum educti divisique lateris quod rursus totidem a circulo qui per medium est gradibus distat, quot etiam stella in hac hac] corr. ex hoc G conscriptione accomodatius vel ad borealem vel ad australem polum zodiaci distat, locum stelle in ipso assignabimus citrinum citrinum] post corr. G deinceps aut distinctum alium colorem commode atque consequenter ad magnitudines singularum adhibentes.

Figuras tamen singularum formationum in singulis sideribus quam maxime simplices faciemus solis lineis stellas comprehendentes que in eadem figura sunt, hisque non multum ab universali sphere colore differentibus, ne aut utilitas signationis ipsarum relinquatur, aut colorum magna varietas effigiei ad veritatem similitudinem destruat. Fiet autem nobis et intellectu et memoratu facilis comperatio speculationis fixarum, si assuescimus nudam cogitationem siderum in spherica effigie adhibere.

Inscribentes autem etiam lactei circuli situm locis atque figuris, ut prediximus, preterea crebritati raritatique apposite, maiorem et circulum semperque pro meridiano futurum minori a quo sphera continetur accomodabimus in polis qui iidem cum equinoctialis ipsius polis fiunt. Hec enim puncta in maiore quidem atque meridiano in terminis rursum incisi divisique lateris et super terram futuri diametraliter ut poli firmanda sunt, in minore vero qui per polos utriusque est in terminis diametralibus arcuum ab utroque zodiaci polo distantium distantium] per add. et del. AG gradus declinationis 23 51′ in parvis sectionibus circulorum immissis paxillis sub foramina imisorum pollorum sunt. Minoris igitur circuli latus incisum quod semper idem videlicet fiet cum meridiano qui per solstitialia puncta est ad illud semper punctum divisionis zodiaci constituemus, quod totidem a principio Canis gradibus distat, quot etiam Canis in tempore proposito ab estivali solstitio distat, ut in principio regni Antonini ad successionem gradibus 12 20′. Meridianum autem rectum ad orizonta qui in basi et adaptabimus equaliter ab apparente ipsius superficie divisum ita quod possit in sua superficie circumduci, ut elevare semper possumus borealem polum ab orizonte per meridiani meridiani] corr. ex meridiam G divisionem congruentibus proposito climati arcubus. arcubus] corr. ex arcibus G

Nihil autem minus factum videbitur, quoniam non potuimus in eadem sphera equinoctialem et tropicos coaptare. Nam cum meridiani latus dividatur, punctum quidem quod inter polos ipsius equinoctialis est et gradibus 90 unius quarte distat ab utroque eandem habebit vim cum equinoctialibus. Puncta vero que ex utraque huius parte 23 51′ gradibus distant cum utriusque tropicorum punctis, quod ad septentrionem quidem est estivi, quod vero ad meridiem brumalis tropici puncto, et sic per primum motum ab ortu ad occasum circumductis stellis quas querimus ad latus meridiani divisimus, divisimus] post corr. G per eandem rursus divisionem distantie ipsarum ad equinoctialem aut ad tropicos sicut in polis ipsius equinoctialis haberi possunt.

〈VIII.4〉 Capitulum IIII: De propriis erraticarum aspectibus

Quoniam propria constellationis fixarum descriptio sub oculis posita est, relinquitur iam de aspectibus ipsarum conscribere. Horum igitur exceptis illis quos inter se atque stabiles habent, sicut quando in recta linea vel in aspectu triangulari aliisque huiusimodi quidam ad solos planetas et Solem et Lunam aut zodiaci partes conspiciuntur, quidam ad terram tantummodo, quidam ad terram simul et ad erraticas stellas et Solem et Lunam vel partes zodiaci.

Aspectus ergo non erraticarum ad erraticas solum et partes zodiaci facti communiter quidem capiuntur quando vel in uno eodemque circulo tum erratice erratice] post corr. G tum non erratice sunt de illis circulis qui per polos zodiaci describuntur, vel in diversis quidem circulis sed triangulares aut quadrangulares aut sextilles distantias facientibus, hoc est rectum angulum continentibus, aut tertia parte unius recti maiorem minoreve quam rectum, proprie autem sub quibus transire planetarum aliquis potest ille ille] vero add. et del. A sunt que in zodiaco motus planetarum secundum latitudinem continente site sunt, ad quinque quidem erraticas secundum apparentes ipsarum coniunctiones aut obiectiones, ad Solem vero atque Lunam secundum ocultationes coniunctionis et ortus succedentes. Occultationem Occultationem] corr. ex Occultationes G vero vocamus cum stella sub radiis luminarium facta non cernitur, coniunctionem autem quando sub centro ipsius obiicitur, ortum vero succedentium cum iam extra radios facta incipit apparere.

Aspectus autem fixarum ad terram tantum quatuor sunt et communiter a nonnullis anguli appellantur, proprie autem oriens, medium celi super terram, occidens, et medium celi sub terra. Ubicunque igitur equinoctialis ad verticem est, ibi omnes fixe et oriuntur et occidunt et semel in singulis volutionibus tam super terram quam sub terra in medio celi comperiuntur. Nam cum equinoctialis ipsius poli huiusmodi orizontem tangant, nullum parallelorum circulorum aut apparentem semper aut nunquam apparentem efficiunt. Ubicunque autem ipsi poli in vertice sunt nulla fixarum, ibi occidit nullaque oritur. Equinoctialis enim ipse orizontis tunc situm accipit, et alterum semper semispheriorum ab ipso factorum super terram alterum sub terra circumducit, ut bis stellarum singule in una volutione in medio celi alie super terram alie sub terra comperiantur. In aliis vero declinationibus que inter has sunt, cum nonnuli circuli aut semper aut nunquam cernantur, que ab illis iuxta polos intercipiuntur, nec oriuntur, nec occidunt, sed bis in unaquaque revolutione ad medium celi perveniunt, super terram quidem que in apparenti semper, sub terra vero que in nunquam apparenti circulo sunt, relique autem que in maioribus paralellis site sunt et oriuntur et occidunt et semel in singulis volutionibus super terram, semel sub terra in medio celi comperiuntur. In his igitur tempus quod est ab aliquo angulorum ad eundem idem ubique est. Unam enim volutionem ad sensum continet. Tempus vero quod est ab aliquo angulo ad angulum diametraliter oppositum, si ad meridianum quidem conspicitur, idem ubique similiter est, —medietatem enim unius habet volutionis—, sin autem ad orizontem siquidem equinoctialis supra verticem est idem rursus efficitur, —medietatem enim volutionis similiter continet, paralelique omnis tunc non solum a meridiano, verum etiam ab orizonte in duo equalia dividuntur. In aliis autem declinationibus nec tempus semicirculi super terram nec semicirculi sub terra equale in omnibus sibi ipsi est, neque in singulis quod super terram est illi quod sub terra nisi solum in ipso equinoctiali qui solus etiam in sphera declivi in duo equalia secatur ab orizonte ceteri omnes indissimiles atque inequales arcus secantur. His consequenter tempus etiam ab ortu vel occasu ad medium usque celi equale tempori est illi quod ab eodem medio celo ad ortum vel occasum est, propterea quod meridianus portiones parallelorum que super terram vel sub terra sunt equaliter dividit. Ab ortu autem vel occasu ad utranque medii celi partem tempus in declivi quidem sphera inequale, in recta vero equale est, propterea quod portiones integre que super terram sunt his que sub terra equales hic solum sunt. Unde in recta quidem sphera que simul in medio celo sunt simul etiam oriuntur atque occidunt, donec fiat progressus ipsarum in polis zodiaci sensibilis, in declivi autem que simul in medio celi sunt nec simul oriuntur nec simul occidunt, sed australiores semper posterius quam borealiores oriuntur et prius occidunt.

Aspectus autem fixarum qui simul ad terram et ad planetas aut partes zodiaci conspiciuntur communiter quidem vel a cooriendo capiuntur, vel quoniam simul in medio celi sunt, vel quoniam simul occidunt aut cum aliqua erraticarum aut cum aliqua zodiaci parte, proprie vero aspectus ipsarum ad Solem novem modis percipiuntur.

Primus est qui matutinus subsolaris vocatur, quando stella in orientali orizonte una cum Sole invenitur; huius alius quidem orientalis non apparens et succedens ortus vocatur, quando stella in ocultationis principio post Solem confestim oritur, alius orientalis orientalis] post corr. G verusque cohortus, quando stella simul cum Sole in orientali orizonte eadem in parte invenitur, alius orientalis precedens ortus atque apparens, quando stella incipiens apparere ante Solem oritur.

Secundus aspectus est qui vocatur matutina media celi locatio, quando stella, Sole in orientali orizonte orizonte] corr. ex orizone G locato, in meridiano vel sub terra vel super terram invenitur; huius etiam alius succedens in medio celi orientalisque locatio et non apparens vocatur, quando post Solis ortum illico stella in medio celi reperitur, alius orientalis in medio celo veraque locatio, quando simul cum oriente Sole stella quoque in medio celi est, alius orientalis precedens in medio celi locatio, quando stella prius in medio celi fuerit et statim Sol ortus sit, hic super terram factus aspicitur.

Tertius est qui vocatur matutinus occasus, quando Sol quidem in orientali orizonte, stella vero in occidentali reperitur; huius etiam alius orientalis succedens occasus et non apparens vocatur, quando, Sole oriente, illico stella occidit, alius orientalis cooccasus atque verus, quando simul cum oriente Sole stella occidit, alius orientalis precedens occasus atque apparens, quando post occasum stelle confestim Sol oritur.

Quartus meridionalis subsolaris nominatur, quando Sol quidem in meridiano est, stella vero in orientali orizonte; huius similiter alius diurnus et non apparens est, quando, Sole in medio celi super terram locato, stella oritur, alius nocturnus atque apparens, quando, Sole in medio celi sub terra locato, stella oritur.

Quintus est qui appellatur meridiana in medio celi locatio, quando simul tam Sol quam stella in meridiano sunt; huius duo sunt diurni et non apparentes, quando, Sole in medio celi super terram locato, stella aut cum eo una super terram est, aut contra diametraliter sub terra opponitur; duo vero nocturni qui fiunt, Sole sub terra in medio celi locato, quorum alter non apparens est, et fit quando ipsa quoque stella sub terra cum Sole in medio celi est, alter apparens, quando super terram diametraliter opponitur.

Sextus est qui vocatur meridianus occasus, quando, Sole in meridiano locato, stella in occidentali orizonte invenitur; huius etiam alius diurnus et non apparens est, quando, Sole super terram in medio celi locato, stella occidit, alius nocturnus atque apparens, quando, Sole sub terra in medio celi locato, stella occidit.

Septimus est qui vocatur serotinus subsolaris, quando, Sole in occidentali orizonte locato, stella in in] add. s. l. G orizonte orientali reperitur; huius alius vespertinus succedens ortus atque apparens vocatur, quando statim post occasum Solis stella oritur, alius vespertinus coortus atque verus, quando simul et Sol occidit et stella oritur, alius vespertinus precedens ortus neque apparens, quando statim post ortum stelle Sol occidit.

Octavus est qui serotina in medio celi locatio nominatur, quando, Sole in occidentali orizonte locato, stella in meridiano aut super terram aut sub terra est; huius alius vespertina in medio celi locatio atque apparens dicitur, quando statim post occasum Solis stella in medio celi reperitur, alius vespertina in medio celi locatio veraque nominatur, nominatur] corr. ex nominantur G quando simul et Sol occidit et stella medium celi ocupat, alius vespertina precedens in medio celi locatio neque apparens vocatur, quando statim postquam stella in medium celi pervenit Sol occidit.

Nonus est qui vocatur serotinus occasus, quando stella una cum Sole in orizonte occidentali est; huius alius vespertinus succedens apparensque occasus dicitur, quando stella incipiens ocultari post Solem statim ipsa ipsa] corr. ex ipsam G quoque occidit, alius occasus vespertinus ac verus, quando stella simul eodemque tempore cum Sole occidit, alius precedens occasus neque apparens vocatur, quando stella apparere incipiens ante Solem occidit.

〈VIII.5〉 Capitulum V: De coortibus et in medio celi locationibus coocasibus fixarum

Hec cum ita se habeant, verorum quidem ad centrumque Solis conspectorum coortuum locationumque in medio celi et occasuum tempora facile per solas lineas a situ ipsius constellationis inveniuntur, propterea quod puncta circuli qui per medium signorum est, quibus singule fixarum cooriuntur et cooccidunt et in medio celi simul locantur, per lineas in sequentibus theoreumatibus demonstrantur.

Sit enim primum gratia collocationum collocationum] corr. ex collationum G in medio celi circulus ABGD qui per polos utriusque equinoctialis, dico, atque zodiaci transit, et equinoctialis quidem semicirculus sit EG in polo F, zodiaci vero BED in polo I descriptus, et per polos zodiaci ITCL maximi circuli portio describatur, in quo T punctum pro stella non erratica quam querimus supponatur. Ad circulos enim ita descriptos situs ipsarum et observavimus et conscripsimus. Describatur autem etiam per equinoctialis circuli polos et per T stellam FTMN maximi circuli portio. Quod igitur T stella simul cum M et N equinoctialis et zodiaci punctis in medium celi perveniet, perspicuum est. Quod autem hec dantur et ad hec arcus TN, hoc modo patebit. Nam quoniam per ea que in principio compositionis demonstrata sunt in duos maximorum circulorum arcus AI et AN protracti sunt maximorum circulorum arcus IL et NF, proportio corde dupli arcus IA ad cordam dupli AF composita est ex proportionibus cordarum dupli arcus IL ad dupli arcus LT et dupli arcus TN ad dupli FN, sed arcus AF et FN et IC quarte partis esse supponuntur, et a conscriptione ipsius stelle CT quoque latitudinis arcus et CB longitudinis datur, et per demonstratam circuli per medium declinationem dantur arcus FI et CL. Patet ergo datos esse arcus IA et AF et IL et LT et NF, ergo reliquus quoque NT propter hec dabitur.

Rursus quoniam proportio corde dupli arcus FI ad cordam dupli arcus IA composita est ex proportionibus cordarum dupli arcus FT ad dupli dupli] corr. ex duppli G TN et dupli dupli] corr. ex duppli G NL ad dupli LA, sunt autem etiam de arcubus qui queruntur per ea que dicta sunt dati arcus FI et IA et FT et TN, per coortus coortus] corr. ex cohortus G etiam equinoctialis in recta sphera atque zodiaci ex arcu CB arcus LA, ideo dabitur etiam reliquus NL. Et propterea quoque ex toto arcu NA dabitur MB arcus zodiaci coorientia etiam atque cooccidentia simul cum fixis equinoctialis zodiacique puncta per collocationes in medio celi facile hoc modo capiuntur.

Sit enim ABGD meridianus circulus, equinoctialisque semicirculus sit EG in polo F, orizontis autem semicirculus sit BED, oriaturque stella per I orizontis punctum, et describatur FIT maximi circuli quarta pars per puncta F, I. Quoniam igitur rursus FT et EB arcus in duorum maximorum circulorum arcus AF et E protracti sunt, erit proportio corde dupli arcus FB ad dupli BA composita ex proportionibus cordarum dupli arcus FI ad dupli arcus IT et duppli TE ad duppli E. Sed de arcubus qui queruntur arcus FA et FT et EA quarte partis sunt, datur etiam per elevationem quidem polorum arcus FB, per medium autem celi, tum T punctum equinoctialis, tum TI arcus. Ergo dabitur etiam reliquus arcus TE.

Facile autem intellectu est quia etiam in cooccidendo, si ad precedentia T puncti equalem ET arcui TC arcum ceperimus, stella I simul cum C puncto equinoctialis occidet, propterea quod tunc ipse occasus equaliter arcui BI fiet, equalem autem rursus angulum ad meridiani meridiani] corr. ex meridiam G precedentia intercipi angulo illi qui in hac figura ab AF et FT ad succedentia continetur manifestum est.

Hinc etiam a predemonstratis in singulis climatibus coorientibus atque cooccidentibus zodiaci ac ac] add. s. l. G equinoctialis, tum pars zodiaci dabitur que simul cum E puncto equinoctialis et cum ipsa stella cooritur, tum pars que simul cum C et ipsa stella occidit. Patet igitur quod, quibus in temporibus in illis zodiaci punctis per verum sui motum Sol invenitur, in iis et ortus et medii celi locationes et occasus fixarum simul cum eo facti et ad centrum eius relati ac vere coangulationes vocate fient

〈VIII.6〉 Capitulum VI: De apparitionibus et occultationibus fixarum

Ul〈l〉a Ulla] Ula A tamen exposita ratioque a solo situ ipsarum per lineas capta in apparitionibus vel ocultationibus non invenitur sufficiens. Non enim verbi gratia, sicut cooriri stella cuidam zodiaci puncto demonstratur, quanto etiam, Sole arcui ab orizonte sub terra distante, primo apparebit aut ocultabitur, possibile est per ipsas similesve inveniri, cum neque in omnibus neque in eisdem ubique hic arcus possit equalis esse. Maior enim minorve fit tum propter stellarum magnitudines tum propter latitudinis a Sole distantias cum propter diversitatem declinationum zodiaci.

Nam si ABGD meridianum circulum esse supposuerimus, et EG zodiaci semicirculum, orizontis vero BED et eius polum I, patet quia de stellis que cum E zodiaci puncto simul oriuntur, si maior primo apparere incipiat, Sole verbi gratia sub terra per EF arcum distante, minor, etiam si equaliter secundum latitudinem a Sole distet, primo apparebit, per maiorem arcum ipso distante quam sit arcus EF et lucem minorem efficiente. Et rursus in stellis que sunt equalis magnitudinis, si ea que propinqua E puncto secundum latitudinem est ex distantia EF primo appareat, que magis quam ipsa distat a minore aparebit, propterea quod in eadem Solis sub terra distantia lux que apud ipsum zodiacum Solemque fit maior est quam que remotius fit, in magnitudine similiter equalibus et per equalem latitudinis distantiam orientibus, quanto magis ad orizontes zodiacus declinetur et DEF angulum minorem faciat, tanto magis a maiore distantia quam sit EF stella primo apparebit.

Nam si adaptabimus ut in sequenti deinceps figura per polos orizontis et Solem semicirculum qui per F est semicirculum videlicet ITFE distantia quidem Solis sub terra in eisdem stelis equalis semper FT arcui permanebit, propterea quod in distantia hoc modo equali lux quoque super terram similis sit. Arcus vero EF, permanente, ut diximus, arcu TF, minor erit in zodiaco rectiore et maior in decliviore.

Observationibus ergo in una quaque stellarum ad habendam Solis sub terra in zodiaco distantiam opus est. Quod si neque distantia que ad orizontem per rectos angulos est sicut FT in subiecta figura eadem per omnes regiones in eisdem stelis permaneat, propterea quod non similiter in grossiore borealioris climatis ere Solis radii luceant, non unius solummodo climatis, sed singulorum observationibus opus erit. Sin vero in eisdem stellis arcus similis arcui FT idem ubique servatur, ut certe conveniens est, —sicut enim radii solares a diversitate eris disponuntur, sic stellas quoque disponi necesse est—, sufficient nobis distantie in uno solummodo climate observate ad considerandas lineis ceteras, sive per regiones, sive per progressum fixarum sphere ad successionem partium eiusdem demonstratam declinatio circuli per medium permutetur.

Detur enim in subiecta figura distantia EF per observationem in quovis climate. Quoniam igitur in duos maximorum circulorum arcus IB et IF arcus BT et FA producti sunt, erit proportio corde dupli arcus AB ad cordam dupli BI composita ex proportionibus cordarum dupli arcus E ad dupli EF et dupli FT ad dupli TI. Sunt autem de arcubus qui queruntur BI et TI quarte partis uterque. Cum vero E punctum supponatur quocum simul stella oritur et A medii celi punctum per ascensionum tabulas datur, datus erit etiam arcus E et arcus EF per observationem. Arcus autem AI colligitur daturque partim ex distantia equinoctialis circuli a puncto A, que distantia per tabulam obliquationis invenitur, partim a distantia equinoctialis a puncto verticis in eodem meridiano, que tanta est quanta poli elevatio est. Erit ergo reliquus etiam FT datus.

Quo invento eodemque ubique permanente, per ipsum magnitudines arcus EF in aliis declinationibus factas ab eisdem percipiemus. Rursus enim proportio corde dupli arcus IB ad cordam dupli arcus AB componetur ex proportiombus cordarum dupli arcus IT ad dupli TF et dupli FC ad dupli EA. arcus … EA] add. marg. G De arcubus autem qui queruntur FT modo supponitur, E vero punctum, quod simul cum stella oritur, in proposito climate per premissa datum est, et quoniam similiter arcus etiam CA et BA dati sunt, reliquus etiam EF zodiaci arcus datus est.

Hic modus investigandi et in ocultationibus etiam occasuum nobis sufficiet, solum ferme in eadem figura situ zodiaci in parte altera descripto secundum quod declinatio exigit, quoniam BD arcus occidentalis esse supponitur. Sed ne locus iste omnino neglectus videretur, sufficere putamus que dicta sunt ad demonstrandam huiusmodi speculationem. Nam cum genus huiusmodi predictionis varium multiplexque inveniatur, non solum penes regionum diversitates et zodiaci declinationes pene innumeras, verum etiam penes stellarum multitudinem, cunque preterea in ipsis etiam apparitionibus stellarum intellectu difficile et tum propter cernentes tum propter erem locorum inequale atque incertum prime aparitionis atque ocultationis tempus fiat, ut mihi periculo et observationum diversitate patuit, et ad hec quoniam propter fixarum sphere progressum ne permanere quidem in singulis climatibus coortus locationesque simul in medio celi atque occasus possunt iidem cum his qui modo numeris et demonstrationibus excogitarentur, recusavimus in presentiarum longum huiusmodi atque inutile negotium, sufficere putantes quod vel ab his que in superioribus conscripta sunt vel ab ipsa sphere conscriptione propinque quottidie possent inveniri. Nam etiam ab apparitionibus ocultationibusve secundum condicionem eris factas mutationes videmus, si cui placet non zodiaci locis sed ipsis causam attribuere, ac ac] add. G proximum semper, non autem ordinatum et incommutabile conservare, quasi universalius ipsa quoque causa se habeat, nec sic certa ex primis apparitionum vel ocultationum temporibus sit, ut ex solaribus aspectibus universaliter captis et Lune in ipsis ex parte declinationibus.