PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Erasmus Oswald Schreckenfuchs, In Almagesti priores tres libros annotationes

Basel, Henricus Petri, 1551 · E3v

Facsimile

Quod vero] Nunc porro docet, ex dato vero motu, inquirere medium motum. Sciendum est quod, cum angulus medii motus minor fuerit 180 gradibus, fieri subtractionem anguli differentiae medii et veri motus, si vero maior fit contra, quia in huiusmodi situ medius motus maior est vero et linea medii motus praecedit lineam veri motus. Haec res ex praecedenti exemplo satis perspicua est. Itaque cum volueris per verum seu apparentem motum cognoscere medium sive aequalem motum, tunc debes elicere angulum inaequalitatis, quo habito, adiicias eum motui apparenti, et procreabitur medius motus, tunc, ut dictum est, hoc fiat cum datus motus aequalis fuerit minor 180 gradibus, seu sex signis, haec in exemplo hoc clariora fient. In quo, iuxta Ptolemaei doctrinam, hac processimus via: duplicavimus propositum



angulum motus inaequalis, scilicet angulum TDI, qui fuit in hoc exemplo simplus 81 graduum 39 minutorum, duplus vero 163 graduum 18 minutorum, deinde de prompsimus e tabula chordarum duplam chordam arcus 163 graduum 18 minutorum, quae fuit 118 graduum 43 minutorum 40 secundarum. Hic habitis, disposuimus numeros secundum viam invenendi latera quaeque ex uno latere et uno angulo noto, et inventa est linea TI habere 2 gradus 28 minuta. Verum, cum ex supra dictis proportio lineae DT ad lineam TF sit data in triangulo TFI, quaesivimus angulum TFI hoc modo,



scilicet duximus 2 gradus 28 minuta in sinum totum, hoc est 120 gradus, quod provenit divisum est nobis per 60°, prius omnibus, more solito, resolutis atque aequatis quod prosiliit post divisionem, fuerunt 4 gradus 56 minuta. Tanta est dupla chorda TI, quae praetendetur angulo TFI, huius producti arcus desumptus est e tabula chordarum, qui fuit 4 graduum 43 minutorum, dimidium vero eius fuerunt 2 gradus 21 minuta proxime, angulus scilicet quaesitus TFI, hoc productum postquam addidimus motui inaequali 81 gradus 39 minuta prodierunt 84 gradus, motus scilicet aequalis: hinc videre est quando motus aequalis proponitur 84 gradus quod differentia inaequalitatis Inaequalitatis] inaequalitis B sit 2 graduum 21 minutorum et motus verus, ut supra, 81 graduum 39 minutorum. His recte intellectis facile erit, dato angulo diversitatis, indagare per illum motum medium.

Rursum in praeposita] Hactenus tractata sunt ea quae requiruntur ad indagationem angulorum diversitatis, cum centrum corporis solaris fuerit supra medietatem concentrici, hoc est supra locum in quo fit maxima aequatio, et similiter quo modo huiuscemodi anguli investigentur. Nunc properabimus ad exemplum secundum, in quo paulo alia via procedendum est, sicut in hoc exemplo videre est. Esto arcus medii motus EF 144 graduum, quem subtraximus a 180 gradibus et remanserunt 36 gradus, angulus nimirum ITF; hoc arco duplato pervenerunt 71 gradus, arcus scilicet qui subtenditur rectangulo DTC, quem si subtraxeris a 180 gradibus remanebit



angulus CDT, horum duorum arcuum chordae sunt, scilicet, 70 gradus 32 minuta 3 secundae pro CD et 97 gradus 4 minuta 56 secundae pro CT. His habitis, ordinavimus numeros pro habendis lateribus DC et CT ad hunc modum:

120°

70° 32ʹ 3ʹʹ

2° 30ʹ
97° 4ʹ 56ʹʹ

et operati sumus secun-