ctialis ascendit in recta sphaera cum uno gradu zodiaci, nempe a 16 gradu Tauri et 14° Leonis, ac a punctis, qui sunt his oppositi, ut est 16 gradus Scorpii, et 14 gradus Aquarii.
Nam si numeraveris a 16 gradu Tauri in zodiaco usque ad 14 gradus Leonis, invenies distantiam horum duorum punctorum 88 graduum, quibus respondent in aequatore 93 gradus, quos hac via elicias, scilicet accipias rectam ascensionem 16 gradus Tauri, quae est 43 graduum 31 minutorum proxime, quos subtrahas ab ascensione recta 14 gradus Leonis, hoc est a 136 gradibus 29 minutis, et relinquentur 92 gradus 58 minuta, qui excedunt 88 gradus per 5 gradus. Idem continget in signis seu punctis oppositis hoc modo, si numeraveris a 14 gradu Leonis usque ad 16° Scorpii, habebis de zodiaco 92 gradus et de ascensione recta Scorpii 223 gradus 31 minuta, a quibus sublatis 136 gradibus 29 minutis, residuabuntur 87 gradus fere, quos cum auferes a 92 gradibus erit id quod reliquum est 5 gradus, differentia scilicet dierum naturalium; additis his duobus productis, prodibunt 10 gradus quibus dies naturales ob hanc causam differunt, et sic de reliquis punctis deferuentibus huic negotio iudicandum est.
Hac de causa] Facile est intellectu quare Ptolemaeus indicaverit commodius esse dies naturales numerari a meridiano quam ab horizonte, siquidem cum manifestum sit horizontes non esse fixos per omnes regiones, imo variari, oportuit, ne nasceretur tertia causa inaequalitatis dierum naturalium, ordine dies a quodam puncto seu circulo sphaerae qui, in quolibet loco, suppleret vices horizontis recti, ad quod nullus circulorum sphaerae commodior est quam meridianus, quia, si ab eo exorditur dies naturalis, permanet inaequalitas dierum quae provenit ex rectarum ascensione diversitate, per omnem regionem eadem.
Penes solarem quidem] Priusquam ostendat modum convertendi dies inaequales ad dies aequales, operae precium esse arbitratus est docere quo loco principium additionis dierum inaequalium super aequales sit, et quantum sit differentia ex utrique causis collecta, quae in hunc modum elicitur: primum investigetur ea quae fit ratione solaris inaequalitatis, deinde altera, quae fit penes meridiani transitum: prima ita quaeritur, scilicet numera a medio Aquarii secundum ordinem signorum usque ad principium Scorpii, hoc est a puncto D in subiecta figura ad punctum B, et habebis in producto 255 gradus zodiaci, ad habendum quantitatem arcus excentrici EIF, vide quot graduum sit arcus zodiaci DA, id est a medio Aquarii usque ad maximam
longitudinem, 5 gradus 30 minuta Geminorum; si rite numeraveris nascentur tibi 110 gradus 30 minuta, quorum angulus aequationis EHG inventus est 2 graduum 16 minutorum proxime, quo facto, numera iterum a puncto A, qui est punctus maximae longitudinis, ad punctum B, principium scilicet Scorpionis; quod ascendet de numeratione erit 144 gradus 30 minuta, horum, inquam, graduum aequationis angulus FHG est 1 graduum 22 minutorum. Si haec duo producta in unum compones, prosilient 3 gradus 38 minuta, solaris scilicet inaequalitas qua deficit arcus zodiaci DAB ab arcu excentrici EIF; additis illis 255 gradibus, fiet medius motus arcus EIF 258 graduum 38 minutorum proxime. Nunc ad investigationem inaequalitatis quae contingit penes meridiani transitum, quae sic manifestabitur, scilicet: quaeratur recta ascensio 15 gradus Aquarii, quae est 317 graduum 31 minutorum, et recta ascensio principii Scorpionis, quam invenimus esse 207 graduum 50 minutorum, a qua si subtracta fuerit, adiecto integro circulo, ascensio Aquarii residuabuntur