PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Bernhardus Chorner, Almagesti Ptolomei abreviatum

Prague, APH, L. XLVIII (1292) · 65v

Facsimile

altitudo quarum differentia est duplum ad maximam declinationem; et si tunc a maxima altitudine subtrahatur maxima declinatio, remanebit altitudo equinoctialis maximam que si dematur a 90 90] uncertain reading P, remanet latitudo regionis que est equalis altitudini poli et ad huius Ptolomeus ponit talem figuram.

Capitulum sextum est de proportionibus orbium equidistantium equinoctiali ut de umbris umbris] preceded by an unclear letter or symbol P et de aliis et habet solum 7 conclusiones demonstratas:

〈II.7〉 Sub equinoctiali omnes dies sunt equales noctibus et sibi invicem, et omnes stelle habent ortum et occasum, et umbre meridiane quandoque quandoque] corr. ex quandocumque P ad meridiem quandoque ad septentrionem quandoque nusquam declinant.

Prima pars patet per primam secundi et 19 primi Theodosii, secunda ex hoc quod omnes circuli sunt equidistantes equinoctiali et medietates eorum eorum] followed by one word crossed out by the scribe: equinoctiali P equali tempore circumvolvuntur. Tertia sicud prima. Ex hac parte declinant et aliquando est in cenik.

〈II.8〉 Sub omni alia equidistante equinoctiali bis tantum in anno dies fit equali〈s〉 nocti; et dies estivi himi himi] sic for hibernis P prolixiores; et quanto ab equinoctiali distantiores dies estivi prolixiores seu productiores, himber himber] sic for hiberni P vero correptiores; et quedam stelle apparentes semper, quedam occulte semper; et distantia cenik ab equinoctiali equalis altitudini poli.

Prima pars patet si ymaginetur circulus orthogonaliter intersecans meridianum in polis mundi qui circulus orientis et occidentis vocantur. Circulus igitur occidentis et orientis cum meridiano dividunt equinoctialem in quartas per 15 et 17 primi et 12 secundi Theodosii. Cum autem orizon cum meridiano faciat hoc idem per 12 secundi Theodosii, oportet quod circulus orientis et occidentis seccent orizontem ubi principium Arietis vel Libre oriuntur. Quia igitur arcus diurnus principii Arietis vel Libre est equalis nocturno per 15 primi Theodosii, sequitur bis in anno diem equalem esse nocti. Quia etiam circulus occidentis et cetera secat omnes paralellos in equa per 1 secundi et 19 primi Theodosii, sequitur omnes dies a principio Arietis usque ad finem Virginis esse maiores suis noctibus et econverso in altera medietate quod ex hoc patet quod medietas orizontis super equinoctialem declinat a medietate circuli orientis et cetera supra eundem equinoctialem versus septentrionem et contra de medietatibus sub equinoctiali. Quare patet prima et secunda pars. Et quia orizon rectius rectius] preceded by an unclear letter or symbol P poli sunt equinoctiali et poli equinoctiali in orizonte recto per 19 et 17 primi Theodosii, sequitur quod quanto cenik removetur ab equinoctiali tanto orizon removetur a polis, tanto etiam crescunt arcus paralellorum inter orizontem et circulum orientis et cetera. Econtrario patent tertia et quarta pars. Et quia orizon est inclinatus super equinoctialem, aliquando enim transierit per polos eius per 17 primi Theodosii, sequitur per 10 secundi Theodosii quod ipse contingit duos circulos equidistantes equinoctiali. Qui cum sint super eiusdem polos per primam secundi Theodosii, sequitur quod quelibet stelle que sunt in polum apparentem et circulum sibi proximum semper apparent. Stelle autem inter circulum alium et polum alium semper sunt occulte, quod est residuum proportionis nostre. Non oportet autem demonstrare quod habentes eandem altitudinem poli habeant omnes dies equales quia hoc patet ex prima huius.

〈II.9〉 Sub remotiori linea ab equinoctiali maior est inequalitas dierum et noctium, et maior pars celi apparet et maior pars celi occulta semper.

Prima pars patet ex ex] followed by one word crossed out by the scribe: premissa P demonstratione premisse; secunda et tertia ex hoc quod quanto orizon adcedit ad equinoctialem tanto circuli paralelli quos contingit orizon accedunt ad equinoctialem. Et sic ut premissa patet propositum.

〈II.10〉 Sub omni linea cuius distantia ab equinoctiali minor maxima declinatione, umbre meridiane ad ultimamque partem alternatim declinant et bis in anno declinatione carent.

Patet quia Sol ad utramqe partem cenic declinat et bis in anno est in cenik cum sit bis in illo paralello.

〈II.11〉 Sub linea cuius discessus ab equinoctiali equalis est maxime declinationi, umbra semel declinatione caret, et umbra meridiana numquam declinat ad meridiem.

Prima patet quia Sol nec semel est in principio Cancri. Secunda oportet quia oportet quod Sol esset magis septentrionalis quam cenic eorum.