dum alienum a sue proprietatis locum possideat, Solem et Lunam de atarbe atarbe] atharbe V vel oppositione et de signo humane forme respiciens, in bello mortem tribuit. Mercurius vero eum respiciens insidiatoris alicuius vel furis vel homicide mortem incurrere designat. Amplius Sol in signo a propriis partibus reciso aut cum Perseo ascendens capite truncari in totius plebis conspectu permittit. In Scorpione aut Aquario cirurgie causa, in quadrupedum quidem signo medicamine mori significat. Sol rursum et Luna si predictis assentiant, infelicem obtinentes locum, in totius plebis conspectu regia interire manu perhibent. Infortunatis vero ibidem convenientibus aut altero alteri opposito secundum locorum quem quem] quam BV obtinent naturam mors iminere testatur. Amplius utraque infortunia si in loco mortis quemlibet dominatum administrent, insepultum feris et avibus exponunt. Preterea eadem in signo sue configurationis existentia et absque fortunatorum respectu et absque fortunatorum respectu] ab infortunatorum respectu V in peregrinatione mortem conferunt. Precipue hiis que mortis mortis] add. et del. †n...† M ducatum administrant Administrant is the last word in B in ⟨8⟩ 8] V; VIII V₁; vac. M existentibus, Luna denique in predictorum tetragono tetragono] tetragona M locorum, id expressius conffirmare videntur.

⟨IV.10⟩ De annorum distributione capitulum 10 De annorum... 10] i. m. M

⟨I⟩llud Illud] V quoque quod in libri huius exordio multis et maximis rationibus subnixum, de natura videlicet terrarum et nationum et ciborum ⟨dis⟩similitudine dissimilitudine] V₁, prescripsimus, ne[c] nec] ne V ex nativitatibus nativitatibus] corr. ex natutaitatibus M et nativitatum aliis et aliis exponendis negotiis in nos met ipsos error aut infamia iuxte iuxte] iuste VV₁ retoqueri valeat, hoc in loco congruum videtur denuo memorie commedare. Posset enim aliquis in medium et vice questionis proferre qua de causa Ethiopes candore et capillorum lenitate priventur et econtra quid Germanie aut Romanorum Romanorum] add. et del. vel M incolis nigrum colorem aut capillorum crispitudinem auferat; amplius quare eidem tam corpore quam forma et disciplinarum amore a Romanorum peritis dissentiant, malos mores, pravas consuetudines, doctrine ignorantiam, figuram terribilem sibi tamquam proprium vendicantes. Posset etiam non minus venire in dubium quare hominum plurima multitudo sic interdum unius consuetudinis morum etiam vel legis identitate identitate] corr. ex id antitate M indissolubili amore vinciantur, quatinus suis abrenuntiare institutis ut ad alia transeant summum summum] sumum M nefas existiment. Ad hoc iterum accedere videtur qua ratione in tali sorore in tali sorore] Itali sororum VV₁ matrimonio, Egiptii vero matrum conubio teneri recusent, cum multos id fecisse nec in honestatis iura se timentes peccasse legamus. Hec, inquam, et horum similia que iuxte iuxte] iuste VV₁ obici posse videntur stellarum prestituta lege et nature designata proprietate in annorum distributione minime equari minatur minatur] mirantur V₁. Hos tamen certos appetitus et invariabiles consuetudines usus et eorumdem firmam in quaslibet genus in quaslibet genus] in quaslibet gentes V₁; in qualibet gente V, prout locorum et generis diversitas exigere videtur, distributionem ex rato et indissolubili indissolubili] corr. ex insolubili M summe divinitatis iudicio, que in primo conditionis tempore quos debuit proprietatum motus rebus conditis contulit, manare credimus. Sed qui predicte ambiguitatis nodo tenentur, consimili rationis sue argumento inducti, annorum partitionem secundum pueritie vel iuventutis annos attendentes, querant ⟨quid⟩ quid] VV₁ obesse puero videatur qui stellarum nuptias aut alterius professionis genus administrantium munus suscipiens, quare infra annos huius impotens officii id exercere non valeat, prout adolescentes qui tempus et vires et huius artem operis sunt adepti, aut quamobrem senex qui stellarum administratione, annorum partitione facta, filorum acceperat munus ad iuventutis florem, ut filios iterum procrearet, revocari non meretur. Verumtamen hec et his similia ex occulto et ineffabili Dei iudicio in sue nativitatis tempore, sicut humani generis et consilii moderatrix sapientia disposuisse creditur, ⟨contraxerunt⟩ contraxerint] VV₁. Nos igitur nativitatum naturam et annorum ordinationem pro pro] VV₁; per M eorum consilio et negotiorum suo tempore et loco dispensatione[m] dispensationem] dispensatione VV₁ refferentes refferentes] corr. ex differentes M a lunari circulo qui ceteris inferior, nobis vicinior efficitur ducemus exordium. Unaqueque enim stella, sicut infant⟨i⟩um infantium] V annos dispensat, propriam infantis nature nature] i. m., corr. ex naturam M largitur et suam. Unde annorum universitatem, quid demum diversitatis in eisdem, que ex nativitate deprehenditur, natura generes generes] generet VV₁ quis diiudicare poterit.

⟨Quatuor⟩ quatuor] V; vac. M itaque ipsius nascentis priores annos, eorumque consilium ac statum Luna moderatur et observat. Ipsum namque corpus humorum habundantia ⟨et⟩ et] VV₁ mollitie viget, hebes gustus, tempestiva educatio, nullius tamen artis vel ingenii discreptio discreptio] discretio VV₁. Ipsa etiam anima tam hebetis carceris corporis reclusa ab omni opere et consilio deses quiescit. Hec quidem omnia lunaris administrationis per illos ⟨4⟩ 4] V; quatuor V₁; vac. M annos prestat iudicium. Mercurius autem ⟨10⟩ 10] V; X V₁; vac. M, qui est medietas ⟨XX⟩ XX] V₁; vinginti V;vac. M, minorum videlicet ipsius annorum predictis adiungit adiungit] adungit M. Cuius ⟨etiam⟩ etiam] V; vac. M mercurialis moderationis fidem faciunt ipsius nascentis non quantulacumque discreptio discreptio] discretio VV₁, doctrine capacitas, correctionis correctionis] correptionis VV₁ tolenratia, memoria, iugum memoria, iugum] memoria vigil V. Quicquid enim exercitio et disciplina duce diligens intellectus cura suscepit, anima sinu memorie condita iam reservat. Hos ⟨decem⟩ decem] V; X V₁; vac. M mercurialis libertatis annos Venus consequenter ⟨8⟩ 8] V; VIII V₁; vac. M adiciens. Veneriam itaque administrationem comprobare videntur mobilis et inconstans voluntas, inmoderatus cuiuslibet rei rei] sup. l. M appetitus, libidinis nimia et insatiabilis cupiditas, inmodestus amor, sompnia ⟨etiam⟩ etiam] VV₁; vac. M et nocturne illusiones et his similia. Sol iterum ipsam consequitur, ⟨19⟩ 19] V; XIX V₁; vac. M conferens annos et hoc est quarta et et] i. m. M inter annos media ordinatio. Hanc deinceps solarem dispensationem confirmant honesta consilia, ydonea correctio correctio] correptio VV₁, libidinis temperantia, risus et iocorum iocorum] iocarum M quedam oblivio et si que sunt alia alia] VV₁; †allera† M in iuventute vitia et errores. De hinc enim se ipsum probitatis imitatorem et virtutis amatorem, verendum, benivolum, affabilem et ⟨re⟩verendum reverendum] VV₁ exhibet. Quinto quidem loco post Solem Mars ⟨15⟩ 15] V; XV V₁; vac. M largitur annos, quo tempore videlicet iuvenilis virilem adeptus etatem, corpore laboribus exposito, in servitutu peractus honori multiplici, cura[tur]um curaturum] curarum VV₁ sollicitudine multiplicitum multiplicitum] implicitus V; inplicitus V₁, seculares amplexatur honores et delectatur adeptis. Martem vero Iuppiter ⟨12⟩ 12] V; XII V₁ annos annos] corr. in an annos M largiens imitatur. Cum cum] cun M iam grandevus factus, deinde confectus senio inmodesti inmodesti] immodeste VV₁ libidini abrenuntians Abrenuntians is the last word in M, cum anima iam pristine levitatis deses, in his que iuvenilis sunt audacie pigra efficitur et que incerta pro secularium amore non timebat timebat] V; †timere† V₁ subire pericula, penitus derelinquit. His itaque et consimilibus ex⟨ec⟩uta executa] V curis liberioris vite genus deliberans tota mentis intentione que honestatis sunt sectatur. Que dum ab immundioris vite illecebris obnixe pedem exierit, tota ad alterius vite bonorum obtentum accelerat. Post hos quoque 12 annos in reliquum vite discursum et annorum effluentiam usque in mortis prestitutum terminum Saturnus consilii et annorum minister efficitur, quo tempore videlicet virtus iam debilis vacuatur, corpus frigescit, ipsius celeritas et reliqua bona deficiunt, anime etiam vis vegetabilis quasi defessa quiescit. Naturalis etiam virtus complectionis corrupta corpus totum quadam vetustate conficit, labor omnis fugitur.

Hec In V, a new section entitled De annorum distributione begins here omnia secundum stellarum naturam que hominum annos amministrant et si qua sunt alia prosequenda relinquimus. Amplius ad maiorem eorum que ex progressione annorum accidere videntur agnitionem V V] corr. ex VI V₁ alhilegie videlicet consultoris loca ordinanda decrevimus. Sunt In V₁, a new paragraph begins here autem hec gradus orientis, pars fortune, Lune, Solis et etiam medii celi gradus, non tamen alileg alileg] alhileg V consultor, inquam, ille qui hominis vite negotia disponit. Ad horum plenam cognitionem ⟨dominus alhileg⟩ dominus alhileg] V solus sufficere posse videtur. Ascendentis namque gradus ad corporum et peregrinationis infortunia notanda collocandus erit. Pars autem fortune augmentum diiudicat. Luna vero infortunia et preter hec nuptias indicat. Solis atazir dignitatem et regnum, medii quidem celi gradus negotiorum officia et cetera secularia exequitur.

Horum itaque omnium consideratio scientiam, regnum, benignitatem ⟨et dilectionem⟩ et dilectionem] V et consimiles nascentis actiones vel potius eventus exponit. Quotiens igitur hec loca quorum ordinatio superius observari precipitur ab infortuniis libera fortunatis iungantur, summum insinuant bonum. Multa tamen secundum annorum revolutionem hominibus videntur accidere que diversis respectibus alia et alia conferunt. Sepe etenim quam plures vidimus morte[m] mortem] morte V propinquorum aut eorum qui nimie dilectionis vinculo sibi familiarius adheserunt lamentabile dampnum incurrere, horum tamen tota hereditas atque superbia in proprie possessionis augmentum patrimonii iure concessit. Nonnulli itidem, dum proprie infirmitatis deriventur incommodo, regni aut dignitatis vel id genus honoris munere plerumque ditari merueunt. Preter hec autem nonnulla in nativitatibus innovari vel accidere previdentur. Que omnia ad plenum enodare aut perfecte expositionis luce perfundere impossibilitati, omnia quidem intacta et quasi corrupta et imperfecta relinquere negligentie potius quam ignorantie ascridendum foret. N⟨os⟩ nos] V igitur quicquid ad ea que nativitatibus prescripta leguntur attinere videbitur, quid scilicet fortune aut infortunii fortunatorum et infortunatorum respectus hominibus conferat aut quid potius ex celeri humane nature alteratione de bono in malum aut de malo in bonum annis succedentibus contrahere videa[n]tur videantur] videatur V, quantum ex diversitate vel convenientia fortunatorum et infortunatorum deprehendi potest, manifestare curabimus.

Loca igitur quorum predicta dispositio in infantum negotiis conveniens et utilis et necessaria quam maxime videtur, Sol scilicet et Luna, pars etiam fortune, gradus ascendentis et medii celi, in principio notanda concurrunt. Eorum nanque singula, propria et principali significatione ducatus ditescit. In eorum quidem ordinatione quotiens radiis fortunatorum et infortunatorum applicantur, aliarum etiam in eadem respectus, utrum de conventu aut oppositione, tetragono vel etiam exagono vel trigono fiat, non minima consideratione indiget. Quotiens igitur cuiuslibet eorum accessus vel coniunctio de conventu vel oppositione sive tetragono fiet, detrimentum et infortunium ipsa die applicationis futurum expectat, prout ipsius alhileg cum infortunatis de predictis locis applicatio superius insinuata decrevit. Si ergo de trigono aut exagono facta fuerit applicatio, que imminere huius nature videbuntur mala minus noxia indicentur.

Amplius quecumque stella his locis propinquior corpore vel radiorum aspectu reperitur, eorum ministram statuemus. Stella igitur radiis aut corpore consilii ministra huius generis infortunium infortunium] infortunii V ducatum dispensat, quousque ad alterius stelle corpus aut radios fiat applicatio. Preterea in Lune distributione dux et consultor ipsius termini dominus statuetur, annos etiam ab ascendente sumentes singulis gradibus annos tribuamus. Ea quoque partitio ab ascendentis gradu secundum ipsius ascendentia climatis aut regionis in qua quis natus est ordinatur. Medii quoque celi duc⟨a⟩tus ducatus] V ab ascendentibus recti circuli inchoata inchoata] inchoans V, pro singulis gradibus annos assumens statuatur. Medium namque celum est pro⟨pri⟩e proprie] V ascendens ipsius equinoctialis linee, deinceps autem Solis atazir atazir] attagir or actagir V secundum locum radiorum quos in tertio libro descripsimus descripsimus] Ptholomeus describit V firmetur, nec minus etiam secundum longitudinem et horarum tempora, sicut de alileg alileg] alhileg, corr. ex alheleg V ordinatione in capitulo ubi de vita agitur satis aperte dictum est.

Amplius annorum distributio ab oriente ⟨cum predictis ascendentibus sumit exordium. Conversio quoque annorum ab oriente⟩ cum... ab oriente] V natali, anni videlicet prioris, notanda occurit. His demum ita constitutis ad eadem loca et eorum statum, quorum ordinatio omnium in annorum conversione superius observanda iubetur, nostra eat intentio. Eorum namque applicatio et que stella suum amministret consilium a primo anno in ordinem requirenda erit. Singulis quoque annis puero signum unum quod in eodem ipsius negotium disponat tribuendum erit. Ipsius quoque signi dominus et eiusdem stella stella] add. et del. in V₁ amministrans ⟨non⟩ non] V minorem exigit cautelam. Ea namque officium distributionis omnium locorum ⟨quorum attagir attagir] attagir or actagir V superius docuimus et anno principaliter assumit. Ex quorum omnium⟩ quorum attagir... omnium] V statu et modo habendi iudicantis pendet narratio. Ab ascendente igitur principio ducto unicuique anno signum unum usque in finem [tri] tri] om. V vite tribuatur. Quorum ducatus consideratio iudicium premonstrat. In mensium itidem distributione prima nascentis die[s] dies] die V notata signis singulis menses singuli concedunt⟨ur⟩ conceduntur] V et ab ascendente mense XXVIII diebus constituto ducatur exordium. Verumtamen dierum inceptio a prima die nativitatis facienda erit. Et cum unumquodque signum diem integrum cum sui tertia parte sortiatur, huius ordinationis initium eiusdem mensis signum possideat. Annalis rursum ipsius nascentis conversio secundum anni ingressum discernenda videtur. Principium quidem temporum agnitio declarabit, sicut frequenter docuimus sicut frequenter docuimus] sicut apud Tholomeum frequenter legimus V, quotiens videlicet Sol ad idem signum et gradus gradus] gradum V et punctum sit recursus, quem videlicet hora nativitatis, dum scilicet infans de utero matris, terras novus incola visurus, obtinebat, prodiit obtinebat, prodiit] inv. V. In secundo quoque libro horum differentiam temporum et quomodo inveniri possunt monstravimus In secundo quoque libro... monstravimus] Ipse etiam Ptholomeus... in secundo huius voluminis libro aliquando monstravit V, dum Sol, inquam, quatuor tropicorum initia signorum, ⟨quibus⟩ quibus] V tempora discernuntur, adire festinat. Eodem quoque capitulo ad inveniendam anni convesionem, suum potius ingressum consimile prestat documentum. Anni igitur conversione[m] conversionem] conversione V iam notata ipsius terminationis signi[s] signis] signi V, eiusdemque anni et mensis et diei dominos non minori cura prosequi memento. Quarum etiam stellarum natura annorum, mensium et dierum obtineat ducatum firma teneatur memoria. Nam si quelibet sue proprietate nature eorum que prediximus, anni solis Solis] scilicet V, mensis, diei, sola ducatur ducatur] ducatus V officio teneatur, ipsa amministrationis potentia pre ceteris dignior memorabitur.

Est preterea non minori intentione curandus curandus] curandum V, quoniam Quoniam should be probably corrected into quomodo Iovis et Saturni natura, pro eorum videlicet de signo ad signum aut de natura ad naturam tarda applicatione, annorum consilium specialiter vendicavit. Solis aut Martis et Veneris et Mercurii proprietas mensium negotia deponit. Horum namque de signo ad signum transitus mensis spatium videtur exigere. Luna vero pro ipsius applicationis vel motus celeritate dierum consilio preficitur. Si igitur stellarum aliqua eorum que predicta sunt aliquid amministret, ut videlicet in ⟨consilio⟩ consilio] om. VV₁. We should add, at least, one word for preserving the grammatical correctness of this sentence (for example,consilio or ducatu) annorum vel mensium aut dierum pre ceteris roboretur, universa ipsius operatio atque negotium secundum proprias mansiones et excellentiam proprietatis in loco proprio et secundum naturarum ⟨propriam⟩ propriam] V ammixtionem confirmatur. Dilationem proventuum aut celeritatem aliarum in easdem respectus, sed et ipsius administrantis stelle natura declarabit. Preterea loci ipsius in quo terminantur alhileg alileg] alhileg V dominus, dominus etiam etiam] sup. l. V₁ anni cum domino distributionis configurati et concordes rei tunc temporis significate et diuturnitatis firmamentum prestituunt[ur] prestituuntur] prestituunt V. His itaque se habentibus, si alterius alterius] alternus V earum inveniatur respectus et in alileg alileg] alhileg V principio sit, etiam et convenientia in annorum conversione conversione] athawil V, debite significationis diuturnitas succedet. Eorum enim nature convenientia et alestima, ⟨id est conventus proprietas⟩ id est... proprietas] V, in nativitatis principio deprehensa ⟨hec⟩ hec] V precipue largitur. Prosperitatis etiam seu incommodi naturam, quod eodem anno futurum expectas, stella aluveleia aluveleia] aluveleia or alvueleia V₁;aguelia V, ipsius anni scilicet naturam dispensans, eiusque loci convenientia sive diversitas in nativitatis, inquam, principio notata relelabit. Horam etiam qua hec accidere debeant signa in quibus ⟨anni et⟩ anni et] V menses terminantur manifestius exponunt.

Amplius ⟨si⟩ si] V oriente[m] orientem] oriente V quo⟨quam⟩ quoquam] V stelle in annorum consilio usquam usquam] nunquam V desentiant, ex earum quidem benignitate nature iudicium profecto manifestabit. Diverse namque et dissimiles tam loco quam bono, in oppositione aut tetragono existentes secundum earum nature malitiam iudicium fieri hortantur. Stella etiam in nativitatis principio aut annorum partitione vel eorumdem conversione ministra et regnans boni vel mali constantiam portendit, precipue annis qui eventus ordinationi presunt configurata et conveniens reperta. Igitur secundum ipsius potentiam ducatus quem in nativitate deprehendes nascentis iudicium salubre aut contra referendum erit, dum ipsa in annorum distributione ducatus amministrationem sibi proprie ascribat. Amplius dum stelle in nativitatibus et annorum consilio dissimiles sint et diverse secundum fortunatorum vel infortunatorum convenientiam, sicut de naturarum concordia supra expositum est, boni vel mali promissum indubitanter expectes. Huius denique eventus augmentum sive diminutionem vel potius constantiam diversitas naturarum et convenientia satis commode prefigurat. Que omnia eclipsis natura, stellarum necnon ducatus et eorum convenientia, cum de una una] universali V et propria stellarum significatione ageretur ageretur] augentur V predicta, si diligens ⟨exercitii⟩ exercitii] V adhibeatur intentio, liquidius aperire sufficiet.

Explicit liber Ptolomei. Explicit liber Ptolomei] Ad laudem omnipotentis Dei finitur Quadripartitus Ptholomei V