in quibus videntur iste comete, deprehendi potest. Mora autem sive talis eventus dilatio a primo earum ascensu quousque recedant et secundum earum mansiones a Sole patebit. Que si mane oriens non relinqua⟨n⟩t relinquat] relinquant V1, quod minantur in priximo fieri non dubites. Si autem occidens, dilationem incurrit.
⟨II.12⟩ ⟨De ingressu anni inveniendo⟩
⟨D⟩eterminatis Determinatis] i. m. M hiis que in regionibus et civitatibus solent accidere, eorum deinceps que in annorum successione quod quod] add. et del. arabar M Arabes thauvilis thauvilis] cauvilis B; tamulus V; tahuvil V1 canet canet] corr. ex canat M; scanet V1 alaalem alaalem] alaaleti V nominant, a nobis autem annorum seculi conversio potest dici, sequatur tractatus. Anni quoque principium nec minus ipsarum anni quatuor partium cognitio preponatur; que ex Solis cursu et ipsius in signa ⟨que⟩ que] VV1 temporum diversitatem ostendunt primo ingressu, preterea ex celi rotunditate procedit iure videtur preponenda. Circuli namque formam obtinet, cui nec principium nec finem ipsi⟨us⟩ ipsius] V1 repugnante natura nemo ascribere presumit. Nulla namque ratio videtur occurrere, quare potius ab hac circuli parte quam ab illa principium ducamus. Puncta igitur equinoctialia atque tropica discernere, quorum ratio et naturalis efficacia ad horum considerationem nos invitat, non ⟨erit⟩ erit] VV1 incongruum. Dum Sol enim ea ingreditur, mutationem temporis et alterius initium efficit. Unicuique etiam temporum quoddam [quid] quid] om. BV1 videtur inesse proprium, per per] i. m. M quod quidem ipsum anni fore principium dicitur, quare id ipsum ab horum exordio locorum, non aliunde, ducimus. Antiqui etiam ab hoc non videntur dissentire, horum naturam signorum et proprietatem hoc velle asserentes. Est enim singulorum quedam proprietas qua a se differunt, que quamdam huic annorum initio videtur addere rationem.
Arietis namque signum vernale facit equinoctium. Sole enim hoc ingrediente dies incipiunt elongari noctiumque subbit subbit] corr. ex subdit M detrimentum. Huius etiam temporis humilitate humilitate] humiditate BVV1 florent arbores, virescunt herbe, rident omnia. Preterea temporis istius natura quamdam nativitatis similitudinem retinet pro caloris scilicet et humoris incremento et utriusque adiunctione moderata que maximam maximam] maxime V; maximum V1 in quarumlibet rerum prima conceptione vel creatione adhibet fomentum. ⟨Unde⟩ unde] BVV1; i. m. M (perhaps other hand) hoc tempus principium esse voluerunt. Tropicum vero estivale Cancri, Sol enim dum istud ingreditur, dierum augmentum, noctis diminutionem terminat et Egypti partibus Nilus redundat. Autumpnale quoque equinoctium Libra reportat. Nam cum Sol ⟨hoc⟩ hoc] VV1 ingreditur, maturitatis terminum fructus assecuntur. Hoc etiam tempore sub alterius anni fenore semina terre commendantur. Tropicum tandem hyemale Capricornus efficit, quo tempore dies incipiunt augmentari, noctes breviantur.
Quia ergo nil magis conveniens, nil naturali rationi proprinquius hac observatione deprehendi potest, hiis quatuor punctis anni principia relinquntur. Nos itaque quid singulis anni temporibus accidat prescire volentes, in eisdem principiis Solis et Lune conventum aut oppositionem, utrum scilicet istorum Solis ingressum in illius quarte principium preveniat, considerare oportet. Si itaque eorumdem conventum aut oppositionem commitetur eclipsis, efficacior erit significatio. Qui ⟨si⟩ si] BVV1;sup.l. M (perhaps other hand) ante quam Sol Sol] add. et del. prin M Arietis principium ingrediatur contingat, in totum ver ver] iter, then del. M et vernali qualitate significatio illa dilatabitur; in Cancro estatem, in Libra autumpnum, sed si in Capricorno hyemem totam occupabit. Temporum namque alternatio et generalis eorum proprietas omnisque eorum status causam a Sole specialiter assumunt. Minus enim peritis et hiis qui quadru⟨v⟩ii quadruvii] BVV1 sunt expertes astrorumque penitus ignaris quicquid caloris et frigoris minuitur et redundat a Sole eiusque progressu fieri manifestum est. Singulas etiam eorum proprietates ceterosque rerum eventus, variationis etiam augmentum sive diminutionem, quicquid demum diversitatis atque innovationis accidit et generaliter eorum omnem observare naturam ex conventu et oppositione ante prefata signa ex locis etiam erraticarum stellarum secundum figurarum aspectus, a Sole omnium cognitio fieri perpendit. Quid denique omnibus mensibus innovetur ex Solis et Lune conventu et oppositione, precognito tamen totius anni et singularum eius ipsius partium generaliter eventu, planum erit considerare hoc modo.
⟨II.13⟩ ⟨De natura signorum secundum eorum partes et aeris mutatione iuxta ipsorum alterationem⟩
⟨D⟩e De] BV natura igitur signorum communiter et secundum partium diffirentiam, de diversitate etiam stellarum in singulis signis et mensibus et diebus, quid etiam ventorum flatu, quid ex signis et fixis stellis et mobilibus secundum earum mansiones et secundum naturalis virtutis convenientiam et divesitatem accidat consequenter dicemus.
Aries Aries] vac., i. m. M itaque communiter tonitrua et corruscationes corruscationes] corruscatioenes M generat. In hoc enim vernale equinoctium efficitur, partes quoque ipsius secundum fixarum stellarum naturam incrementum aut diminutionem suscipiunt. Prima itaque pars imbribus et ventis redundat, media autem temperata, ultima calida et modo canicularium dierum fervens, etsi pestem generat generat] add. et del. alun M, alu⟨m⟩pna alumpna] BV1 tamen tamen] add. et del. dicitur fu M fructuum dicitur. Pars enim sinistra calida, sed quandoque pluvias emanat, dextra dextra] add. et del. vero M autem frigus producit.
Taurus Taurus] vac., i. m. M quoque quasi cuiusdam mixture alumpnus, caloris videlicet et frigoris particeps, cuius prima pars, que scilicet Azoreie Azoreie] Azozeie B; Azozie V; Acoreie V1 precedit, perturbans, ventosa, obscura et nubibus redundans, in medio frigidus et humidus, extrema autem pars que Aldebaran Aldebaran] Aldebaram V sequitur tonitrua, corruscationes, ignes quandoque, sed etiam fulmina procreat. A sinistris temperatus, ⟨a dextris⟩ a dextris] BVV1; i. m. M (perhaps other hand) mobilis et inconstans.
Gemini Gemini] vac., i. m. M communiter temperiem, in priori parte humorem et imbres imbres] nubes V nocivos, in medio temperiem, in fine virtus virtus] utriusque VV1 quidem medium et inconstantiam retinet retinet] retinent V. A sinistris quoque ventorum et terre motus turbatio, a dextris ventorum fervor estivus consistit.
Cancer Cancer] vac., i. m. M communiter serenus, calidus, cuius prima pars circa Presepe sed sed] scilicet VV1 valde noxia calidum et turbidum aerem, necnon terre motus et obscuritates affert, in medio temperatus, humorem et rores habet, in extremo ventos. A sinistris calidus et fervens, a dextris humidus invenitur.
Leo Leo] vac., i. m. M communiter calidus et adurens aerem turbat. Prima igitur pars estuans, corrumpens, secunda autem moderantiam affert et morbos, novissima autem humectat et ventos inducit.
Virgo Virgo] vac., i. m. M communiter ab equo devia, humectans, multa tonitrua excitat, cuius pars prima calida et humida, tonitruis amica, in medio habet temperiem, in ultimo aquas. A sinistris sinistris] corr. ex. siniistris M ventos, a dextris rursum temperiem