tamen generant egritudines. Iupiter quoque solus, dum sic se se] add. et del. habet M habeat, dieta vel antidoto morbos expellit. Venus autem oraculis sive divino commitigat auxilio. Infortunatis item in ascendente locatis, si fortunate si fortunate] i. m. M VII obtineant, gravi et insanabili, manifesto tamen morbo afficiunt. Epilensie quoque passio[ne] passione] passio V, clamor et mortis metus semper committantur. Insania vero sensu ablato nullatenus retineri valet. Parentes et cognatos conviciis et crimine turpi et hiis similibus provocat. Demoniacorum item morbus vel tabes ex humiditatis superhabundantia que capiti nocet, ⟨qualitas que post amentiam futuram predicet, cogit⟩ qualitas... cogit] V; i. m. M (perhaps other hand). In M, the sentence is hardly legible because of the binding entheusimeselmus entheusimesemus] corr. ex entheusimensemus M; euthen si mens eius B; enthusi mescus V; enthusi mesemus et V₁ manifesta et impetum in homines facit, eos ictibus et consimilibus infestat.

Quedam item loca, ex quibus predicta proprietatis qualitas procedit, eam de propria natura iuvant et exaugent. Loca namque Solis et Martis insaniam usque producunt. Iovis Iovis] add. et del. itaque M item et Mercurii loca epilensiam exaugent, [loca namque Solis et Martis insaniam, Iovis item et Mercurii Mercurii] add. et del. item M loca epilensiam exaugent] Solis… exaugent] om. BVV₁. Veneris etiam locus oraculis et quasi quibusdam auguriis occulta revelat. Saturni item et Lune locus demoniacos et humorum impedimenta fovent.

Predicte autem egritudinum species efficientem anime partem occupant, que videlicet ex propria natura per huiusmodi qualitates adveniunt. Alie vero que principaliter in passiva procreate ex augmento sive diminutione naturalium utroque sexu apparent. Quarum cognitio eadem eadem] add. et del. et M que et supradictorum habetur, si in hoc loco Solem et Lunam, quemadmodum ibi Mercurium statuamus, Veneris ac Martis respectu ipsorum habitudine observata.

Hiis itaque executis notatum notatum] notandum BVV₁ est, quoniam Quoniam should probably be corrected into quomodo sola lumina in signis masculis viros ad naturalia, mulieres quoque ab non naturalia maxime impellunt. Et que mulierum proprie dicuntur in vires et quasi masculinitatem convertuntur. Amplius Venus et Mars aut alter eorum, dum masculus fiat, homines illicitos et turpes Veneris actus avid⟨i⟩us avidius] BV₁; avidus, corr. in avidos M (perhaps other hand) et plus iusto appetunt. Mulieres autem ad incestus impudicos corruentes se invicem abutentur. Venus item sola mascula existens id crimen occultat. Mars namque solus masculus ita manifeste detegit vel propalat, ut quandoque que secum habitant mulieres quasi in propriis viris uxores in propriis viris uxores] pro viris in uxores V₁ rediga⟨n⟩t redigat] redigant V₁. Si autem converso quam predictum sit modo eedem stelle se habeant, ut scilicet sola lumina, ceteris sic se habentibus, in signis discurrant femineis, mulieres naturalia, viri autem que sibi contra naturam committent, molles et effeminati, licita transgredi Here begins the lacuna in V₁ (from the end of III.14 to the end of IV.7) gaudebunt. Rursus Venus sola femina ad illicitos Veneris actus communiter mulieres detorquet detorquet] add. et del. item Marte femineo existente signo M. Frequentius tamen ad naturalia redibunt, adeo, inquam, ut viros ultro appetant. Homines homines] add. et del. l M quoque ad turpes incestus proclivi neminem ab illicito coitu prohibebunt, sed tamen occulte. Item Marte femineo existente signo ad utrumque, turpes videlicet et illicitos concutibus, publice et absque rubore corruent et quia nimis patenter, obprobriis et blasphemie subiacebunt. Item Mars et Venus orientales virorum crimina publicant. Occidentales namque femineos incestus occultabunt. Quorum si Saturnus comes fuerit, immunditiam, illicitos et turpes, fedos etiam actus exauget. Ipsius namque natura natura] corr. ex †naturam† M singulum singulum] corr. ex †singul... † M istorum de more confortat. Quod si Iupiter hiis associetur, rerum ornatus et decorem supplebit. Nam et Mercurius que sunt occulta detegit et futura accelerat et que sunt ipsius proprietatis multiplicat.

⟨IV⟩ Quartus liber Tholomei incipit ad discipulum et hic capitula X comprehendet Quartus... comprehendit] i. m. M (at the bottom; perhaps other hand)

⟨IV.1⟩ De terminis divitum et potentum

⟨IV.2⟩ De terminis divitiarum et modo

⟨IV.3⟩ De dignitatis termino et potentie obtentu

⟨IV.4⟩ De negotiorum sive potius officiorum qualitate

⟨IV.5⟩ De utriusque sexus coniugio

⟨IV.6⟩ De filiis et liberis

⟨IV.7⟩ De amicitia et odio

⟨IV.8⟩ De itineribus et peregrinatione

⟨IV.9⟩ De morte et eius causis De morte et eius causis] i. m. M

⟨IV.10⟩ De annorum distributione De annorum distributione] i. m. M

⟨IV.1⟩ ⟨De terminis divitum et potentum⟩

⟨H⟩is His] i. m. M; hiis BV igitur que ad intrinsecus tam corporis quam anime proprietates discernendi discernendi] corr. ex discernendis M vim quamdam necessitatis obtinent libro superiore diligentius exsecutis et que sunt extrinsica totius voluminis hic quartus liber per ordinem satis satis] add. et del. sa M generaliter absolvit. Ad quorum notitiam subtilius perscrutandam astrorum loca, accessus etiam et recessus eorumque effectus varios, motus quoque sive potius discursus et alterationes plurimum notare oportet.

In terminis siquidem totius lucri et adquisitionis a parte fortune principium ducemus. Nam in regum sive potentum et igitur igitur] id V genus terminis eligendis Sol et Luna principium sortiuntur. Pars itaque fortune que corporis sunt proprie declarat. Que autem regum sive princip[i]um principium] principum BV terminos eliciunt et que ad animam pertinent seorsum determinant.

⟨IV.2⟩ ⟨De terminis divitiarum et modo⟩

⟨P⟩ars Pars] i. m. M itaque fortune que huius rei consilium administrat tam noctem quam diem a Sole ad Lunam accepta ab ascendente minuatur. Ubi tandem terminabitur numerus, ibi proculdubio pars fortune consistit. Eiusque loci que sit dominatrix et potens stellarum, nec minus eam respicientium virtus atque debilitas ipsius, etiam vis respectu illarum atque proprietas universaliter notanda occurent. Si itaque que que] add. et del. ipsum M ipsam respiciunt, eandem cum ea nature et proprietatis efficaciam sortiuntur. Pars ipsa dignitatis et excellentie nomen merito vendicavit, quia non modicam confert pecuniam, potissimum Solis et Lune de nono aut de propria domo respectu beata.

Saturnus igitur tante significationis munere sive potentia functus nati substantiam agricultura precipue, edificiis, negotiatione[m] negotiationem] negotiatione V, navigio tam maris quam fluminum adquisitam esse inducit. Iupiter namque deposito et commissis et mutuationibus, muneribus quoque et ecclesiasticarum ecclesiasticarum] corr. ex ecclesiarum M obtentu rerum hunc ditare consuevit. Mars etiam eundem principatum obtinens quodam exercituum dominatu, quadam etiam strenuitate divitias affert. Venus autem amicorum sive mulierum donis et quadam earum familiaritate, quandoque etiam nuptiarum bonis more solito beatum efficit. Mercurius vero scientiarum fructu et mercature industria opes sepius