quoque mutationem rei per aliquam planetam per aliquam planetam F] per aliquem [scilicet planetam add. sup. lin.] V; per aliquem planetam Eds; om. MBBo; per aliquem CP, unum post alium, et operari pretermictebant pretermictebant F] pretermittebant add. sup. lin. V and inserted into the text of Eds; om. MBCPBo secundum naturam ipsius. Cuius rei naturam ipsius. Cuius rei] naturas rei C exemplum est quod mutatio est regum ad Martem, alterabitur itaque esse regum in tempore ipsius secundum alterationem eius et mutatum mutatum FVMBCP] In alio: diminutum i. m. V; mutatum opus Solis vel diminutum Eds. Diminutum is a reference to the Iam premisi version: ‘Mutatum est regnum ad Martem alterabitur itaque esse regum in tempore ipsius secundum alterationem eius et diminutum est opus Solis et quicquid ab aliis significatum est in esse regum preter Martem.’ est opus Solis et quicquid significatum est in esse regum preter Martem. Incitavit igitur nos Ptholomeus ut observemus observemus] servemus Bo regna Sensus huius littere est quod debemus observare prima coniunctionem que significavit regnum et deinde omnes coniunctiones, et conferre simul, et sic non errabimus add. i. m. FV and inserted into the text of Eds et ea id est planeta add. sup. lin. V per que⟨m⟩ per quos add. sup. lin. V surexit regnum, nec non et illa quibus preest rex preest rex FMEds] preest [scilicet rex add. sup. lin.] V; om. CPBo, et quid elegerunt cives elegerunt cives FM] elegerunt [scilicet cives add. sup. lin.] V; elegerit MCPBo; elegerunt, scilicet cives Eds, et ut sollicitemur in observatione motuum eorum scilicet civium add. sup. lin. V and inserted into the text of Eds, et in positione uniuscuisque rei scilicet stelle add. sup. lin. V and inserted into the text of Eds in loco suo scilicet figura coniunctionis add. sup. lin. V and inserted into the text of Eds. Quia astrologus qui hoc postposuerit errabit in iudicio, eo quod non conferet secundum quod est eius via. Et nota quod physici vocant esse regum figuras vel formas figuras vel formas FBoEds] figuras [vel formas add. sup. lin.] V; figuras MP; figuras sive formas B; figuras sive formas planetarum. Et Solis solummodo C.

⟨94⟩ Verbum 94 Verbum 94, in loco qui significat quod est in anima interrogantis Eds

⟨D⟩ixit Pholomeus: Locus fortioris significatoris in interrogationis, significabit quod est in animo interrogantis.

Expositio

Significator interrogantis est ille quem prediximus in verbo 90 in verbo 90 FEds] id est in 90 verbo add. sup. lin. V et i. m. B; om. MCPBo et locus in quo est de interrogatione est id quod in eius est animo, ut si fuerit in domo regia querit de regno, si vero in domo itineris de itinere, et sic de ceteris domibus.

⟨95⟩ Verbum 95 Verbum 95, in significationibus figurarum vel fortunarum in faciebus signorum commorantium Eds

⟨D⟩ixit Ptholomeus: Ferme Ferme FVP] Fortune [vel forme add. sup. lin.] M; Forte B; Forme CEds; Firme Bo semper accidit ut id quod ascendit ex gradibus ex gradibus] ex gradu Eds; In alio: in uno quoque gradu add. i. m. V, simile sit ei quod apparet vel quod appetet natus quod apparet vel quod appetet natus F] quod appetet natus VMBEds; quod appetet rei C; quod appetit natus P; qui appetet natus Bo, et similiter id quod ascendit in omni facie harum figurarum vel formarum add. sup. lin. V and inserted into the text of Eds simile est operi eius in alia. Et iam exposuimus hoc in alio loco scilicet in 40 verbo add. sup. lin. V and inserted into the text of Eds; in alia. Et iam exposuimus hoc in alio loco om. CPBo.

Expositio

Figure Figure] vel forme add. sup. lin. VM and inserted into the text of Eds que ascendunt cum faciebus, scripte sunt in libro Darangenet in libro Darangenet Bo] in libro Darnugeneç F; in [liber qui ita dicitur add. sup. lin.] Dargenez V; in Daragenit M; in Darageren B; in tractatu de decimis signorum enlox angenez sic C; in Daragenech P; in Dargenem Eds. In Arabic, the expression in question is Dāt an-nīranjāt, which designates certain Persian books of magic (cf. the transliteration Data neiringet found in Hermann de Carinthia’s De essentiis, ed. C. Burnett, Leiden-Cologne-New York, 1982, p. 182). The Cambridge MS C alters to Tractatus de decimis, which refers to decans. It is in fact more particularly a question here of the first decan (darīğān in Arabic) of Aries according to Indian tradition (cf. following notes). On nīranjāt, complex magical operations that include the preparation and mixing of certain ingredients, the pronunciation of certain words, fumigations and the making of figurines, see A. Panaino, ‘Two Zoroastraian Nērangs and the Invocation to the Stars and Planets’, in In the Spirit of Wisdom. Essays in Memory of Ahmad Tafazzoli, ed. T. Daryaee and M. Omidsalar, Costa Mesa, 2004, pp. 196-218; C. Burnett, ‘Nīranj: a Category of Magic (Almost) Forgotten in the Latin West’, in Natura, scienza e società medievali. Studi in onore di Agostino Paravicini Bagliani, ed. C. Leonardi and F. Santi, Florence, 2008, pp. 37-66., et Indi commendant eas et preferunt eas aliis iuditiis.

Ego quippe vidi quosdam qui iudicabant per illas in his que accidunt nato. Et novi etiam quemdam cuius nativitatem ascendens fuit prima facie Arietis prima facie Arietis] primus gradus Arietis CPBo, et plures significatores eius in terminis Saturni, erantque ipsius indumenta splendida et munda bene redolentia et ipse splendide vivebat. Accidit autem quod una die dum sederem cum eo – erat enim michi familiaris –, dixi ei: ‘Hec Hec] Et M quidem indumenta indumenta] in munda sic M conversa conversa F] contraria VMBCPBoEds sunt significatoribus tuis’. Ille ait: ‘Quicquid vides ego facio propter oculos hominum, et si denudarem tibi desiderium meum, addisceris quod valde nitor contra voluntatem meam meam FCP] animi mei VMBBoEds, et quod sum in maximo labore’. Et ego dixi ei vel ostendi ei add. sup. lin. V and inserted into the text of Eds: ‘Nullum esse dedecus id operari quod eius natura natura add. i. m. V exquirit, sed tunc est maximum dedecus cum mala consuetudo naturam superat’. Et ipse michi dixit Et ego dixi ei […] Et ipse michi dixit om. Bo: ‘Nil enim ago quod meo sedeat animo. Nunc quidem appeto ut amplecterer nigram aliquam vel aliquem nigrorum nigram aliquam vel aliquem nigrorum V] nigrum aliquem F; nigram aliquam vel aliquem nigrum MBPEds; nigram aliquam vel aliquod nigrum, scilicet puerum nigrum C; nigram aliquam vel aliquid niger Bo; puerum nigrum Vat. Lat. 6766, f. 66rb. The Arabic text speaks of a black man or woman: cf. Martorello and Bezza, pp. 224-225. cum quo forem involutus in guadangria alba de pilis guadangria alba de pilis F] guadangria de pilis [scilicet albis add. sup. lin.] V; guadagna alba de pilis MB; guandarga alba de pilis P; gandasa alba de pilis C; alguadinga alba de pilis Bo. The Arabic text gives kisā’ maghribī abaid, ‘white garment of the Maghreb’. This expression thus comes from the Latin translator. The text of John of Seville’s translation of Abū Maʿšar (cf. the following note) gives ‘indutus linteo laneo albo’, which seems to show that ‘de pilis hircinis texta’ is a gloss. ircinis ircinis] in remis sic P texta texta] contexta Bo; Et hoc propter Arietem add. i. m. V, et ut iacerem cum eo per noctem. S⟨c⟩it tamen Deus quod quod] quia F semper aborui coitum virilem.