〈XI.2〉 Capitulum II: Demonstratio magnitudinis epicycli Iovis
Consequenter postea ad demonstrandam epicycli magnitudinem observationem cepimus quam in secundo anno Antonini observavimus Messori secundum Egyptios die 26 sequente 27 ante ortum Solis, hoc est post mediam noctem quinque proxime horis equalibus. Medius enim motus Solis 16 11′ gradus Cancri obtinebat et erat in medio celo secundum astrolabium secundus gradus Arietis, quando stella Iovis ad splendidam Succularum perspecta cernebatur esse in gradibus Geminorum 15 45′, perspiciebaturque eundem cum centro Lune que australior erat locum obtinere, quo quidem in tempore per expositas nobis computationes Lunam medie 9 gradum Geminorum obtinuisse invenimus, inequalitatis vero a maxima epicycli longitudine gradus 272 5′, et propterea verum quidem motum eius in 14 50′ gradus Geminorum, apparentem vero in Alexandria in 15 45′. Iovis igitur stella 15 45′ gradus Geminorum similiter obtinebat. Rursus quoniam a tertia oppositione usque ad expositam modo observationem unus egyptiacus annus interfuit et dies 276, quod tempus nulla enim sensibilis erit differentia, si hoc universalius capiamus, longitudinis quidem gradus continet 53 17′, inequalitatis vero 218 31′. Si ergo gradibus tertie oppositionis accomodate hos addiderimus, habebimus ad tempus huius observationis longitudinis quidem ab eadem proxime maxima longitudine 263 53′, inequalitatis vero a maxima epicycli longitudine 41 18′.
His suppositis, designetur rursum descriptio similis demonstrationis quam de Marte, premisimus premisimus] corr. ex premissimus G ubi epicycli situs ad successionem minime excentrici longitudinis habetur, stelle autem ipsius ad partem que est post maximam epicycli longitudinem congrue accomodateque mediis motibus longitudinis et inequalitatis quos hic exposuimus. Quoniam igitur medius a maxima excentrici longitudine secundum longitudinem motus graduum est 263 53′, erit etiam angulus BFG talium 83 53′ qualium quatuor recti sunt 360, qualium vero duo recti sunt 360, talium 167 46′. Arcus igitur etiam linee DM talium est 167 46′ qualium est circulus qui rectangulo DFM circumscribitur 360, arcus vero linee FM 12 14′ ad semicirculum reliquorum. Corde igitur etiam sue DM quidem talium erit 119 19′ qualium est DF que rectum angulum subtendit 120, FM autem 12 47′ earundem. Quare qualium est DF linea 2 45′ et DB excentrici semidiameter 60, talium etiam erit DM 2 44′ proxime et FM 0 18′. Et quoniam quadratum linee DM subtractum a quadrato linee DB facit quadratum linee MB, erit etiam linea MB 59 56′ per longitudinem earundem. Similiter quoniam