⟨I⟩

Hec insunt in primo libro Quadripartiti Ptolemaei

1. Quod precognitiopraenotio que per astronomiam fit comprehendi possit et quatenus

2. Quod utilis sit prenotio astronomica

3. De potestate erraticarum stellarum

4. De beneficis et maleficis

5. De masculinis et femininis

6. De nocturnis et diurnis

7. De potestate figurationum ad Solem

8. De potestate fixarum stellarum

9. De anni temporibus

10. De quattuor angulorum potestate

11. De tropicis et equinoctialibus et fixis et bicorporeis signis

12. De signis masculinis et femininis

13. De configuratis dodecatemoriis

14. De signis precipientibus et obendientibus

15. De videntibus et equivalentibus adinvicem

16. De inconnexis

17. De domibus cuiuslibet stellae domiciliis

18. De trigonis

19. De altitudinibus

20. De terminorum dispositione

21. De locis et gradibus cuiuslibet

22. De faciebus et faculis et aliis huiusmodi

23. De applicationibus et defluxionibus et aliis potestatibus

Claudii Ptolemei conclusivi Quadripartiti ad Syrum liber primus

Proemium

Cum duo maxima sint eademque precipua, Syre, que prognosticationem, quae per astronomiam fit, constituunt; alterum quidem, quod ordine ac potestate primum censetur, quo videlicet configurationes motuum Solis et Lunae ac stellarum, quas ad se invicem et ad terram frequenter faciunt, comprehendimus; alterum vero, quo per ipsarum configurationum naturalem idiotropiam ⟨…⟩ τὰς ἀποτελουμένας (from ἀποτελέω: complete, produce) is left untranslated; Hübner p. 3, l. 38-39 contentorum corporum mutationes effectas contemplamur. Primum quidem quod propriam et per se ipsam eligendam contemplationem obtinet, quamquam non eius finis ex secundi copulatione concludatur, proprio tibi volumine ut maxime fieri potuit demonstrative declaravimus. De secundo vero et non eodem modo perfecto, nos in presentia secundum viam philosophie congruentem sermonem faciemus, et ut quispiam utique veraci precipui consideratione usus, neque eius apprehensionem cum primi atque eodem modo semper se habentis stabilitate velit comparare materialis qualitatis multis in rebus imbecillitatem cedendique difficultatem nequaquam assequutus, neque quod fuerit possibile ad eius considerationem pigrior reddatur, cum plurima et generalia accidentia a corpore continente corporenos ambiente causam trahere adeo perspicue demonstrent. Quoniam vero id omne quod captu est difficile, naturam habet multorum calumniis expositam quod ad duas istas facultates attinet. Qui priorem calumniantur, cecos quidem esse nemo potest des†…†tececitatis vitio prorsus laborare videntur laborare, qui ac secundam autem criminantur, †…†ei excusabiles habent occasiones. Aut enim difficilis quarundam rerum speculatio quod perfecte apprehendi non posset induxit opinionem, aut que precognitas fuerint cavendi difficultas in causa fuit ut finis inutilis esse crederetur. Quamobrem ante quam ad singulorum enarrationem veniamus, utriusque mensuram, hoc est utilitatis possibilitatis et utilitatis huiusmodi precognitionis considerare conabimur.

⟨I.1⟩ Cap. I. Quod precognitio que per astronomiam fit apprehendi possit et quatenus

Quod igitur virtus quedam ab etherea illa sempiternaque natura ad omne id quod supra terram contineturest distribuntur ad eaque penetret ac prima omnino permutet elementa, que sub Luna sunt; hoc est ignem et aerem que ab motibus ethereis motibus continentur et convertunturalterantur reliqua autem omnia. Hoc est terram et aquam, plantasque et animantia, que in eis sunt continent, et convertuntcommuntant; omnibus quidem est paucis etiam rationibus adductis manifestum.

Sol enim una cum corpore ambiente omnia, que supra terram sunt disponit neque hocgubernat; non solum ex mutationibus, que per annua tempora efficiuntur ad animalium generationes et plantarum fructificationes †ipsi† fluxusque aquarum ac corporum alterationes, sed etiam ex singulis diei periodis, calefaciens videlicet et humectans, exsiccans et infrigidans eo ordine ac consequentiaconsimilium figurationum quas supra verticem nostrum facit ordinem ac consequentiam observans.

Ipsa etiam Luna utpote terre vicinissima plurimum nobis supra terram tribuit defluxum, compatiuntur enim cum ea ac simul conventur permutantur plurima animata et inanimata fluminaque quoque cum ea augentur ac minuuntureius luminibus fluxus suos augent ac minuuntur. Maria quoque proprias motiones in eius ortibus et occasibus transmuttant; plantae insuper et animalia aut omnia aut secundum aliquas partes simul cum ea repletiora aut inaniora efficiuntur.

Stellarum preterea fixarum et erraticarum peragrationes plurimas faciunt circumplectentis significationes, aestuosas, ventosasque ac nivosas; a quibus et ea, que supra terram sunt, similiter afficiuntur. Ad hec autem et ipsarum adinvicem figurationes convenientibus simul ac commixtis distributionibus, plurimas et varias mutationes operantur. Solis quidem virtute preminente ad universalem qualitatis, ordinationem preminente reliquis autem secundum aliquid, cooperantibus aut non cooperantibus, Luna autemquidem manifestius magisque continue ut in synodis et dichotomis et i. m. et pleniluniis, stellis vero prolixius et obscurius in ortibus et occultationibus et ac declinationibus.

Quod autem his hoc modo perspectis, non solum species commixtas ab istorum motibus gubernari necesse sit, sed seminum etiam principia et germinationes ab eis effingantur formenturque secundum propriam eo tempore complectentis qualitatem ab omnibus utique consequens esse reputabitur. Agricole igitur et pastores qui hec diligentius observaverunt ex ventis que cum animalia coeunt ac semina in terram iaciuntur perflantibus futurorum eventorum qualitatem coniectantur. Videmusque omnino ea, que magis sunt universalia, et ex patentioribus configurationibus Solis ac Lune significantur, ab his etiam esse precognita qui non naturaliter sed ex observatione solum ea consideraverunt. Illa quidem, que a †a† maiore virtute et a simpliciore ordine proveniunt, ab imperitissimis etiam praesciri, corr. ex praesciuntur. The following section is left untranslated: μᾶλλον δὲ καὶ παρʼ ἐνίοις τῶν ἀλόγων ζῴων, ὡς τῶν ὡρῶν καὶ τῶν πνευμάτων τὰς ἐτησίους διαφοράς (τούτων γὰρ ὡς ἐπίπᾶν ὁ ἥλιος αἴτιος); Hübner p. 7, l. 114-116 que vero sic se minus habent, ab his quidem prenoscuntur qui necessitate adducti observationibus assuefacti sunt ut a navigantibus, qui particulares tempestatum ventorumque significationes precognoscunt quecunque magis periodice ex configurationibus Lune et erraticarum stellarum cum Sole efficiuntur. Quoniam tamen neque ipsorum tempora et loca propter inexperientiam haud possunt intelligere, neque erraticarum stellarum circuitiones que et ipse plurimum conducunt, permutare sepius eos contingit a linea veritatis aberrare.

Quid igitur prohibet eum qui exactius stellarum omnium Solisque ac Lunae motus consideraverit ut nullum eum lateat configurationum tempus neque locus, quique ex superiori continuaque presentiaassiduaque historia ipsas naturas ut plurimum perceperit licet non eas, quae in ipso subiecto sunt, sed que virtute sunt efficientes, ut Solis quidem naturam quod calefacit et Lune quod humectat et in reliquis similiter. Quid in quam prohibet hunc ipsum idoneum esse ad hec que huiusmodi sunt, naturaliter simul ac perite ex omnium commixtione proprietatem qualitatis percipere, ut possit quidem in quolibet datorum temporum ex tunc apparentium habitudine ambientis corporis idiotropias dicere, ut quod erit calidius aut aut humidius valeatque? Et in unoquoque etiam hominum universalem propriae commixtionis qualitatem a complectente quod hora constitutionis eius aderat simul prospicere, veluti quod quantum ad corpus talis erit, quo ad animam vero talis et accidentia, que successu temporum eveniunt, ac eamobrem tale quidem continens tali commixtioni commensuratum †ese† acaut aptum quo ad bonam habitudinem, tale vero incommensuratum et aptum ad malum? Sed possibilitas corr. ex possibilitatem itaque huiusce facultatis, ex his et similibus potest pervideri.

Quod autem non absque aliqua occasione, haud tamen decenter calumniam hec ars subiit quod foret impossibilis, sic quidem cognoscemus. Primum enim illorum errata qui non exacte hoc opus pertractant, que ut a permulta sunt ut in magna et multarum partium contemplatione opinionem fecit ut hi etiam qui vera dicunt fortuito id facere viderentur atque id quid haud recte. Hoc enim non ex artis imbecillitate, sed ex artificum imperitia procedit. Complures preterea quo lucrum facerent, aliam artem huius ex nomine fidedignam efficientes, idiotas quidem decipiunt a quibus per multadicere existimantur eorum etiam, que nullam naturam habent ut possunt precognosciprenoscantur, argutioribus vero causam inde prebuerunt ut ea quoque reprehenderent, que naturam habent ut possint predici. Sed neque hoc fit admodum decenter, non enim philosophia de medio tollenda est quod quidam eorum qui se philosophos simulant pravi esse videantur. Estque alioqui manifestum quod tametsi exactius quoad fieri poterit ac mathematicas disciplinas quispiam adierit in multis tamen illum offendere est possibile, non quidem ob aliquid eorum quae dicta sunt, sed propter ipsam rei naturam et †…†est ad magnitudinem pollicitationis imbecillitatem.

Contemplatio enim que circa materie qualitatem versatur coniecturalis est tota et non affirmativa atque ea maxime que ex multis dissimilibus est commixta; veteres quoque ille planetarum configurationes ex quibus his configurationibus que eodem modo se nunc habent, apotelesmata ab antiquioribus super illis observata coaptamus, similes quidem longo temporum ambitu magis aut minus esse possunt. Nullo tamen modo differentes apocatastasis enim omnium que in celo sunt una cum terra, nisi quispiam de his que comprehendi non possunt, comprehensionem et cognitionem inaniter existimaverit aut non omnino aut secundum tempus quod ab homine sentiri non possit iuxta exactiorem modum perficitur, quam ob causam predictiones etiam cum dissimilia sint subiectorum exempla errare interdum contingit. Circa considerationem igitur eorum accidentium, que in ambiente corpore efficiuntur; hoc solum est quod affert difficultatem, nulla causa hoc loco cum celestium motu simul assumpta.

Circa genethlialogias autem et generaliter eas que sunt secundum propriam cuiusque commixtionem, non parva quepiam neque fortuita licet videre que et ipsa causae corr. ex causam simul existunt natorum idiotropiae. Seminum enim differentiae plurimum habent potestatisquo ad generis proprietatem plurimum habent potestatis, quoniam quandoquidem eodem complectente eodemque horizonte presuppositis, vincit quidem ununquodque seminum ad universalem proprie forme figurationem velut hominis et equi et aliorum; loca etiam geniturae non parvas circa ipsos natos faciunt mutationes. Nam licet eadem semina secundum genus esse supponantur ut humana, et idem sit status complectentis, eo quod secundum locoob regionum tamen differentias, et corporibus et animis plurimum nati differunt. Ad hec autem nutrimenta etiam et mores, predictis omnibus indifferenter presuppositis, nonnihil conferunt ad vite exercitationes. Quorum unumquodque si cum causis que a complectente proveniunt non fuerit comprehensum quamvis plurimam id habeat vim ad hoc ut cum illis ipsis ut tales sint ipsum etiam complectens sit causa et cum ipso illa nullatenus, multam dubitationem preceded by two crossed out letters that I was not able to read his prebere his possunt qui ex solo sublimium motu in rebus huiuscemodi cuncta penitus dinosci posse arbitrantur.

Hec autem cum ita se habeant, esset utique conveniens neque quoniam errare interdum secundum huiusmodi precognitionem est possibile pror penitus ipsam improbare, sicut neque navigatoriam artem eo quod in multis offendat reprobamus. Sed ut in magnis adeo divinisque promissis quod fuerit possibile amplecti et ⟨…⟩ ἀσπάζεσθαι (from ἀσπάζομαι: welcome kindly, greet) is left untranslated; Hübner p. 13, l. 212 existimemus, corr. ex existimare neque rursum omnia nobis humanius ⟨…⟩ ἐστοχασμένως (from στοχάζομαι: aim at, endeavour after) is left untranslated; Hübner p. 13, l. 214 ab ipsa postulemus, sed in his etiam ⟨…⟩ συμφιλοκαλεῖν καὶ ἐν οἷς οὐκ ἦν ἐπʼ αὐτῇ τὸ πᾶν ἐφοδιάζειν is left untranslated; Hübner p. 13, l. 215-216 et quemadmodum medicos preceded by some crossed out letters that I was not able to read cum et de ipso morbo et de egrotantis inquirunt idiotropia nequaquam incusamus, sic quoque et hic si genera haud indigne ferendum est, si genera, et regiones et alimenta, sive etiam aliqua ex his, que prius acciderunt, supponamus.

⟨I.2⟩ Cap. II. Quod utilis sit astrologica praecognitio

Quoniam igitur modo prognosticatio que per astronomiam fit efficiatur et quod usque ad accidentia que in ipso complectente sunt solum perveniat et ad ea, que ex eadem causa hominibus eveniunt, sunt autem hec ea, que circa priores aptitudines potentiarum actionumque corporis et anime versantur, et even passiones, que eis successu temporum contingunt, earumque diuturnitates ac brevitates, queque etiam ex extrinsecis propriam et naturalem habent cum primis connexionen ut cum corpore quidem possessio et nuptiae coniugium, cum anima vero honor et dignitas, eorumque per tempora fortunas, ut in summa nobis fere est manifestum.

Reliquum autem est predictorum considerationem quo ad utilitatem breviter proponere, primum tractantes quonam modo et ad quem finem respicientes ipsius utilitatis potestatem vim suscipiemus. Si enim ad bon anime bona perspexerimus, quid utique ad felicitatem et gaudium et omnino ad ⟨…⟩ εὐαρέστησιν (from εὐαρέστησις: being well pleased, satisfaction) is left untranslated; Hübner p. 14, l. 238 huiusmodi precognitione studiosius esse potest per quam humana simul ac divina contemplamur? Si autem ad corporis bona attenderimus magis quam alia omnia huiusmo⟨di⟩ quod proprium aptitudinis con convenientiam accommodationemque aptitudinis circa quamlibet concretionem plus quam alia omnia huiusmodi facultas cognoscit. Quod si non ad divitias aut gloriam aut similia procedit, de omni etiam philosophia id ipsam possumus fateri, nihil enim tale quo tamen ad se ipsam acquirit. Sed neque illam neque istam propter huius rei gratia possumus iure reprehendere utilitatem que ad maius tendit relinquentes.

Quod si hec voluerint perscrutari videbuntur utique qui utilitatem huius facultatis reprehendunt ad nullum eorum, que precipuas sunt, respicere; sed ad hoc ipsum solum quod eorum precognitio que omnino ac penitus eventura sunt supervacanea sit, valde autem simpliciter hoc faciunt et non bene.

Primum enim considerare oportet quod ea etiam que necessario eventura sunt, si inexpectata provenerint terrores ingeruntperturbationes stuporem afferentes et gaudia mentem alienantia maxime nata sunt facere, precognoscere autem illa, assuefacit et dirigit animam absentium meditatione tanquam si essent presentia atque eam preparatque ut quiete ac constanter eventa singula suscipiat. Deinde quod neque sic cuncta oportet arbitrari ex superiori causa hominibus evenire, tanquam ab initio ab aliquo insolubili divinoque precepto ⟨…⟩ καθʼ ἕνα ἕκαστον is left untranslated; Hübner p. 16, l. 262 sint sancita, necessarioque prorsus eventura, nulla alia causa contrarium efficere valente. Sed scire quidem opus est, corporum celestium motum secundum fatum divinum et immutabile a seculo esse perfectum; terrenorum autem variationes secundum fatum naturale ac mutabile, causas desuper accipiens secundum accidens et secundum consequentiam. Quodque nonnulla quidem propter universaliores circunstantias hominibus eveniunt et non ex propria cuiusque naturali aptitudine, ut quando in maximis complectentis mutationibus et a quibus difficulter se quisque potest custodire, ut in exustionibus aut pestilentiis aut inundationibusdiluviis hominum perit multitudo, eo quod semper minor causa maiori ac fortiori sit subiecta. Nonnulla vero accidunt secundum naturalem ac propriam cuiusque concretionem, propter parvas et qualescunque complectentis repugnantias.

His enim sic pertractatis manifestum est quod et universaliter et secundum partes accidentia illa accidentia illa] corr. ex in illis accidentibus in quibus prima causa est inexpugnabilis est et maior omni repugnante, hoc omnino ac penitus necessario proveniunt. corr. ex proveniat Illa vero, que non se sic habent, que contraria agentia sunt, consequuta facile averti possunt; que vero id non sunt assequuta, causas etiam primas sequuntur propter ignorantiam tamen et non propter propter necessitatem fortitudinis. Idipsum autem accidere quispiam viderit in omnibus etiam quem principia habent naturalia. Lapides enim et plantae et animantia, et vulnera, passiones quoque et morbi, alia quidem necessario aliquid efficere nata sunt, alia vero ita demum si nullum eis contrariorum repugnaverit. Sic itaque oportet existimare et ea, que hominibus eventura sunt, illos predicere qui naturaliter et non proptersecundum inanes opiniones ad huiusmodi precognitionem prenotionem accidunt velut ali quod alia quidem eo quod multae et magnae sint causae efficientes difficulterhaud possint precaveri alia autem propter contrarium mutationes suscipiant. Quemadmodum medicorum peritissimi passiones hodie praecognoscunt, que prorsus interficiunt, atque eas etiam, que auxilium admittunt.

In his preterea quae possunt transmutari sic genethlialogus est audiendus. Verbi gratia: quod talem concretionem secundum talem complectentis idiotropiam subiectis commensurationibus conversis ad plus aut minus conversis, talis passio comitabitur. Ut ex medico audimus quod tale ulcus ⟨…⟩ νομὴν (from νομή: spreading) is left untranslated; Hübner, p. 18, l. 302 aut putrefactionem facit; ex metallario autem quod ferrum lapis magnetis trahit. Ut igitur horum utrumlibet, propter contrarii agentis ignorantiam sibi ipsi, dimissum prime nature virtutem omnino ac penitus sequetur et neque ulcus ⟨…⟩ τὴν νομὴν is left untranslated; Hübner, p. 18, l. 307 aut putrefactionem operabitur contrariam adeptum curationem, neque ferrum lapis magnetis trahet attrito allio apud eum attrito; utque ea ipsa con prohibentia naturaliter et secundum fatum contrapatiuntur. Sic etiam in illis si ea, que hominibus eventura sunt, fuerint ignorata aut cognita quidem fuerint, non tamen quod per contrarium agat assequuta, prime nature seriem omnino ac penitus sequentur. Precognita autem curationesque adepta naturaliter et secundum fatum adepta adepta, aut penitus infecta erunt aut mediocriter evenient.

Cum autem huiusmodi virtus eadem prorsus sit et in his que universaliter et in his quae particulariter inspiciuntur, mirabitur quispiam quam ob causam in universalibus precognitionis possibilitati et preservationis utilitati omnes fidem adhibent. Temporaque et inerraticarum significationes †fi† Lune quoque figurationes preco†…† plurimi fatentur precognoscere multamque adhibentutuntur providentia ut ab eis custodiantur curam semper habentes, ad estatem quidem eorum, que possunt frigefacere; ad hiemem vero eorum que possunt calefacere, suasque naturas ad id quod magis est temperatum prius omnino preparant ad securitatem; quoque temporum et navigationum inerraticarum stellarum significationes observantes, ad initia etiam coituum animalium et plantationum Lune figurationes secundum impletionem eius luminum, et nemo unquam talia reprehendit neque ut impossibilia neque ut inutilia reprehendit. In particularibus autem ex reliquarum concretionum proprietatibus, velut frigorum et calorum magis aut minus se habentium et propriae uniuscuiusque horum commixtionis, neque prognosticationem esse possibilem quidam arbitrantur neque multa posse observari; cum tamen sit omnino manifestum quod †fi† ad universales calores si nos prius frigefecerimus minus estuabimus, et quod potest similiter effici ad ea, que privatim talem commixtionem ad caloris augent excessum.

Enim vero particularium precognitionis difficultas ac dessuetudo, huius erroris est causa quod in aliis quoque fere omnibus parit incredulitatem, et quia eo quod non coniungitur ut plurimum virtus contrapatiens cum prognostica propter dispositionis sic perfectae raritatem primae nature absque impedimento operantes op opinionem prebuerunt omnia generaliter eventura esse immutabilia neminenque ab eis posse precavere. Ut autem ego existimo quamvis in ipsa prognosticatione quamvis i. m. non semper ab errore sit immunis q id tamen quod in ea est possibile maximo dignum studio visum est, eodem etiam modo in et perservatione quamvis non omnium sit medicinalis sed in nonnullis pauca licet parva sint, diligere amplectique ac lucrum non quatecunqueexiguum convenit existimare.

Hec autem Aegyptii qui precipue huius artis virtutem provexerunt sic se habere, ut apparet cognoscentes, medicam quidem facultatem cum prognostica ubique coniunxerunt. Non enim amuleta quedam et phylacteria, et curationes adversus complectentis advenientes et presentes circunstantias universales et particulares constituissent, si aliquam eventorum immobilitatis et immutabilitatis habuissent opinionem. Nunc autem id quod secundum ordinem naturae contrarie potest operari secundo ponentes loco s†…†les rationis, que est ponentes; cum precognitionis virtute utilitatem ac commoditatem illius copularunt, per eas conscriptiones, que apud eos vocantur iatromathematica; ut per astronomiam quidem contractionum subiectarum qualitates scire contingat atque etiam accidentia earumque causas, quae propter complectens eveniunt, quoniam absque huiusmodi cognitione auxilia ut plurimum debeant excidere, †ceu† non omnibus corporibus aut passionibus eadem sint commensurata, per artem vero medicam ab his, que proprie cum singulis compatiuntur, queque eis repugnant futurarum passionum preservationes et presentium curationes indistincte quoad fieri potest facientes perseverant. Sed hec quidem hactenus summatim sint a nobis prefigurata. Sermonem autem faciemus secundum modum introductorium, in ab idiotropia cuislibet celestium circa ipsam efficientiam exordium facientes, veter antiquorum observationes secundum modum naturalem coaptatas insequentes ac primum quidem ab erraticarum stellarum Solisque ac Lunae idiotropia.

⟨I.3⟩ Cap. III. De potestate erraticarum stellarum

Sol deprehensus est in calefaciendo et mediocriter exsiccando substantiae habere efficientiam. Fiunt autem hec maxime pre aliis nobis sensibilia et propter ipsius magnitudinem et ob temporum manifestas mutationes, nam quo magis loco qui est nobis est supra verticem appropinquat eo magis nos sic afficit.

Luna vero plurimum habetsue potestatis excire in humectando eo videlicet quod terre sit vicina et propter humiditatum evaporationem quodque corpora sic plane afficit maturans plurima atque putrefaciens; participat autem nonnihil in calefaciendo propter illuminationes quas a Sole mutuatur.

Saturni veroautem stella maiorem suae qualitatis partem habet in infrigidando et nonnihil exsiccando, eo quod plurimum, ut videtur, a Solis absit caliditate ac simul ab humiditatum evaporatione. In hoc autem et in reliquis ex observationibus figurationum i. m. quas faciunt in figurationibus ad Solem et ad Lunam, potestates constituuntur quoniam alii quidem sic alii vero sic complectentis statum secundum magis aut minus videntur transmutare.

Martis vero stella exsiccandi magisprecipue atque comburendi naturam est adepta propter colorem proprie igneum quem habetquod igneus eius color praese†…† et quia Soli est vicinus est enim solaris sphera ei subiecta.

Iovis autem stella temperatam habet potestatis efficaciam, eo quod eius motus inter Saturni frigiditatem et Martis fervorem efficiatur; calefacit enim simul et humectat, quoniam vero propter subiectas spheras magis calefacit, genitalium ventorum existit operator.

Veneris quoque stella eadem efficit quoad temperaturam veruntamen per contrarium: calefacit enim nonnihil propter proximitatem quam ad Solem habet, plurimum vero et ipsa humectat quemadmodum Luna evaporationem, que ex humiditatibus terram continentibus insurgit, ob suorum luminum magnitudinem ab humid sibi vendicans.

Mercurii vero stella ut plu ex equo ut plurimum interdum quidem exsiccativa deprehenditur et humiditatum epotativa, eo quod nunquam a Solis caliditate secundum longitudinem nimium discedat; interdum autem humefactiva eo quod lunari sphere, que terris est vicinissima, superponatur. Veloces autem efficit in utrisque mutationes, a motus velocitate circa ipsum Solem quasi vento quodam concitatus.

⟨I.4⟩ Cap. IIII. De beneficis et maleficis

Hec cum ita se habeant, quoniam ex quattuor fluxionibus duae quidem sunt effectivae et genitales, calidum videlicet et humidum, ex his enim omnia cuncta concrescunt et augentur, duae vero curruptivae et passivae, frigidum scilicet et siccum ex quibus omnia †secernutitur† et corrumpuntur, eamobrem duos quidem ex planetis hoc est Iovem et Venerem atque etiam Lunam velut beneficos veteres assumpserunt partim quod sint temperati, partim vero quod calidi et humidi plus habent. Saturnum autem et Martem maleficos esse dixerunt velut contrariae naturae effectivos, alterum quidem nimiae frigiditatis gratia, alterum vero nimiae siccitatis; Solem autem et Mercurium propter naturarum participationem, velut utraque efficere valentes, ac magis cum illis quibus cum fuerint conversos.

⟨I.5⟩ Cap. V. De masculinis et femininis

Rursus quoniam prima naturarum genera duo sunt, mas videlicet et femina, harum autem predictarum potestatum, que substantiam habet humidam precipue feminina corr. ex femina maxime existit, plus enim generaliter pars ista omnibus feminis innascitur, aliae vero potius masculis, iure quidem Lunam et Venerem femininas nobis tradidere eo quod in humido plus habeant, Solem vero et Saturnum, Iovem quoque ac Martem masculinos. Mercurium autem utriusque generis communem quatenuseo quod humide sicceque substantiae ex equo estsit effectivus. Masculescere autem aiunt stellas et feminescere ex figurationibus quas ad Solem faciunt matutinae enim et precedentes, masculescunt, vespertine ac sequentes feminescunt. Et ex figurationibus etiam quas faciunt ad horizontem: in his enim figurationibus quae ab oriente sunt usque ad celi medium aut ab occasu usque ad medium celi subterraneum ut orientales masculescunt, in reliquis autem quadripartiis ut occidentales feminescunt.

⟨I.6⟩ Cap. VI. De nocturnis et diurnis

Similiter etiam quoniam efficientium tempus duo haec sunt manifestissima intervalla, diei videlicet masculescens magis propter caliditatem, que in ipso est, et actuositatem; noctis vero magis feminescens propter humiditatem, que est in ipsa quodque in ea ab actionibus quiescitur, hanc ob rem Lunam quidem ac Venerem nocturnas tradiderunt, Solem autem ac Iovem diurnos, promiscuum vero secundum hec Mercurium et in matutina quidem figuratione diurnum, nocturnum vero in vespertina. Utrique autem factioni duos illos qui corruptricis sunt substantie attribuerunt, non tamen secundum easdem naturae causas, sed secundum contrarias. Ea enim que similia sunt his, que sunt bonae complexionis, maius faciunt illorum iuvamentum; corruptricibus vero dissimilia admixta plurimum ex eorum malitia dissolvunt. Unde Saturnum cum sit frigefactivus diei caliditati attribuerunt, Martem vero quod siccus sit noctis humiditati; sic enim uterque ex complexione commensurationem assequutus similis efficitur eius factionis quae bonam ei temperiem sumministrat.

⟨I.7⟩ Cap. VII. De potestate figurationum ad Solem

Iam vero secundum figurationes quas faciunt ad Solem, Luna et tres erraticae, Saturnus videlicet, Iupiter et Mars, magis et minus in pecularibus potestatibus suscipiunt. Luna enim in augmento quod a synodo facit usque ad primam dichotomitatem humiditatis est magis effectiva, a prima autem dichotomitate usque ad plenilunium caliditatis, a plenilunio vero usque ad secundam dichotomitatem siccitatis, a secunda autem dichotomitate usque ad synodum frigiditatis. Erraticae vero et matutine solum ab ortu usque ad primam stationem magis sunt humectativae, a prima autem statione usque ad acronyctum magis calefactivae, ab acronycto vero usque ad secundam stationem magis exsiccativae, a secunda autem statione usque ad occasum, magis frigefactivae. Est autem manifestum quod adinvicem commixtae quam plurimas qualitatum diversitates in id quod nos continet operantur, praedominante quidem ut plurimum propria cuiusque potestate, conversa autem secundum quantitatem a configuratorum potestate.

⟨I.8⟩ Cap. VIII. De potestate inerraticarum stellarum

Cum consequens deinceps sit inerraticarum quoque stellarum naturas secundum propriam earum efficientiam percurrere, idiotropias in eis observatas exponemus non secus ac in planetarum naturis demonstrationem facientes, ac de his primum dicemus que in medio circulo suas habent formationes. Stellae igitur Arietis que in capite constitutae sunt efficaciam similiter commixtam habent cum Martis ac Saturni potestate; que autem sunt in ore, Mercurii sectantur potestatem ac paululum habent Saturninae; quae in pede posteriore collocantur cum Marce habent similitudinem, i. m. que autem in cauda sunt positae, Veneris qualitatem sequuntur. Stellarum vero Tauri que in illius abscissione sunt collocatae similem habent complexionem cum Venere atque aliqua ex parte cum Saturno; que autem sunt in Pleiade cum Luna et Iove; earum vero que sunt in capite, lucida illa Succulae et subrutila, que Fax appellatur, cum Marte; reliquae vero cum Saturno et nonnihil cum Mercurio; que vero in extremis sunt cornibus cum Marte. Stellarum autem quae sunt in Geminis, que in pedibus sunt positae, similis qualitatis participes sunt cum Mercurio et nonnihil cum Venere, lucidae vero quae sunt in femoribus cum Saturno; duarum autem lucidarum, que sunt in capitibus, altera que in anteriore capite est queque Apollinis vocatur cum Mercurio altera, que in capite posteriori constituitur, ac Herculis appellatur cum Marte. Stellarum vero quae sunt in Cancro, quae in duobus quidem pedibus sunt positae, eiusdem operationis effectrices sunt cum Mercurio et nonnihil cum Marte; quae vero sunt in ungulis cum Saturno; καὶ τῷ τοῦ Ἑρμοῦ is left untranslated; Hübner, p. 33, l. 534 nebulosus vero globus qui est in pectore qui Presepe vocatur cum Marte et Luna; quae vero ex utraque parte Presepis sunt posite et Asini vocantur cum Marte et Sole. Stellarum vero que sunt in Leone ille quidem, quae sunt in capite, similem efficaciam habent cum Saturno et nonnullam cum Marte; queille vero tres quae in collo sunt constitutae cum Saturno et nonnihil cum Mercurio; lucida autem illa, que est in corde, queque Regulus vocatur cum Marte ac Iove; lucide †intelligitur†, que sunt in lumbis et in cauda, cum Saturno et Venere; que autem sunt in femoribus cum Venere et paululum cum Mercurio. Stellarum que sunt in ⟨…⟩ τὴν Παρθένον (from παρθένος: the constellation Virgo) is left untranslated; Hübner, p. 34, l. 548 que et in capite et in extremo Australis Ale similem habent efficaciam cum Mercurio et non nihil cum Marte; relique vero lucide que in eiusdem alae et que sunt in cingulis cum Mercurio et paululum cum Venere; lucida vero illa que est in ala boreali, que vocatur Previndemiator cum Saturno et Mercurio; que vero dicitur Spica cum Venere et paululum cum Marte; que autem in extremis sint pedibus et spondylis cum Mercurio et nonnihil cum Marte. Chelarum τοῦ Σκορπίου is left untranslated; Hübner p. 34, l. 558 vero stellae que in ipsis extremitatibus sunt positae similem efficaciam habent cum Iove et Mercurio, que vero sunt in mediis cum Saturno et paululum cum Marte. Stellarum autem que in Scorpii corpore sunt constitutae lucide que sunt in fronte id ipsum efficiunt cum Marte et nonnihil cum Saturno; tres vero ille que sunt in corpore, quarum media subrutila est et lucidior, que vocatur Antares, cum Marte et paululum cum Iove; que vero est in syrmate cum Saturno et paululum cum Iove; ille autem que sunt in aculeo, cum Mercurio et Marte; que sequitur nebolosus globus, cum Marte et Luna. Stellarum autem que sunt in Sagittario illa que in cuspide sagitte est posita similem habet efficaciam cum Marte et Luna; que vero sunt in arcu et manubrio, cum Iove et Marte; globus vero stellarum qui est in facie, cum Sole et Marte; que autem sunt in ⟨…⟩ ταῖς ἐφαπτίσι (from ἐφαπτίς: the cloak of the figure Sagittarius) is left untranslated; Hübner p. 36, l. 574 atque in dorso, cum Marte et nonnihil cum Mercurio; que in pedibus sunt constitutae, cum Iove et Saturno; stelle quadrangulum vero quod est in cauda, cum Venere eo paululum cum Saturno. Stellarum autem que sunt in Capricornio que in eius sunt cornibus similem operationem habent cum Venere et aliquantulum cum Marte; que vero sunt in ore, cum Saturno et nonnihil cum Venere; que in pedibus sunt et ventre, cum Marte et Mercurio; que vero in cauda, cum Saturno et Iove. Stellarum autem que sunt in Aquario que in eius humeris sunt positae similem efficaciam habent cum Saturno ac Mercurio cum his que sunt in sinistra manu atque in veste; que vero sunt in femoribus magis quidem cum Mercurio minus vero cum Saturno; que †vero† in aquae sunt effusione, cum Saturno et paululum cum Iove. Stellarum autem que sunt in Piscibus, que in capite sunt constitutae, Australis Piscis idem efficiunt cum Mercurio et parum cum Saturno; que autem sunt in corpore et spina Piscis Borealis, cum Iove et Mercurio; que vero in cauda et australi filo, cum Saturno et nonnihil cum Mercurio; que autem in corpore et spina Piscis Borealis sunt positae, cum Iove et paululum cum Venere; que vero in filo sunt boreali, cum Saturno et cum Iove; lucide autem que sunt in nodo, cum Marte et nonnihil cum Mercurio.

De imaginibus quae sunt in boreali semicirculo. Illarum vero stellarum que sunt in borealibus zodiaci imaginibus, lucidae quae sunt in Parva Ursa similem habent qualitatem cum Saturno et parum cum Venere; que vero in Magna Ursa sunt positae, cum Marte. Que autem sunt in eius cauda in Crinium globo, cum Luna et Venere; οἱ δὲ ἐν τῷ Δράκοντι λαμπροὶ τῷ τε τοῦ Κρόνου καὶ τῷ τοῦ Ἄρεως is left untranslated; Hübner p. 38, l. 607-608 que vero sunt in Cepheo, cum Saturno et Iove; quae sunt in Boote, cum Mercurio et Saturno; lucida vero illa et subrutila que vocatur Arcturus, cum Marte et Iove; que sunt in Corona Boreali, cum Venere ac Mercurio; que sunt in Engonali, cum Mercurio; que sunt in Lyra, cum Venere ac Mercurio i. m. et que sunt in Gallina eodem modo; que sunt in Cassiepia, cum Saturno et Venere; que in Perseo, cum Iove et Saturno; globus vero qui est in capulo gladii, cum Saturno et Mercurio; lucidae que sunt in Auriga, cum Marte et Mercurio; que sunt in Serpentario, cum Saturno et parum cum Marte Venere; que in ipso sunt Serpente, cum Marte ac Iove; que sunt in Sagitta, cum Marte et nonnihil cum Venere; que sunt in Aquila, cum Marte ac Iove; que in Delphino, cum Saturno et Marte; lucidae que sunt in Equo, cum Marte ac Mercurio; que sunt in Andromeda, cum Venere; que sunt in Triangulo, cum Mercurio.

De australibus imaginibus. Stellarum quae in australibus zodiaci imaginibus constitute sunt, lucida que est in ore Australis Piscis similem habet efficaciam cum Venere et Mercurio; que sunt in Pistrice, cum Saturno; earum que sunt in Orione, stella que in humeris est posita, cum Marte et Mercurio, lucide vero, cum Iove ac Saturno; earum quae sunt in Flumine ultima quidem et lucida, cum Iove, relique vero, cum Saturno; que sunt in Lepore, cum Iove ac Mercurio; earum quae sunt in Cane alie quidem cum Venere, lucida vero que in eius est ore, cum Iove et nonnihil cum Marte; lucida que est in Antecane, cum Mercurio et parum cum Marte; lucide que sunt in Hydra cum Saturno et Venere; que sunt in Cratere, cum Venere et aliquantulum cum Mercurio; que sunt in Corvo, cum Marte ac Saturno; lucide que sunt in Navi Argo cum Saturno et Iove; earum que sunt in Centauro que in humano corpore sunt constitutae, cum Venere et Marte, lucide vero que sunt in Equo, cum Venere ac Iove; lucidae ille, quae sunt in Fera, cum Saturno et paululum cum Marte; quae sunt in Thuribulo cum Venere et nonnihil cum Mercurio; lucida que est in Corona Australi cum Saturno et Mercurio. Potestates igitur stellarum †quoque† secundum se ipsas talem observationem ab antiquioribus consequutae sunt.

⟨I.9⟩ Cap. IX. De anni temporibus

Cum autem quattuor sint anni tempora veris scilicet et estatis, autumni ac hyemis. Ver quidem humiditate magis excedit eo quod propter frigus preteritum caliditas incipiat se diffundere. Estas vero caliditate propter Solis approximationem ad locum qui nobis est supra verticem. Autumnus siccitate plus excellit eo quod fervor preteritus humiditates absorbuerit. Hyems autem frigiditate quod tunc Sol a loco qui nobis est supra verticem plus distet.

Quocirca cum nullum sit in zodiaco circulo naturale principium ut in circulo, Arietis dodecatemorium quod a vernali equinoctio exorditur ac omnium esse initium supposuerunt, sicut animatum quoddam propter humidum aeris excessum principium zodiaci facientes ac deinceps reliqua deinceps anni tempora, eo quod primae †…†ndorum animalium aetates humiditatis plus habeant similiter ac ver cum tenerae adhuc sint et delicatae. Secundae vero etates usque ad virilitatem in calido sicut estas excedunt. Tertie vero etates et iam in senectute et corruptionis initio plus et ipse in siccitate abundant sicut autumnus. Extremae vero et que dissolutioni sunt proximae frigiditatis plus habent quemadmodum et hyems.

⟨I.10⟩ Cap. X. De quattuor angulorum potestate

Consimiliter ex quattuor locis et angulis horizontis ex quibus venti generaliter perflantes principia obtinent. Locus qui est ad orientem plus abundat siccitate, eo quod cum in illo est Sol, ea que a nocte fuerant humefacta siccari; tunc primum incipiant venti quoque ab ipso efflantes, quos communi peculiaritercommuniter Subsolanos vocamus, aridi sunt ac exsiccativi. preceded by some crossed out letters that I was not able to read Locus vero qui est ad meridiem calidissimus est propter inflammationem Solis meridiationum quodque secundum nostrae habitabilis inclinationem magis ex ad meridiem declinant; venti autem qui ab ipso perflant, quos communiter Austros appellamus, calidi sunt et fecundi. Locus autemvero qui est ad occasum humidissimus est, eo quod cum Sol est in ipso ea, que a die ⟨…⟩ ἀναποθέντα (from ἀναπίνω: absorb, dry out) is left untranslated; Hübner, p. 44, l. 713 tunc primum incipiant humescere; venti verotamen qui ab eo feruntur quos communiter Favonios vocamus recentes sunt et humidi. Locus aute deinde qui est ad septemtriones frigidissimus est, eo quod propter nostre habitabilis inclinationem, cause caliditatis Solis celum mediantis plus ab eo distent veluti contra medio celi sit oppositus; venti vero ab eo flantes, qui communiter Boree vocantur, frigidi sunt et constipantes.

Est autem utilis horum pertractio ad hosut ipsas commixtiones omni ex parte discernere possimus; este nim satis pers perspicuum enim est quod secundum huismodi status sive temporum sive aetatum sive angulorum sydereae potestatis efficacia co commutatur, et in sta propriis quidem statibus temperatiorem habent qualitatem et fortiorem efficaciam, ut in calidis, calefactivae que secundum naturam sunt calefactivae, et in humidis, quae humectant; et similiter in aliis iuxta proportionem qualitatis ex mixtura commixtae.

⟨I.11⟩ Cap. XI. De tropicis et equinoctialibus et fixis et bicorporeis signis

His hoc modo praeexpositis consequens utique erit ipsorum quoque zodiaci dodecatemoriorum traditas naturales idiotropias superioribus annectere. Universales enim cuiusque i. m. illorum complexiones proportionaliter se habent cum temporibus, que in ipsis fiunt; nonnulle quoque ipsorum proprietates a familiaritate quam habent cum Sole ac Luna et ceterris erraticis stellis constituuntur de quibus in sequentibus tractabimus immixtas ipsorum dumtaxat dodecatemoriis postestates per se ipsa et adinvicem prospectas proponentes.

Prime igitur differentiae sunt eorum, que tropica et equinoctialia fixaque ac bicorporea nominantur. Sunt Duo enim sunt tropica; primum quidem Cancri videlicet dodecatemori⟨or⟩um quod primum est ab aestiva conversione et Capricorni dodecatemori⟨or⟩um quod primum est ab hiberna conversione. Hec autem ab accidenti appellationem acceperunt; vertitur enim Sol enim convertitur enim Sol in ipsorum initiis constitutus ad contrarium per secundum latitudinem progressum conversus estatem quidem faciens cum ad Cancrum pervenerit, hiemem vero cum ad Capricornum. Duo autem vocantur equinoctialia; Arietis videlicet dodecatemorium quod primum est a vernali equinoctio et ab autumnali Libra. Nuncupati e†…† i. m. autem hec quoque ab accidenti sunt adepta, quoniam ad initia eorum Sol pertringens equales ubique facit corr. ex facia noctes diebus. Reliquorum vero octo dodecatemoriorum quattuor quidem vocantur fixa et quattuor bicorporea. Sunt autem fixa, que tropica et equinoctialia sequuntur; ut Leo et Aquarius, Taurus et Scorpio, quoniam temporum humiditates et caliditates siccitatesque et frigiditates temporum, in illis inceptorum Sole, in istis constituto magis ac firmius non nos attingunt, non quod status naturaliter tunc sint immodici sed quod nos †inanem† potius in ipsis moram faciamus fecerimus ac eamobrem eorum fortitudinem sensibilius capiamus. Bicorporea vero sunt, que fixa sequuntur; ut Gemini, Virgo et Sagittarius et Pisces, eo quod in medio sint fixorum et tropicorum et equinoctialium et quod naturalisque duarum statuum idiotropiae quo ad fines et initia participent.

⟨I.12⟩ Cap. XII. De signis masculinis et femininis

Eodem rursus modo sex quidem dodecatemoria masculinae ac diurnae nature attribuerunt, reliqua vero sex femininae ac nocturnae. Est autem eis binarius ordo traditus eo quod dies ac nox masnocti femine quoque masquod coniungantur, ac proxime semper sint prope noctem dies sit et prope feminam mas. Accipitur autem initium ab Ariete ob causas quas retulimus, similiter enim mas dominatur et primas partes obtinet quoniam agens primum est potentia quam patiens, qua ex re Arietis dodecatemori⟨or⟩um atque etiam Librae masculina esse visa sunt ac diurna, quoniam equinoctialis circulus per ipsaab ipsis descriptus primam et fortissimam efficit lationem. Que vero deinceps sunt binatim ut diximus consequenter ordinantur.

Utuntur autem nonnulli masculinorum ac femininorum ordine ab ex oriente dodecatemorio, quod horoscopans vocant, principium masculini facientes. Nam quemadmodum tropicorum initium a lunari signo capiunt nonnulli, eo quod celerius quam alia vertatur sic etiam masculinorum initium a signo summunt horoscopante eo quod sit orientalis. Et alii quidem sunt qui binario similiter ordine utuntur, alii vero qui per omnia ea dividunt quadripartia orientalia esse existimantes et masculina quod est ab horoscopo usque ad medium celi, quodque est i. m. per contrariam positionem ab occasu usque ad medium celi subterraneum, occidentalia vero et feminina reliqua duo quadripartia. Alias quoque apellationes dodecatemoriis adaptarunt ab eorum imaginibus, dico autem ut quadrupeda et terrestria et ⟨…⟩ ἡγεμονικὰ (authoritative) is left untranslated; Hübner p. 50, l. 805 et multi seminia et eiusmodi, que cum inde causam et declarationem habeant superfluum putamus ea numerare, ac quoniam huiuscemodi qualitas, que ex huiusmodi imaginibus in quibuscunque apotelesmatis utilis videbitur facile poteris preexponi.

⟨I.13⟩ Cap. XIII. De dodecatemoriorum configuratione

Ex partibus autem zodiaci familiaritatem inter se habent, quaeea primum que configurantur. Hec autem sunt quaecunque diametrum habent statum, duos rectos angulos ac sex dodecatemoria et gradus centum et octuaginta continentes; et quaecunque trigonum habent statum, unum rectum angulum continentes atque tertium unius recti quattuorque dodecatemoria et gradus centum ac viginti; et quecunque dicuntur quadrangulari continentes unum angulum rectum et tria dodecatemoria ac gradus nonaginta; quecunque etiam hexagonum faciunt statum duas partes unius recti continentes ac duo dodecatemoria et gradus sexaginta.

Quam autem ob causam hae solae flatusdistantis fuerint assumptae, ex his utique discemus. Eius enim, que ex diametro conficitur inde est ratio manifesta, quoniam super una recta ipsos facit concursus. Acceptisque duobus maximis et propter concordiam particularium corr. ex partium et superparticularium, particularium corr. ex partium quidem ad duarum rectarum diametrum dimidii et tertii; quod est in duo quadrati fecit distantiam i. m. quod vero in tria hexagoni ac trigoni. Superparticularium autem ad unius recti quadratum inter sexquialteram et sexquitertiam in medio acceptum: sexquialteram rursus fecit eam, que est quadrati, ad eam, quae est hexagoni; sexquitertiam vero eam, quae est trigoni ad eam, que est quadrati.

Harum autem configurationum trigonae et hexagonae consonae nuncupantur, eo quod ex dodecatemoriis eiusdem generis consistant, aut ex omnibus masculinis aut ex omnibus femininis. Vocantur autem in consonae diametrae et quadratae quod per contrariam eiusdem generis positionem statum accipiunt.

⟨I.14⟩ Cap. XIIII. De signis precipientibus et obedientibus

Similiter autem precipientes et obedientes ex sectiones dicuntur, que secundum equalem distantiam ab eodem aut ab alterutroutrolibet equinoctialium punctorum sunt figuratae, eo quidem in temporibus equalibus ascendunt et descendunt et in equalibus iacent paralellis. Harum vero, que in estivo sunt semicirculo, precipientes vocantur; que autem in hiberno obedientes, eo quod cum in illis Sol fuerit constitutus maiorem diem efficiat quam noctem, cum vero in his vero fuerit minorem.

⟨I.15⟩ Cap. XV. De videntibus et equivalentibus adinvicem

Rursus autem equivalere aiunt invicem partes, que ab eodem aut etiam ab utrolibet tropicorum punctorum equaliter distant, eo quod cum †in† utrolibet eorum Sol fuerit collocatus dies diebus et noctes noctibus exequet propriarium que horarum intervalla equali tempore perficiat. Hec autem se quoque videre adinvicem dicuntur tum ob ea quae dicta sunt tum etiam quod eorum quodlibet ex iisdem horizontis partibus exoritur et in iisdem occidit.

⟨I.16⟩ Cap. XVI. De inconnexis

Inconnexae autem et abalienatae sectiones vocantur quecunque nullam penitus rationem adinvicem habent predictarum familiaritatum. Hec autem sunt, quae neque ex precipientibus sunt neque ex obedientibus neque ex videntibus aut equivalentibus neque predictarum quattuor configurationum: hoc est diametrae et trigonae et quadrateae et hexagonae; omnino sunt participes et que per unum aut per quinque distant dodecatemoria. Quoniam quidem ea, que per unum distant, quasi adinvicem sunt aversa; cum enim sint duo, unius continent angulum, que vero distant per quinque in inequalia totum dividunt circulum, cum tamen alie figurationes in equalia faciant circumferentie divisionem.

⟨I.17⟩ Cap. XVII. De cuiuslibet stellae domiciliis

Habent autem et ipsi planete familiaritatem cum partibus zodiaci secundum ea, que vocantur domicilia, et secundum trigona et altitudines et terminos et huiusmodi. Domiciliorum autem familiaritas talem habet naturalem cause rationem. Cum enim ex duodecim signis ea que sunt septentrionaliora sint et loco qui supra verticem nostrum est magis quoniam alia appropinquantia ac ea de re caliditatis et caloris sint effectiva Cancer et preceded by two crossed out letters that I was not able to read Leo, iccirco hec duo maximis et precipuis, hoc est duobus luminaribus, domicilia attribuerunt. Signum quidem Leonis quod masculinum sit Soli, Cancri vero signum quod sit femininum Lunae. Consequenterque semicirculum qui est a Leone usque ad Capricornum solare supposuerunt, eum vero qui est a ⟨C⟩ancro usque ad Aquarium lunare, ut in utroque semicirculo unum signum unicuique stellarum quinque proprie attribuatur, alterum quidem ad Solem alterum vero ad Lunam figuratum, secundum spheras eorum motuummotuum illorum spheras et naturarum idiotropias. Saturno igitur, cumquod natura sit frigidior secundum calidi contrarietatem cumquequodque suppremam habeat zonam et procul a luminaribus distantem, diametra Cancro et Leonis signa sunt data sunt, Capricornus videlicet et Aquarius, eo quod hec dodecatemoria frigida sint et hiberna atque ob id etiam quod ex diametra configuratione inconsonus ad beneficientiam sit. Iovi autem, cum sit temperatus et sub Saturni positus sphera, duo illa signa predictorum duorum dodecatemoriorum contigua assignata sunt que ventosa sunt ac genitalia, Sagittarius scilicet et Pisces, attributa sunt secundum trigonam ad luminaria distantiam que consonae est ac bone configurationis. Marti deinde cum natura magis sit exsiccativus ac sub Iove habeat spheram, contigua rursus illorum assignata sunt dodecatemoria similem habentia naturam, Aries videlicet et Scorpius, secundum corruptivam et inconsonam qualitatem, quadratam ad luminaria distantiam facientia. Veneri autem cum sit magis temperata ac sub Marte, constituta contigua duo signa data sunt que sunt genitalia, Libra scilicet et Taurus, conso hexagone distantiae consonantiam servantia et †vero† quoniam hec stella non plus duobus dodecatemoriis ad utranque partem a Sole ut plurimum distat. Postumo vero Mercurio denique utpote qui nunquam plus uno dodecatemorio ad utranque partem a Sole faciat distantiam ac sub aliis sit collocatus, proximusque potuis sit ambobus luminaribus, reliqua et contigua illorum domiciliis duo dodecatemoria tributa sunt, Gemini scilicet et Virgo.

⟨I.18⟩ Cap. XVIII. De trigonis

Ea vero familiaritas que est cum trigonis huiusmodi existit. Cum enim triangula et equilatera figuratio sibi ipsi sit consona et zodiacus circulus a tribus circulis terminetur, hoc est ab equinoctiali et duobus tropicis ac duodecim eius partes in quattuor trigona equilatera dividantur. Primum quidem quod est ex Ariete, Leone et Sagittario, ex tribus masculinis signis compositum quodque Martis, Solis ac Iovis habet domicilia. Iovi ac Soli tributum est, eo quod Mars extra Solis sit factionem. Capit autem eius primam oecodespotiam interdiu quidem Sol, noctu vero Iupiter. Estque magis quidem Aries ad circulum equinoctialem, Leo vero ad estivum Sagittarius autem ad hibernum. Est autem precipue quidem hoc trigonum septentrionale propter Iovis simul dominatum, quoniam ipse genitalis est et ventosus, cum ventis septentrionalibus conveniens. Propter Martis autem domicilium aliquam Aphrici mixturam assumit et inde Borrolibicumque constituitur, quoniam Mars huiusmodi ventorum est effector, propter Lunae factionem et occasus effeminationem.

Secundum vero trigonum quod ex Tauro, Virgine et Capricorno consistensexistit ex tribus signis femininis constitutum, traditum consequenter est Lune ac Veneri consequenter est assignatum ac noctu quidem eius oecodespotiam Luna obtinet, Venus autem interdiu. Estque Taurus magis quidem ad circulum estivum, Virgo vero ad equinoctialem, Capricornus autem ad hybernum. Est autem precipue quidem hoc trigonum australe propter Veneris oecodespotiam, quoniam hec stella h propter potestatis caliditatem et humiditatem similes ventos efficit; assummit autem subsolani mixtionem, eo quod sit in eo i. m. Saturni domicilium, Capricornus, constituiturque notapelioticum secundum contrariam primi positionem, quoniam Saturnus huiusmodi ventorum est effector, familiaritatem cum oriente habens propter factionem quam habet cum Sole. Tertium autem trigonum quod sit ex Geminis, Libra et Aquario ex preceded by two crossed out letters that I was not able to read tribus masculinis signis conflatum, nullam cum Marte habet rationem sed cum Saturno ac Mercurio quibus propter domicilia est attributum, habetque interdiu horum oecodespotiam Saturnus factionis gratia, nocte vero Mercurio. Estque Geminorum dodecatemori⟨or⟩um ad circulum estivum, Libre ad equinoctialem, Aquarii ad hybernum. Constituiturque hoc trigonum precipue subsolanum propter Saturnum, secundum mixtionem autem Boreapelioticum, proptereo quod Iovis factionem cum Saturni factione secundum diurnam rationem familiaritatem habeat propter diurnam factionem. Quartum vero trigonum, quod fit ex Cancro, Scorpione ac Piscibus, solo Marti qui solus reliquus erat, est relictus, eo quod rationem in eo habeat propter Scorpium qui corr. ex quod eius est domicilium; hab eius autem dominatumoecodespotiam et propter factionem et signorum femininitatem noctu quidem Luna, interdiu autem Venus. Simul sunt sortitae et est quidem Cancer ad circulum estivuum, Scorpio magis ad hybernum, Pisces ad equinoctialem. Constituitur que hoc trigonum precipue quidem Aphricum propter Martis ac Lunae oecodespotiam, secundum mixtionem autem Notolibicum propter dominii partem quam in eo Venus est adepta.

⟨I.19⟩ Cap. XIX. De altitudinibus

Que veroautem planetarum vocantur altitudines huiusmodi habent rationem. Cum enim Sol in Ariete collocatus ad sublime et septentrionalem semicirculum transitum faciat, in Libra vero constitutus ad humilem et australem, iure quidem Arietem tanquam altitudinem ei dedicarunt sub quo diei exorditur magnitudo et eius nature caliditas augeri incipit augeri, Libram vero tanquam humiliationem propter contraria. Saturnus autem, ut diametrum ad Solem habeat statum quemadmodum et in domiciliis, Libram quidem †co† composite ut altitudinem accepit, Arietem vero ut humiliationem. Nam ubi calidum augetur, illic ibi frigiditas minuitur, et ubi illud minuitur, ibi frigiditas augetur. Quoniam in rursus Solis altitudine, que est Aries, synodum faciens Luna primam facit apparitionem et †…† ac et luminis augmenti principium et quasi altitudinis in primo sui proprii trigoni signo Tauro, hoc estideo hoc eius altitudo est vocatum, quod vero est per diametrum, hoc est Scorpius, humiliatio. Post hec autem quoniam Iupiter quidem septentrionalium et genitalium ventorum effector, in Cancro maxime septentrionalissimus existens, augetur ⟨r⟩ursus et replet suam potestatem, ideo hoc dodecatemori⟨or⟩um altitudinem eius fecerunt, Capricornum vero humiliationem. Mars autem cum natura sit estuosos et maximemagis in Capricorno, eo quod tunccum est australissimus, ardentissimus efficitur, altitudinem merito accepit, per contrariam positionem Iovis humiliationem, τὸν Αἰγόκερων (from αἰγόκερως: Capricorn) is left untranslated; Hübner p. 68, l. 1010 signum vero Cancri humiliationem. Rursus Venus cum humefactiva sit natura et precipue in Piscibus, in quibus vernalis humiditatis principium maxime praesignificatur propriam et ipsa augens potestatem altitudimem, in ipsis Piscibus accepit humiliationem veroautem in Virgine. Mercurius vero p cum per contrarium magis i. m. subaridus existat iure quidem secundum contrapositionem in Virgine, sub qua autem †…† siccitatem autumnus praesignificat, ipse exaltatur, in Piscibus vero humiliatur.

⟨I.20⟩ Cap. XX. De terminorum dispositione

De terminis autem duo modi precipue feruntur utrumalter quidem Aegyptiacus, ὁ πρὸς τὰς τῶν οἴκων ὡς ἐπίπᾶν κυρίας is left untranslated; Hübner pp. 68-69, l. 1021-1022 alter vero Chaldaicus, qui ad trigonorum o respiciunt oecodespotias. Aegyptiacus igitur qui eorum est terminorum qui communiter circunferuntur, haud penitus neque consequentiam neque ordinis neque singulorum quantitatis admodum servavit consequentiam. Primo quidem quod ad ordinem attinet, quoniam domiciliorum dominis primas partes alicubi tradiderunt, alicubi vero dominis trigonorum, interdum etiam dominis i. m. altitudinum. In exemplo autem hec sint assumpta, si enim domicilia sunt secuti, quamobrem in Libra Saturno primo terminos dederunt et non Veneri? Et cur in Ariete Iovi et non Marti? Q Si vero trigona sunt secuti, cur in Capricorno Mercurio primum tribuerunt et non Veneri? Si autem altitudines sectati sunt, cur Marti primum in Cancro et non Iovi? Quod si eos qui plurima horum habent sunt secuti, cur in Aquario Mercurio primum dederunt, in quo trigonum solum possidet et non Saturno? Cum huiuseius sit domicilium et trigonum. Aut cur in Capricorno Mercurio primo dederunt, nullam in eo signo ecodespotie rationem obtinente? Et in reliquo etiam ordine eandem proportionem quispiam inveniet. Secundo vero teminorum etiam quantitas nullam videtur habere consequentiam. Numerus enim secundum quamlibet stellam collectus ex omnibus collectus, ad quem aiunt tempora ipsarum dividire, nullam propriam neque bene demonstrabilem habet rationem. Et si huius numero quod est secundum collectionem crediderimus ut re vera ab Aegyptiis confesso, frequenter quidem signi quantitate aliter mutata idemeius numerus collectus invenietur.

Quod vero persuadere ac docere de his quidam nituntur quod secundum omnis climatis ascensoriam rationem, tempora secundum quamlibet stellam figurata eandem colligunt quantitatem, fa⟨l⟩sum est. Primum enim †quis† sequuti sunt communem tractatum, et ad equales ascensionum excessus constitutum et qui neque parum ad veritatem apropinquat, iuxta quem in paralello per inferiorem Aegypti regionem, Virgo ac Libra dodecatemori⟨or⟩um triginta quinqueocto temporibus et tertia utrumque volunt ascendere, Leo vero et Scorpio utrunque triginta quinque, cum per lineas sit demonstratum quod hec quidem in pluribus quam triginta quinque temporibus ascendant, Virgo vero ac Libra dodecatemori⟨or⟩um in paucioribus. Illi deinde qui hoc astruere preceded by two crossed out letters that I was not able to read sunt conati neque sic terminorum quantitatem quam apud plurimos fertur sunt sequuti, coacti que ne multi ex illis falsi essent particularium particulisportionum portionibus usi sunt ut id quod eis erat propositum servarent quod neque, ut diximus, veritas veram habet considerationem. Qui itaque tamen a multis propter superioris traditionis ⟨…⟩ ἀξιοπιστίαν (from ἀξιοπιστία: trustworthiness) is left untranslated; Hübner p. 72, l. 1070 feruntur hoc modo sunt suppositi.

Expositio Aegyptiacorum terminorum followed by an empty table

Chaldaicus autem modus simplicem quandam habet et magis persuasibilem consequentiam, non tamen adeo sufficientem ad quattuor triangulorum dominatus, et ordinem quantitatis, quare ut absque descriptione possit quispiam ipsum considerare. In primo enim trigono Ariete, Leone et Sagittario quod eandem divisionem secundum signum, apud ipsos habet, primus quidem terminos accipit Iupiter trigoni dominus, deinde dominus sequentis trigoni hoc est Venus, post hec dominus tertii trigoni qui est Saturnus et Mercurius, postremo autem reliqui trigoni dominus qui est Mars. In secundo vero trigono, Tauro, Virgine et Capricorno quod eandem per signa habet differentiam, prima est Venus, deinde Saturnus et Mercurius, post hec Mars, ultimus vero Iupiter. Fere autem et in reliquis duobus trigonis ordo simul perspicitur. Verum ex duobus eiusdem trigoni dominis, dico autem Saturni et Mercurii, primum locum secundum ordinis proprietatem interdiu quidem Saturnus accipit, noctu vero Mercurius, uniuscuiusque autem quantitas simplex quidem est. Ut enim secundum progressum ⟨…⟩ τῶν πρωτείων (from πρότερος: former, earlier) is left untranslated; Hübner p. 76, l. 1109 ordinis, quantitas quoque cuiuslibet termini uno gradu deficiat ab eo qui prius est ordinarius, primo quidem semper tribuunt gradus octo, secundo vero septem, tertio sex, quarto quinque, ultimo autem quattuor, atque ita in quolibet signo gradus triginta complentur. Colligitur autem sic Saturni quidem interdiu gradus 78, noctu autem 66, Iovis 72, Martis 69, Veneris 75, Mercurii interdiu 66, noctu 88, fit omne 360. Horum igitur terminorum magis fide digni sunt, ut diximus, qui sunt secundum modum Aegyptiacum, tum quod eorum collectio apud Aegyptiorum scriptores tanquam utile corr. ex †utilus† descriptione digna visa est, tum etiam quia consonant cum eis ut plurimum terminorum gradus in constitutis ab eis exemplaribus genituris. QuamvisQuoniam tamen ipsi scriptores eorum ordinem aut numerum haud quaquam ostenderunt iure quidem suspectam et calumnie obnoxiam id fit quod circa ordinem ipsnon sunt confessi.

IncidimusNacti tamen nos sumus exemplar quoddam pervetustum ac multis in loci iam consumptum qui et ordinis et quantitarum terminorum naturalem preceded by two crossed out letters that I was not able to read et consonam rationem continebat, in quo geniturarum merographiae et collectionum numerus consona cum veterum descriptione concordare inveniebantur. Libri vero series valde erat oblongaprolixa erat et cum copiosa quadam demonstratione, non tamen poterat cognosci eo quidem esset consumpta, et vix posset universalem propositum nobis subostendere et maxime simul nos instrumente ipsorum terminorum descriptione ob id precipue eo quod in fine libri. Forma igitur totius ipsorum considerationis ad huncmodum se habent.

In ordine quidem secundum unumquodque dodecatemoriorum, altitudines et trigona et domicilia assumuntur. Generaliter autem stella quae duas istarum habet oecodespotias in eodem signo preponitur quanvis sit malefica. Quoniam autem hoc non accidit ultimo semper loco malefice collocantur, in primo autem altitudinis domini, deinde domini trigoni, post hec domicilii domini successive secundum ordinem signorum. Iis qui binas habuerint oecodespotias seriatim ei prepositis qui unam in eodem signo obtinuerit. Cancer tamen et Leo, que Solis ac Lune sunt domicilia, quoniam termini non tribuuntur luminaribus, maleficis assignatur, eo quod plus in ordine possideant, Cancer quidem Marti, Leo vero Saturno, in quibus familiaris eis ordo conservatur. In quantitate autem terminorum, eo quod nullus secundum duos modos dominis esse inveniatur sive in eodem signo sive in sequentibus usque ad quadripartium, beneficis hoc est Iovi ac Veneri, cuique tribuunt gradus septem, maleficiis vero hoc est Saturno et Marti, cuique gradus quinque, Mercurio cum sit communis gradus sex ad gradus triginta complementum. Si tamen aliqui duas habuerint rationes, Mercurius enim solus cum aliis e in Cancri trigono simul dominator, eo quod Luna ad terminos nequaquam assumatur, adduntur quidem cuilibet sic se habentium sive in eodem signo, sive in sequentibus usque ad quadripartium, gradus unus, quibus puncta adiacebant. Auferuntur tamen hi gradus qui dupplicibus sunt additi a reliquis et simplicibus, ut plurimum autem a Saturno, ac deinde a Iove propter motus eorum tarditatem. Horum autem terminorum expositio talis est.

Expositio terminorum secundum Ptolomeum followed by an empty table

⟨I.21⟩ Cap. XXI. De locis et gradibus cuiuslibet

Diviserunt autem nonnulli in sectiones his subtiliores, loca et gradus oecodespotiae appellantes; locumque dodecatemorii supponentes incipientesque ab et ipsorum dominatum sequentibus signis tribuentes. Alii vero secundum alios quosdam irrationales ordines, quemlibet gradum ab initio stelle cuique prebentes Chaldaicorum terminorum ordinem imitati. Nos vero eaque neque i. m. persuasibilem non tamenneque naturalem sed vanam habent rationem, dimittemus. Illud vero quod scitu dignum sit, haud pretermittemus, quod dodecatemoriorum et terminorum initia ab equinoctii a tropicis et equinoctialibus punctis rationi consentaneum est fieri, cum presertimque cum hoc ipsum scriptores demonstraverint, ac ob id precipue et quia ipsorum naturas et potestates et familiaritates ex his que prius demonstata sunt a preceded by a crossed out word that I was not able to read tropicis et equinoctialibus initiis et non ab alio quopiam causas habere videamus. Aliis enim initiis suppositis, aut non eorum uti naturis ad apotelesmata cogemur, aut, si usi fuerimus, errabimus, pertergressis et alienatis intzodiaci intervallis que eis potestates acquirunt.

⟨I.22⟩ Cap. XXII. De faciebus et faculis et aliis huiusmodi

Stellarum igitur et dodecatemoriorum familiaritates tot fere sunt. Dicuntur autem in propriis esse faciebus, quando unaqueque earum eandem configurationem ad Solem aut Lunam servaverit quam eius domicilium ad illorum servat domicilia, ut quando Venus verbi gratia hexagonam distantiam ad luminaria fecerit, sed ad Solem quidem vespertina sit, ad Luna vero matutina. ἀκολούθως τοῖς ἐξ ἀρχῆς οἴκοις is left untranslated; Hübner p. 83, l. 1220 In faculis quoque propriis atque thronis et aliis huiusmodi stelle esse dicuntur, quando secundum duos aut plures preexpositorum modorum cum ipsis locis familiaritatem habuerint in quibus constituuntur, tunc enim maximi earum potestate earum ad efficaciam adaucta propter similitudinem ac simul activam continentium dodecatemoriorum ⟨…⟩ ὁμοφύλου (from ὁμοφυής: of the same kind) is left untranslated; Hübner p. 84, l. 1226 proprietatem in propriis esse thronis atque splendescere dicuntur. Gaudere autem eas inquiunt, quando licet signa que ipsas continent nullam cum eis familiaritatem habuerint, eam tamen habent cum illis que sunt eorumdem factionis; fit enim sic magis de longinquo sympathia, communicat tamen similitudo secundum talem modum similitudo. Veluti quum in aliis locis alienis et contrarie factionis deprehenduntur, multum dissolvitur ex peculiari ipsarum potestate, eo quod signorum ea continentium complexio aliam quandam mixtam naturam ob dissimilitudinem preficiat.

⟨I.23⟩ Cap. XXIII. De applicationibus et defluxionibus et aliis potestatibus

Generaliter quidem applicare dicuntur precedentes subsequentibus, defluere autem sequentes a precedentibus ille scilicet in quibus non longum sit inter ipsas sit intervallum. Assummitur autem hoc sive corporaliter sive etiam secundum quampiam traditarum figurationum contigerit. Preter quam quod in applicationibus \ et defluxionibus/ que sunt per ipsa corpora utile est latitudines queque ipsorum observare ut solae progressiones que ad ipsaseasdem medii circuli partes inveniuntur suscipiantur. Ad eas vero que per configurationes fiunt supervacaneum hoc est cum omnes radiationes ad eadem, hoc est ad centrum terre, semper deferantur et similiter undique ⟨…⟩. συμβαλλουσῶν (from συμβάλλω: come together) is left untranslated; Hübner p. 85, l. 1249 Est autem ex his omnibus perspicuum quod cuiuslibet stelle qualitas ex propria naturali ipsarum idiotropia est consideranda atque etiam †et† continentium signorum est consideranda, sive ex idiotropia etiam configurationum ad Solem et ad angulos secundum modum qui de ipsis a nobis est expositus. Potestas autem primum quidem ex eo inspicitur quod orientales ipse sint et propriis motibus addentes, tunc enim maxime fortes sunt, aut occidentales et minuentes, tunc enim imbecilliorem habent efficaciam. Considerandum etiam est quomodo se habeant ad horizontem, celum enim mediantes aut ad medium celi ascendentes fortes precipue sunt; secundo autem loco censentur quando in ipso horizonte fuerint constitutae aut in eius epanaphoria, et magis cum in orientali, suminus autem quando medium celi subterraneum obtinuerint aut alias cum orientali loco fuerint figuratae quod si se ad hunc modum non habuerint p imbecilles penitus redduntur.

⟨II⟩

Hec insunt in secundo libro Quadripartiti Ptolemei

1. Universalis considerationis divisio

2. De omnium climatum proprietatibus

3. De regionum familiaritate cum trigonis et stellis

4. Expositio regionum que ad ununquodque signum pertinentium

5. Instructio ad particularia apotelesmata

6. De regionum dispositarum consideratione

7. De tempore eventorum

8. De genere dispositorum

9. De ipsius apotelesmatis qualitate

10. De coloribus eclipsium et cometarum

11. De anni neomenia

12. De particulari signorum natura ad aeris status

13. De particulari consideratione aeris statuum

14. De sublimiummeteorum significatione

Claudii Ptolemei conclusivi Quadripartiti ad Syrum liber secundus

⟨II.1⟩ Cap. I. Universalis considerationis divisio

Ea quidem, que tabulari modo a nobis superius exposita, ad particularem predictionum considerationem precipue conveniunt hactenus velut in summa sint a nobis pertractata. De cetero autem consequentiae ordinem servantes ea subiungemus, que ad huiusce predictionis possibilitatem, videntur pertinere doctrinam secundum modum naturalem ubique tradentes.

Cum ea itaque prognosticatio, que per astronomiam fit in duas maximas et precipuas partes sit divisa, ac primaque sit ac magis generalis, que secundum omnes gentes et regiones aut urbes est accepta, que vocatur universalis, secunda vero et specialior sit ea, que circa ununquanque hominem versatur, †que† que genethlialogica nominatur, conveniens ut putamus de universali primitus facere sermonem. Quoniam hec secundum causas maiores ac fortiores converti potius apta sunt quam ea que particulariter sunt ⟨…⟩, ἀποτελουμένων (from ἀποτελέω: bring to an end, complete) is left untranslated; Hübner p. 88, l. 34 nam cum imbecilliores naturae fortioribus semper subiaceant ac particularia omnino universalibus, necessarium utique his erit, qui de unaqueque re considerare decreverint, de universalibus multo prius pertractare. Ipsius quoque universales considerationis aliud quidem secundum totas regiones accipitur, aliud autem secundum civitates, atque etiam aliud quidem secundum maiores et longioris discursus circunstantias ut bellorum aut pestilentiae vel famis aut terremotuum vel diluviorum et huiusmodi, aliud vero secundum minores et magis temporales quales sunt annuorum temporum mutationes, circa remissiones et intensiones tempestatum et estuum et ventorum, abundantie queque et sterilitatis et huiusmodi. Horum autem utriusque iure illud precedit quod circa totas versatur regiones et circa maiores circunstantias, propter eam causam quam prediximus.

Cumque ad horum considerationem duo †loco† potissimum sumantur, familiaritas videlicet dodecatemoriorum zodiaci ac stellarum ad ununquodque clima et significationes, que per tempora in propriis partibus fiunt, eclipticae quidem secundum Solis ac Lune copulationes, secundum vero planetarum progressiones ex significationeex que circa ortus et stationes fiunt, predictarum sympathiarum naturalem rationem primum exponemus in discursu, simul demonstrantes corporales queque i. m. et morales idiotropias que per omnes gentes ut plurimum inspiciuntur, non esse alienas a naturali circunstantia, stellarum ac dodecatemoriorum, cum eis familiaritatem obtinentium.

⟨II.2⟩ Cap. II. De omnium climatum proprietatibus

Gentium igitur proprietates partim quidem persecundum totos paralellos totosque angulos dividi contingit, partim vero ab habitudine ad signorum circulum ipsumque Solem. Nam cum nostra habitabilis in uno septentrionalium quadripartiorum sit posita qui sub australioribus parallelis sunt constituti, dico autem eos qui sunt ab equinoctiali usque ad tropicum estivuum, Solem supra verticem sunt sortiti ab eo que exusti, nigris sunt corporibus ac crispo capillitio densoque, facies habentes conctractas, staturas ⟨…⟩ συνεσπασμένοι (from συντήκω: to fuse into one mass, to weld together) is left untranslated; Hübner p. 91, l. 72 suntque natura calidi, et moribus ut plurimum ferinis propter assiduam sub estu habitationem, quos communiter Aetiopas vocamus. Ac non eos solum sic se habere, sic se habere] corr. ex sic habentes videmus sed etiam aeris qui eos continet statum alia que apud eos animalia et plantas huiusmodi affectionem prese ferre.

Qui vero sub paralellis septentrionalioribus †sicut†, dico autem eos qui sub Ursis locum habent verticalem, pluri a zodiaco et Solis caliditate plurimum distantem, frigidi propter hoc sunt. Abundantioremque participant humidam substantia, que multum est nutribilis et a nulla caliditate desiccatur, corpore quoque alba haberealboque sunt colore, capillisque permissis co magnis corporibus ⟨…⟩ καὶ εὐτραθεῖς τοῖς μεγέθεσι is left untranslated; Hübner p. 92, l. 85-86 naturaque subfrigidi; ferinis tamen et ipsi sunt moribus propter assiduam sub frigore habitationem. Est autem eis per quam similis continentis eos aeris hyems plantarumque magnitudines et feritas animalium. Vocamus autem hos ut plu Scythas ut plurimum.

Hi autem qui inter tropicum estivum et Ursas sunt positi, cum non sit illis Sol supra verticem neque multum secundum meridionales progressus ab eis distet, bonam aeris temperiem adepti sunt que tamen habet differentiam, sed non valde magnam estuum mutationem cum frigoribus assummit. Unde et coloribus medii sunt et magnitudinibus mediocres et naturis bene temperati, habitationes contiguas habentes ac mores mansuetos. Ex his autem hi qui ad austrum habitant ingeniosiores ut plurimum sunt ac magis et ad rerum divinarum historiam magis idonei, eo quod illis sit proximus locus verticalis zodiaci et erraticarum stellarum que per zodiacum discurrunt. Quibus similes ipsi habent animarum motus bene considerantes ac investigantes et earum, quae proprie discipline vocantur apprehensivos.

Universaliter autem rursus qui sunt ad orientemortum sunt positi magis sunt masculescentes et robusti quo ad animas ⟨…⟩ blank space meant for εὔτονοι (from εὔτονος: vigorous); Hübner p. 93, l. 107. Then Núñez added robusti and deleted the blank space by means of a line joining animas and et omnia et omnia per se ferentes. Eo quod oriens corr. ex orientem iureiure quisquiam existimarit solaris esse naturae ac eamobrem pars illa mansueta simul est et masculina ac dextra iuxta quodquemadmodum in animalibus etiam videmus dextras partes ad robur et firmitudinem maiorem aptitudinem habentes. Qui vero sunt ad occasum †occidentem† effeminatiores sunt et simpliciores quo ad animas ac multa occultantescelantes, quoniam pars hec lunaris existit, semper enim Luna primos ortus ppost post synoda ortus a parte facit occidentali. Ac eamobrem nocturna existimatur et feminia ac sinistra, orientali parti contraposita.

Iam vero et in singulis harum omnium partium propriae quedam circunstatiae morum et institutorum naturaliter subsequutae sunt. Nam quemadmodum in complectentis statibus et in ipsis ut plurimum que prediximus calidis aut frigidis que prediximus calidis aut frigidis] corr. ex quas prediximus calitatibus aut frigiditatibus aut bene temperatis, et particulatier aliquid proprius habentibus loca etlocis et proprium aliquid particulariter habentibus nonnulle queque regiones magis aut minus sive propter ordinem positionis, aut propter altitudinem vel humilitatem, seu propter appositionem. Ad hec autem sicut equitatores magis quidam sunt propter regionis planiciem et navigatores propter maris vicinitatem et mansueti propter regionis fertilitatem, sic etiam ex naturali familiaritate ad stellas particularium climatum ad stellas et dodecatemoria, proprias corr. ex propriorum morum naturas apud una queque climata quispiam inveniet atque eas quidem ut plurimum, non tanquam in unoquoque, omnino existentes. Necessarium est quatenus fuerit utile ad particulares considerationes utile fuerit summatim pertractare.

⟨II.3⟩ Cap. III. De regionum familiaritate cum trigonis et stellis

Cum quattuor triangulares figurationes in zodiaco perspiciantur, demonstratum ex superioribus a nobis est, quod trigonum quod ex Ariete, Leone et Sagittario constituitur Borrolibicum est, eiusque oecodespotiam precipue Iupiter obtinet propter borealitatem, ac simul cum eo Mars eius habet oecodespotiam propter ⟨…⟩. τὸ λιβυκόν (from Λιβυκός: Libyan; south-west wind) is left untranslated; Hübner p. 95, l. 142 Trigonum vero quod Taurus et Virgo et Capricornus conflatur Notapelioticum est, cuius oecodespotiam precipue Venus est nacta propter australitatem ac cum ea simul Saturnus propter ⟨…⟩. τὸ ἀπηλιωτικόν (from ἀπηλιώτης: east wind) is left untranslated; Hübner pp. 95-96, l. 146-147 Trigonum autem quod constat ex Geminibus, Libra et Aquario Borrapelioticum est, habetque cuis oecodespotiam precipue quidem Saturnus propter ⟨…⟩ τὸ ἀπηλιωτικόν is left untranslated; Hübner pp. 96, l. 149 ac cum eo simul Iupiter propter borealitatem. Trigonum denique trigonum quod fit ex Cancro, Scorpione et Piscibus Notolibicum est, cuius oecodespotiam precipue Mars possidet propter ⟨…⟩ τὸ λιβυκόν is left untranslated; Hübner p. 96, l. 153 ac cum eo simul Venus propter australitatem.

Hec cum ita se habeant si orbis noster in quattuor quadripartia trigonorum numero equalia dividatur, secundum latitudinem quidem a mari nostro quod est ab Herculeo freto usque ad Issicum sinum et a montano dorso, quod inde ad orientem usque protenditur a quibus septentrionalis eius pars et australis separatur, secundum longitudinem vero a sinu Arabico et Aegeo pelago ac Ponto et Meotide palude, a quibus dividitur pars orientalis et occidentalis, quattuor fiunt quadripartia trigonorum positioni consonantia. Quorum Unum quidem quod est i. m. ad septentrionem occidentalemBorroliba orbis totius positum quod est versus Celtogalliam quod communiter Europam appellamus. Et huic †sic† oppositum et ad meridie orientalemNotapelioten, quod est versus orientalem Aethiopiam, quodque Magne Asiae australis pars nuncupatur. Rursusque pars illa totius orbis que est ad septentrionem orientalemBorrapelioten versus Scythiam, que et ipsa Magnae Asiae pars est borealis. Et huic oppositum et ad Libonotum ventum, quod est versus occidentalem Aethiopiam, quod communiter Aphricam vocamus.

Rursus vero uniuscuisque dictorum quadripartiorum ea, que ad medium magis orbis universi sunt figurata, contrariam summunt positionem eius qui ea continet quadripartii quam illud habet ad orbem universum. Eius enim quadripartii quod est in Europa et ad Borroliba est positum, ea que in eius sunt medio et angulis opposita ad Notapelioten eiusdem quadripartii positionem habere videntur; et in aliis eodem modo, ut ex his ununquodque quadripartium cum duobus oppositis trigonis habeat familiaritatem. Aliis quidem partibus ad id quod universale est adaptatis, his vero partibus que sunt in medio ad oppositam particularem qua in re stelle quoque, que habent in propriis trigonis habent ecodespotiam: ad familiaritatem simul assumuntur, in aliisquidem familiaritatibus ipsae solae, in his vero que circa medium orbis sunt et ille assummuntur ac cum eis pariter Mercurium, eo quod medius ipse est ac communis quo ad factiones.

Secundum hunc autem ordinem aliae quidem partes primi quadripartii, dico autem eius qui est in Europa, ille que que ad Borroliba sunt positae totius orbis familiariter, se habent cum trigono Borrolibico quod ex Ariete, Leone et Sagittario. Constituitur cuius ecodespotiam obtinent trigoni domini Iupiter et Mars, occidentales. Sunt autem hae per omnes gentes accepte: Britannia, Galatia, Germania, Bastarnia, Italia, Gallia, Apulia, Sicilia, TyrrheniaEthuria, Celtica, Hispania. Predictis autem gentibus iure ut plurimum accidit, propter trigoni imperiositatem et stellas, que simul ei dominantur, ut nemini subiici velint sed libertatis potius amatores sint armorumque studiosi, laboriosique ac bellicosissimi et imperiosi nitidi ac magnanimi. Propter occidentalitatem tamen et Iovis ac Martis configurationem et que huius trigoni anteriores partes masculescunt, posteriores vero feminescunt, eamobrem accidit his gentibus ut erga mulieres non sint zelotypi earumque concubitusvenerem contemnant, sed ad masculorum concubitus sint propensiores atque hac in re magis zelotypi, ipsisque qui patiuntur neque id turpe existimatur neque re vera hac de causa ignavi mollesque redduntur ⟨…⟩, ἕνεκεν τοῦ μὴ παθητικῶς διατίθεσθαι is left untranslated; Hübner p. 100, l. 213 animas autem conservant viriles, sociabiles, fidas, domesticorumque amatrices ac beneficas. Harum quoque regionum Britannia quidem et Galatia et Germania et Bastarnia cum Ariete magis habent familiaritatem et cum Marte; unde qui eas inhabitant ferociores ut plurimum sunt et pertinaces ac bestiales. Italia vero et Gallia et Apulia et Sicilia cum Leone et Sole quapropter imperiosi magis hi sunt et benefici ac sociabiles. TyrrheniaEthruria preterea et Celtica et Hispania, cum Sagittario et Iove; qua ex re amatores libertatis sunt et simplices nitorisque ⟨…⟩. nothing from the Greek text seems to be missing Partes autem orbis, i. m. que in hoc sunt quadripartio in eius medio figuratae, Thracia videlicet et Macedonia, Illyria, Hellas, Achaia et Creta, Cyclades etiam insulae et maritima Minoris Asiae ac Cyprus ad Notapelioten positae totius quadripartii, familiaritatem assumunt positae totius quadripartii quod constat ex Tauro, Virgine et Capricorno ac habentque simul oecodespotas Venerem, Saturnum et Mercurium. Unde qui regiones illas inhabitant configurati magis provenerunt et corporibus animisque temperati; qui et ipsi imperiosi etiam sunt ac generosi et insubiugabiles Saturnumpropter Martem; libertatis autem amatores et suis legibus viventes ac popularis, fautores i. m. principatus propter Iovem; musicam diligunt ac discendi cupidi existunt ac certaminumque studiosi et in victu nitidi propter Venerem; sociabiles vero et hospitales sunt iustitiaeque amatores ac litterarum studiosi et in dicendo efficatissimi propter Mercurium; mysteriorumque precipue celebratores propter Veneris vespertinam figurationem. Rursus autem particulariter ex his ipsis hi, qui Cycladas inhabitant, et maritima Minoris Asiae et Cyprum, cum Tauro ac Venere familiaritatem potius habent; unde ut plurimum deliciosi sunt et nitidi curamque corporis habentes. Qui vero Helladam, Achaiam et Cretam incolunt, cum Virgine et Mercurio familiaritatem; magis habent ac eamobrem ⟨…⟩ λογικοὶ τυγχάνουσι is left untranslated; Hübner p. 103, l. 251 sunt ac discendi cupidi et ea que ad animam pertinent potius quam ea que ad corpus exercentes. Qui autem Macedoniam, et Thraciam et Illyriam obtinent, cum Capricorno et Saturno familiaritatem; magis habent qua de re facultatum amatores sunt et non adeo mites neque communibus legibus utentes degentes.

Secundi autem quadripartii quod est ad australem partem Asiae Maioris, alie quidem partes, que Indicam regionem continent, et Arianam, Gedrosiam, Parthiam, Mediam, Persiden, Babyloniam, Mesopotamiam, Assyriam et que positionem habent ad Notapelioten totius orbis, iure quidem familiaritatem habent cum trigono Notapeliotico, Tauro, Virgine et Capricorno. Cuius oecodespotiam obtinent Venus et Saturnus in matutinis figurationibus; quocirca naturas quoque eorum qui †…† regiones in ipsis sunt regionibus consequenter quispiam inveniet ab his prefectas, qui eorum habent oecodespotiam. Colunt enim Venerem, Isidem eam appellantes, Saturnum quoque quam Mithram Ἥλιον (from ἥλιος: sun) is left untranslated; Hübner, p. 105, l. 267 vocant compluresque eorum futura vaticinantur. Sunt autem apud eos genitalia membra consecrata propter predictarum stellarum configurationem, que natura seminalis est. Sunt autem calidi et luxuriosi et ad res venereas precipites, tripudiatoresque et saltatores et ornatuum amatores propter Venerem, delicate autem viventes propter Saturnum. Coeunt enim publice cum mulieribus et non clam propter figurationis matutinitatem, masculorum vero concubitus odio prosequuntur. Quapropter eorum plurimis accidit ut ex suius ipsorum matribus filios progenerent ut que cum pectore adorationes exhibeant propter faciant eo quod exortus matutini corr. ex matutinos et cordis impeiosita familiariter se habeant secundum Saturni potestatem. Sunt autem ut plurimum quod ad alia quidem attinet circa vestes et ornamenta et generatim circa corporales habitus delicati et effeminati propter Venerem. Quo ad animas vero et delectus magnanimi et generosi, bellicosique eo quod cum orientali figuratione familiaritatem Saturnus habeat. Particulariter autem magis cum Tauro et Venere familiaritatem habent Parthia et Media et Persis; unde in istis regionibus vestibus depictis utuntur, cooperientes se ipsos totos preter pectus, et omnino delicate viventes sunt ac nitidi. Cum Virgine autem et Mercurio familiaritatem potuis habent Babylonia, Mesopotamia et Assyria; quamobrem apud harum regionum incolas mathematica stellarum disciplina precipue contigit. i. m. Cum Capricorno vero et Saturno familiaritatem magis habent Indica, Ariana et Gedrosia; qua de re qui illas inhabitant regiones deformes sunt et immundi ac bestiales. Reliquae autem partes huius quadripartii circa medium figuratae totius orbis, Idumaea videlicet et Coelesyria, Iudea, Phenice, Chaldaea, Orchenia, Arabia Felix, positionem habentes ad Borroliba totius quadripartii, familiaritatem rursus assummunt trigoni Borrolibici, Arietis, Leonis et Sagittarii, habentque simul oecodespotas Iovem et Martem atque etiam Mercurium. Quapropter magis hi quam alii mercaturae sunt dediti et rerum commutationi astuti et ignaviae contemptores et insidiatores servilesque animas habentes et omnino versipelles propter predictarum stellarum configurationem. Atque ex his rursus qui apud Coelesyriam et Idumaeam et Iudeam commorantur cum Saturno et Marte magis familiaritatem habent; qua ex re temerarii ut plurimum sunt et impii insidiatoresque. Phenices vero et Chaldei et Orchenii cum Leone et Sole familiaritatem potius habent; ac eamobrem simpliciores sunt et humaniores ac magis benevoli φιλαστρόλογοι (from φιλαστρόλογος: loving astrology) is left untranslated; Hübner, p. 110, l. 313 et maSolem maxime omnium colentes. Qui vero in Arabia degunt Felici, cum Sagittario et Iove magis habent familiaritatem; unde iuxta regionis appellationem fertilitas accidit regionis ac maxima aromatumque proventus hominumque ⟨…⟩ εὐάρμοστον (from εὐάρμοστος: harmonious) is left untranslated; Hübner p. 110, l. 317-318 ad conversationes libertas corr. ex libertatem et commutationes et negocia.

Tertii vero quadripartii, quod est ad partem septentrionalem Asiae Maioris alie quidem partes que continent Hyrcaniam, Armeniam, Mantianam, Bactrianam, Casperiam, Sericam, Sauromaticam, Oxianam, Sogdianam et que ad Borrapelioten sunt posita totius orbis, familiaritatem habent cum trigono Borrapeliotico, Geminis, Libra et Aquario cuius oecodespotiam iure Saturnus obtinet et Iupiter in orientalibus figurationibus. Quamobrem qui has habent regiones Iovem ac Solem colunt. Sunt autem ditiores ac multoetiam auro abundantes et in victu nitidi ac boneque conversationis, sapientes quoque et magi quo ad res divinas quo ad mores vero iusti ac liberi magno item animo ac generoso, pravorumque osores, benevoli admodum, paratique mortem pro domesticis oppetere equi et honesti gratia. Quo ad usus venereos honesti sunt ac mundi, vestitu utuntur sumptuoso, gratificatores sunt ac magna sapientes; que quidem Saturni et Iovis orientalis figuratio ut plurimum operatur. Atque ex his rursus gentibus qui Hyrcaniam et Armeniam et Mantianam incolunt magis familiaritatem habent cum Geminis et Mercurio; quapropter mobiliores precipue sunt et subdoli. Qui vero Bactrianam, Casperiam et Sericam inhabitant, cum Libra et Venere familiaritatem; potius habent unde qui has obtinent regiones ditissimi sunt ac et musicae amatores delicateque viventes. Qui autem Sauromaticam, Oxianam et Sogdianam obtinent, cum Aquario et Saturno familiaritatem magis habent; qua de re gentes iste immites magis sunt et austere ac bestiales. Reliqua vero huius quadripartii et in medio eius posita totius orbis, Bythinia videlicet et Phrygia, Colchis, Syria, Commagene, Cappadocia, Lydia, Cilicia, Pamphilia que positionem habent ad Libonotum ipsius quadripartii familiaritatem, simul assummunt Notolibici noto-] i. m. quadripartii Cancri, Scorpionis et Piscium, habentque simul eocodespotas Martem et Venerem atque etiam Mercurium. Quapropter qui in his sunt regionibus Venerem quidem colunt tanquam deorum matrem, variis et localibus nominibus eam appellantes, colunt etiam Martem ut Adonidem aut aliter cum nominantes ac mysteria quedam cum planctibus eis reddunt. Sunt autem maligni ac serviles animas habentes laboriosi et subdoli ac mercennarii in militiis et rapinis et captivationibus versantes seque ipsos in servitutem redigentes ac bellicis internitionibus delentos. Secundum autem Martis et Veneris orientalem congruentium et quoniam in Veneris trigonico signo, Capricorno, Mars habet altitudinem et in Martis similiter trigonico signo, Piscibus, Venus habet altitudinem - mulieres contigit omnem benevolentiam erga viros ostendere, indulgentes que esse et domus custodes et operationes et generatim laboriosas ac subditas. Atque ex his rursus qui Bythiniam et Phrygiam et Colchiden incolunt familiaritatem potius habent cum Cancro et Luna. Quapropter viri quidem ut plurimum timidi sunt ac subditi, mulierum autem pluriame propter Lunae orientalem et masculescentem figurationem viriles sunt et imperiose et bellicosae, quemadmodum Amazones, fugiunt enim virorum concubitus, cumque armorum amatrices sint ac viragines omnibus feminis ab infantia dextram abscindunt mammam militaris usus gratia nudantque partes has in preliis ut ostendant nature ⟨…⟩ ἀθηλύντου (from ἀθήλυντος: not womanish) is left untranslated; Hübner p. 115, p. 381 ostendant. Qui vero Syriam et Commagenem et Cappadociam obtinent cum Scorpione et Marte familiaritatem; magis habent quamobrem his contigit ut †concurrit† temerarii et pravi insidiaresque ac laboriosi. i. m. Qui autem Lydiam, Ciliciam et Pamphiliam inhabitant cum Piscibus et Iove familiaritatem; potius habent unde locupletiores hi sunt et mercaturam exercentes sociabiles, liberi et in commutationibus fideles.

Reliqui autem quadripartii quod est in ea, que Aphrica communiter appellatur, alie quidem partes Numidiam continentes et Carthaginem, Aphricam, Phazaniam, Nasamonitidem, Garamanticam, Mauritaniam, Getuliam, Metagonitidem et quae positionem habent ad Libonotum totius orbis, familiaritatem quidem habent cum trigono Notolibico Cancro, Scorpioni et Piscibus cuius oecodespotiam iure SaturnusMars et Venus obtinent in figuratione vespertina. Quamobrem plurimis earum contigit predictae stellarum congruentie gratia, ut a viro et muliere duobus ex eadem matre fratribus ⟨…⟩ βασιλεύεσθαι (from βασιλεύω: rule, reign) is left untranslated; Hübner p. 116, l. 399 utque vir viris imperet, ac mulier mulieribus huiusmodique successio conservetur. Sunt autem calidi et ad mulierum concubito precipites, adeo ut coniugia per rapinas fiant, ac sepe cum noctis nuptis reges primi concumbant, apud quosdamnonnullos autem communes quoque omnibus mulieres sunt. Lascivum que ornatum suntamant et ornatu muliebri precinguntur propter Venerem, viriles tamen sunt quo ad animas et subdoli et magicam exercentes, deceptores quoque et seque periculis obiicientes propter Martem. Ex his autem qui Numidiam et Carthaginem et Aphricam inhabitant familiaritatem magis habent cum Cancro et Luna; quapropter sociabiles hi sunt ac mercatores et in omni libertate perseverant. Qui vero Mauritaniam et Getuliam et Metagonitidem incolunt cum Scorpione et Marte familiaritatem potius habent; unde ferocissimi hi sunt et pugnacissimi ac carnium manducones seque valde in pericula proiicientes viteque contemptores, adeo ut ne a se ipsis invicem abstineant. Qui autem Phazaniam, Nasamonitidem et Garamanticam, obtinent familiaritatem potius habent cum Piscibus ac Iove; qua ex re liberi sunt ut plurimum ac moribus simplicibus predicti operosique et benevoli nitidique et non subiicibiles, ὡς ἐπίπαν is left untranslated; Hübner p. 118, l. 421 et Iovem ut Ammonem colentes. Reliquae autem partes huius quadripartii et circa medium figurate totius orbis, Cyrenaica videlicet et Marmarica, Aegyptus, Thebais, Oasis, Troglodytica, Arabia, Azania, Media Aethiopia ad Borrapelioten conversae totius quadripartii familiaritatem assumunt Borrapeliotici trigoni, Geminorum, Libre et Aquarii habentque ob hoc simul oecodespotas Saturnum ac Iovem atque etiam Mercurium. Unde qui in his habitant regionibus cum ipsorum fere quinque planetarum vespertinae oecodespostiae sint participes deorum amatores sunt ac superstitiosi sacrorumque ministri, planctus amant mortuosque sub terra occultant et propter vespertinam figurationem; variis autem moribus et legibus diversorumque deorum religionibus utuntur; et in subiectionibus quidem humiles sunt et timidi, et parcique ac ⟨…⟩ ὑπομονητικοί (from ὑπομονητικός: long-suffering, able to endure) is left untranslated; Hübner p. 119, l. 437 in imperiis vero magno animo et magna sentientes. Viri preterea multas uxores ducunt et mulieres pluribus viros nubunt pronioresque ad venerem sunt et sorores in matrimonium accipiunt, sunt etiam viri quoque multos procreant liberos et mulieres facile concipiunt regionis fertilitatem sequentes multi autem masculorum temerarii suntmolles sunt et animas effeminatas habent. Nonnulli quoque genitalia membra contemnunt propter maleficarum cum Venere vespertinam figurationem. Atque ex his qui Cyrenaicam et Marmaricam habent ac hi potissimum, qui inferiorem Aegypti regionem possident, familiaritatem magis habent cum Geminis et Mercurio; quapropter intelligentes hi sunt et prudentes ac bonae considerationis quo ad omnia et maxime quod ad sapientiae ac divinarum rerum inventionem, magicam preterea i. m. exercent et occultorum mysteriorum celebratores sunt et generatim ad disciplinas penitus idonei. Qui vero Thebaidam, Oasin et Trogloditicam incolunt, cum Libra et Venere familiaritatem potius habent; unde et ipsi calidiores natura sunt et in ⟨…⟩ εὐφορίαις (from εὐφορία: abundant) is left untranslated; Hübner p. 120, l. 454 conversationes habentes. Qui autem Arabiam et Azaniam et Mediam Aethiopiam inhabitant, cum Aquario et Saturno familiaritatem precipue habent; quamobrem carnium ac piscium manducones hi sunt ac pastorales et agrestemque ac bestialem vitam degentes.

Stellarum igitur et dodecatemoriorum familiaritates cum particularibus gentibus ipsarumque ut plurimum proprietates, summatim a nobis hunc in modum figuratae sunt. Exponemus autem propter usus faciliorem considerationem in unoquoque dodecatemorio, secundum nudam appositionem quamlibet gentem cum eo familiaritatem habentem consequenter, his que predicta sunt, hoc modo.

⟨II.4⟩ Cap. IIII. Expositio regionum ad ununquodque signum pertinentium

His autem sic positis, consentaneum est illa quoque huic parti addiicere quod quelibet fixarum stellarum familiaritatem habet cum his regionibus cum quibus zodiaci etiam partes cum quibus fixae habent ⟨…⟩ οἱ ἀπλανεῖς τὰς προσνεύσεις is left untranslated; Hübner p. 123, l. 501-502 super circulo per polos earum descripto, quocirca sympathias face apparent facientes. Et quod super metropoles illa precipue loca circuli zodiaci compatiuntur per quae co in conditionum ipsarum initiis sicut in genituris Sol et Luna incedebant et ex angulis p maxime horoscopus. In his vero in quibus conditionum tempora haud inveniuntur loca in que in genituris regur principum aut regum medium celi ceciderit.

⟨II.5⟩ Cap. V. Instructio ad particularia apotelesmata

His autem sic propositis, consequens utique erit apotelesmatum ⟨…⟩ ἐφόδους (from ἔφοδος: method of procedure) is left untranslated; Hübner p. 124, l. 514 de cetero summatim pertractare ac eorum primum, que secundum omnes regionum aut civitatum circunstantias capiuntur. Erit autem modus considerationis istae. Causa igitur huiusmodi accidentium ab eclipticis Solis ac Lunae copulationibus efficitur et ab progressionibus stellarum in eisdem peragrationibus. Ipsius autem apotelesmatis aliud quidem est locale, secundum quod cognoscere oportet in quibus regionibus aut civitatibus particulares eclipses aut erraticarum status per tempora permanentes contingent, hi autem sunt Saturni et Iovis ac Martis quando stationem fecerint tunc enim significationes faciunt. Aliud autem est temporale, secundum quod tempus significationum et productionis quantitatem dinoscere oportebit. Aliud item est generale, secundum quod accipere convenit circa que genera accidens contiget. Ultimum vero est speciale, secundum quod ipsius eventuri accident qualitatem contemplabimur.

⟨II.6⟩ Cap. VI. De dispositarum regionum consideratione

De primo igitur et locali huiusmodi considerationem faciemus. Cum eclipticae copu Solis ac Lune copulationes acciderint, atque ex maxime que erunt sensibiliores, eclipticum zodiaci locum considerabimus et regiones, que cum eius loco trigono familiaritatem habuerint, ac similiter que nam civitatis, sive ex edificationis horoscopatione ac phosphoria, sive ex medio celi eorum qui tunc eis imperant cum eclipsis dodecatemorio convenerint. In quibus enim regionibus aut civitatibus predictam familiaritatem invenerimus, in omnibus ut plurimum accidens eventurum esse putandum est atque in his maxime, que cum ipso eclipsis dodecatemorio rationem habuerint, et in quibus eclipsis supra terram existens apparuerit.

⟨II.7⟩ Cap. VII. De tempore eventorum

Secundum et temporale caput iuxta quod significationum tempora et spatii quantitatem convenit dinoscere, considerabimus hoc modo. Nam cum eclipses que eodem tempore fiunt solares videlicet et lunares non iisdem horis temporalibus per omnes habitationes perficiantur, neque obtenebrationum magnitudines aut productionis tempus equaliter ubique accipiant, primun quidem secundum cuiuslibet hab horam eclipticam et poli elevationem in unaquaque habitatione cum eclipsi rationem habente angulos, ut in genitura, disponemus. Deinde in quot horas equinoctiales in qualibet habitatione eclipsis extendatur obumbratio dispiciemus. His enim perquisitis quot utique horas equinoctiales in solari eclipsi inveniemus in tot annos suspicabimur accidens esse permansuris, in lunari vero eclipsi in tot menses. Initia autem et universaliores circunstantiae ex habitudine loci ecliptici ad angulos inspicienda sunt. Cum enim locus ipse in orientali horizonte ceciderit initum quidem eventus accidentis in primo ab eclipsis tempore quadrimestri significat et universales circunstantias in prima tertia parte temporis totius productionis. Cum vero in medium celi inciderit in secundo quadrimestri et media tertia parte. Cum autem in occidentalem horizontem inciderit in tertio quadrimestri et ultima tertia parte.

Particulares autem remi⟨s⟩siones et intensiones ex Solis ac Lunae copulationibus, quae interim fient considerande sunt, quando in loca causam efficientia aut que cum eis configurabuntur contigerint, et ab aliis simul orientibus, quando stellae protelesmatis effectrices ortus aut occasus seu stationes aut acronyctas fecerint apparitiones, cum dodecatemoriis causam habentibus configurate; quoniam orientales quidem aut stationariae †videlicet† accidentium intensiones operantur, occidentales vero et sub radiis constitutae aut acronyctas praecessiones facientes remissionem.

⟨II.8⟩ Cap. VIII. De genere dispositorum

Cum tertium caput generale sit, secundum quod tractare oportet circa qualia genera accidens eveniet. Assumitur et hoc ex signorum idiotropia et imagine, in quibus fuerint loca eclipsium et stellae, tum erraticae tum fixae, que eclipsis dodecatemorii et anguli qui est ante eclipsim oecodespotiam obtinuerint.

Capitur autem horum ecodespotia in erraticis quidem stellis hoc pacto. Qui enim plures habuerit rationes erga ambo predicta loca, eclipsis videlicet et anguli eam subsequentis, secundum applicationes vel defluxiones que proxime apparuerint et secundum configurationes rationem habentes atque etiam secundum dominatum domiciliorum et trigonorum et altitudinum et terminorum, ille solus accipiet oecodespotiam. Quod si non idem inventus fuerit eclipsis et anguli dominus, sed duo eum qui cum cum utroque loco preceded by two crossed out letters that I was not able to read plures, ut dictum est, habuerit familiaritates assumendus est eclipsis tamen dominus preferetur. Si autem plures reperti fuerint circa utrumque locum equales, eum qui angularior aut opulentior fuerit aut factionis ad oecodespotiam preponemus. In n stellis vero fixis eamprimam ex lucidis coassumemus que cum loco ecliptico in preterita angularitate, secundum novem modorum apparentes figurationes in prima constructione a nobis deffinitas, et eam quae in dispositione, que hora ecliptica apparuerit, sive coorietur sive medium celi obtinebit cum angulo eclipsis loci subsequente.

Inspectis autem hunc in modum stellis, que ad accidentis causam assumuntur, signorum imagines in quibus et eclipsis et stelle que dominatum acceperint existunt considerabimus, quoniam ex eorum idiotropia dispositorum generum qualitas ut plurimum accipitur. Signa enim que humanam habent formam, ea videlicet que sunt in medio circulo signorum et secundum fixas stellas, circa humanum genus faciunt. Ex aliis vero signis vero terrestribus quadrupedia quidem in similibus animalibus ratione carentibus ⟨…⟩, nothing from the Greek text seems to be missing reptilia autem in serpentibus et eiusmodi. Et rursus que formam habent ferinam, circa immitia animantia et humano generi nocentia. Signa vero que initium habent figuram, circa ea animantia quibus homines utuntur et que mansueta sunt et ad rem familiarem cooperantur, proportionaliter cum singulorum imaginibus, ut equorum aut boum aut ovium et huiusmodi. Ex terrestribus preterea signis ea que ad septentrionem sunt magis terre quidem repentinos motus efficiunt, que vero sunt ad meridiem circa fluxus aeris inexpectatos ⟨…⟩. nothing from the Greek text seems to be missing Rursus impennatorum imaginibus loca principalia inventa, ut in Virgine, Sagittario, Gallina et Aquila et similibus, circa volatilia et ea precipue quibus homines vescuntur accidens efficiunt, in natatilibus vero reperta in aquaticis et piscibus. Atque ex his in marinis quidem ut in Cancro, Capricorno, Delphino, circa animalia marina et classium navigationes; in fluviatilibus autem, ut in Aquario et Piscibus circa fluviatilia et fontana; in Argo vero circa utraque genera.

Eodem etiam modo in tropicis et equinoctialibus signis constituta communiter quidem circa aeris status et propria cuislibet eorum tempora significationes perficiunt, privatim vero circa ea que ex terra nata sunt. In vernali enim equinoctio inventa, circa arboreorum fructuum germinatione, ut vitis, ficus et ea que ⟨…⟩. συνακμαζόντων (from συνακμάζω: blossom or flourish at the same time) is left untranslated; Hübner p. 133, l. 647 In tropico autem estivo circa annuorum fructuum collectiones ac repositiones, in Aegypto que precipue circa Nili inundationem. In autumnali vero equinoctio, circa sementem et fenisicia et similia. In tropico autem hiemali, circa olera†hot…† hortensia et circa avium aut piscium genera que per id tempus ⟨…⟩. ἐπιπολάζοντα (from ἐπιπολάζω: to come to the surface; to be prevalent) is left untranslated; Hübner p. 133, l. 653 Equinoctalia preterea signa in sacerdotibus et deorum religionibus significant; tropica vero in aeris ac morum civilium mutationibus; fixa autem in fundamentis et edificiis; bicorporea in hominibus ac regibus. Consimiliter autem i. m. ea que magis ad orientem positionem habent tempore eclipsis, circa fructus etatemque iuvenilem et fundamenta quod futurum est significant; que autem sunt in medio celi supraterraneo, circa sacra et reges et mediam etatem; que vero†propter† sunt ad occidentem circa legum institutorum mutationes, veteremque etatem ac mortuosdefunctos. Circa quantam vero partem subiecti generis partem ipsa dispositio perveniet, obscurationis eclipsium magnitudo declarabit, stellarumque causam facientium ad eclipticum locum habitudines. Vespertini enim ad solares eclipses figurati, matutini autem ad lunares, ad id quod minus est ut plurimum disponunt; diametrantes autemvero, circa medium; matutini autem figurati ad solares eclipses aut vespertini ad lunares, ad id quod est maius.

⟨II.9⟩ Cap. IX. De ipsius apotelesmatis qualitate

Quartum caput est quod circa ipsam apotelesmatis qualitatem versatur, hoc est utrum bonorum an malorum erit effectivum et quale quidem in utroque erit secundum speciei idiotropiam. Hoc autem ab stellarum que principalium locorum oecodespotiam obtinent efectiva natura comphenditur, et a commixtione quam habent adinvicem, et cum locis quorum ecodespotiam sunt adeptae. Sol enim ac Luna presides et velut principes sunt ceterorum, cum ipsi totius operationis causatores sint ac stellarum oecodespotiae, atque etiam oecodespotarum fortitudinis et imbecillitatis. Eorum autem qui dominatum acceperunt commixtionis contemplatio apotelesmatum demonstrat qualitatem.

Ordiemur autem ab uniuscuiusque erraticarum effectiva idiotropia, illud communiter preponentes, compendiosae admonitionis gratia: quod quando aliquam stellarum quinque universaliter dixerimus, complexionem et efficaciam similis φύσεως (from φύσις: nature) is left untranslated; Hübner p. 135, l. 694 existimemus, sive ipsa in proprio sit statu sive aliqua fixarum stellarum aut locorum zodiaci secundum propriam ipsius complexionem inspicitur, quemadmodum utique naturarum et ipsarum qualitatum et non stellarum fuerunt appellationes; et quod in commixtionibus rursus non solum planetarum ad invicem mixtionem considerare oportet, sed eam etiam que est inter eos que naturae sunt participes, sive fixas stellas sive loca zodiaci, secundum demonstratas ipsorum cum planetis familiaritates.

Saturnus igitur solus oecodespotiam accipiens, universaliter quidem corruptionis que ex frigore fit est causator. Particulariter autem si circa homines accidens contingens, longas facit infirmitates phtisesque etet syntexes ex umorum quoque vexationes, et reumatismos ⟨…⟩ τεταρταϊκὰς ἐπισημασίας is left untranslated; Hübner p. 136, l. 708-709 exilia quoque et indigentias ⟨…⟩, συνοχὰς (from συνοχή: distress, affliction; imprisonment) is left untranslated; Hübner p. 136, l. 709 luctus, terrores et mortes, eorum maxime qui aetate sunt provecti. Ex animantibus vero que carent ratione, si accidens circa ea evenerit quibus homines utuntur raritatem eorum operatur et in his qui supersunt ⟨…⟩ φθορὰς σωματικὰς καὶ νοσοποιούς is left untranslated; Hübner p. 137, l. 712-713 a quibus homines qui eis utuntur affecti ⟨…⟩. διαφθείρονται (from διαφθείρω: destroy, kill) is left untranslated; Hübner p. 137, l. 714 Quod si incirca aeris statum accidens provenerit frigora ⟨…⟩ φοβερά (from φοβερός: fearful) is left untranslated; Hübner p. 137, l. 715 efficiet, glacialia nebulosaque atque aeris distemperiem nubium collectiones caligines, nivium multitudinem non utilium sed corruptionem inferentium ex quibus reptilia nature humane nocentia concrescunt. Si autem circa flumina et maria accidens contigerit communiter quidem tempestates faciet classiumque naufragia et difficiles navigationes, piscium quoque penuriam et interitum; privatim autem in mari ⟨…⟩ ἀμπώτεις (from ἄμπωτις: ebb and flow, tides) is left untranslated; Hübner p. 137, l. 721 et refluxus, in fluminibus vero fluvialium aquarum excessum ac ⟨…⟩. κάκωσιν τῶν ποταμίων ὑδάτων is left untranslated; Hübner p. 137, l. 722-723 Si vero circa terre fructus accidens evenerit penuriam ac raritatem, eorum efficiet et ⟨…⟩ ἀπώλειαν (from ἀπώλεια: loss) is left untranslated; Hübner p. 137, l. 724 ac eorum potissimum qui ad usus necessarios nascuntur, sive ex brucho sive exeruca aut locustis autseu inundationibus vel pluvialium aquarum ⟨…⟩ nothing from the Greek text seems to be missing aut grandine et huiusmodi, adeo ut inde fames ex qua homines pereant inde subsequatur.

Iupiter autem solus dominatum accipiens, universaliter quidem ⟨…⟩. αὐξήσεώς ἐστι ποιητικός is left untranslated; Hübner p. 138, l. 730 Particulater vero si circa homines fiet apotelesma ⟨…⟩ δόξας (from δόξα: good repute) is left untranslated; Hübner p. 138, l. 731 fertilitatemque ac abundantiam ⟨…⟩ καταστάσεις εἰρηνικὰς is left untranslated; Hübner p. 138, l. 732 et necessariorum augmenta bonasque corporum et animarum habitudines beneficentia quoquepreterea et largitiones a regibus ipsorum quoque regum incrementa et magnificentias ac magnanimitatesque, et generatim felicitatis est author. Quod si circa animalia vero rationis expertia fiet apotelesma abundantiam et multiplicationem eorum efficit quae ad usum humanum sunt, eorum autem que per contrarium se habent, interitum ac perditionem. Aeris preterea statum temperatum ac salubrem ventosumque et humidum et terrenorum nutritivuum operatur classiumque bonas navigationes ac fluminum incrementa moderata, fructuum item abundantiam et quecunque his sunt similia.

Mars vero oecodespotiam solus accipiens, universaliter quidem corruptionis, que ex siccitate fit autor efficitur. Particulariter autem si circa homines accidens evenerit, bella efficit ac civiles seditiones, captivitates quoque et ⟨…⟩ ἀνδραποδισμοὺς (from ἀνδραποδισμός: slavery) is left untranslated; Hübner p. 138, l. 747-748 rebelliones ac principium indignationes atque ex his causis mortes repentinas; morbos item ⟨…⟩ πυρεκτικὰς (from πυρεκτικός: feverish) is left untranslated; Hübner p. 138, l. 750 et tertianas ⟨…⟩ ἐπισημασίας (from ἐπισημασία: access of an illness) is left untranslated; Hübner p. 138, l. 750 ac sanguinis ⟨…⟩, ἀναγωγὰς (from ἀναγωγή: bringing up) is left untranslated; Hübner p. 139, l. 751 acutasque mortes violentas et precipue adolescentum violentas preterea et iniurias ac legum transgressiones, incendia, homicidia et rapinas et latrocinia. Si vero circa aeris statum accidens contigerit estus faciet ac ventos calidos pestilentes et ⟨…⟩ συντηκτικά (from συντηκτικός: able to liquefy) is left untranslated; Hübner p. 139, l. 755 fulminumque emissiones et presterum ac pluviarum ⟨…⟩. ἀνομβρίας (from ἀνομβρία: lack of rain) is left untranslated; Hübner p. 139, l. 756 Si autem circa mare accidens pervenerit repentina classium naufragia operabitur ob ventos vehementes aut fulmina vel similia operabitur, in fluminibus autem aquarum defectum arescent fontes et fluviales aquae corrumpentur. Quod si circa ea que ad humanum usum sunt necessaria accidens pervenerit tuncet animalium ratione carentium et fructuum a terra productorum raritatem corruptionemque efficiet idque c vel ex calore aut vel combustione aut brucho vel ex ventorum excussiones aut ⟨…⟩. ἐκ τῆς ἐν ταῖς ἀποθέσεσι συγκαύσεως is left untranslated; Hübner p. 140, l. 763-764

Venus autem sola accidentis dominam inventa, universaliter quidem ea, que Iupiter cum quadam venustate perficiet. Particulariter autem si circa homines accidens contigerit ⟨…⟩ δόξας is left untranslated; Hübner p. 140, l. 768 faciet et honores, letitias, abundantias, prospera matrimonia, liberorum copiam ⟨…⟩ καὶ εὐαρεστήσεις πρὸς πᾶσαν συναρμογὴν is left untranslated; Hübner p. 140, l. 769-770 possessionum incrementa, nitidos victus ⟨…⟩ εὐαγώγους καὶ πρὸς τὰ σεβάσμια τιμητικάς is left untranslated; Hübner p. 140, l. 771 corporum quoque bonas habitudines et cum his qui principatum obtinent familiaritates ac ipsorum principum. Quod si circa aeris statum accidens evenerit ventos efficit temperatos ⟨…⟩ διύγρων καὶ θρεπτικωτάτων is left untranslated; Hübner p. 140, l. 774-775 bonumque aerem ac serenitatem et genitalium aquarum pluvias abundantes; classiumque bonas navigationes ⟨…⟩ ἐπιτυχίας (from ἐπιτυχία: success) is left untranslated; Hübner p. 140, l. 776-777 ac lucra, fluminumque alveos ⟨…⟩. πλήρεις ἀναβάσεις is left untranslated; Hübner p. 140, l. 777 Copiam quoque Utilium probetquoque quoque animimalium ac terra precipue fructuum copiam et fertilitatem ac utilitatem operatur.

Mercurius vero oecodespotiam accipiens, universaliter quidem, cuicumque aliorum fuerit commixtus cum illorum naturis habet familiaritatem. Particulariter autem magis aliis omnibus est ⟨…⟩ συγκινητικὸς (stimulating) is left untranslated; Hübner p. 141, l. 783 et in hominum apotelesmatis velox et efficacissimus ⟨…⟩, πρὸς τὸ ὑποκείμενον εὐμήχανος is left untranslated; Hübner p. 141, l. 784-785 latrociniorumque et furtorum et piraticarum incursionum ac insidiarum et difficilis navigationis operator quando cum maleficis stellis figuratur; siccorum quoque morborum ac quotidianarum febrium causator, tussiumque et vomituum et pthisium. Eorumque accidentium est effector, que circa sacerdotalem rationem et cultusque deorum ac sacerdotales ⟨…⟩ προσόδους (from πρόσοδος: profits, revenue) is left untranslated; Hübner p. 142, l. 791 contingunt, v morumque aut legum per tempora variationis iuxta stellarum commixtionem, que frequenter efficitur. Quo ad aeris vero statum cum magis sit exsiccativus et mobilis propter propinquitatem quam habet ad Solem et retrocessiones circulationis celeritatem ventos precipue movet ⟨…⟩ ἀτάκτων (from ἄτακτος: disorderly) is left untranslated; Hübner p. 142, l. 795 et acutos ac facile mutabiles tonitruumque et presterum hiatuum terremotuum ac fulgurum iure est effector. In animalibus preterea ac plantis, que usui apta sunt, corruptionem his de causis operatur; aquarumque ac fluminum cum est occidentalis minutionem facit, cum vero est orientalis augmentum.

Particulariter igitur cum planeta quilibet in sua fuerit natura huiusmodi res operatur. Alius vero cum alio commixtus secundum figurationes et signorum variationes, apparitionesque quas faciunt ad Solem proportionaliter quidem commixtionem in operationibus accipiens, ex naturis quarum sunt participes commixtam circa id quod eventurum est idiotropiam variam existentem operatur. Cum autem infinitum sit ac impossibile secundum unam quamque commixtionem proprium apotelesma memorare atque omnes penitus figurationes, que secundum qualemcumque modum fiunt in medium afferre, eo quod plurifariam sint consideratae: iure quidem huiusmodi species quod ad particulares differentias mathematici considerationi ac iudicio relinquetur.

Observare autem oportet quam habeant familiaritatem stellae, quae apotelesmatis dominatum acceperint cum ipsis regionibus aut civitatibus in quibus accidens significatur. Nam si beneficae fuerint stelle et familiaritatem cum locis dispositis habuerint et quae contrarie sunt factionis, non fuerint super eas elevatae utilitatem que ex propria earum natura provenit, magis operantur quemadmodum si familiaritatem nullam habuerint aut contrariae super eas fuerint elevatae minus adiuvabunt. Si vero hae quae nocivae sunt complexionis dominatum apotelesmatis acceperint, si familiaritatem cum dispositis habuerint aut hae quae contrarie sunt factionis super eos fuerint elevatae. minus nocebunt; si autem neque regionum habuerint oecodespotiam neque ille, que cum ipsis regionibus familiaritatem habuerint, super eos fuerint elevate, corruptionem que ex illarum efficitur complexione vehementius immittunt.

Ut plurimum tamen in universales passiones illi homines incidunt quicunque loca magis necessaria, dico autem loca luminarium et angulos, eosdem habuerint in suis genituris cum his, qui universalium accidentium causam †effeciunt†, hoc est cum locis eclipticis aut cum eorum diametris. Ex his autem periculosissimae precipue sunt et a quibus difficilius potest precaveri partiles contactus aut dia eclipticorum locorum diametrationes cum quocumque luminarium.

⟨II.10⟩ Cap. X. De coloribus eclipsium et cometarum et similium

Observandi autem sunt ad universales circunstantias colores qui circa eclipses fiunt sive ipsorum luminarium sive earum ⟨…⟩ συστημάτων (from σύστημα: a whole compounded of parts) is left untranslated; Hübner p. 145, l. 843 que circa ipsa fiunt, ut virgarum, halonum et ceterorum id genus. Nam si nigri fuerint colores aut subvirides ea significant que de Saturni natura sunt predicta, si vero albi fuerint ea significabunt que sunt de natura Iovis, quod si fuerint subrubri ea significant que sunt de natura Martis, si autem fuerint flavi ea que sunt de natura Veneris portendunt, at si varii colores fuerint ea significant que ex Mercurii perveniunt natura. Quod si in totis luminarium corporibus aut in totis locis quae circa ipsa sunt proprietas, quae facta est coloris apparuerit, circa plurimas regionum partes apotelesma continget si vero ex parte qualicunque circa illam solum partem secundum versus quam ⟨…⟩. πρόσνευσις τοῦ ἰδιώματος γίνηται is left untranslated; Hübner p. 145, l. 853

Observandae item sunt ad universales circunstantias cometarum apparitiones sive in ipsis eclipticis temporibus fiant sive quandocunque, ad universales circunstantias ut eorum qui vocantur trabes aut tubae aut dolia et similium, utpote naturalium eanaturalium ea perficientes, que ad Martis ac Mercurii proprietates referuntur, bella videlicet et estus ⟨…⟩ κινητικῶν καταστημάτων is left untranslated; Hübner p. 146, l. 859-860 que ex eis contingunt significantes quidem ex partibus zodiaci, sub quibus eorum consistentiae apparent, et ex ⟨…⟩ προσνεύσεων (from πρόσνευσις: inclination, approach) is left untranslated; Hübner p. 146, l. 863 secundum comae figurationes loca in quibus accidentia ingruent. Ex ipsiusque consistentiae imaginibus apotelesmatis speciem ac genus circa quidem affectio perveniet, ex tempore autem autem durationis accidentium productionem; ex habitudine autem ad Solem initium ipsius accidentis quoniam matutini quidem ut plurimum apparentes celerius accidens eventurum significant, vespertini vero tardius.

⟨II.11⟩ Cap. XI. De anni neomenia

Cum universalium circunstantiatis que circa regiones ac civitates contingunt demonstrata doctrina sit, reliquum est ut de particularibus motionem faciamus; dico autem de his, que annuatim percirca quattour anni tempora eveniunt, ad cuius rei considerationem de ea, que vocatur anni neomenia conveniens est, prius pertractare. Quod igitur principium hanc esse conveniat Solis restitutionis in unaquaque circunversione manifestum inde est et a potestate et ab appellatione.

Nemo autem excogitare penitus poterit in circulo ali quod nam principum in circulo substituat, in eo autem circulo, qui per signa medius voluitur, sola iure accipiet principia ea puncta, que ab equinoctiali et tropicis sunt determinata, hoc est duo equinocti alia et duo tropica. Dubitabit tamen †specilliam† hoc in loco, quo nam horum quattuor potissimum utatur; secundum igitur simplicem ac circularem naturam nullum ipsorum est tanquam ab uno principio procedens. Qui vero de his scripserunt usi sunt unum quippiam unicuqueut principium differenter supponentes ut secundum quasdam proprias rationes et naturales ⟨…⟩ συμπαθείας (from συμπάθεια: sympathy; quality, affinity) is left untranslated; Hübner p. 148, l. 890 inferentes. Habet enim unaqueque harum partium peculiare nonnihil, ex quo principium ac novus annus iure existimetur. Vernale quidem equinoctium eo quod tunc primum maior dies esse incipiat quam nox et quia humidi temporis est, atque hec natura, ut antea diximus, plurima inest incipientibus genituris. Tropicum autem estivuum eo quod in ipso maxima dies fiat et apud Aegyptios Nili tunc ascensus et Canis stelle ortus contingant. Autumnale vero equinoctium eo quod fructuum collectio tunc fiat atque ab alio principio futurorum proiiciatur seminatio. Tropicum denique hybernum eo quod diei magnitudo tunc primum incipiat a disminutione augmentum assumere. Proprius autem mihi videtur ac magis naturale ad annuas considerationes

Proprius autem mihi videtur et magis naturale ad annuas considerationes quattuor uti principiis, observantes synodicas et plenilunares Solis ac Lunae copulationes, ac ex his precipue eclipticas, que proxime ante ipsa principia erunt factae ut a principio quod erit circa Arietem ver, quale futurum sit, consideremus. A principio vero quod erit circa Cancrum aestatem, ab eo autem principio quod erit circa Libram autumnum, a principio item quod erit circa Capricornum hyemem.

Universales enim temporum qualitates et ⟨…⟩ καταστάσεις (from κατάστασις: state, condition) is left untranslated; Hübner p. 149, l. 914-915 quas Sol facit iuxta quas hi etiam, qui mathematice discipline prorsus imperiti sunt, futuri precognitionem habent signorum quoque idiotropias ad ventorum universaliumque naturarum significationes relinquemus. Variationes autem secundum magis aut minus que per tempora fiunt copulationes Solis ac Lunae, que circa predicta punta efficiuntur, et planetarum ad ipsas figurationes universaliter ostendunt, particulariter vero synodi ac plenilunia, que circa unum quodque dodecatemorium fiunt ac planetarum peragrationes quam utique ⟨…⟩ μηνιαίαν (from μηνιαῖος: monthly) is left untranslated; Hübner p. 150, l. 924 considerationem quispiam appellaverit. Cum autem preexponi ad hoc particulariter debeant naturales signorum proprietates ad annuos status atque etiam stellarum familiaritas cum unoquoque signo et ac naturales etiam proprietates per singulas stellas familiaritatis planetarum et fixarum similis complexionis ad aerem et ventos et familiaritatis quoque omnium dodecatemori⟨or⟩um ad ventos et tempora singula in superioribus manifestavimus. Reliquum autem erit de particulari signorum natura pertractare.

⟨II.12⟩ Cap. XII. De particulari signorum natura ad aeris status

Arietis igitur dodecatemorium universaliter quidem propter equinoctialem significationem tonitrua efficit ac grandines. Particulariter autem quo ad magis aut minus ex proprietate fixarum stellarum, que in eo sunt, partes eius precedentes pluviose sunt ac ventose sunt, medie vero temperatae, sequentes autem aestuose ac pestilentes. Partes item eius septentrionales calefacientes sunt et corrumpentes, australes glaciales ac frigidae. Tauri dodecatemorium universaliter quidem significativuum est utriusque complexionis et subcalidum. Particulariter autem partes eius precedentes atque ex precipue sunt ad Pleiades, terremotus faciunt et ventos ac nebulas, medie vero humefactive sunt et frigide, sequentes que sunt ad Hyades sunt ignae ac fulminose et fulguris effectrices que vero sunt ac boreales temperatae existunt, australes autem motrices sunt et instabiles. Geminorum dodecatemorium universaliter quidem temperiem efficit. Particulariter autem partes eius precedentes humide sunt et corruptrices, medie vero temperate, sequentes mixte ac instabiles. Boreales autem ventose sunt ac terremotus facientes, australes vero igneae et comburentes. Cancri dodecatemorium universaliter quidem serenum est et calidum. Particulariter autem partes eius precedentes et que sunt ad Presepe, estuosae sunt et terremotus facientes ac tenebrose, medie vero temperate sequentes autem ventosae; boreales item et australes ignee et comburentes. Leonis dodecatemorium universalem quidem estuosumcalorificum est et aestuosum, particulariter vero partes eius precedentes aestuosae et pestilentes sunt, mediae autem temperatae sequentes humide et corruptrices, boreales motrices et ignee australes vero humidae. ⟨…⟩ τῆς Παρθένου (from Παρθένος: Virgo) is left untranslated; Hübner p. 152, l. 964-965 Dodecatemorium universaliter quidem humidum est ac tonitrua efficiens. Particulariter veroautem partes eius precedentes calidiores sunt et corruptrices, medie vero temperatae sequentes autem aquose, boreales ventosae sunt, australes temperate. Libre dodecatemorium universaliter quidem versatile est ac mutabile. Particulariter vero partes eius precedentes ac mediae temperatae sunt sequentes autem aquose, boreales ventose, australes humidae ac pestilentes. Scorpii dodecatemorium universaliter quidem tonitrua efficit et igneum est. Particulariter autem partes eius precedentes nivosae sunt, medie vero temperate sequentes terremotus faciunt, boreales eius partes comburentes sunt, australes australes vero humidae. Sagittarii dodecatemorium universaliter quidem ventosum est. Particulariter autem partes eius precedentes humide sunt, medie vero temperatae sequentes autem ignee, partes eius boreales ventose sunt, australes humidae et mutabiles. Capricorni dodecatemorium universaliter quidem est humidum. Particulariter autem partes eius precedentes comburentes ac corruptrices sunt, mediae vero temperatae sequentes pluvias faciuntmovent, boreales autem eius partes et australes humidae sunt et corruptrices. Aquarii dodecatemorium universaliter quidem frigidum est et aquosum. Particulariter autem partes eius precedentes humide sunt, medie vero temperate sequentes autem ventose, partes eius boreales comburentes sunt, australes vero nivosae. Piscium dodecatemorium universaliter quidem frigidum est ac ventosum. Particulariter vero partes eius precedentes temperate sunt, medie vero humidae sequentes autem urentes, partes eius boreales ventose sunt, australes vero aquosae.

⟨II.13⟩ Cap. XIII. De particulari consideratione aeris statuum

His autem sic praeexpositis particulares significationum doctrinae hunc habent modum. Prima quidem est ea doctrina, que universalius circa anni quadras versatur, iuxta quam observare, ut diximus, oportebit synodos aut plenilunia quae proxime circa tropica et equinoctialia puncta facta sunt et secundum copulationem sive synodicam sive plenilunarem in unoquoque quesitorum climatum angulos ut in genituris disponere. Oecodespotas deinde synodici aut plenilunaris loci et anguli eum sequentis, secundum modum de eclipsibus in superioribus a nobis demonstratum assumere atque ita quidem id quod universale est ex quadrarum proprietate inspicere, corr. ex inspicietur id vero quod magis est aut minus intensionum et remissionum ex dominantium natura capientes qualis videlicet qualitatis et qualium statuum motores sunt.

Secunda doctrina est que de mensibus considerat iuxta quam synodos etiam ac plenilunia que per singula fiunt dodecatemoria, eodem modo eo considerare oportebit illud i. m. solum servantes ut si synodus esse contigerit proxime ante preteritum tropicum aut equinoctialem punctum, synodis usque ad sequentem quadram utamur, si vero plenilunium esse contigerit pleniluniis. Considerare etiam opus eritangulos similiter oportebit et amborum locorum eocodespotas ac precipue †…† stellarum ortus et applicationes et defluxiones proxime factas, ipsarumque idiotropiaserraticarum atque etiam locorum idiotropias, et quales ventos excitent ipse ac signorum partes in quibus fuerint constitutae, cui preterea vento Lunae declinet latitudo secundum circuli medii obliquitatem, atque ita ex his omnibus secundum exuperationem mensium status ventosque ut plurimum prenoscere.

Tertium autem est tenuiores adhuc intensionum ac remissionum significationes observare. Inspicitur autem hoc i. m. ex particularibus Solis et Lunae configurationibus, inspicitur non synodicis solum aut plenilunaribus, sed ex his etiam, que ex dichotomitatibus efficiuntur, eo quod alteratio secundum significationem ante tres dies, ut plurimum incipiat ac interdum post tres equalis ad Solem peragrationis; et ex huiusmodi statuum per singulos dies configurationes ad planetas et aliorum, ut trigonorum aut hexagonorum. Iuxta horum enim naturam sequi alterationis idiotropia deprehenditur, consone cum aspicientium stellarum et signorum ad complectens et ventos naturalibus familiaritatibus. Istarum item particularium qualitatum intensiones aut remissiones, que quottidie fiunt, precipue quidem efficiuntur quando fixe lucidiores et efficatiores, matutinos ortus aut vespertinos ortus. vel occasus fecerint ad Solem fecerint. Venta Particulares enim status in suas ipsarum naturas, ut plurimum convertunt ac nihil etiam minus quando luminaria aliquem ex angulis peragraverint. Nam iuxta huiusmodi eorum habitudines statuum intensiones ac remissiones per tempora mutantur, quemadmodum iuxta Lunae habitudines ⟨…⟩ αἵ τε ἀμπώτεις is left untranslated; Hübner p. 157, l. 1051 et refluxus. Ventorumque mutationes huiusmodi ortuum angularitates precipue perficiuntur adversus quos utique in ipsis ventos Lunae latitudo peragrationes in ipsis facere deprehenditur. Ubique autem convenit cognoscere quod universalis quidem ac prima causa supposita precedit, particularis autem sequitur autem particularium accidentium causa; quodque operatio tunc maxime stabilitur ac fortior redditur, cum stelle universalium oecodespotiam possidentes cum particularibus etiam fuerint figuratae.

⟨II.14⟩ Cap. XIIII. De meteorum significatione

Utiles autem erunt ad particularium significationum prenotiones signorum, que circa Solem et Lunam ac stellas fiunt observationes. Sol igitur cum oritur ad diurnos aeris status observandus est, ad nocturnos vero cum occidit, ad ⟨…⟩ παρατεινούσας (from παρατείνω: to be stretched at length) is left untranslated; Hübner p. 159, l. 1068 secundum eius figurationes ad Lunam, quelibet quippe figuratio usque ad sequentem figurationem presignificat. Cum igitur purus et absque obscuratione ⟨…⟩ εὐσταθὴς (from εὐσταθέω: steady) is left untranslated; Hübner p. 159, l. 1071 et sine nebula oritur aut occidit serenum ⟨…⟩ καταστάσεώς (from κατάστασις: settled condition) is left untranslated; Hübner p. 159, l. 1072 significat. Quod si circulum varium habuerit aut subrubrum vel radios rubros immiserit sive in ea, que extrinsecus sunt, sive quasi ad se ipsum ⟨…⟩, κυκλουμένας (from κυκλέω: encompass, encircle) is left untranslated; Hübner p. 159, l. 1074 aut eas nubes habuerit, que parheliae vocantur, ex una parte habuerit, aut nubium figuras quasi longos radios protendens, ventos significat vehementes ac similia versus illos videlicet angulos ubi dicta signa fuerint facta. Si autem niger aut subviridis oritur aut occidit, cum obnubilatione aut halones circa se ex una parte habens aut ex ambabus partibus parhelias nubes et radios aut subvirides aut nigros, tempestates ac pluvias significat. Luna preterea observanda est ante tres dies vel post in synodorum et pleniluniorum et dichotomitatum peragrationibus. Si enim subtilis ac nitida apparuerit et nihil circa se ipsam habens, serenum ⟨…⟩ καταστάσεώς is left untranslated; Hübner p. 160, l. 1086 significat. Si vero subtilis et rubra apparuerit et per totum id quod ex suo circulo non illuminatur perspicuum habuerit totumque moveri videatur, ventos significat contra eas potissimum partes ad quas declinaverit. Nigra autem aut pallida et crassa si spectetur, tempestates hymbresque significat. Observandi etiam sunt halones, que circa ipsam fiunt. Si enim unus fuerit ac nitidus paulatimque evanescens, serenum significat; si vero duo vel tres fuerint tempestates significant quod si subrubri hi fuerint et quasi discissi, ex ventis vehementibus tempestates significant. Si autem caliginosi crassique fuerint tempestates ex nivibus significant; subpallidi vero aut nigri et interrupti, tempestates ex utroque significant; quantoque plures fuerint, tanto maiores significant tempestates.

Halones etiam, que circa erraticas stellas et lucidas et fixis consistunt, ea significant que suorum colorum sunt propria et ⟨…⟩. ταῖς τῶν ἐναπειλημμένων φύσεσι is left untranslated; Hübner p. 162, l. 1102 Fixarum quoque que secundum multitudinem prope sunt, colores et magnitudines observandi sunt. Si enim splendidiores et maiores praeter consuetas apparentias videantur ad quancunque partem fuerint, ventos qui sunt a proprio loco significant. Quin etiam nebulosorum globorum, ut Presepis et similium consistentiae, cum sereno tempore obscurae et quasi latentes aut condensate fuerint inspecte fuerint, pluviarum abundantiam significant; si vero nitide fuerint ac assidue vibrate ventos significant vehementes. Com Eorum quoque que per tempora in sublimibus fiunt, cometarum siccitates ac ventos ut plurimum presignificant, tantoque maiores, quanto ex pluribus partibus ac diutius ⟨…⟩ σύστασις (from σύστασις: consistency) is left untranslated; Hübner p. 163, l. 1119 facta fuerit. Discursus autem et iaculationes stellarum, si ab uno angulo efficientur, ab illo angulo ventos fore significant; si vero a contrariis angulis, ventorum inconstantiam significant; quod si a quattuor angulis fient, varias significant tempestates usque ad tonitrua et fulgura et similia. Eodem etiam modo si nubes lane velleribus similes esse videbuntur, tempestates interdum presignificant. Irides preterea que per tempora consistunt, tempestatem ex serenitate, et serenitatem ex tempestate presignificant. Ut plurimum autem ut breviter dicamus, universales colorum apparentiae, que in aere fiunt, eadem significant ⟨…⟩ τοῖς ὑπὸ τῶν οἰκείων συμπτωμάτων is left untranslated; Hübner p. 164, l. 1129-1130 iuxta ea, que in superioribus sunt a nobis declarata.

Universalium igitur consideratio, eorum videlicet que universaliter ac particulariter inspiciuntur, hactenus a nobis summatim memorata sit. Ea vero, que ad genethialogicam prenotionem pertinent, in sequentibus secundum congruentem consequentiam pertractabimus.

⟨III⟩

Hec insunt in tertio libro Quadripartiti Ptolemei

Proemium

1. De conceptione et partu

2. De gradu horoscopante

3. Divisio genethlialogiae

4. De parentibus

5. De fratribus

6. De masculinis et femininis genituris

7. De partu geminorum

8. De monstris

9. De his qui non nutriuntur

10. De temporis vite

11. De corporis forma et complexione

12. De lesionibus et passionibus corporalibus

13. De animae qualitate

14. De anime passionibus

Claudii Ptolemei conclusivi Quadripartiti ad Syrum liber tertius

Proemium

Cum in superioribus de universalium accidentium speculatione sit a nobis pertractatum eo quod praecedat et multa eorum possit superare que secundum nature proprietatem de unoquoque hominum iudicantur, quorum prognosticam partem genethlialogicam vocamus, vim quidem unam ambarum specierum existimari convenit et circa speculationem et circa operationem.

Quoniam et universalium et particularium accidentium causa quidem est erraticarum stellarum et Solis ac Lunae motus, prognosticatio vero est scientifica quedam observatio conversionis nature ipsorum subiectorum naturarum secundum celestium progressiones similiter figuratas per id quod nos circundat; preter quam quod universalis circunstantia maior est et perfectior, particularis vero non adeo.

Sed neque oportet ut eadem utriusque rei principia esse existimemus ex quibus celestium dispositionem supponentes ea que ex figurationibus tunc existentibus significantur precognoscere aggredimur. Sed universalium multa sunt principia, quandoquidem non unum universi principium habemus, et hec non semper a subiectis accepta, sed a corporibus nos ambientibus et causas inferentibus. Fere autem omnia a perfectioribus eclipsibus et ab stellis que insigniter progrediuntur consideramus.

Eorum vero que ad singulos homines pertinente et unum et multa sunt principia; unum quidem ipsius concretionis principium hoc enim habemus, multa autem, ambientium corpore significationes que deinceps ad primum principium accidunt precedente quidem hinc primo principio, atque id haud immerito, quoniam ipsam alia perficit. Hec autem cum ita se habeant, a toto ipso principio universales concretionis proprietates contemplantur, ex aliis vero ea que per tempora secundum magis et minus proveniunt iuxta temporum divisiones que a nobis explicabuntur.

⟨III.1⟩ Cap. I. De seminis proiectione et partu De conceptione et partu

Cum humanae geniturae principium temporale sit naturaliter quidem conceptio __________, μὲν τῆς κατʼ αὐτὴν is left untranslated; Hübner p. 168, l. 54 potentia vero et per accidens partus ipse i. m. ipse, in his qui conceptionis tempus sive fortitudo quesive per observationem cognoverunt, tempus illud sequi oportetconvenit ad corporis et animae proprietates, que efficientiam figurationis stellarum circa eumeo tempore considerantes.

Semen enim a principio ex circum ambientis distributione semel accipiens qualitatem, tametsi diversum id sit secundum sequentia tempora fabricationis ipsius corporis, ipsum tamen propriam solum materiam sibi ipsi naturaliter secundum augmentum concernens, adhuc magis assimilatur prime qualitatis idiotropiae.

In his vero qui eminis proiectionemconceptionem non cognoscunt, quod ut plurimum solet evenire, ei principio quod est secundum partum attendere necesse est, veluti maximo, et sola una re a primo deficienti quod per illud etiam ea etiam, que ante partum sunt, possunt praecognosci. Et enim si quispiam illud dixerit principium, hoc vero quasi post principium, ipsius quidem magnitudo tempore fit secunda, potentia vero equalis et magis perfecta.

Fere autem iure illud quidem humani seminis generatio nominabitur, hoc autem hominis. Assummit enim infans tunc plurima que prius quando in utero erat ei non aderant, et ipsa etiam quae solius humane nature sunt propria, corporalemque figurationem. Et licet id quod hora partus nos circundat ad talem esse nihil ei conferre videatur, ipsi tamen confert secundum ambientis nos corporis proprietatem prodire, in lucem quia natura post ipsius perfectionem secundum similem statum eius quod ab initio infantem formavit, particulariter exitus impetum operatur. Rationabiliter itaque in talibus stellarum figuratio existimari potest stellarum figurationem hora partus, talium esse significativam, non quidem ut prorsus effectivam, sed quasi necessario et secundum naturam effectivae potentiae perquam similem.

Quoniam vero propositum nobis est in presentia est et hanc partem artificio se adimplere, secundum considerationem premissam in principio huius libri de po de huiusmodi precognitionis possibilitate, antiquum prognosticationum modum qui secundum speciem stellarum omnium aut plurimarum procedebat contemperativam procedebat, eo quod valde diffusus est ac prope infinitus si quis eum exacte exercere velit secundum discursum velit exercere. Et maxime in particularibus considerationibus eorum que naturaliter considerantur, aut in his que in eorum traditionibus contemplantur evitabimus, quoniam inutilis est pariter ac difficilis.

Tractatus autem ipsos per quos specieis quelibet secundum modum inquisitivuum simul inspicitur, et stellarumet effectivas facultates erga singula iuxta proprietatem proprium modum et magis universalem stellarum, ut maxime fuerit possibile, assecutive simul et concise secundum naturalem coniecturam exponemus.

Loca quidem nos ambientis, perad quae singula humana accidentia contemplantur, quemadmodum tanquam signum in quod oportet iacula proiicere praesupponentes. Facultates autem effectrices stellarum que cum ipsis locis secundum praedominatum familiaritatem habent, tanquam iaculorum emissiones iuxta modum universaliorem adaptantes. Apotelesma quod ex plurium naturarum commixtione circa subiectam speciem colligitur, considerantis existimationi tanquam perito Sagittario relinquentes. Et primum de universalibus ex que ex per principium quod est secundum partum inspiciuntur sermonem faciemus †secundum† iuxta convenientem ordinis consequentiam, omnibus enim ea quae naturam habent, ut diximus, per hoc velit curiosius tractare, ad solas eas proprietates que ipsius concretionis sunt, proprietates etiam que per eandem specultationem in tempore proiectionis seminis videntur esse subiacentes.

⟨III.2⟩ Cap. II. De gradu horoscopante

Quoniam de prima ac precipua re, hoc est de gradu horae geniturae sepissime solet dubitari, sola enim ut plurimum astrolabica inspectio ipso partus tempore, his qui harum rerum scientifici observatores sunt, horae ipsius minutum valet indicare, aliaque fere omnia quibus horae inspiciuntur, et quibus plurimi eorum qui diligentiores sunt attendere consueverunt, ab ipsa sepe veritate dignoscuntur aberrare, solaria quidem, ob positionum ac gnomonum incidentes perversiones; aquaria vero, propter inequalitates fluxus ipsius aquae, quae ex diversis causis proveniunt, necessarium utique erit ante omnia docere quo nam pacto gradum zodiaci qui oriri debet, quispiam possit invenire secundum naturalem et consequentem rationem, eo videlicet gradu presuposito qui est secundum datam proxime horam, que per ascensionum operationem est inventa.

Oportet igitur luminarium copulationem observare que partum proxime antecessit, sive ea coniunctio fuerit sive plenilunium, et gradum exacte considerare in coniuctione quidem amborum luminarium, in plenilunio vero, eius luminaris quod fuerit supra terram, et ipso partus tempore planetas inspicere, qui eo in gradu oecodespoticam habent rationem; secundum modum illum universalem qui oecodespotiam efficit, quique in his quinque perspicitur, triplicitate videlicet ac domo, exaltatione, termino et ortu seu configuratione; hoc est quando unum quoppiam aut plura horum seu denique omnia quesitus habuerit locus erga eum qui sit oecodespotiam habiturus.

Si igitur unum erga hec omnia aut plurima dispositum invenerimus, quem utique habuerit hic gradum in eo dodecatimorio quod perambulat partus tempore, equalem ei in numero iudicabimus ascendere in dodecatimorio quod secundum ascensionum operationem propinquius inventum est.

Quod si duo aut plures simul dominabuntur, cuius utique illorum gradualis peragratio partus tempore propinquiorem habebit numerum ei gradui, qui secundum ascensiones oriebatur, huius graduum quantitate utemur. Si autem duo aut plures prope fuerint in ipso numero, illum sequemur qui magis habuerit rationem ad angulos vel ad factionem.

Si autem maior fuerit distantia graduum planete dominatoris versus ipsum horoscopum quam versus medium celi, eodem numero erga gradum celum mediantem utentes, per eundem et reliquos angulos statuemus.

⟨III.3⟩ Cap. III. Divisio genethlialogiae

His itaque praeexpositis, si quis ipsius ordinis gratia id quod universale est genethlialogicae speculationis divideret, invenirent utique observationum possibilium et secundum naturam aliam quidem esse earum accidentium solum quae sunt ante genituram ut sermo, qui est de parentibus; aliam eorum que sunt et ante genituram et post eam, ut sermo qui est de fratribus; aliam vero eorum quae sunt in ipsa genitura, que non una est nec simplex; ultimam vero eorum quae sunt post genituram, que et ipsa per multas partes contemplatur.

Est autem eorum, que in ipsa genitura perquiruntur, sermo qui est de masculinis et femininis et de partu geminorum aut plurimorum et de monstris et de his qui non nutriuntur; eorum vero que sunt post partumgenituram sermo de temporibus vitae, quoniam non coniungitur cum eo, qui est de his qui non nutriuntur.

D Sermo deinde qui est de figura corporis et de passionibus aut nocumentis corporalibus. De anime post hec qualitate et eiusdem passionibus. De fortuna deinde acquisitiva et de fortuna axiomatica hoc est honoraria, post hec de actionis qualitate. De convictu nuptiali, de filiorum procreatione, de amicorum connexionibus et congruentiis. De peregrinationibus ac postremo, de mortis qualitate quod capitulum potentia quidem cum eo habet familiaritatem quod temporibus vite pertractat, ordine vero haud immerito post hec omnia collocatur. Super quorum unoquoque capitulatim enarrationem faciemus, ipsos considerationis tractatus cum ipsis nudis effectivis facilitatibus, ut diximus, exponentes et ea que curiose a multis et nugaciter dicta sunt queque persuasibilem non habent rationem, ad primas causas que a natura sunt remittentes; atque ea que possibilem habent comprehensionem, non per partes et numeros que nullam habent cause rationem, sed per ipsam speculationem configurationum erga loca familiaria considerantes.

Universaliter autem et in omnibus simpliciter, ne in una quaque specie id ipsum repetamus. Primum quidem oportet considerare eum zodiaci locum qui capitulo geniturae perquisito secundum speciem assimilatur, veluti, verbi gratia, capitulo de actionibus locum medii celi, aut capitulo de patribus Solis ipsius locum. Deinde considerare inspicere Stellas deinde inspicere que rationem habent oecodespotie ad suppositum locum, secundum qu illos quinque modos de quibus superius diximus, et si unus secundum omnes modos fuerit dominus, illi dare illius praeiudicii oecodespotiam, et si duo aut tres fuerint, ei qui plures calculos habuerit.

Post hec autem ad apotelesmatis qualitatem considerare opus est i. m. ipsarum dominatium stellarum naturas et signorumdodecatemoriorum, in quibus ipse fuerint et loca eis assimilata.

Ad eius autem magnitudinem et vim considerare oportet, utrum evidenter sint dispositi et secundum mundum et secundum genituram aut per contrarium. Efficatissimi enim sunt, quando secundum mundum in propriis aut appropriatis locis fuerint et rursus cum fuerint orientales et addentes numeris.

Secundum vero genituram, †quando† quando in angulis aut epanaphoris peragraverint, et maxime in primis, dico autem †sus† in eis que sunt secundum ascensiones et caeli mediationes.

Inefficatissimi autem sunt, quando secundum mundum in alienis aut in dissimilibus fuerint locis, et occidentales aut retrocesserint suis cursibus; secundum genituram autem, quando ab angulis declinaverint.

Ad universale autem tempus apotelesmatis considerare opus est utrum matutine an vespertini sint ad Solem et ad horoscopum, quoniam quadrae que utrunque eorum antecedunt et eorum diametrae matutinae sunt, reliquae autem et sequentes vespertinae, et utrum in angulis sint an in epanaphoris: matutini enim existentes aut angulares ab initio fiunt efficatiores, vespertini autem aut in epanaphoris tardius operantur. Precedens igitur forma eidem considerationis que est secundum speciem, cui semper adherere oportet convenit, hanc hunc habet modum. Incipiemus autem iam secundum propositum ordinem a primo, sermone qui est de parentibus.

⟨III.4⟩ Cap. IIII. De parentibus

Sol igitur et Saturni stella personae patris secundum naturam coappropriantur, Luna vero et Venus matris, et quemadmodum adinvicem et erga alios isti fuerint dispositi, talia oportet et de parentibus existimare.

Ea enim que ad fortunam et possessionem eorum pertinent ex luminarium doryphoria sunt consideranda, quoniam ab his que possunt benefacere circundata et ab his que sunt eiusdem factionis, sive in iisdem signis sive in sequentibus, illustria et splendida circa parentes significant, et precipue quando Soli doryphoriam fecerint matutinae stellae, Lune vero vespertinae que et ipsae bene sint dispositae secundum modum quem diximus. Si autem Saturnus et Venus orientales etiam fuerint en in propriis faciebus aut angulares, felicitatem manifestam existimabimus secundum utriusque parentum proprietatemsimilitudinem. Per i. m. contrarium autem, si luminaria vacua cursu fuerint et absque doryphoria extiterint, humilitatis et ignominiae parentibus demonstrativa sunt, ac presertim quando Venus aut Saturnus non bene dispositi appareant.

Quod si luminaria doryphoriam habuerint non autem ab his qui sint eiusdem factionis, ut quando Mars quidem ascenderit post Solem aut Saturnus post Lunam, aut non a beneficis que sint bene dispositae et secundum eandem factionem, mediocritatem et inequalitatem circa eorum vitam debemus existimare.

Et si pars fortunae in genitura designatadeclaranda consona fuerit in genitura cum his qui Soli aut Lunae secundum bonam figurationem faciuntfecerint doryphoriam, salvas accipient paternas facultates, si autem inconsona autem fuerit aut contraria, et nulla beneficarum acceperit doryphoriam, inutilis eis et damnosa erit parentum possessio. De longitudine autem aut brevitate vitae illorum ab aliis configurationibus est considerandum. In patre quidem, si Iupiter aut Venus cum Sole aut Saturno quocumque modo figurentur, aut si ipse Saturnus consonam habuerit figurationem cum Sole autsive cum eo simul existens, sive de exagono aut trigono cum aspiciens, nam si fortes ambo fuerint, longitudinem paternae vitae coniectare possumus, quod si vero fuerint imbecilles, non similiterita neque tamen brevitatem vite propterea i. m. coniectabimus. Quando autem hoc non affuerit, et Mars super Solem aut super Saturnum elevabitur aut ad ipsos deferetur, aut si rursus Saturnus ipse non fuerit cum Sole consonus, sed sive quadratus sive diameter, et ab angulis ambo declinaverint, morbidos solum parentes facietur. In angulis autem aut epanaphoris existentes, brevis vite et lesionibus affectos: brevis quidem vitae quando in primis duobus angulis fuerint, hoc est in orientali et medioet celium mediante et eorum epanaphoris, lesionibus affectos aut morbidos, quando in reliquis duobus angulis fuerint, hoc est in occidentali et subterraneo aut in eorum epanaphoris. Mars item Solem aspiciens secundum modum quem diximus, subito patres interficiet aut lesiones circa eorum oculos faciet, Saturnum autem aspicens aut febres cum rigore aut lesiones per incisiones et combustiones ipsis affert. i. m. Ipse quoque Saturnus male cum Sole figuratus paternas mortes operatur, morbos etiam et passiones que fiunt ex humorum vexatione. humorum vexatione] corr. ex humidorum turbatione In matre autem, si Iupiter cum Luna et Venere quomodocumque fuerit figuratus aut ipsa Venus consone se habuerit cum Luna, exagona scilicet aut trigona aut simul cum ea existens et ambe fortes fuerint, longevam demonstrat matrem. Quod si Mars Lunam et Venerem aspexerit ad eas delatus aut de quadrato vel diametro, sive Saturnus Lunam solam eodem modo, apheretici quidem existentes aut declinantes, casus solummodo †autem† morbos inferunt, prosthetici autem aut angulares brevis vite aut lesionibus affectas faciunt matres. Brevis quidem vite similiter in orientalibus existentes angulis aut eorum epanaphoris, lesionibus autem affectas in occidentalibus.

Mars preterea Lunam hoc modo aspiciens si orientalis quidem ipse fuerit maternas mortes repentinas facit et lesiones circa oculos earum, si vero fuerit apocrustica ex aborsionibus aut similibus mortes faciet et lesiones per incisiones et succensiones. Venerem autem aspiciens mortes ex febribus operatur et passionibus absconditis et tenebris oculorum ac repentinis decursionibus. i. m. Saturnus autem Lunam aspiciens mortes et passiones facit, si orientalis ipsa fuerit per febres cum rigore, si vero fuerit apocrustica per morbos matricis et corrosiones.

Assumendae autem sunt ad species particulares species lesionum etaut passionum etaut mortium dodecatemoriorum etiam in quibus fuerint causae effectores idiotropiae, super quibus opportunius in his, que ad ipsam genituram pertinent tractabimus. Obser Observare quoque oportebit in interdiu quidem Solem maxime ac Venerem, de nocte vero Saturnum et Lunam.

De cetero autem in particularibus operationibus congruum esterit et consequens patris aut matris locum, qui factionis sit tanquam horoscopum constituere, ac reliqua sicut in ipsorum parentum genitura considerare secundum act activas et accidentales modos universalium specierum magis universalium quos in sequentibus demonstrabimus.

Convenit quoque et hic et in aliis omnibus commixtionis modum meminisse et considerare si non unius speciei sed diverse aut contrariorum effective fuerint stelle que dominatus quesitorum locorum sint sortitae, que nam illarum ex prerogativis iuxta potestatem circa unamquanque accidentibus plures calculos habere inveniatur ad apotelesmatum predominantum ut aut istorum naturis consequentem faciamus considerationem, aut si calculi equales fuerint quando simul fuerint qui predominantur, id quod ex diversarum naturarum commixtione fuerit collectum diligenter considerabimus; quando autem eorum quilibet particulariter distaverit secundum propria tempora accidentia consimilia dividentes, prioribus quidem matutinis magis, posterioribus autem vespertinis.

Necesse enim est stellam quesito loco ab initio assimilari circa quem aliquid est operatura ab initio assimilari; quoniam si hoc non acciderit, nihil potest universaliter stella illa disponere ea que omnino cum principio nullam habet societatem; temporis autem even apotelesmatis eventus non est causa prima despotia, sed dominatoris distantia ad Solem et ad mundi angulos.

⟨III.5⟩ Cap. V. De fratribus

Locus igitur parentum ex his fere quae dicta sint nobis erit manifestus. Fratrum vero locus, si quis etiam hic quod universale est universale est] corr. ex universaliter solum indagaverit et non ultra possibilitatem exactum numerum et ea, que particularia sunt inquisierit, is qui fratrum eiusdem matris est solum naturalius accipietur a dodecatemorio quod i. m. medium caelum eius loci qui matris est obtinuerit, hoc est eius in quo i. m. interdiu Venus fuerit, noctu vero Luna†m† nam quoniam circa hoc signum et quod ascendit post eum est matris locus †fi† de filiis, matris idem debuit esse cum eo qui est fratrum.

Si igitur beneficae cum loco illo fuerint figurate, fratrum abundantiam fore dicemus, ad ipsarum stellarum multitudinem considerationem habentes, et utrum in signis unius figure sint an in bicorporeis. Si vero malefice super beneficas fuerint elevatae aut eis per diametrum adversabuntur, fratrum raritatem significant, maxime autem si secum Solem assumpserint. Si autem in angulis fuerit illa contrarietas, ac presertim in horoscopanti, Saturnus quidem primogenitos et primitus nutritos facit, Mars vero morte eorum qui sunt fratrum efficit raritatem.

In stellis preterea fratres prebentibus, si secundum mundum bene fuerint dispositae, pulchrae formae et gloriosos fore datos fratres existimandum est, quod si vero contrarium evenerit humiles et ignobiles; quod si malefice super ipsos datores fuerint elevatae aut ad eos ferantur, oligochronios etiam facient. Dabunt autem masculos, que secundum mundum masculescent, feminas vero que feminescent, et rursus primos quidem dabunt stelle orientales, posteriores vero occidentales. Ad hec autem si stelle fratres prebentes cum dominatore super fratrum dodecatemorio consone fuerint figuratae, amicabiles facient datos fratres, si vero cum parte fortune, communiter etiam degentes; quod si in signis inconnexis fuerint aut secundum contrarium statum, inimicos et invidos facient fratres et ut plurimum nato insidiantes.

Si quis denique ea que ad unumquenque illorum pertinentsingula que ad eos pertinente curiosius voluerit inquirere, coniectabit utrique et hic stella datr datrice supposita secundum horoscopicam rationem et reliquis non si propter †senis† ac in genitura contemplatis.

⟨III.6⟩ Cap. VI. De masculinis et femininis genituris

Cum sermonem qui est de fratribus secundum congruentem et naturalem modum praeoculis habuerimus, consequens utique erit ab his, que sunt in ipsa genitura exordium facere, et primum eam considerationem, que est de masculinis et femininis percurrere. Inspicitur autem hec non secundum unam speciem neque ab una re quapiam stella, sed ab utroque luminarium et horoscopo et ab his stellis, que rationem habent erga ipsos, maximeprecipue quidem secundum conceptus dispositionem, universaliter autem secundum partum. Omnino autem observandum est utrum predicta tria loca et stelle que illis dominantur aut omnes aut plurimae masculescentes fuerint ad masculorum generationem aut feminescentes ad feminarum, et sic deffiniendum. Discernende autem sunt et masculescentes et feminescentes secundum modum quem supposuimus in tabularibus expositionibus in principio huius libri, a ex natura dodecatemoriorum in quibus fuerint et ex natura ipsarum stellarum atque etiam ex earum habitudine erga mundum, quoniam quidem orientales existentes masculescunt, occidentales autem feminescunt; preter hec autem habitudine quam habuerint ad Solem, matutinae enim rursus existentes masculescunt, feminescunt vero vespertinae. Propter que omnium †p…o† generisque ad genus pertinent exuperantiam secundum plurimum considerare convenit.

⟨III.7⟩ Cap. VII. De partu geminorum

De his etiam qui bini aut plures sunt nati sunt eadem duo loca modos observare convenit, hoc est duo luminaria et horoscopum. Huiusmodi enim accidens circa commixtiones evenire consuevit, quando videlicet duo aut tria loca bicorporea signa obtinuerint, et maxime quando stelle que illis dominantur id ipsam spectavit corr. ex spectant aut eorum aliquae sint in bocorporeis, aliquae vero binae aut plures sint positae. Quando autem loca principalia in bicorporeis signis fuerint et cum pluribus stellis simul fuerint figurata, tunc et plura duobus nasci accidit.

Eorum autem multitudinem ab stella que numeri fecerit proprietatem coniectabimus, genus vero ab stellis que cum Sole et Luna et horoscopo figurantur ad masculorum generationem aut feminarum secundum eos modos qui superius dicti sunt. Quando vero huiusmodi dispositio non simul acceperit cum luminaribus angulum horoscopi comprehenderit sed angulum potius medii celi, matres huiuscemodi geminos ut plurimum parient aut plures. Proprie autem tres quidem masculos faciunt sub Anactorum genitura, Saturnus videlicetvidelicet et Mars Iupiter et Mars simul cum propositis locis in bicorporeis signis figurati; tres vero feminas sub genitura Gratiarum, Venus et Luna cum Mercurio effecto feminino; duos vero masculos et unam feminam sub Dioscurorum genitura Saturnus, Iupiter et Venus; duas preterea feminas et unum masculum sub genitura Cereris et Proserpinae, Venus, Luna et Mars. In quibus ut plurimum accidere consuevit ut hi qui nati sunt non veniant ad perfectionem, et quod cum notis quibusdam corporalibus nascantur, adhuc autem et quedam fiant in locis praecipua et insperata, propter huiusmodi accidentium apparitionem.

⟨III.8⟩ Cap. VIII. De monstris

Non est autem a proposita consideratione sermo de monstris alienus. Primum itaque in natis huiuscemodi luminaria ipsa aut declinantia inveniuntur aut nullam cum horoscopo ha connexionem ut plurimum habentia, ipsi quoque anguli a maleficis occupati. Quando igitur hu aliqua huiusmodi dispositio ante oculos fuerit proposita, i. m. quoniam fit sepe in humilibus et infelicibus genituris licet non sint monstrosae, considerare statim convenit h coniunctionalem aut plenilunarem copulationem que proxime precesserit et †ab† eius atque etiam locorum ipsius partus dominatorem. Nam si partus loca eorum hora partus et Lune atque etiam horoscopi omnia aut plura inconnexa fuerint cum loco precendentis copulationis, quod nascetur monstrosum erit.

Hec cum ita se habeant si luminaria quidem in signis quadrupedibus aut ferinis fuerint inventa et due ambae maleficae in angulis, non erit ex hominibus id quod est natum, quin et si nulla benefica luminaribus testimonium perhibuerit, omnino immite erit et eorum, que habent naturam agrestem et maleficam; si vero MarsIupiter aut Venus testimonium perhibuerint eorum erit quae coluntur, ut canum aut felium, aut simiarum aut huiusmodi; Mercurio preterea testimonium perhibente, eorum erit que sunt ad humanum usum, ut avium aut suum aut boum aut caprarum et huiusmodi. Et si in signis figure humanae luminaria fuerint deprehensa, aliis eodem modo se habentibus, ex hominibus quidem aut apud homines erunt ea que sunt nata, monstra tamen et enigmatica, proprietas autem circa eorum qualitatem inspicienda est hic etiam est i. m. ex signorum formatione, hic etiam inspicienda est in quiest in i. m. quibus maleficae fuerint quae angulos obtinuerint. Si igitur et hic nulla ex beneficis testimonium simul perhibuerit alicui predictorum locorum testimonium simul perhibuerit, irrationabilia et re vera enigmatica omnino erunt. Si vero Iupiter aut Venus testimonium perhibuerint, in precio habitam et pulchra erit monstri proprietas, quale circa hermaphroditos aut eos qui ac harpocratici vocantur et huiusmodi consuevit evenire; si autem Mercurius etiam cum his testimonium perhibuerit, cum his et etiam etsententiose ac scite loquentes erunt et ex huiusmodi rebus abundantes, solus autem Mercurius edentulos et surdos, ingeniosos tamen et astutos maxime operatur.

⟨III.9⟩ Cap. IX. De his qui non nutriuntur

Cum ad ae quae sunt in ipsa genitura reliquum sit de his, qui non nutriuntur pertractare, considerare convenit quod partim quidem hic modus ei sermoni adheret qui †at† de vite temporibus inscribitur, quoniam quaesita species non est ab utroque aliena, partim vero ab eo divisus est eo quod secundum ipsam considerationis vim aliquomodo differant. Is enim sermo in quo de vite temporibus tractatur, in his, qui tempora habent sensibilia contemplatur, hoc est non minoraunica solari revolutione non minora; tempus enim proprie huiusmodi annus deperhenditur, potentia vero illo minor menses sunt et dies et horae. Is vero sermo qui de his est qui non nutriuntur, in his inspicitur qui ad propositum tempus non perveniunt, sed ad minores numeros propter excessum malitie corrumpentium stellarum. Unde et ille multarum partium habet considerationem, hic vero magis universalem.

Simpliciter enim, si alterum luminarium angulare fuerit et una ex maleficis cum eo simul fueritextiterit aut e diametro id aspexerit, atque hec quidem partiliter et secundum isosceliam, nulla quidem benefica figurationem faciente ac luminarium oecodespota in maleficarum locis deprehenso: id quod natum erit non nutrietur sed continuo vite finem sortitetur. Si autem non secundum isosceliam hoc acciderit, sed proxime feranturascendat ad luminarium loca maleficarum radii ac duae fuerint maleficae sive alteri luminarium sive utrique nocumentum inferentes, aut secundum epanaphoram aut secundum diametrum aut vicissim alteri altera, aut altera diametrans, altera vero delata: sic quidem sive tempore erunt ea quae nascentur, destruit enim afflictionum multitudo humanitatem ne in vita permaneat ex distantiat ascensionis. †Li† Precipue autem nocet secundum ascensiones quidem Soli Mars, Lunae vero Saturnus, secudum autem diametrationes aut superelevationes viceversa Soli quidem Saturnus, Lune vero Mars atque eo m et maxime si localiter obtivuerint luminarium et horoscopi oecodespotiam. Si autem duae fuerint diametrationes et in angulis me extiterint luminaria et malefice secundum isosceliam, tunc et mortui aut semimortui infantes eduntur.

Hec autem cum ita se habeant, si quidem defluxionem quidem ab aliqua ex beneficis luminaria fuerint habentia fuerint aut aliter etiam cum eis fuerint figurata, in precedentibus eorum partibus radios suos inferentia, vivet id quod natum est usque ad numerorum graduum, qui est inter aphesin et proximiorem maleficam, tot menses aut dies aut horas secundum malitiae magnitudinem et †me† eorum fortitudinem qui causam praebuerint. Si autem maleficarum radii ad precedentia ferantur luminarium, radii vero beneficarum ad sequentia, id quod natum est post quod fuerit expositum iteris i. m. assummetur et vivet. Et rursus, si super beneficas configuratas malefice fuerint elevate, ad malum et subiectionem assummetur, sed si ipse beneficae super maleficas fuerint elevatae, ad aliorum parentum suppositionem. Si vero aliqua ex beneficis ortum aut applicationem Lunae fecerit et aliqua ex maleficis sub occasu sit, ab ipsis parentibus resumetur, eodem etiam modo et in plurimis natis dicendum est. Si autem sub occasu aliqua fuerit stellarum, que secundum duos aut plurimos fu sint configuratae, semimortuum erit id quod nascetur aut carnis frustum et imperfectum id quod genitum est parietur; si vero malefice super eas erunt elevatae, non nutrietur aut sine tempore id erit id quod ab eadem causa fuerit progrenitum.

⟨III.10⟩ Cap. X. De temporibus vite

Eorum autem accidentium quae post nativitatem contingunt primum obtinent locum is sermo qui de vite temporibus pertractat, quoniam secundum veterum sententiam ridiculum est singularum rerum apotelesmata eidem adaptare qui ex vitalium annorum substantia ad illorum apotelesmatica tempora haud quaquam sit perventurus. Consideratur autem hec res non simpliciter neque absolute, sed a principalium locorum praedominatu multifariam accipitur. Est autem hic modus qui maxime nobis consonus videtur, quique cum ipsa natura magis censetur concordare. Pendet enim totum hoc negocium ex apheticorum locorum acceptione et ex ipsius apheseos predominatoribus, et ex dispositione interficientium locorum aut stellarum. Discernitur autem unumquodque horum hoc pacto.

Primum quidem aphetica loca sunt existimanda in quibus oportet omnino cum esse qui accepturus sit apheseos dominatum: dodecatemorium videlicet in quo est horoscopus, a quinque gradibus qui praeascenderunt per horizontem usque ad reliquos 25 qui post eos sunt ascensuri; post hec autem horum 30 graduum hexagonos dextros boni demonis; et quadratos medii celi quod est super terram; et trigonos eius loci, qui vocatur deus; et diametros occidentis.

Preponuntur autem inter hec in exuperantiae fortitudinem primum quidem ea que sunt in medii celi quod est supra terram; deinde que sunt in oriente; post hec que in anaphora medii celi; postea que fuerint in occidente; atque ea ultimo que precess medium celi precesserint.

Omne enim quod est sub terra merito reprobandum est ad tantum dominatum, preter illa que apud ipsam anaphoram veniunt in lucem. Eius autem quod supra terram est, neque illud dodecatemorium quod est cum oriente inconnexum convenit accipere, neque quod prius oritur quod vocatur mali demonis, quoniam stellarum que in eo sunt in terram defluxum, preter quam quod declinat, turbat et quasi obscurat id quod evaporat ex terre humiditatibus crassum et caliginosum, unde et coloribus et magnitudinibus non secundum naturam habentes apparent.

Post hec autem rursus aphetas capere oportet quattuor loca magis i. m. principalia Solem videlicet et Lunam horoscopum et partem fortune et horum habentes oecodespotiam.

Partem quidem fortunae hoc pacto collecto numero graduum omnium die videlicet ac nocte a Sole in Lunam equalem numerum auferentes ab horoscopi gradibus secundum signorum consequentiam, ubi utique numerus ceciderit, illum gradum dodecatemorii et locum dicimus habere partem fortune ut eam rationem ac figurationem quam habet Sol ad gradum horoscopantem orientis dodecatemorii, eandem habeat et Luna ad partem fortunae et sit velut lunaris horoscopus. Verum perspicere debemus quod i. m. nam ex luminaribus inveniatur ad alterius consequentia, nam si Luna ad consequentia magis Solis invenitur, proiectum ab horoscopo numerum ad partem fortune secundum signorum consequentiam oportet nos proiiecere. Si autem ad Solis praecedentia Luna magis invenitur, eundem ad horoscopi precedentia eundem numerum proiiecere oportet. Hoc enim modo aut illo idem partis fortunae locus et eadem configurationis ratio proveniet.

Praeponatur autem istis interdiu quidem primum Sol si fuerit in locis apheticis, quod si non fuerit, praeponatur Luna, si vero neque Luna in eisdem locis fuerit, preponemus eos qui plures habuerint rationes oecodespotie erga Solem et precedentem coniuctionem et horoscopum; hoc est quando ex quinque modis oecodespoticis tres habuerint aut plures erga unum predictorum, quod si neque hoc assequi poterimus, horoscopum postremo capiemus.

De nocte autem primitus Lunam capiemus, deinde Solem. Post hec illos qui plures rationes oecodespotie habuerint erga Lunam et precedens plenilunium et partem fortunae. Si vero hoc defuerit, et coniunctionalis extiterit Solis ac Lunae praecedens copulatio, horoscopum ultimo sumemus; si autem plenilunaris, partem fortunae.

Quod si ambo luminaria aut etiam propriae factionis oecodespotes in apheticis locis fuerint, is erit capiendus qui in loco aphetico magis principali fuerit inventus. Tunc autem solus oecodespotes preponendus erit, quando et principaliorem locum tenuerit et ad utrasque factiones oecodespotiae habuerit rationem.

Cognito autem apheta, duos etiam apheseos modos assumemus, eum qui solum est secundum signorum consequentiam sub ea, que vocatur actinobolia; hoc est radiorum proiectio, quando in orientalibus locis, id est in his quae sunt a medio celi usque ad horoscopum apheta fuerit inventus, et eum qui est non solum secundum signorum consequentiam sed etiam secundum eorum precedentiam iuxta eam, que dicitur horimaea; hoc est horaria, quando in locis a medio caeli declinantibus fuerit apheta. His autem sic se habentibus, intersectores gradus fiunt secundum aphesim que est ad signorum precendentia id solus qui horizontis est occidentalis, propterea quod vitae dominum destruit.

Gradus autem stellarum sic quidem obviantium aut testimonium perhibentium auferunt solum annos aut eos addunt his qui ab apheta collecti sunt usque ad apheta occasum, non autem interficiunt eo quod non ipse stelle ad apheticum locum deferantur, sed ille ad ipsas et benefice quidem addunt auferunt autem malefice, Mercurius vero his addit stellis cum quibus fuerit figuratus.

Numerus autem additionis aut ablationis inspicitur ex uniuscuiusque gradus positione uniuscuiusque aphete. Nam quot fuerint horaria tempora gradus cuiuslibet aphetae, i. m. gradus die quidem existente diurna, nocte vero nocturna, tanta erit perfecta annorum multitudo. Quod totum in oriente ipsis existentibus comreputandum est, et secundum distantie proportionem auferendum, donec ad occidentem ad nihilum perveniat.

Secundum autem eam aphesim que est iuxta signorum consequentiam interficiunt quidem loca maleficorum, Saturni et Martis, sive corporaliter obviantium sive quadratam aut diametram radiationem undecunque proiicientium interdum autem et exagonam in audientibus et videntibus secundum equalitatem fortitudinis. Ipse quoque loci aphetici quadratus ex subsequentibus nonnunque autem et exagonus in signis multorum temporum male affectus interficit atque etiam trigonus in signis paucorum temporum male affectus.

Quod si Luna fuerit aphetes, Solis etiam locus interficit. Possunt autem obviationes que secundum huiusmodi aphesim fiunt et interficere et salvare, quoniam ipse ad aphete locum deferuntur. Neque tamen semper hec loca prorsus interficere putandum est, sed solum quando male fuerint affecta. Impediuntur enim, sive in benefice terminum ceciderint, sive aliqua ex beneficis radiationem proiecerit quadratam aut trigonam aut diametram vel ad †ipsam† gradum ipsam interficientem vel ad eius subsequentia, in Iove quidem non ultra 12 gradus, in Venere autem non ultra octo; aut quando ambo hoc est et apheta et obviator corpora fuerint et non sit eadem utriusque latitudo. Quando igitur duo fuerint aut plura que utraque ex parte auxilium ferent, aut per contrarium interficient, consiarderanda est utriusque speciei exuperantia secundum multitudinem et fortitudinem eorum qui eis auxiliantur; secundum multitudinem quidem, quando sensibiliter plura fuerint alia aliis, secundum fortitudinem autem, quando aut auxiliantium aut interficientium stellarum, alie in propriis locis fuerint, alie vero non; maxime autem quando alie fuerint orientales, alie vero occidentales.

Universaliter autem nulla earum stellarum que sub radiis fuerit neque ad interfectionem neque ad auxilium assumenda est, nisi quod Luna apheta existente, ipse Solis locus interficit ab ea quidem malefica que cum eo fuerit conversus, a nulla autem benefica adiutus aut resolutus.

Annorum vero numerus, quem faciunt distantie aphetici loci et interficientis, non simpliciter neque fortuito accipi debet secundum multorum traditiones ex ascensoriis semper temporibus cuiuslibet gradus, nisi tunc solum quando sive horizon ipse orientalis aphesin fuerit sortitus, sive aliquis ortum in eo facientium. Unum autem omnimodo considerare is debet qui naturaliter hoc vult negocium tractare, post quod videlicet equinoctialia tempora locus sequentis corporis aut figurationis ad locum precedentis in eadem genitura perveniat, eo quod equinoctialia tempora et horizontem et meridianum equaliter per ambulent, et ad hec ambo localium distantiarum dissimilitudines accipiantur, et unum quodque temporum unum annum valeat solarem; merito igitur quando in ipso horizonte orientali fuerit apheticus et precedens locus, ascensoria tempora usque ad obviationis gradum accipere convenit. Nam post tot equinoctialia tempora interfector ad aphete locum, hoc est ad orientalem horizontem, perveniet. Quando autem in ipso meridiano apheticus locus fuerit repertus, ascensiones in recta sphera capere oportet in quot quelibet sectio meridianum perambulat. Cum vero in ipso fuerit occidente horizonte occidentali, in quot quilibet gradus distantie descendit, hoc est in quot his diametre ascendunt.

Cum autem precedens locus in tribus his terminis non fuerit inventus, sed in intermediis distantiis, non utique tempora propositarum ascensionum aut descensionum aut celi mediationum sequentia loca deferent ad ipsa precedentia, sed diversa. Similis enim et ipse locus est qui similem et ad easdem partes habet positionem erga horizontem simul et erga meridiem; hoc enim proxime his accidit qui positi sunt super uno circulo semicirculo eorum, qui per incisionem meridi ei et horizontis describuntur, quoque quilibet secundum eandem positionem equalem proxime facit horam temporalem. Quemadmodum itaque circa predictas incisiones circunducitur et ad eandem venit positionem cum horizonte et meridiano, tempora autem pertransitionis zodiaci in utroque inequalia facit, eodem modo et secundum aliarum distantiarum positiones per inequalia illis tempora transitus operatur. Una autem nobis erit doctrina huiusmodi per quam - sive meridionalem sive occidentalem sive aliam quamvis positionem habeat precedens locus - id quod proportionale est temporum ad sequentem locum deferentium accipietur. Preassumentes enim mi Inprimis enim gradum zodiaci qui celum mediat assumentes atque etiam gradum precedentem et subsequentem, considerabimus ante omnia precedentis gradus positionem quot horis temporalibus distet a meridiano, numerantes videlicet eos gradus, qui inter ipsam gradum proprie sunt, et gradum celum mediantem sive super terram sive sub terra in ascensionibus que sunt rectae sphere, et eos in multitudinem horariorum temporum ipsius precedentis gradus dividentes, si super terram fuerit, diurnorum et si sub terra, nocturnorum. Quoniam autem zodiaci sectiones, que iisdem horis temporalibus a meridiano distant, secundum unum et eundem fiunt predictorum semicirculorum, accipere oportebit post quot tempora equinoctialia sequens sectio equales faciat horas temporales cum precedenti. the following passage is left untranslated: ταύτας δὲ εἰληφότες ἐπισκεψόμεθα, πόσους τε κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς θέσιν ἀπεῖχεν ἰσημερινοὺς χρόνους καὶ ἡ ἑπομένη μοῖρα τῆς κατὰ τὸ αὐτὸ μεσουράνημα (διὰ τῶν ἐπʼ ὀρθῆς πάλιν τῆς σφαίρας ἀναφορῶν) καὶ πόσους, ὅτε τὰς ἴσας καιρικὰς ὥρας ἐποίει τῇ προηγουμένῃ; Hübner p. 216, l. 736-741 Atque illas in multitudinem horariorum temporum sequentis gradus multiplicantes, si quidem versus medium celum fuerit quod est supra terram, comparatio rursus erit temporalium horarum diurnarum, si autem versus medium celum quod est sub terra, horarum nocturnarum, et ex excessu collectorum temporum utriusque distantie, habebimus quesitorum annorum multitudinem. Ut autem manifestius fiat quod dicimus, supponatur quidem precedens †verum† locus initium Arietis verbi gratia, sequens autem initium Geminorum sitque clima ubi maxima dies est horarum 14 et sit horaria magnitudo initii Geminorum equinoctialium temporum prope 17. Et oriatur primum Arietis initium, ut celum mediet initium Capricorni, et distet a medio celi supra terram initium Geminorum equinoctalia tempora 148. Quoniam igitur Arietis initium distat a meridiana celi mediatione sex horis temporalibus, has multiplicantes in 17 equinoctialia tempora que sunt horariae magnitudinis initii Geminorum, quoniam versus medium celi supra terraneum est distantia 148, habebimus ex hac distantia tempora 102; igitur post 46 tempora excessus, sequens locus ad precedentem transibit. Tot enim proxime sunt tempora ascensionis Arietis et Tauri, postea quam suppositum est apheticum locum esse in horoscopo. Sit autem similiter in medio celi Arietis initium, ut distet secundum hanc positionem initium Geminorum a medio celi supra terram equinoctialia tempora 57. Quoniam igitur secundum positionem secundam apheticus locus medium celi debet obtinere, ἡ ἀρχὴ τῶν Διδύμων is left untranslated; Hübner p. 218, l. 768 habebimus huiusmodi distantie eundem excessum 57 temporum, in quibus rursus, quia locus apheticus celum mediat Aries et Taurus meridianum perambulant. Sit rursus in occidente eodem modo Arietis initium, ut sit in medio celi initium Cancri, distet que a medio celi supra terram initium Geminorum ad precedentia gradibus 32. Quoniam igitur rursus sex horis temporalibus distat a meridie initium Arietis versus occidentem, si in superius dicta horaria tempora 17 eas multiplicaverimus, habebimus equinoctialia tempora 102, quibus distabit a meridie initium Geminorum, quando fuerit in occidente. Distabat autem secundum primam positionem versus eadem temporibus 32; in temporibus igitur super terram 32 ad occidens ascendit, in quibus quidem descendit Aries et Taurus et ascendunt eis opposita dodecatemoria, Libra et Scorpius. Supponatur igitur in nullo esse angulorum initium Arietis, distet autem, verbi gratia, ad procedentia meridiei p tribus horis temporalibus, ut Tauri gradus 18 celum mediet, distetque secundum primam positionem initium Geminorum a meridiano supra terram ad sequentia temporibus equinoctialibus 13. Si igitur rursus 17 tempora in tres horas multiplicaverimus, distabit quidem iuxta secundam positionem initium Geminorum a meridie ad precedentia temporibus 51, omnia autem tempora faciet 64. Fecerat autem per eandem deductionem, quando quidem erat quidem in occidente apheticus locus, tempora 46, quando autem in medio celi, tempora 57. Quando vero in occidente tempora 70. Differt igitur numerus temporum qui est secundum positionem inter medium celi et occidentem ab unoquoque aliorum; fuit enim temporum 64 proxime; differt autem secundum proportionem excessus trium horarum, quoniam predictus excessus in aliis quartis secundum angulos 12 temporum erat proxime, in distantia autem trium horarum temporum sex. Quoniam autem et in omnibus eadem fere proportio conservatur, possibile erit secundum hunc modum simplicius uti methodo. Rursus oriente quidem gradu precedenti, ascensionibus quae sunt usque ad sequentem simul utemur, celum autem medium tenente, ascensionibus in recta sphera, in occidente vero posito descensionibus. Quando autem inter hec loca fuerit, ut verbi gratia in proposita Arietis distantia, accipiemus primum tempora que debentur utrique circuncontentorum angulorum, inveniemusque quoniam post medium celi quod est supra terram suppositum fuit esse initium Arietis, inter angulos medii celi et occidentis, tempora 64 proxime quae debentur usque ad initium Geminorum celi mediationum 58 occasuum 70. Deinde discentes, ut propositum est, quot horis temporalibus distat precedens sectio ab utroque angulorum, quanta videlicet pars iste sunt temporalium quartae horarum sex, tantam partem excessus ambarum collectionum aut addemus aut auferemus ab angulo cui fit comparatio; ut in propositis horis excessus est temporum 12, suppositum autem fuerat equales temporales horas tres locum precedentem ab utroque angulorum distare que sunt sex horarum dimidia pars, accipientes 12 temporum dimidium aut ipsis 58 addentes aut a 70 auferentes, inveniemus residuum temporum esse 64. Si autem precedens locus duabus horis temporalibus distasset ab utroque angulorum, que sunt sex horarum tertia pars, partem rursus tertiam excessus 12 temporum, hoc est 4, si quidem duarum horarum distantie a medio celi essent suppositae, addidissemus utique ipsis 58 temporibus, si vero ab occidente, minuissemus eas a temporibus 70.

Modus igitur quantitatis temporalium distantiarum sic a nobis secundum consequentiam accipi debet. Discernemus autem de cetero in unaquaque predictarum obviationum aut occasuum, secundum ordinem qui est ab his qui brevissimi sunt temporis, et intersectrices et climactericas, et eas, que aliter progrediuntur, eo quidem aut male affecta sit obviatio aut adiuta secundum modum a nobis predictum, et per reditus temporales singulorum ex obviatione significatorum. Nam si loca male fuerint affecta et stellarum etiam progressus in annorum succesione loca magis principalia male affecerit, mortes existimare convenit; altero autem horum bene se habente, climacteras magnos et periculosos; utroque vero bene affecto, segnicies solum aut nocumenta vel destructiones transitorias proprietate in his accepta, a similitudine obviantium locorum erga res ad ipsam genituram pertinentes.

Nihil autem interdum prohibet, cum dubitaverimus qui nam ii sint qui interficiendi dominatum debeant accipere, obviationes que ad unumquenque eorum fiunt considerantes, aut ea quae maxime cum praecedentibus accidentium speciebus conveniunt ad futura sequi, aut ad omnes velut secundum equalitatem potestatis valentes observationem habere quod magis est et minus eorum secundum eundem modum considerantes.

⟨III.11⟩ Cap. XI. De corporis forma et complexione

Cum de his que ad sermonem de temporibus vite pertinente tractaverimus, eorum que particularia sunt secundum proprium ordinem initium capientes, de corporis forma et figuratione deinceps diferamus, quoniam ea que corporis sunt adrespectu animae secundum naturam prius figurantur; eo quod corpus materialius fere habeat corpus simul cum eo existentes propriarum commixtionum apparentias, anima vero post hec et paulatim aptitudines a prima causa susceptas demonstret, atque eaque exterius se habent adhuc magis progressu temporis succedentibus contingant.

Observare igitur universaliter debemus orientalem horizontem et dispositores aut eos planetas, qui oecodespotiam eius obtinuerint, secundum modum quem diximus, particulariter autem et Lunam eodem modo; nam iuxta amborum locorum et eorum qui oecodespotiam obtinent figurativam naturam ac iuxta uniuscuiusque speciei commixtionem et fixarum stellarum cum eis orientium figurae descriptiones, ea que ad corporum formationes pertinent contemplantur. Qua in re primum obtinent locum stelle oecodespotiam habentes potentia quidem primum obtinent locum, cooperatur autem ipsorum etiam locorum idiotropia.

Id vero quod singula concernit et ut quispiam simpliciter rationem redderet, ad hunc modum se habet. Primum quidem quo ad stellas Saturnus orientalis existens homines quod ad formam attinet homines facit fusci coloris, boneque habitudinis, pilos habentes nigros, crispo capillitio, oculis grandioribus, moderata magnitudine, co quo ad complexionem vero, plus habentes humidi ac frigidi. Quod si fuerit occidentalis quo ad formam nigros facit ⟨…⟩ σπινώδεις (from σπινώδης: slender) is left untranslated; Hübner p. 226, l. 889 statura parva, planis capillis, glabros, bone compositionis, oculis nigricantibus, complexionis autem plus habentis siccitatis ac frigiditatis.

Quod si Iupiter propositorum locorum fuerit oecodespotes orientalis quidem quo ad formam albos facit ac bene coloratos, mediocri capillitio, oculis nigrioribus, bone magnitudinis, ac †pre†ferentes dignitatem, erit autem horum complexio que plus habeat caliditatis et humiditatis. Si vero fuerit occidentalis, colore quidem albos, facit non tamen bene coloratos, capillo extenso, calvos ac m statura mediocri, complexione vero plus habentes humiditatis.

Mars autem similiter orientalis, quo ad formam homines facit coloris ex albo ac rubro temperati, bone magnitudinis atque habitudinis oculis cesiis, densos ac mediocri capillitio, complexione vero plus habentes calidi et sicci. Quod si fuerit occidentalis, forma quidem rubros simpliciter facit ac mediocri magnitudine, parvis oculis, glabros ac rubroque ac tenso capillitio, complexione vero plus habentes siccitatis. Venus item ea que Iupiter operatur, tendit tamen magis ad forme pulchritudinem ac venustatem, atque ad id quod mulieres plus decet, facitque formam pulchriorem ac meliorem humorum temperaturam, corpusque delicatius, proprie autem oculos efficit decentes ac pulchros. At vero Mercurius orientalis, forma quidem mellei coloris homines facit ac moderata magnitudine, bone compositionis, oculis parvis et mediocri capillitio, complexione autem, plus habentes calidatatis. Quod si fuerit occidentalis, forma quidem albos facit, non tamen adeo bene coloratos, graciles, oculos habentes concavos ac caprinos et subrubeos, complexione vero plus habentes siccitatis. Cooperantur autem unicuique harum stellarum cum eis configurati, Sol quidem ad magnidecentiam ac bonam habitudinem, Luna vero, et precipue quando defluxionem eius susceperint, universaliter cooperatur ad id quod magis est commensuratum et gracile et complexione humidum, particulariter vero secundum suorum luminum proportionem proprietatis suorum luminum quemadmodum in principio huius operis exposuimus.

Rursus autem universaliter matutini existentes et ortus facientes magna faciunt corpora, primam autem facientes stationem valida et firma, praecedentes vero incommensurata, secundam vero stationem facientes imbecilliora, occidentes item prorsus ignobilia, passionibusnibusque et infirmitatibus obnoxia. Loca preterea ipsarum stellarum ad formationum figurationes et ad complexiones maxime, ut diximus, assimilantur ac cooperantur.

Universaliter autem rursus ea quadra quae est ab equinoctio vernalis usque ad con aestivam conversionem natos facit bene coloratos, bone magnitudinis et habitudinis ac bonos habentes oculos et incalido et humido super abundantes. Illa vero quadra que est ab aestiva conversione usque ad equinoctium autumnale medii coloris natos efficit ac moderata magnitudine, bone habitudinis, oculis grandioribus, denso ac crispo capillitio, plus habentes caliditatis et humidi siccitatis. Quadra autem que est ab equinoctio autumnalis usque ad hiemalem conversionem mellei coloris facit natos et graciles ⟨…⟩ σπινώδεις παθεινούς is left untranslated; Hübner p. 229, l. 942-943 mediocri capillatura, pulchrorum oculorum, plus habentes siccitatis et frigiditatis. Ea vero quadra que est ab hiemali conversione usque ad vernum equinoctium †corp† nigri coloris natos efficit, ac moderata magnitudine, tenso capillitio, glabros, bene compactos, super abundantes in humido ac frigido. Particulariter autem signa zodiaci et extra zodiacum quae formam habent humanam, bene compacta et commensurate quo ad formamefficies corpora efficiunt.

Ea vero signa, que alias habent formas, ad propriam ipsorum formationem commensurationes corporis figurant et secundum quandam rationem proprias suas partes ipsorum partibus assimilari faciunt, sive ad maius aut minus sive ad id quod est forties autet imbecillius aut seu denique ad meliorem aut followed by a crossed out word that I was not able to read deteriorem compositionem.

Ad maius quidem, ut verbi gratia, Leo et Virgo et Sagittarius, ad minus autem ut Pisces et Cancer et Capricornus; et rursus in Ariete, Tauro et Leone superiores partes et anteriores ad meliorem habitudinem, inferiores autem et posteriores ad imbecilliorem; per contrarium vero fit in Sagittario et Scorpio et Geminis nam in his anteriora ad id quod est gracilius operantur, posteriora vero ad id quod est melioris habitudinis. Similiter autem quemadmodum Virgo, Libra, Sagittarius ad commensurabilitatem et bonam compositionem precedunt, sic Scorpio, Pisces, Taurus trahunt corpora ad incommensubilitatem et malam compositionem et in alis similiter. Quae quidem omnia simul aspicientes atque inter se simul comperantesautem commiscentes idiotropiam que ex mixtione colligitur circa corporum formationes et complexiones convenit coniectare.

⟨III.12⟩ Cap. XII. De laesionibus et passionibus corporalibus

Consequens autem est ut his que dicta sunt sermonem qui de laesionibus et passionibus corporalibus agit deinceps adiungamus, ea igitur i. m. consideratio autem quae circa hanc speciem versatur, ad hunc modum se habet. Oportet quidem hoc etiam loco, quo ad universalem tractatum, ad duos horizontis angulos inspicere, hoc est ad orientem et occidentem, praecipue vero ad occidentem et ad locum qui eum praecedit, qui orientali angulo est inconnexus; atque etiam maleficas stellas observare quo pacto ad illa loca figurentur. Nam si in gradibusversus gradibus qui post predicta loca ascendunt malefice extiterint sive ambae sive altera illarum sive corporaliter autsive quadrate vel diametre, aut ambe vel altera illarum, lesiones et passiones corporales in natis futuras existimandum est, atque eo maxime si ambo luminaria aut eorum alterum in angulis simul fuerint, secundum modum quem diximus, aut secundum diametrum.

Tunc enim non solum si aliqua ex maleficis postea ascenderit post luminaria ascenderit sed etiam si ante et ipsa sit angularis, sufficiens est ad disponendum aliquid propositorum, qualem utique horizo loca horizontis ac signorum lesionem aut passionem ostenderint, stellarumque naturae male afficientiur et male affectarum et earum, que cum ipsis figurantur. Nam et partes cuiuslibet signorum que partem horizontis male affectam continent corporis partem circa quam erit causa manifestabunt, et utrum lesionem an passionem aut utrunque ipse ipsa pars cognita suscipere possit, stellarum quoque nature accidentium species et causas operantur.

Quoniam ex precipuis hominis partibus Saturnus quidem dominus est aurium dextratrum et splenis, vesiccae quoque ac phlegmatis et ossium, Iupiter vero tactus, et pulmonis et arteriarum et spermatis, Mars aurium sinistrarum, renum, venarum et genitalium, Sol visus, cerebri et cordis nervorumque ac omnino partium dextrarum, Venus odoratus, hepatis et carnium, Mercurius sermonis et cogitationis, linguae, fellis et natium, Luna gustus et gutturis, et stomachi, ventris ac vuluae ac omnium partium sinistrarum.

Est autem eorum quae ad universalitatem pertinent lesiones quidem ut plurimum tunc accidere cum malefice causam prebentes orientales fuerint, passiones vero per contrarium, hoc est quando fuerint occidentales, quoniam quidem et ista divisim se habent, lesio enim semel accidit, et non habet intensam doloris efficientiam, passio vero aut continue aut ex intervallo hominibus solet provenire. Quod vero ad particularem considerationem attinet, aliqua lesionum aut passionum schemata precipuampeculiarem observationem assecuta sunt ex his videlicet accidentibus, quae ut plurimum secundum similium figurarum possitiones solent evenireaccidere solent. Visus enim cecitates in altero oculorum tunc accidunt, quando Luna per se ipsam in predictis angulis posita aut Soli coniuncta fuerit aut plenilunaris et quando sub aliqua figuratione earum, que ad Solem rationem habent, alicui applicuerit nebulosorum in zodiaco conversionumgloborum, ut †n† Cancri nebulae et Pleiadi, Tauri et cuspidi Sagittarii et Scorpionis aculeo et his partibus Leonis que ad crinem vergunt aut urnae Aquarie, et quando Mars aut Saturnus ad ipsam in angulo positam aut apocrusticam existentem – orientales ipsi existentes – deferantur, aut rursus quando i. m. angulares ipsi existentes ante Solem ascenderint. Si autem simul cum ambobus luminaribus sive in eodem signo sive per diametrum figurati fuerint, matutini quidem Soli vero Lunae vero vespertini, circa ambos oculos causam facient. Mars quidem ex plaga aut pulsatione aut ex ferro vel combustione cecitates operatur, cum Mercurio vero figuratus in palestris vel exercitationibus aut ex malorum hominum insidiis, Saturnus vero ex suffusionibus aut frigiditatibus vel albuginibus et rebus huiuscemodi.

Rursus quando Venus fuerit in aliquo dictorum angulorum, ac precipueque in occidente, cum Saturno simul existens collocata aut etiam figurata autseu loca vissim permutans et Mars super eam fuerit elevatus, aut eam e diametro aspexerit, viri quidem impotentessteriles fiunt, mulieres vero aborsionibus aut intempestivis partubus seu embryonum incisionibus laborant, maxime autem in Cancro et Virgine et Capricorno. Et si Luna ab oriente †…t† Marti applicuerit, quod si cum Mercurio eodem modo figurabitur una cum Saturno et Mars rursus super eam fuerit elevatus, aut eam e diametro aspexerit, eunuchi aut hermaphroditi seu absque foramine clausi efficiuntur.

Hec cum ita se habeant, quando cum Sol etiam fuerit figurata luminariaque ac Venus ipsam masculescent, et Luna fuerit apocrustica, malefice in gradibus, qui postea ascendunt deferentur, viri quidem abscisi et membris genitalibus †oblaesi† efficiuntur et maxime in Ariete et Leone et Scorpione, Capricorno et Aquario, mulieres vero partus expertes et steriles redduntur, interdum autem neque quoad himen oculorum illesi huiusmodi permanent illesi.

Impediti autem sunt lingua et balbi aut vix loquentes fiunt, quicunque Saturnum et Mercurium una cum Sole in predictis angulis habuerint, ac tunc maxime cum Mercurius occidentalis fuerit et ambo cum Luna fuerint figurati. Quod si Mars fuerit cum eis, linguae impedimentum ut plurimum Sol vere consuevit, ex quo utique Luna obviationem ad eum fecerit.

Rursus si vel luminaria ad maleficas in angulis constitutas simul aut per diametrum deferantur, vel ad luminaria maleficae, ac presertim Luna in nodis aut flexuris existente, sive in signis causalibusvalitudinariis ut Ariete, Tauro, Cancro, Scorpione, Capricorno, lesiones corporis fiunt ex gibbositatibus aut debilitationibus seu claudicationibus vel paralisiam, si autem quidem cum luminaribus malefice fuerint, ab ipsa statim genitura, si vero fuerint in medio celiceli mediationibus elevate supra luminaria ac se invicem e diametro aspicientes, ex magnis periculis erunt lesiones ut ex his. que accidunt ex precipitiis aut ruinis seu latrociniis aut quadrupedibus; Marte enim superante ex his, que per ignem eveniunt aut per vulnera vel ⟨…⟩ χολικῶν (from χολικός: bilious) is left untranslated; Hübner p. 242, l. 1080 sive latrocinia, Saturno vero ex his, que accidunt per ruinas aut naufragia vel spasmos. Ut plurimum autem fiunt etiam lesiones Luna in tropicis et equinoctialibus †p…tis† existente, maxime autem in vernali ex impeteginibusvitiliginibus, in estivo autem ex lichenibus, in autumnali ex lepra, in hiemali vero ex lentiginibus et similibus.

Morbi autem accidere consueverunt, quando in predictis statibus configurate fuerint maleficae, contrario tamen modo, hoc est vespertinae cum Sole, cum Luna vero matitunae. Universaliter autem Saturnus ventres habentes frigidos natos efficit et multo phlegmate abundantes, m reumaticos, macilentos, morbidos, ictericos, dysentericos, tussientes ⟨…⟩, ἀναφορικοὺς (from ἀναφορικός: bringing up blood, phlegm) is left untranslated; Hübner pp. 243-244, l. 1092-1093 colicos, elephantico morbo affectos, mulieres autem cum his omnibus vulvae affectionibus laborantes. Mars vero sanguinem facit expuentes, melancholicos, pneumonicos, scabisos, eos quoque qui ex incisionibus et combustionibus in locis absconditis continue vexantur fistularum causa et hemorroidarum et condylomatum seu ignitorum ulcerum aut ⟨…⟩, νομῶν (from νομή) is left untranslated; Hübner p. 244, l. 1098 mulieres vero cum his etiam aborsionibus aut embryonum incisionibus sue ⟨…⟩ ἀναβρώσεσιν (from ἀνάβρωσις: corrosion or erosion) is left untranslated; Hübner p. 244, l. 1099 involvere consuevit.

Proprie autem et circa predictas configuratarum stellarum naturas ad partes corporis proprietates morborum efficiunt. Eis autem Cooperatur autem eis et maxime ad malorum intensiones Mercurii stella, cum Saturno enimquidem quo ad frigiditatem assimilata et magis in continuo motu reumatismos faciens et humidorum vexationes, eorum precipue que sunt in pectore et gutture et stomacho, cum Marte vero quo ad siccitatem simul valens ut in ulcerosis ⟨…⟩ πτιλώσεων (from πτίλωσις: a disease of the eyelids) is left untranslated; Hübner p. 245, l. 1110 et ⟨…⟩ ἐσχαρῶν (from ἐσχαρόω: form an eschar) is left untranslated; Hübner p. 245, l. 1110 et apostematibus et erisipelis et agrestibus impetiginibus et cholera nigra aut insania vel sacro morbo et similibus.

Secundum quoque diversitates signorum differentias, que predictas figurationes in ipsis duobus angulis tenuerint, nonnulle fiunt morborum qualitates. Proprie enim Cancer, Capricornus et Pisces et generatim terrestria signa et pisculenta morbos faciunt ex ⟨…⟩ νομῶν (from νομή) is left untranslated; Hübner p. 246, l. 1117 et impetiginibus aut squamis aut scrofulis aut fistulis et elephantiasi ac similibus, Sagittarius et Gemini ex casibus aut epilepsia. In extremisnovissimis autem gradibus dodecatemoriorum stellae constitutae immites precipue morbos et passiones operantur ex ⟨…⟩ λωβήσεων (from λώβησις: lesion) is left untranslated; Hübner p. 246, l. 1123 aut reumatismis ex quibus elephantiases et ut plurimum chiragrae et podagrae eveniunt.

His autem sic se habentibus, si nulla ex beneficis configurata fuerit cum maleficis causas efficientibus aut cum luminaribus in angulis constitutis incurabiles et gravissimae lesiones erunt atque etiam morbi, idem etiam erit quamvis figurentur, si tamen malefice fortes existentes super eas fuerint elevate; si autem et ipse precipuas habentes figurationes elevate fuerint super maleficas causam efficientes, tunc lesiones haud deformes erunt et vituperabiles morbique erunt mediocres et mitigabiles; est autem quando et facile ab eis liberant beneficis orientalibus existentibus.

Iupiter enim humanis auxiliis per divitias aut dignitates lesiones occultare consuevit ac morbos mitigare, cum Mercurio autem coniunctus per medicinas aut bonorum medicorum iuvamenta. Venus autem deorum pretextu aut oraculorum lesiones quodammodo pulchras et gratas efficit, morbos vero deorum medicamentis mitigabiles, quod si affuerit Saturnus cum propalationibus et ostentationibus et similibus. Si vero Mercurius ex auxilio et quaestu aliquo aut ex his, que ex ipsis lesionibus aut morbis que ea habent acquirunt.

⟨III.13⟩ Cap. XIII. De animae qualitate

Corporalium igitur accidentium consideratio ad hunc modum se habet. Ex animae vero qualitatibus †cae† quidem que circa rationalem et intellectualem partem versantur ex ea semper circunstantia perspicitur que secundum Mercurii stellam inspicitur deprehenduntur que vero ad sensualem et irrationalem pertinent partem a luminarium corpulentiore, hoc est a Luna, et ab stellis, quae ad eius defluxiones aut applicationes configurantur.

Cum itaque multimoda ea sit species, que impetus anime disponit, merito utique et huiusmodi etiam considerationem non simpliciter neque ut evenit faciamus, sed ex pluribus et variis obsevationibus. Signorum enim diversitates †continentiae† Mercurium et Lunam aut eas stellas que †eorum† predominatum eorum sunt sortitae cominatuscontinuerint, plurimum possunt ad animarum proprietates conferre. Stellarum quoque figurationes quae ad propositam speciem habent rationem atque etiamfigurationes ad Solem et ad angulos, idiotropia etiam proprietas secundum ipsam naturam cuiuslibet stellarum ad motus anime conducit.

Ex signis igitur tropica et equinoctialia universaliter animas efficiunt, magis populares politicarumque rerum et ad multitudinem attinentium studiosas, glorie amatrices ac diis applicitas, ingeniosas, laudabilis motus, inquisitivas, inventivas, bene coniectantes, astrologicas et divinatrices. Bicorporea vero varias, facile mutabiles, difficilis apprehensionis, leves, transmutabiles, pigras, amatricesamoribus deditus, versatiles, licentiosas, penitibiles. Solida autem animas faciunt iustas et ab adulationibus prorsus alienas, stabiles, constantes, intelligentes, patientes, laboriosas, duras, continentes, iniuriarum memores, expeditivas, contentiosas, ambitiosas, seditiosas, avaras, rigidas, immutabiles.

Ex figurationibus autem orientales horoscopationes et ⟨…⟩ καὶ μάλιστα αἱ ἰδιοπροσωπίαι ἐλευθερίους is left untranslated; Hübner p. 251, l. 1176 liberales animas efficiunt et simplices ac pertinaces, fortes, ingeniosas, acutas et nihil intra se ipsas occultantes. Stationes vero matutinae et celi mediationes, animas faciunt cogitativas, stabiles, magnanimas, memorativas, ea que voluerint perficientes, constantes, immutabiles, fortes, infallaces, iudicativas, negociosas, punitivas, et habiles ad studia litterarum. Precedentiae vero et occasus, mutabiles faciunt animas atque etiam instabiles, imbecillas, laborem non sustinentes, passionibus obnoxias, humiles, timidas, ambiguas, hoc est partim meticulosis ac partim temerarias, hebetes, torpentes, tardas. Vespertinae autem stationes et celi mediationes sub terra, in Mercurio quoque ac Venere, de die quidem occasus vespertini, de nocte vero matutini: ingeniosas faciunt animas et prudentes, non tamen valde memorativas, neque laboriosas aut laboris amatrices, rerum tamen abso occultarum indagatrices et eorum. que non videntur inquisitivas, ut magicas ac mysteriis initiatas, meteorologicas, instrumentales, mechanicas, prestigiatrices, astrologicas, philosophicas, auguratrices, somniorum coniectatrices et similes.

Ad hec autem in propriis quidem aut familiaribus locis seu factionibus positi, qui rerum animae habent oecodespotiam, secundum eum modum quem ab initio tradidimus, manifestas et absque impedimento et spontaneas et consequutivas efficiunt animae proprietates, ac presertimque quando eaedem stelle duorum simul locorum dominatum fuerint adeptae, hoc est quandoquando cum Mercurio quomodo cunque fuerint figuratae Luneque defluxionem habuerint aut applicationem. Quod si non sic fuerint dispositae sed in locis dissimilibus existentesimpropriis extiterint, ea que propria sunt ipsarum naturae ad anime operationem occulta et obscura et imperfectaque et absque proffectu constituunt, ea vero que †propter† sunt nature illarum stellarum que predominantur aut super elevantur fortia et predictis nocumentum inferentia. Veluti cum hi, qui propter maleficarum apropriationem iniqui et mali efficiuntur, ipsis quidem predominantibus bene succedentem et absque impedimento et periculo et honorabilem impetum habuerint ad malum aliis inferendum, exuperatis autem ab his qui contrarie sunt factionis, deprehensi et absque effectu et facile punibiles redduntur.

Qui rursus propter beneficarum cum predictis terminis similitudinem boni fiunt ac iusti, acstellis ipsis a super elevatione liberis, ipsi gaudent et laudantur ab aliis bonum affectainferentes et a nemine autem lesi sed utilem sibi habentes iustitiam perseverant; exuperatis autem a contrariis stellis, propter ipsam rursus mansuetudinem et humanitatem ac misericordiam despicabiles et reprehensibiles et plurimorum iniuriis expositi efficiuntur.

Universalis igitur modus moralis considerationis talis utique sit, particulares autem idiotropias ex ipsa stellarum natura secundum cuiusque dominatum perfectas capitulatim deinceps aggrediemur usque ad eam commixtionem que generaliter inscipicitur. Cum sola itaque Saturni stella oecodespotiam animae susceperit et super Mercurium ac Lunam habuerit dominatum, si quidem bene se habuent quo ad mundum et angulos habuerit, natos faciet ⟨…⟩ φιλοσωμάτους (from φιλοσώματος: loving the body) is left untranslated; Hübner p. 255, l. 1229 rigidi profundique consilii, austeros, suum tamen consilium sequentes, laboriosos ⟨…⟩, ἐπιτακτικούς (from ἐπιτακτικός: authoritative) is left untranslated; Hübner p. 255, l. 1230 punitores, opulentos, pecuniarum studiosos, violentos, thesaurizatores et invidos. Contrario autem modo et ignobiliter se habens sordidos facit ac minima queque magnifacientes, pusillanimes, contemptibiles, suo tamen consilio adherentes, invidos, timidos, separatim degentes maledicos, solitudinis amatores atque et lamentationum amatores, impudentes, superstitiosos, laboriosos, neminem diligentes, domesticorum insidiatores, nunquam gaudentes, hominum osores. Cum Iove autem secundum predictum modum familiaritatem habens in bonis quidem dispositionibus natos faciunt bonos, honorificos, seniorum curatores, boni consilii, auxiliatores, iudicatores, suaves, facultatum amatores, magnanimos, distributores, bonum habentes delectum, domesticorum amatores, mites, prudentes, patientes, philosophicos. Per contrarium vero se habentes ineptos faciunt et insanientes, formidolosos, superstitiosos, in templa versantesfrequenter adeuntes, occulta omnibus prodentes, suspiciosos, filiorum osores, absque amicis carentes, in latebris interioribus domus habitantesdegentes, sine iudicio, infidos, fatuos iracundosveneni plenos, simulatores, inefficaces, inglorios, penitibiles, austeros ⟨…⟩, δυσεντεύκτους (from δυσέντευκτος: unpleasant to meet) is left untranslated; Hübner p. 256, l. 1247 aditu difficiles, cautos similiter et malorum toleratores. Cum Marte autem familiaritatem habens in bonis quidem dispositionibus, natos facit nullum delectum habentes, laboriosos, liberrime in loquentes, turbulentos, audaciter timidos in actionibus, austeros, immisericordes, contemptores, asperos, hostilesbellicosos, in pericula proiicientes, tumultus amatores, dolosos, insidiatores, iracundos, ἀδήκτους, ὀχλοκόπους (from ἄδηκτος: untouched; and ὀχλοκόπος: mob-courtier) is left untranslated; Hübner p. 256, l. 1253 tyrannicos, avaros, civium osores, contentiosos, iniuriarum memores, pravos ⟨…⟩, δράστας (from δράστης: active) is left untranslated; Hübner p. 257, l. 1255 impatientes, elatos, onerosos, iactabundos, mala inferentes, iniustos, terribiles, hominum osores, immutabiles, intransmutabiles, rerum alienarum curiosos, conversabiles tamen et actiosos et invictos et omnino ea, que aggrediuntur assequentes. In contrariis vero dispositionibus raptores facit et latrones, deceptores, laboriosos, turpis lucri sectatores, impios nedeum non timentes, neminem diligentes, convitratoresiniurios, insidiatores, fures, periuros, homicidascedibus fedatos, illicita manducantes, maleficos, homicidas, veneficos, sacrilegos, impios, sepulcrorum violatores et generaliter rebus in omnibus iniquos. Cum Venere autem familiaritatem adeptus in bonis quidem dispositionibus mulierum osores facit, vetustarumque rerum amatores, solitudinis sectatores aditu quo ad colloquia insuaves, honorem non diligentes, rerum pulchrarum osores, invidos, austeros, ac congressus sine dilectioneres venereas absque amores excercentes, haud facile circunducibiles, suum sequentes consilium, divinatores, religiosos, mysteriorum et celebritatum amatores, sacrorum operatores, numine afflatos, sacris implicitos, honestos, venerabiles, verecundos, philosophicos, fideles quoad convictus fideles continentes, ex cogitativos cautos, moleste quodcumque ferentes et quo ad mulierum suspitiones zelotypos. In contrariis vero dispositionibus lascivos facit et impudicospetulantes, turpitudinum operatores, indifferentes et in actibus venereis impuros, impudicos, feminarum personarum insidiatores et maxime domesticarum, fragiles, omina vituperatoresrantes ad malum pronos, pulchrarum rerum osores, subsannatores, maledicos, ebrosiostemulentos, serviles, corruptores, scelestos circa concubitus, dispositos et disponentes non solum ad id quod est secundum naturam, sed ad id etiam quod est preter naturam, vetustarum et ignobilium et contra leges et bestialium concubituum appetitores, impios, deorum contemptores, mysteriorum et sacrorum irrisores, prorsus incredulos, diabolicos, veneficos, ardeliones. Cum Mercurio autem familiaritatem nactus in bonis quidem dispositionibus natos facit curiosos, interrogandi cupidos, rerum a legibus decretarum, inquisitivos, medicine amatores, sacra prediscentes, occultorum et arcanorum participes, prodigiorum operatores, deceptores, in diem viventes, rerum dispensatores, difficiles, diligentes, vigilantes, industrios, actuosos. In contrariis vero dispositionibus nugaces facit ac memores acceptarum iniuriarum, animas habentes crudeles, laboriosos, suorum osores, experientiarum amatores, letitiam nunquam capientes, noctu vitam degentes, insidiatores, proditores, nullam habentes compassionem, fures, magicos, veneficos, falsarios, facinorosos, frustratos earum rerum quas aggrediuntur et in partem contrariam facile cadentes.

Iupiter autem solus oecodespotiam anime sortitus in bonis quidem dispositionibus, magnanimos facit natos, gratificatores, dei cultores, honorificos, delitiis deditos, humanos, magnificos, †m s† gloriosos magnanimos, venerandos, liberos, iustos, suas res solum curantes, misericordes, philologie studiosos, benefactores, benevolos, imperiosos. In contraria vero dispositione constitutus similes in animabus imaginationes facit, abiectius tamen et obscurius ac magis sine iudicio, veluti pro magnanimitate, prodigalitatem, pro religione, superstitionem, pro pudore, timiditatem, pro honestate, existimationem, pro humanitate, fatuitatem, pro bonarum rerum studio, voluptatem, pro modestia, iactantiam, pro libertate, vitae indifferentiam. Cum Marte autem familiaritatem habens in bonis quidem dispositionibus asperos facit natos, bellicosos, militares, gubernatores, commotos, indomitos, ardentes, audaces, liberrimos in loquendo, actuosos, reprehensores, expeditivos, contentiosos, imperiosos, insidiatores, viriles, victoriosos, magnanimos et ambitiosos, anim indignabundos et iudicales et ⟨…⟩. ἐπιτευκτικούς (from ἐπιτευκτικός: successful, effective) is left untranslated; Hübner p. 263, l. 1316 In contrariis vero dispositionibus iniurios, indifferentes, crudeles, implacabiles, seditiosos, contentiosos, pervicaces, calumniatores, opinaticos, avaros, raptores, celeriter mutabiles, leves, penitibiles, instabiles, protervos, infidos, sine iudicio, ingratos, attonitos, imperiosos, actuosos, sycophantas, prodigos, nugaces et omnino inequales et concitatos. Cum Venere autem familiaritatem sortitus in bonis quidem dispositionibus natos efficit mundos, voluptuosos, rer rerum pulchrarum amatores, filiorum dilectores, spectaculorum et musice studiosos, cantibus deditos, amicorum nutritores, bonis moribus preditos, benefactores, misericordes, innocentes, dei amatores, exercitatores, pugillationis studiosos, prudentes, amabiles, venustos, in honestate animas habentes splendidas, benignos, distributores, litterarum amatores, criticos, commensuratos ad res venereas moderatos ac verecundos, religiosos, iustitie honoris et glorie amatores et omnino bonos ac probos. In contrariis vero dispositionibus delitiis deditos, suaviter viventes ⟨…⟩, θηλυψύχους (from θηλύψυχος: of woman's spirit) is left untranslated; Hübner p. 264, l. 1332 saltatores, muliebres animos habentes, consumptores, effeminatos, amatorios, libidinosos ⟨…⟩, λοιδόρους (from λοιδορέω: abuse, revile) is left untranslated; Hübner p. 264, l. 1334 conviciatores, ornamentorum amatores, molles, pigros, luxuriose degentes, fatuitatum sectatores, affectos, lascive se ornantes, muliebres cogitatus habentes, sacrorum ⟨…⟩ ἐγκατόχους, προαγωγικούς is left untranslated; Hübner p. 265, l. 1336-1337 mysteriorum studiosos, fideles tamen et absque pravitate facetos, aditu faciles et ⟨…⟩. πρὸς τὰς συμφορὰς ἐλευθεριωτέρους is left untranslated; Hübner p. 265, l. 1338-1339 Cum Mercurio autem familiaritatem nactus in bonis quidem dispositionibus natos efficit litterarum peritissimos, studiorum amatores, geometras, mathematicos, poeticos, contionatores, ingeniosos, modestos, bene sentientes, boni consilii, politicos, beneficos, procuratores, bonis moribus praeditos, donandi cupidos, plebis studiosos, bonae consyderationis ⟨…⟩, ἐπιτευκτικούς, ἡγεμονικούς is left untranslated; Hübner p. 266, l. 1344-1345 pios, deorum cultores, facile lucrantes, benevolos, domesticorum amatores, apprime eruditos, philosophicos, aptos ad dignitates. In contrariis vero dispositionibus ignavos facit, nugaces, fallaces, contemptores, furentes, diis implicitos, stulta loquentes, difficiles, simulatores sapientiam simulantes, insensatos, arrogantes ⟨…⟩, ἐπιτηδευτάς (from ἐπιτηδευτής: one who practices, student) is left untranslated; Hübner p. 266, l. 1350 magicos, concitatos, multa tamen scientes, facile reminiscentes, preceptorios et mundos quoad concupiscentias. Quod si Mars solus oecodespotiam animae susceperit in bona quidem dispositione natos efficit generosos, imperiosos, furibundos, armorum amatores, multos nutrientes, potentes, incautos inaudaces, in pericula se proiicientes, indomitos, indifferentes, pervicaces, acutos, contumaces, contemptores, tyrannicos, strenuos, iracundos ⟨…⟩. ἡγεμονικούς (from ἡγεμονικός: capable of command, authoritative) is left untranslated; Hübner p. 267, l. 1358 In contraria vero dispositione crudeles, iniurios, sanguinarios, tumultuosos, consumptores, clamosos, percussores, protervos, ebriosos, raptores, immisericordes, maleficos, conturbatos, insavientes, domesticorum osores, nullum †ut† numen credentes. Cum Venere autem familiaritatem adeptus in bonis quidem dispositionibus natos facit gratiosos, facile versabiles, amicos diligentes, suaviter viventes, letabundos, ludicis deditos, simplices, concinnos chorearum studiosos, amatorios, filiorum amatores, imitatores, voluptuosos ⟨…⟩, διασκευαστάς (from διασκευάζω: get ready, set in order) is left untranslated; Hübner p. 267, l. 1366 viriles et ad venerea peccata satis pronos ⟨…⟩ ἐπιτευκτικοὺς is left untranslated; Hübner pp. 267-268, l. 1367-1368 et prudentes, reprehensores, disceptatores, adhec autem adolescentium tam masculorum quam feminarum concupitores, consumptoresque ⟨…⟩ ὀξυθύμους (from ὀξύθυμος: quick to anger, choleric) is left untranslated; Hübner p. 268, l. 1370 et zelotypos. In contrariis autem dispositionibus natos facit oculos impudice iacentes, scortatores ⟨…⟩, ἀδιαφόρους (from ἀδιάφορος: indifferent) is left untranslated; Hübner p. 268, l. 1372 obtrectatores, adulteros, iniurios, mendaces, dolosos, deceptores suorum et alienorum deceptores, acutos simul et fastidiosos quo ad concupiscentias, mulierum et virginum violatores, audaces, ardentes, petulantes, insidiatores, periuros, facile errantes et dementes, interdum autem et prodigos et ornatuum amatores et temerarios et ⟨…⟩ διατιθεμένους (from διατίθημι: arrange as one likes, dispose of) is left untranslated; Hübner p. 268, l. 1378 et impudicos efficit. Cum Mercurio autem familiaritatem habens in bonis quidem dispositionibus natos facit militares, callidos, actiosos, haud contemptibiles, mores habentes versatiles, inventivos, sophistas, laboriosos, astutos ⟨…⟩, προγλώσσους (from πρόγλωσσος: talkative) is left untranslated; Hübner p. 269, l. 1382 molestos, dolosos, instabiles ⟨…⟩, μεθοδευτάς (from μεθοδευτής: one who goes to work by rule) is left untranslated; Hübner p. 269, l. 1382-1383 malignos, acutarum mentium, deceptores, simulatores, insidiatores, improbos, rerum alienarum curiosos, pravorum amatores ⟨…⟩, ἐπιτευκτικοὺς δʼ ἄλλως is left untranslated; Hübner p. 269, l. 1385 tamen et cum suo similibus bene convenientes atque eos bene suscipientes et omnino inimicis nocumentum inferentes in amicos vero beneficos. In contrariis autem dispositionibus consumptores, avaros, saevos, incautos, audaces, penitibiles, negociosos, concitatos, mendaces, fures, impios, periuros, aggressores, seditiosos, incendiarios ⟨…⟩, θεατροκόπους (from θεατροκόπος: creator of disturbances in the theatre) is left untranslated; Hübner p. 269, l. 1391 iniurios, predatores, fures, cedibus fedatos, falsarios, fallaces, prestigiatores, magos, veneficos, homicidas. Si vero Venus sola oecodespotiam animae susceperit in bonis quidem dispositionibus natos facit mansuetos, probos, delitiis deditos, prudentes, mundos, laetos, saltationis studiosos, bonorum imitatores, malorum osores, artium amatores, deorum amantissimos, pulchros, bone habitudinis, bonorum somniorum, benevolos, beneficos, misericordes, debilis gustus, facile concieliabiles ⟨…⟩ ἐπιτευκτικοὺς is left untranslated; Hübner p. 270, l. 1400 et omnino iocundos. In contraria vero dispositione segnes facit et amoribus deditos, effeminatos, muliebres, timidos, indifferentes ⟨…⟩, καταφερεῖς (from καταφερής: inclined, prone) is left untranslated; Hübner p. 270, l. 1402 vituperabiles, obscuros, opprobiosos. Cum Mercurio autem familiaritatem adepta in bonis quidem dispositionibus artium facit amatores, philosophicos, scientificos, ingeniosos, poeticos, musicae studiosos, rerum pulchrarum amatores, bonis moribus preditos, voluptuosos, delitiose vitam degentes, le hilares, amicos diligentes, pios, prudentes, mechanicos, excogitativos, recte considerationis, celeriter discentes, per se ipsos edoctos, optimorum emulatores, bonorum imitatores, bene pronuntiantes et gratiosos in loquendo, amabiles, in moribus bene compositos, studiosos, certaminum amatores, rectos, criticos, magnanimos, quod ad res vero venereas a mulieribus abhorrentes, ad puerorum vero amores magis concitatos, et zelotypos. In contrariis vero dispositionibus aggressores facit et multarum rerum machinatores maledicos, versutos, mali consilli, deceptores, turbatores, mendaces, calumniatores, periuros, dolosos, insidiatores, male conversationis, mulierum ac puerorum corruptores, lascive quoque se ornantes, molles, vituperabiles, male fame et divulgatos, omnia facientes et interdum quidem quo ad corruptionem talia simulantes, nonnunquam autem et re vera patientes ac turpia agentes et in variis affectionibus divisos. Mercurius autem solus oecodespotiam animae adeptus in bonis quidem dispositionibus natos efficit prudentes, ingeniosos, intelligentes, multarum rerum peritos, inventivos, mercaturam exercentes, computatores, rerum nature studiosos, industrios, emulatores, beneficos, cogitativos, bone coniecturae, mathematicos, mysteriis deditos. ἐπιτευκτικούς is left untranslated; Hübner p. 273, l. 1429 In contraria vero dispositione astutos facit et protervos, obliviosos, impetuosos, leves, mutabiles, penitibiles ⟨…⟩, μωροκάκους (from μωρόκακος: foolish) is left untranslated; Hübner p. 273, l. 1431 insipientes, peccatores, mendaces, indifferentes, instabiles, infidos, avaros, iniustos et omnino ab a mente aberrantes et ad peccata procliviores. His autem sic se habentibus statu ipse etiam Lunae status plurium conducit quoniam in flexuris constituta borealis et australis extremitatis constituta anime proprietatibus ad morum multiplicitatem ac rerum plurium machinationem et ed mutabilitatem cooperatur, in nodis vero ⟨…⟩ nothing from the Greek text seems to be missing ad acumen et actuositatem et mobilitatem. Adhec autem in orient⟨…⟩ probably orientalibus. ἀνατολαῖς; Hübner p. 273, l. 1441 posita et aucta luminibus ad ingenium et claritatem et firmitatem, atque liberta ac loquendi libertatem, luminibus vero diminuta aut in occasibus inventa ad tarditatem et hebetudinem et penitudinem ac timiditatem et obscuritatem. Confert etiam aliquo modo Sol familiaritatem cum anime ecodespota adeptus, in bono quidem statu ad id quod est iustius et expeditius et magis honorificum et honestum ac pium. Per contrarium vero se habens ad id quod magis est humile et laboriosum et inhonestum et crudele et solius consilii, et austerum et difficilioris conversationis et omnino ad id quod est difficilioris correctionis.

⟨III.14⟩ Cap. XIIII. De animae passionibus

Quoniam animae proprietates is sermo subsequitur qui est de precipuis eius passionibus, generaliter quidem adnotare observareque Mercurium rursus ac Lunam opus est, quomodo videlicet ad invicem se habeant et ad angulos et eas atque ad eas stellas que habent male faciendi habent potestatem; nam si ipsi hoc est Mercurius et Luna disiuncti fuerint ad invicem ac nullam cum orientali horizonte habuerint connexionem et super eos ii †habent† fuerint elevati, qui contrarie ac nocenter sunt figurati, aut ab eis fuerint obsessi vel e diametro aspecti, variarum passionum circa anime idiotropias accidentium effectores sunt †ea† quarum iudiciumcognitio ab stellarum idiotropia que cum locis familiaritatem habent primitus accepta idiotropia contemplatur. Plurima igitur mediocrium passionum in his que superius de anime proprietatibus dicta sunt fere adduximus, illarum enim augmentum ex meleficarum excessuexuperantia perspici potest, quis enim passiones iure dixerit morum distemperantias ab ipsa mediocritate secundum defectum aut excessum deviantes. Que vero precipuam habent immoderantias et sunt tanquam valetudinaria m circa totam naturam et circa partem anime intellectivam simul ac passivam, ut figuraliter dicamus huiuscemodi nacta sunt observationem. Epileptici quidem ut plurimum efficiuntur quicunque, †s† Mercurio ac Luna, disiunctis ut diximus ad invicem existentibus aut cum horizonte orientali, Saturnum de die, de quidem interdiu, noctu vero Martem in angulis habuerint predictam figurationem contraria radiatione respectantes. Insani vero, quando iisdem sic se habentibus Saturnus viceversa de noctu, Mars vero de dieinterdiu figurationis fuerit adeptus dominatum, et maxime in Cancro aut Virgine aut Piscibus. Demoniaci autem et hygrocephali, hoc est humiditate capitis laborantes tunc fiunt, quando sic se habentes maleficae ad lumen euntem Lunam comprehenderit, Saturnus quidem synodicam existentem, Mars vero plenilunarem, precipueque in Sagittario ac Piscibus. Solae igitur maleficae secundum predictum modum figurationis dominatum obtinentes, incurabiles quidem sed tamen occultas et absque ostentiatione faciunt predictas passiones et morbos partis animae intellectualis. Quod si benefice, hoc est Iupiter ac Venus cum eis familiaritatem habuerint, ipsaeque malefice in occidentalibus partibus extiterint, benefice vero in orientalibus et angulares, curabiles quidem sed tamen manifestas facient passiones; in Iove quidem per medicinales curationes aut dietas vel pharmaca, in Venere autem per oracula aut deorum auxilia. Quod Si vero malefice fuerint angulares et in partibus orientalibus beneficae autem in occidentalibus, incurabiles simul ac divulgatas et plurimum manifestas efficiunt egritudines; et quoadin i. m. epilepsiis continuitate faciunt et divulgatione etac periculis mortalibus patientes involvunt, quoad insaniis vero et stupiditates retineri non possunt et a domesticis alienantur, nudique ac blasmephantes vitam agunt, demoniaci vero et hi qui ab humiditatibus capitis vexantur furoribus agunturagitat secreta detegunt corr. ex detegentes atque alios percutiunt, corr. ex percutientes similiaque vituperationis digna exercent. Proprie autem et ex his locis qui fugurationem obtinuerint loca Solis et Martis ad insanias precipue cooperantur, loca vero Iovis et Mercurii ad epilepsias, Veneris autem loca ad numinis afflationes et propalationes, Saturni vero loca et Lunae ad humorum vexationes et demoniacas egritudines. Morbosa igitur mutatio que secundum omnes naturas circa partem animae activam efficitur in huiuscemodi fere speciebus atque incontinetur ac per tales figurationes perficitur; que vero circa partem anime passivam p versatur †…† precipue inspicitur, circa ex excessibus ac deffectibus a via naturali secundum ipsam genus masculi ac femine maxime apparet, cognoscitur autem considerative si secundum similem modum eius qui predictus est, Solem ac Lunam loco Mercurii acceperimus c Martisque cum Venere ad ipsos familiaritatem consideraverimus. His enim sic ante oculos positis, si quidem sola luminaria in in signis masculinis fuerint inventa, viri in rebus excedunt naturalibus, mulieres vero in rebus preter naturam, ad anime simpliciter virilitatem et activitatem; quod si Mars aut Venus sive alter eorum aut ambo masculescentes fuerint, viri quidem ad naturales concubitus fiunt propensiores, adulteri et intemperantes ac omni tempore parati ad res venereas turpiter et contra leges exercendas, mulieres vero ad actus preter naturam procliviores efficiuntur, libidinosae atque oculis procacibus et quae tribades vocantur. SupponentSubiciunt enim feminas virorum opera perficientes, si vero sola Venus masculescet, clam et non publice hoc exercent, si autem Mars, per contrarium, adeo ut interdum tanquam proprias uxores †suabagitent† eas aliis eas demonstrabunt.

Per contrarium vero solis luminaribus secundum dictam figurationem in signis femininis constitutis, mulieres a propriain rebus naturalibus excedent, viri autem in rebus preter naturam quo ad molliciem et animae effeminationem. Quod si Venus fuerit feminescens, mulieres quidem ad res venereas procliviores erunt et adultere que et lasciveque efficiuntur ut secundum naturam subagitentur †…† omni tempore et a quocunque subigantur, corr. ex. subagitentur adeo ut a nullo actu venereo generaliter abstineant, sive turpis ille sit sive contra legum sanctiones, viri autem molles et audaces fiunt ad concubitus preter naturam, muliebria quidem patientes ob occultate tamen et latenter. Si vero Mars fuerit feminescens, per contrarium et cum impudenti quadam libertate predicta secundum utranque speciem exercentoperantur meretricia opera promiscue et opprobriose turpissimeque exercentes, donec maledictis convitiisque notentur ac ob eiusce turpitudinis consuetudinem iniuriis afficiantur. Conferunt autem figurationes quidem orientales et matutine Martis ac Veneris ad id quod magis est virile ac publicum, occidentales vero et vespertinae ad id quod magis est effeminatum ac repressum. Similiter autem et Saturnus cum eis simul constitus, ad id †facit† quod est magis impudicum et impurum ac opprobiosum, unicuique predictorum aptum est cooperari, Iupiter vero ad id quod est magis honestum et cautum et verecundum, at vero Mercurius ad id quod est magis publicum et affectionum ipsarum concitativum ac multorum ac multimodum.

Explicit liber tertius.

⟨IV⟩

Haec insunt in quarto libro Quadripartiti Ptolomaei

1. De fortuna acquisitiva

2. De fortuna dignitatis

3. De actionis qualitate

4. De nuptiis

5. De filiis

6. De amicis et inimicis

7. De peregrinatione

8. De mortis qualitate

9. De temporum divisione

Claudii Ptolemei conclusivi Quadripartiti ad Syrum liber quartus

Proemium

Quae igitur ante genituram et in ipsa genitura perspici possunt adhec autem et eorum que sunt post genituram quaecunque ipsius consistentie sunt propria universalem concretionum qualitatem demonstrantia hec fere sunt. Eorum vero que extrinsecus proveniunt ac deinceps debent pertractari primum quidem obtinet locum is sermo qui est de fortuna acquisitiva et de fortuna dignitatis, quemadmodum autem acquisitiva fortuna corporis proprietatibus congruit, sic et ea que dignitatis est ad animam †cuilibet† adaptari.

⟨IV.1⟩ Cap. I. De fortuna acquisitiva

Qualia igitur ea futura sunt quae ad acquisitionem pertinent, ab ea solum que pars fortune vocatur capiendum est, secundum quam illam semper distantiam que a Sole est in Lunam proiicimus ab ascendente et in his qui interdiu et in his qui noctu veniunt in lucem, propter eas causas quas diximus cum de temporibus vite disservimus.

Considerare igitur oportebit ⟨…⟩, τοὺς τοῦ συνισταμένου τὸν τρόπον τοῦτον δωδεκατημορίου λαβόντας τὴν οἰκοδεσποτίαν, καὶ πῶς ἔχουσιν οὗτοι δυνάμεως καὶ οἰκειότητος, καθʼ ὃν ἐν ἀρχῇ διωρισάμεθα τρόπον is left untranslated; Hübner pp. 285-286, l. 28-31 atque eos etiam qui cum eis figurantur aut super eos elevantur qui eiusdem aut contrarie sunt factionis. Nam cum fortes hi fuerint qui partis fortune acceperint oecodespotiam locupletes faciunt natos, et maxime quando a luminaribus familiariter habuerint testimonium.

Divitias igitur Saturnus afferet ex fundamentis aut agricolationibus vel navium gubernationibus, Iupiter vero ex rebus creditis aut ex procurationibus seu sacerdotiis, Mars ex militiis et ducatibus, Venus ex amicis aut donis mulierum, Mercurius ex rationibus aut mercimoniis.

Peculiariter autem Saturnus acquisitive fortunae appropriatus, si cum Iove figurabitur, hereditates facit ac precipueque cum in superioribus angulis hoc acciderit, Iove in bicorporeo signo constituto vel connexionem habente cum Luna; tunc enim in adoptionem assumpti aliena bona hereditabunt.

Quod si oecodespotiarum testimonia fecerint qui eiusdem factionis fuerint cum oecodespotis, divitias absque damno conservabunt; si autem qui contrarie erunt factionis super loca principalia elevabuntur aut ad ea deferentur, subversiones operantur facultatum, universale autem tempus accipietur ex aspectu eorum qui causam faciunt ad angulos et epanaphoras.

⟨IV.2⟩ Cap. II. De fortuna dignitatis

Ea vero que dignitatis sunt et huiusmodi felicitatis a luminiarium dispositione considerare opus erit et a familiaritate quam stelle doryphoriam facientes cum eis habuerint. Nam si in masculinis signis ambo luminaria fuerint reperta et ambo in angulis fuerint aut eorum alterum, maxime autem quod factionis est, et a quinque planetis facta eis fuerit doryphoria, Soli quidem a matutinis, Lunae vero a vespertinis, qui tunc nascentur reges erunt. Et si stelle que doryphoriam facientes aut in angulis fuerint positae aut ad angulum qui est supra terram configurabuntur, magni et potentes ac mundi rectores perseverant, atque etiam magis felices, si doryphoriam facientes dextri cum angulis supraterraneis configurentur.

Quod si ceteris sic se habentibus, solus Sol fuerit in signo masculino, Luna vero in feminino, atque alterum luminarium in angulo fuerit positum, duces solum erunt vitae ac necis habentes potestatem. Si vero preter hec neque hi, qui doryphoriam faciunt, in angulis fuerint inventi aut angulis testimonium prebuerint, magni solum erunt et in his constituti dignitatibus que ex parte coronas afferant aut in procurationibus seu exercituum prefecturis vel sacerdotiis, non tamen erunt duces.

Si autem luminaria non fuerint in angulis, plures vero stellarum doryphoriam facientium aut in angulis reperientur aut cum angulis facient figurationem, in actionibus quidem illustrioribus nati non erunt constituti, sed in politicis actionibus et mediocritate ⟨…⟩; περὶ τὰς κατὰ τὸν βίον προλήψεις is left untranslated; Hübner p. 290, l. 78-79 his vero qui doryphoriam faciunt nullam familiaritatem cum angulis habentibus, obscuri in actionibus et facile offendentes efficiuntur, erunt autem omnino humiles et quo ad fortunas infelices, quando neutrum luminarium neque in angulis neque in masculino signo fuerit repertum neque a beneficis fiet eis doryphoria.

Generalis igitur forma proposite considerationis tale quoddam crementum decrementumve habet dignitatum, eos vero status qui intra hos sunt, sunt autem complures coniectare licebit ex particulari alteratione circa ipsam luminarium speciem et ex eorum doryphoria ac doriphoriarum dominatu quem si eiusdem factionis stelle aut beneficae fuerint adeptae formitudopotestas et stabilitas dignitates ipsas consequetur. Si vero contrarie factionis stelle aut malefice doryphoriarum dominatum fuerint sortitae, subditae erunt dignitates ac prorsus periculis obnoxiae.

Species preterea futurae dignitatis ex idiotropia stellarum doryphoriam facientium contemplanda est; quoniam Saturnus quidem doryphorie habens dominatum ex multis possessionibus aut pecuniarum collectione potentatus facit, Iupiter autem aut Venus ex gratiis et honoribus seu muneribus et magnanimitatibus, Mars vero ex exercituum prefecturis et victoriis et terroribus subditorum, Mercurius ex prudentia et eruditione ac diligentia rerumque dispensatione.

⟨IV.3⟩ Cap. III. De actionis qualitate

Qui vero actionis habet dominatum duobus accipitur modis, a Sole videlicet et signo celum mediante. Considerare enim oportebit eum qui proximus post Solem ortum matutinum fecerit et eum qui fuerit in medio celi constitutus, presertim cum Lune applicationem obtinuerit. Et si eadem stella ea que dicta sunt ambo fuerit adepta, illa sola utendum est; similiter autem fiet quamvis alterisutrunque nulla habeat, eam que alterum habuerit capiemus.

Quod si alius fuerit qui ortum proxime fecerit, alius vero qui in medio celi fuerit repertus aut cum Luna familiaritatem fuerit sortitus, ambobus utendum est; dabimus autem ei principatum qui secundum exuperantiam plures habuerit calculos oecodespotiae, secundum modum quem antea exposuimus. Si autem nullus neque ortum matutinum facere neque in medio esse celo fuerit inventus, a tribus stellis Marte Venere et Mercurio dominum eius capiemus ad excercitia quae fiunt ad tempus, ociosi enim ut plurimum huiusmodi homines vitam agunt. Stella igitur que actionis oecodespotiam acceperit, hoc pacto a nobis discernetur.

Qualitas autem actionum ex trium stellarum idiotropia, Martis videlicet et Veneris ac Mercurii et signorum †pea† quae ipse peragraverint cognoscetur. Mercurius enim actionem prebens ut figuraliter dicatur, scribas facit natos et grammaticos, computatores, doctores, mercatores, trapezitas, divinatores, astrologos, sacrificatores et eos prorsus qui ex litteris et interpretatione datoque et accepto operas exercent; quod si Saturnus ei testificabitur, alienarum rerum facit dispensatores, sommiorum coniectores aut pretextu divinationum seu numinis afflationum in templis versantes. Si vero Iupiter testimonium ei perhibuerit, legum scriptores facit, retores, sophistas cum magnis viris consuetudinem habentes.

Venus autem actionem prebens eos facit qui ex florum odoribus aut unguentis seu ex vinis vel coloribus aut tincturis vel ex aromatibus aut ornamentis habent actiones, veluti myropolas, coronarum textores, exceptores, vini mercatores, pharmacopolas, aromatarios, pictores, textores, tinctores, vestium venditores; quod si ei Saturnus testimonium prebuerit, mercatores earum rerum facit que sunt ad voluptatem et ornatum, incantatores preterea quoque et veneficos ac deceptores et qui ex similibus aliquid lucrantur; si vero Iupiter athletas facit et coronas ferentes, eos quoque qui honoribus digni existimantur, quique a feminis ad altiorem gradum promoventur.

Mars vero cum Sole quidem figuratus eos facit qui per ignem aliquid operantur, ut coquos, conflatores, combustores, fabros ferrarios, metallarios; absque Sole autem inventus, eos qui per ferrea instrumenta, veluti navium fabricatores, fabros lignarios, agricultores; λατόμους, λιθοξόους, λαοξόους, λιθουργούς, ξυλοσχίστας, ὑπουργούς is left untranslated; Hübner p. 297, l. 151-152 quod si Saturnus ei testificabitur, nauticos facit et hauritores, cloacarum ex pugnatores, milites, ferarum nutritores, coquos, aquarum effusores; si vero Iupiter, milites, ministros, publicanos, stabularios, portitores, sacrificiorum operatores.

Quod si rursus due stelle ex his que prebent actiones simul fuerint invente, si Mercurius quidem ac Venus oecodespotiam fuerint adepti, ex musica et organis et melodiis aut poematibus seu rythmis faciunt actiones, et maxime cum in terre loca permutaverint; faciunt enim histriones, hypocritas, corporum negociatores, organorum opifices, chordarum tortores, pictores, saltatores, textores, ex cera aliquid †…†fingentes. Si autem Saturnus eis testificabitur, eos facit qui circa predicta genera et mulierum ornamenta mercaturam exercent; si vero Iupiter advocatos, rationibus prepositos, in publicis rebus se exercentes, puerorum doctores, turbis presidentes. Si vero Mercurius et Mars actionis dominatum simul susceperint, statuarios faciunt et armorum opifices, sacrorum sculptores, animalium fictores, pugiles, medicos, chirurgos, accusatores, adulteros, maleficos, falsarios. Et si Saturnus eis testificabitur, homicidas, predatores, raptores, latrones, abactores, versutos; si vero Iupiter, armorum pugnarumque amatores, actiosos, callidos, negociis deditos, alienarum rerum curiosos et ex huiusmodi rebus lucrum capientes. Si autem Venus et Mars simul ceperint actionis dominatum, tinctores faciunt et unguentarios, plumbi stannique opifices, aurifices, argentarios, agricultores, in armis saltantes, medicinarum factores, medicos, eosque qui per pharmaca curationibus utuntur; et si eis Saturnus testificabitur, sacrorum animalium cultores, hominum funeratores, threnorum cantores, ad funera tibiis sonantes, numine afflatos, ubi mysteria et lamenta et cruentationes conversationem facientes; si vero Iupiter, sacris implicitos, augures, sacrorum portatores, mulieribus prefectos, nuptiarum coniunctionumque interpretes et ex huiusmodi rebus vitam ducentes voluptuosam simul et periculosam.

Signorum preterea in quibus fuerint actionum prebitores speciales idiotropiae, nonnihil conferunt ad actionum varietatem. Ea enim quecum humanam habent figuram cooperantur ad omnes scientificas actiones cooperantur, atque ad eas que circa hominem usum versantur; que vero sunt quadrupedia ad metallicas actiones et negociatorias et edificatorias et fabricatorias cooperantur; tropica autem et equinoctialia ad interpretatorias et ductrices et mutatorias et geometricas et agricultorias et sacerdotales; terrestria et humida ad actiones, que in humidis aut per humida fiunt, et herbarias et navifactorias et que circa funerationes aut salsamenta seu piscationes vel ⟨…⟩ ψυλλíας (from ψυλλία) is left untranslated; Hübner p. 304, l. 199 versantur.

Proprie autem Luna si actionis locum obtinuerit a synodo cursum faciens una cum Mercurio, in Tauro quidem et Cancro et Capricorno divinatores facit et lecanomantas, in Sagittario autem et Piscibus necromanticos et demoniorum concitatores, in Virgine et Scorpione magos, astrologos, dantes responsa precognitiones habentes, in Ariete et Leone et Libra numine afflatos, somniorum coniectores, exorcistas. Ipsarum igitur actionum species ex rebus huiscemodi secundum contemperativam speciem considerare oportebit, earum autem magnitudinem ex fortitudine dominantium stellarum deprehendemus. Orientales enim aut in angulis positae actiones faciunt authenticas, occidentales vero aut ab angulis declinantes substitutas faciunt, et si benefice super eas fuerint elevate magnas et gloriosas et lucriferas et sine periculo et iucundas faciunt ipsas actiones, si autem maleficae humiles et ignominiosas, inutiles ac periculis obnoxias. Saturnus enim per frigiditates et colorum temperaturas adversatur, Mars vero per pericula et divulgationes, utrique autem per ⟨…⟩, τὰς τελείας ἀναστασίας is left untranslated; Hübner p. 306, l. 219 universale autem tempus augmenti aut decrementi ex ea dispositione inspicietur quam stelle apotelesmatis causatrices erga orientales aut occidentales angulos habuerint.

⟨IV.4⟩ Cap. IIII. De nuptiis

Cum post hec sermo de coniugiis ordine sequatur, de legitima viri et mulieris coniuctione hoc modo considerandum est. In viris quidem Lunam ipsam, quomodo sit disposita perspici oportet. Primum enim in quadris orientalibus inventa in iuventute viros facit copulari aut cum feminis etate inferioribus coniungi, in quadris vero occidentalibus tardiora corr. ex tardiores efficit nuptias coniugia aut senioribus feminis coniungit, si vero sub radiis fuerit et cum Saturno figurata, celibes omnino permanebunt.

Deinde si in unius figure signo Luna fuerit collocata aut cum uno planeta coniuncta, unam solum uxorem ducere facit, si vero in bicorporeo signo aut multarum figurarum fuerit posita, vel cum pluribus stellis in eodem signo coniunctis, multas faciet ducere uxores. Et si planete quibus Luna aut secundum adhesiones aut secundum testimonia applicuerit fuerint benefici, bonas uxores sortientur, si autem malefici, per contrarium. Saturnus enim Lune applicans laboriosas facit uxores et austeras, Iupiter autem honestas et dispensatrices, Mars vero temerarias et indomitas, Venus letas, pulchras et gratiosas, Mercurius prudentes et acutas. Venus preterea cum Iove quidem aut Saturno aut Mercurio utiles ad vitam uxores facit virorumque ac filiorum amatrices, cum Marte vero furibundas, instabiles ac perfidas.

In mulieribus autem ipsum Solem inspicere oportet, quoniam ipse etiam in orientalibus quadris constitutus eas que sic eum habuerint dispositum in iuventute nubentes facit aut cum viris iunioribus coniungi, in quadris vero occidentalibus positus tarde facit eas copulari aut senioribus etateque provectioribus coniungit; et si in unius figure signo fuerit iuventus aut cum una matutinarum stellarum coniuntus, unum solum virum capere facit; in bicorporeo autem signo aut multarum figurarum positus aut cum pluribus matutinalibus stellis figuratus, multinubas facit. Saturnus igitur eodem modo cum Sole figuratus mulieres facit ut viros accipiant providos et utiles ac laboris amatores, Iupiter autem honestos et magnanimos, Mars vero actiosos et sine amore ac indomitos, Venus mundos et pulchros, Mercurius vite utiles et negociosos, Venus preterea cum Saturno pigros facit et in rebus venereis imbecilliores, cum Marte vero ardentes, et precipites et fornicarios, cum Mercurio circa pueros amoribus insanientes.

Dicimus autem nunc quadras orientales in Sole quidem oriens signum zodiaci et occidens, in Luna vero eas que sunt a coniunctione et plenilunio usque ad dichotomitates, occidentales vero eas, que predictis sunt oppositae.

Permanent itaque ut plurimum coniungia, quando in utraque genitura consone fuerint luminaria configurata, hoc est quando aut trigona fuerint adinvicem aut hexagona, et maxime quando vicissim hoc acciderit, multoque magis quando Luna viri cum Sole mulieris concordaverit.

Dissolvuntur autem ex causis quibuscunque ac perfecte alienantur, quando predicti luminarium status in signis inconnexis fuerint vel in diametris aut quadratis.

Quod si benefice stelle consonas luminarium configurationes stellae beneficae aspexerint, suaves et mites ettranquillas atque etiam utiles coniungiorum permansiones conservabunt; si autem maleficae, litigiosas, asperas et damnosas efficient. Similiter autem in statibus inconsonis beneficae luminaribus testimonium prebentes non omnino dividunt coniungia, sed reversionum causa sunt ac rememorationum mansuetidinetranquillitatem et dilectionem conservantium, maleficae vero cum quadam calumnia et iniuria divortia efficiunt; et si †…c† Mercurius solus cum eis solus fuerit repertus, propalationibus et accusationibus involvuntur, si autem Venus adulteriis aut veneficiis aut rebus huiuscemodi.

Eas vero copulationes, que secundum alium quemvis modum efficiuntur, ad Venerem, Martem Saturnumque inspicientes discernemus. Nam si cum luminaribus se familiariter habuerint, coniunctiones ipsas familiares facient et cognationes legitimas; habet enim Venus veluti cognationem cum alterutra dictarum stellarum, cum Marte quidem quo ad personas in aetate iuvenili constitutas, quoniam in triangularibus adinvicem signis habent altitudines. Cum Saturno vero quo ad personas provectioris seniorisque aetatis, quoniam in triangularibus adinvicem signis domicilia ambo sunt adepti. Qua ex re Venus quidem cum Marte amatorios affectus operatur, quod si Mercurius affuerit eos affectus facit propalari; in signis autem promiscuius sive utrique eorum familiaribus ut in Capricorno aut Piscibus, fratrum aut cognatorum facit coniunctiones. Et si in viris Luna affuerit, cum duabus sororibus aut consangui eis facit commisceri et si vero in mulieribus Iupiter affuerit, duobus eas fratribus aut consanguineis coniunget.

Cum Saturno autem Venus rursus constituta generaliter quidem suavia et stabilia efficit coniungia, quod si Mercurius affuerit facit etiam utilia, si vero se Mars cum eis sociaverit, instabilia damnosaque ac vitio zelotypie referta. Et si eiusdem figurationis cum eis fuerit, cum coetaneis coniunctiones operatur; si autem eis orientalior extiterit, cum puellis aut iuvenibus; si vero occidentalior, cum vetulis aut senibus. Quod si in promiscuis etiam signis Venus ac Mercurius fuerint positi, hoc est in Capricorno et Libra, cum consanguineis erunt coniungia. Si vero cum predicta figura horoscopante aut medium celi obtinente Luna simul affuerit, masculos facit matribus aut matrum sororibus aut novercis commisceri, feminas vero cum patribus aut patrum fratribus vel victricis.

Quod si predictae figurationes in signis cognationem habentibus non acciderint, sed in locis ac personis femininis, propensiores ad venerem faciunt et ut subigant ac subigantur omni modo dispositos, in quibusdam autem stellarum figuris etiam impudicos, ut in anterioribus et posterioribus partibus Arietis, Hyadis et Urnae et posterioribus Leonis et facie Capricorni. Et si praedictae figurationes angulares fuerint, hoc est in primis duobus angulis, orientali scilicet et meridiano, prorsus eas passiones patentes facient et ad loca publica perducent, in ultimis autem duobus angulis, hoc est occidentali et boreali, spadones faciunt et aulicos aut steriles sive clausas; quod si Mars affuerit, abscissos faciunt et tribades.

Universaliter autem an omnimodam affectionem ad res venereas habituri sint, in viris quidem a Marte consideramus; a qui quidem si a Venere aut Saturno fuerint segregatus, atque a Iovique habuerit testimonium, mundos et honestos circa venerea efficit ac usum dumtaxat sectantes naturalem; cum Saturno autem solo collocatus, timidos, pigrosque ac frigidos operatur. Quod si Venus et Iupiter cum eo fuerint figurati facile ad Venerem concitatos eiusque appetentes efficit, se tamem abstinentes ab eaque cupidine appetitum coherentes et turpitudinem prorsus devitantes, cum Venere autem sola aut cum Iove una cum ipsa constituto, Saturno absente, libidinosos facit ac dissolutos atque undecunque sibi ipsis voluptates asciscentes.

Et si altera quidem stellarum vespertina fuerit, altera vero matutina, et ad masculos et ad feminas proprie afficientur, non tamen ad utrunque genus excessive se habebunt. Si vero ambae stelle vespertinae fuerint, ad feminas solas erunt proclives corr. ex proniores et si signa erunt feminina ipsi quoque subigentur, si vero ambe stelle fuerint matutinae, in pueros solum exardescent, et si signa erunt masculina ad omnem etatem masculorum erunt proniores. Quod si Venus fuerit occidentalior, an vilioribus feminis aut ancillis vel alienigenis facit commisceri, si vero Mars, nobilioribus aut nuptis aut suis dominabus.

In mulieribus autem Venus consideranda est; que si cum Iove autem Mercurio fuerit figurata sobrias mundasque circa res venereas operatur, IoveSaturno autem absente cum Mercurio familiariter se habens, concitatas ad venerem facit atque eius appetitum obtinentes, timidas tamen et pigras ut plurimum ac turpitudinem prorsus evitantes. Si autem cum solo Marte Venus fuerit coniuncta aut figurata libidinosas facit ac in venerem precipites et dissolutas; quod si eis Iupiter affuerit, Marte sub radiis existente, servis autem vilioribus hominibus aut alieniginis miscentur, et si Venus fuerit sub radiis, cum nobilioribis aut dominis suis amasiarum sive adulterarum obtinent modumlocum; si autem quoad loca aut figurationes stelle feminescent, adhoc ut subiugantur erunt proniores, si vero masculescent, ad alias mulieres subigendas erunt promptiores. Saturnus itaque cum predictis figuris familiaritatem sortitus, si et ipse fuerit feminescens, lasciviarum solum erit operator, si autem orientalis et masculescens, vituperabiles facit aut eos efficit amatores, qui mulierum causa domorum tecta conscendunt. Iupiter autem ad honestatem circa huiusmodi affectus observandae semper coadiuvat, Mercurius vero ad eos detegendos et periculis prorsus implicandos.

⟨IV.5⟩ Cap. V. De filiis

Quoniam autem nuptiarum locum locus filiorum subsequitur, considerare eas stellas oportebit que in loco fuerint verticali constitutae aut in eius epanaphora, que bonus demon vocatur, fuerint constitutae sive cum eis locis figuratae, quod si nulle in predictis locis fuerint stellae aut cum eis figurabuntur, loca ipsis diametrantia capere oportet; Lunam quoque et Iovem et Venerem ad filiorum dationem, Solem vero, Martem et Saturnum ad orbitatem aut liberorum paucitatem; Mercurius autem cum quocuiuscunque figurationem susceperit, eius efficitur naturae eritque filiorum datorum, tum fuerit orientalis ablator vero cum occidentalis. i. m.

Datores igitur filiorum generaliter quidem sic positi et solitarii existentes solitariosunicos tamen filios prebebunt, in bicorporeis autem, et femininis signis, similiterque in his que multi sunt seminis ut Cancro, Piscibus, Capricorno Scorpione, geminos aut plures. Quod si et signis et figurationibus ad Solem masculescent masculos dabunt, si vero feminescent feminas; si autem maleficae super datores erunt elevatae aut ipsi datores in signis sterilibus fuerint collocati, ut in Leone et Virgine, liberos quidem tribuent, sed nihil in de boni provenient neque liberi in vita perdurabunt. Quod si Sol et maleficae predicta possederint loca, si in masculinis quidem signis aut sterilibus fuerint positi et benefice super eos non fuerint elevate, perfectam filiorum orbitatem manifestant, in femininis autem aut multi seminiis signis constituti et a beneficis habentes testimonium, filios quidem tribuent, morbidos tamen et parvo tempore viventes.

Si autem ambae factiones rationem habuerint ad signa filios prebentia, datorum filiorum amissiones fient aut omnium aut paucorum, secundum eorum eminentias, qui utrique factioni testimonium prebebunt, quoscumque utique invenerimus aut plures aut fortiores ex eo, quod orientaliores sint, aut magis angulares aut super alios eleventur sive ad alios deferantur. Si igitur hi, qui predictis signis dominantur orientales fuerint inventi, datores erunt filiorum, si autem in propriis fuerint locis, claros et illustres faciunt filios quos dederint; si autem occidentales fuerint et in locis aliene factionis obscuros et ignobiles. Et si cum horoscopo et parte fortune concordaverint, cari erunt parentibus liberi ac iocundi eorumque substantias hereditate consequentur, si vero inconnexi erunt aut oppositiadversi, parentibus filii repugnabunt eruntque eis odiosi ac damnosi et parentum substantias non hereditabunt. Similiter autem si datores filiorum configurati adinvicem fuerint aut concorditer se habuerint, filii quos dederint se ipsos adinvicem diligentes ac honorantes permanebunt, si vero inconnexi erunt aut diametri, e inimicitias inter se habebunt sibique ipsis mutuo insidias parabunt.

Particularia autem quispi rursus quispiam coniectaverit horoscopo utens in unaquaque stellarum filios prebentium, et a reliqua dispositione sicut in genitura considerationem rerum magis universalium efficiens.

⟨IV.6⟩ Cap. VI. De amicis et inimicis

Amicitiarum autem et inimicitiarum consideratio, quarum maiores et durabiliores affectus mutuos et inimicitias vocamus, minores autem et ad tempus synastrias et controversias, apud nos hoc modo se habebit.

Ad eas quidem amicitias et inimicitias quae ex magnis causis proveniunt observari oportet precipua loca utriusque geniturae, hoc est solarem et lunarem et horoscopum ac partem fortunae. Quoniam si vel omnia ista si vel plura eorum in iisdem dodecatemoriis fuerint reperta aut loca vicissim permutantia, sive omnia ipsa sive plura et maxime quando horoscopi per gradus decem et septem adinvicem destiterint, affectus mutuos absque offensa efficiunt ac indissolubiles et ab i. m. omnique calumnia prorsus alienos. In locis autem inconnexis aut diametrantibus inventa, maximas inimicitias et contrarietates longiores operantur. Neutro autem modo se habentia, sed solum in dodecatemoriis, que invicem configurantur, si in trigonis quidem fuerint aut h hexagonis, minores faciunt mutuos affectus, si autem in quadratis, minores quoque inimicitias efficiunt, adeo ut quedam in amiciis silentia ad tempus fiant quando maleficae figurationem peragraverint, in inimicitiis autem induci et quando benefice per ipsas figurationes incesserint. Quoniam autem tres species sunt amicitie et inimicitiae, nam aut propter delectum sic adinvicem preceded by two letters that I was not able to read diliguntafficiuntur aut uotilitatis gratia vel voluptatis aut tristitiae, quando plura quidem dictorum locorum familiaritatem adinvicem habuerint, ex omnibus speciebus conflatur amicitia, quemadmodum et inimicitia efficitur quando predicta loca nullam familiaritatem adinvicem habuerint. Quando autem loca luminarium sola familiariter aut per contrarium se habuerint, propter delectum amicitia efficitur que optima est et tutissima aut inimicitia que pessima et infida existit; similiter autem, quando partes fortune hoc vel illo modo se habuerint propter utilitatem amicitie aut inimicitie consistunt, quando vero horoscopi, propter voluptates aut tristitias.

Observandae autem sunt configuratorum locorum superelevationes et stellarumque aspectus; illis enim genituris in quibus fuerit figurationis super elevatio aut in quibus idem signum proxime erit aut epanaphora, id quod magis authenticum ac fortius est amicitie et inimicitie tribuemus; illis vero in quibus aspectus stellarum ad beneficentiae ac fortitudinem melius se habuerit, id quod utilius est amicitiae et inimicitie magis dissolubile cedendum est. In his autem synastriis et controversiis que ad aliqua tempora a nonnullis sunt constitutae, ad stellarum motus in utraque genitura attendendum est, hoc est in quot temporibus motus stellarum alterius geniturae ad alterius geniture loca perveniunt; secundum enim hec tempora particulares amicitie et inimicitiae conflantur, paucissimo quidem tempore usque ad eiusipsam dissolutionem permanentes, plurimo autem usque ad alterius cuiuscunque stelle, que postea ascendat apprehensionem.

For f. 147v, see f. 150r^bis below Saturnus igitur et Iupiter ad alterutra loca pervenientes, amicitias efficiunt propter ⟨…⟩ συστάσεις (from σύστασις: bringing together, introduction) is left untranslated; Hübner p. 326, l. 484-485 aut agriculturas aut hereditates, Saturnus autem et Mars, pugnas efficiunt et insidias ex delectu ⟨…⟩, nothing from the Greek text seems to be missing Saturnus autem et Venus c coniunctiones consanguineorum causa, cito tamen frigescentes, Saturnus vero et Mercurius convictus et societates faciunt, et lucrum ac mercaturam vel mysteria. Iupiter autem et Mars amicitias faciunt propter dignitates aut dispensationes, Iupiter vero et Venus amicitias efficiunt propter personas femininas aut propter templorum religiones aut oracula vel similia, Iupiter autem et Mercurius conversationes faciunt propter sermones et scientias et philosophicum propositum. Mars autem et Venus coniu familiaritates faciunt propter amores et adulteria ac dissolutiones periculosas tamen et non diu perdurantes, Mars vero et Mercurius inimicitias et divulgationes et lites pretextu negociorum aut veneficiorum. Venus autem et SaturnusMercurius societates faciunt co propter aliquam artem aut disciplinam vel propter litteras aut personas femininas. Synastriarum igitur et controversarium incrementum decrementumve ex acceptorum locorum dispositione erga quattuor loca prima et magis principalia †quoniam† discernendum est, quoniam in angulis quidem aut partibus fortune aut luminaribus fuerint constituta, manifestiores significationes operantur, si vero ab eis fuerint alienata, obscuriores; quod vero damnosius aut utilius alteris eorum futurum est ex idiotropia stellarum predicta loca respicientium quod ad bonum vel ad malum discernemus.

Servorum vero locus at ratio dilectionis vel odii dominorum erga ipsos ex signo cacodemonis proprie accipitur, et ex apnaturali aptitudine stellarum locum eius signi aspicienti et in ipsa fig genitura et in reditibus aut diametrationibus aspicientium, et maxime quando domini illius dodecatemorii sive consonas sive contrarias configurationes fecerint cum locis geniturae principalibus.

⟨IV.7⟩ Cap. VII. De peregrinatione

Peregrinationis vero locus ex statu amborum luminarium ad angulos et precipue Lunae deprehenditur. Nam si Luna in occidentali angulo fuerit posita aut ab angulis declinaverit, peregrinationes efficit ac locorum mutationes; potest autem et Mars id ipsam aliquam efficere i. m. sive in occidente collocatus sive autem verticali angulo declinans, quando cum luminaribus diametrum aut quadratum statum obtinuerit. Quod si pars fortunae in signis peregrinationem facientibus ceciderit, et vitam omnem et conversationes et actiones in terris peregrinis nati habentes perseverant.

Si autem beneficae predicta loca in respexerint aut ad ea defferantur, honorificas habebunt ac lucriferas actiones in terra peregrina, celeriterque et absque ullo impedimento revertertur; si vero maleficae predicta aspexerint loca aut ad ea deferantur, laboriosas habebunt actiones et damnosas ac periculis obnoxias, difficulterque ad patriam revertentur, commixtionum autem considerationem ubique accipiemus secundum exuperantiam stellarum cum ipsis locis figuratarum, sicut in superioribus est a nobis diffinitur.

Ut plurimum autem si in orientalium quadrarum apoclimatibus luminaria ceciderint, ad orientales meridionalesque tractus peregrinationes fieri contingit, si vero in apoclimatibus occidentalium quadrarum fuerint reperta aut in ipso occidentis angulo, ad septentrionales et occidentales regiones. Et si unius figure fuerint signa peregrinationem facientia sive ipsa sive stelle illarum oecodespotiam possidentes, processu temporis ac tardius fient peregrinationes; si vero fuerint bicorporea aut dupplicis figurae, continue ac plurimo tempore durantes.

Si igitur Iupiter et Venus domini fuerint locorum peregrinationem facientium et luminarium non solum absque periculo erunt itinera, sed erunt etiam iucunda, nam aut a regionum praesidibus aut amicorum opera honorifice mittuntur, eisque aderit et aeris temperies et rerum victui necessariarum abundantia. Quod si Mercurius eis affuerit, sepe numero ex predicta occasione utilitates et commoda muneraque et honores consequentur. Saturnus autem et Mars luminarium sortiti dominatum, ac precipueque si se invicem e diametro respexerint, peregrinationes inutiles efficiunt magnisque eas periculis involvunt; in humidis quidem signis collocati, ob difficiles navigationes et naufragia †m…aque†asperaque itinera ac locorum solitudines, in fixis autem signis constituti, ob precipitia et ⟨…⟩ nothing from the Greek text seems to be missing ac ventorum flatus vehementes, in tropicis et equinoctialibus propter necessariorum indigentiam et aeris distemperiem. In his denique que humanae sunt figure propter latrocinia et insidias ac predationes, in terrenis denique signis propter ferarum incursiones aut terremotus. Mercurio vero simul existente, propter sublevationes et accusationes periculosas, atque etiam ob reptilium atque aliorum venenosis animalium morsus.

Accidentium vero sive utilium sive nocuorum idiotropia ex differentia circa id quod causam efficit observanda est, et ex locis differentia locorum causatorum actionis aut acquisitionis aut corporis aut dignitatis secundum dispositionem ac dominatum, quem in precedentibus ostendimus; differentias autem temporum in quibus precipue significationes precipue contingent, ex qualitate redituum planetarum successu preceded by two letters that I was not able to read temporis deprehendemus. Atque hec quidem huc usque a nobis figuraliter dicta sint.

⟨IV.8⟩ Cap. VIII. De mortis qualitate

Cum †reliquum† post omnia sit de mortium qualitate considerare qualitate, praeassumemus ex his, que in capitulo de temporibus vite pertractata sunt, utrum secundum aphesim radiationis mors eveniet an secundum predominatoris delationem ad angulum occidentis. Nam si secundum aphesim et obviationem mors acciderit, obviationis locum ad mortis qualitatem observare convenit, si autem secundum delationem ad angulum occidentis, locum ipsum occidentalem.

This page, copied on 147v, belongs here. See Introduction to the present transcription Quales enim ii fuerint, sive qui predicta disposuerint loca, sive si non disposuerint, qui primi aliorum ad ea fuerint delati, tales quoque futuras esse mortes existimandum est, conferent autem ad eorum naturas quo ad accidentium varietatem, stelle configurate et predictorum interficientium locorum idiotropia zodiace et secundum naturam terminorum.

Saturnus igitur mortis adeptus dominatum mortes facit ex morbis longioribus in pthisique et catarris ac syntexibus et febribus cum rigore et splenice hydropicis, colicis et hystericis egritudinibus et quaecunque ex frigiditatis excessu contrahuntur. Iupiter autem mortes efficit ex angina et peripneumonia et apoplexia et spasmis et capitis dolore cardiacisque affectionibus, et quaecunque ex spiritus immoderantia aut putore solent provenire. Mars vero ex febribus continuis et hemitriteis mortes inducit ac ex plagis repentinis et renum dolore et sputo sanguinis hemorrhoidibus, aborsionibus et partubus ex herisipelis quoque et ⟨…⟩ ὀλέθρων (from ὄλεθρος: destruction, plague) is left untranslated; Hübner p. 336, l. 604 et quecunque infirmitates ex ardore et calidi superfluitate mortes afferunt. Venus ex stomachi et epatis morbis ex lichenibus quoque ac disenteria mortes operatur, ad hec autem ex serpiginibus et fistulis aut ex medicinalibus potionibus, et quecunque ex humidi superabundantia aut corruptione solent evenire. Mercurius ex insania, extasi, melancholia et casu et epilepsia, tussi quoque et evomitione, et quaecunque ex siccitate redundante aut corrupta efficiuntur.

Propria igitur morte morientur qui secundum predictum modum a vita discedunt, quando hi qui mortis acceperint dominatum in propria aut familiari idiotropia fuerint reperti, et nullus eorum qui morti †nocere† nocere possunt aut eam facere periculosam, super eos fuerit elevatus.

Violenta autem et insigni morte morientur, quando aut ambe maleficae locis interficientibus dominabuntur sive in eisdem locis constitutae sive in eorum quadrato vel diametro, aut quando earum altera vel ambe Solem aut Lunam vel utraque luminaria infecerint. Et mortis quidem iniquitas ab ipsarum maleficarum conventu proveniet, magnitudo autem a luminarium testificatione, qualitas vero a reliquarum stellarum aspectibus et a signis in quibus malefice fuerint collocatae.

Saturnus enim Solem preter factionem de quadrato aut diametro respiciens, in solidis quidem signis constitutus p ex turbarum compressione aut strangulationibus vel suffocationibus facit pereuntes, similiter autem operatur si in occidente fuerit positus et Luna ad eum deferatur; in feralibus autem locis aut signis a feris faciet interfici.

Si autem Iupiter testificabitur qui et ipse male sit affectus, in publicis locis aut solennibus diebus ad bestias pugnantes periremori faciet; contra horoscopans vero alicui luminarium, in carceribus faciet perire.

Cum Mercurio autem figuratus, et maxime in serpentibus, qui sunt in sphera aut in signis terrestribus, ex morsibus venenosorum animalium morientes efficiet.

Et si Venus cum eis fuerit reperta, erit mors ex veneficiis autet muliebribus insidiis; in Virgine autem et Piscibus aut in signis humidis cum Luna figuratus, submergi faciet et in aquis suffocari; in Argo autem inventus, naufragiis facit interire; in tropicis preterea signis cum Sole collocatus aut eum e diametro aspiciens, vel cum Marte vice Solis, sub ruinis mo perire faciet; si autem in medio celi fuerint positoinventi aut in angulo ei opposito, ex alto faciet precipitari. Mars autem cum fuerit extra factionem cum Sole aut Luna quadratus vel diameter, in signis quidem figure humane constitutus, in civilibus seditionibus mori faciet aut ab hostibus iugulari aut manu propria sibi ipsis necem inferre; quod si Venus eis testimonium prebuerit, propter mulieres aut a mulieribus faciet interfici; et si Mercurius cum eis fuerit figuratus, a piratis aut latronibus aut malis hominibus faciet interimi.

Si autem in signis membrorum incisorum et imperfectis aut in Persei gorgone fuerit inventus, decapitatos faciet aut membris mutilatos; in Scorpio⟨ne⟩ vero aut in Tauro, ex combustionibus aut incisionibus seu medicorum sectionibus aut spasmis mortes operabitur. In medio autem celi aut in angulo ei opposito constitutus, in patibulis suspendi faciet, et maxime in Cepheo et Andromeda repertus; in occidente vero collocatus aut horoscopum e diametro respiciens, vivos faciet exuri; in signis preterea quadrupedantibus positus, ex ruinis et confractionibus et tractionibus mori faciet. Quod si Iupiter ei testimonium prebuerit, et simul cum eo male fuerit affectus, damnationibus et indignationibus ducum vel regum insigniter peribunt.

Quod si maleficae simul invicem erunt collocatae et se postea e diametro respexerint in aliqua dictarum causalium dispositionum, ad mortis iniquitatem adhuc magis cooperantur, dominatum autem qualitatis mortis is habebit qui in loco fuerit interficienti constitutus.

Et accidentia quidem mortalia multa erunt aut dupplicia sive secundum qualitatem sive secundum quantitatem, quando ambae maleficae rationem habuerint erga loca interficienti. Nam Huiusmodi quoque homines funeris expertes relinquentur.

A bestiis autem seu avibus consumuntur, quando in eiusdem speciei signissignis eiusdem speciei maleficae fuerint invente, nullaque beneficarum loco, qui est sub terra, aut locis interficientibus testimonium prebuerint.

In terra autem peregrina mortes fiunt, quando stelle quae loca interficientia possederint in apoclimatibus ceciderint, ac presertim cum preceded by two letters that I was not able to read Luna predictis in locis presens fuerit aut ea e quadrato seu diametro respexerit.

⟨IV.9⟩ Cap. IX. De temporum divisione

Cum forma considerationis forma circa speciem quamlibet hactenus sit a nobis expli capitulatim explicata usque ad ea que sunt universaliter accepta, quemadmodum ab in precedentibus proposuimus, reliquum est ut eodem modo quecunque circa temporum divisiones naturalis inspici debent naturalis ac cum reb resque ipsas particulares consequuntur eodem modo subiugamus. Quemadmodum igiturCum autem in omnibus locis genethliacis fatum quoddam particularium generaliter sit preposite superans qui est ipsarum est regionum, cui ea sub sunt que per singultim corr. ex singulos perfecte inspiciuntur in genituris perfecte inspiciuntur, ut ea, quae circa corporum formas et animarum idiotropias versantur et gentium ac legum mutationes. Oportetque eum qui has res naturaliter considerat primam et precipuam causam semper observare ne in ipso geniturarum exordio aliquando fallatur atque eum qui in Aethiopia verbi gratia sit natus, album esse dicat ac promisso capillitio, Germanum vero aut Gallum, nigrum esse proferat et crispum, vel hos quidem mansuetis †ut† moribus aut disciplinarum spectaculorumque studiosos, eos vero qui in Graecia nati sint agrestibus esse animis esse et a disciplinis prorsus alienos; aut rursus post id quod gentium ac legum est proprium, in coniugiis verbi gratia ei qui Italus est genere sororis nuptias proponat, cum de Aegytio id potius docere deberatur corr. ex deberet aut matris coniugium Aegyptio, quod Persae potius esset predicendum; omninoque universales fati circunstantias preassumere opus est particulares, deinde secundum magis et minus adaptare. Eodem etiam modo in temporum divisionibus etatum differentias et aptitudines ad singula apotelesmata presupponere necesse est, atque id etiam considerare ne in ipsa communi generalique accidentium consideratione aliquando fallamur, actiones corr. ex actionem aut nuptias aut aliquid eorum que ad presectiorem etatem pertinent infati predicentes, decrepito autem filiorum procreationem aut eorum que ad eo conveniunt etati iuvenili, sed ea, que semel per temporum discursus fuerint perspecta, secundum similitudinem et possibilitatem eorum que cum ipsis etatibus conveniunt prorsus adaptemus.

Est enim una et eadem omnium consideratio in temporalibus differentiis universalis, hominum naturae quo ad similitudinem et comparationem cum ordine septem planetarum conveniens, incipiens quidem a prima etate et prima versus nos sphera, τουτέστι τῆς σεληνιακῆς is left untranslated; Hübner p. 347, l. 723-724 desinens autem in extremam etatem et ultimam spheram planetarum, que Saturni nominatur; accidunt enim re vera cuilibet etati ea, que propria sunt naturae illius planetae, cui etas illa comparatur, que opus erit observare ut universalia tempora inde consyderemus, particularium vero temporum differentias a proprietatibus que in ipsis repertae sunt genituris.

Infantilem igitur etatem usque ad primos fere quattuor annos, secundum proprium quadriennii numerum Luna sortita, corporis humiditatem inconcretionemque et nutrimenta ut plurimum aquosa habitudinisque mutabilitatem et anime imperfectionem ac incompositionemque ipsa disponit cum accidentibus, que ad ipsius efficientiam pertinent familiariter conveniens. Ad decennium deinde, puerilem etatem que secunda est, secundus suscipiens Mercurius quod dimidia pars est numeri vicennalis, intellectivam ac rationalem anime partem incipit componere ac veluti effigiare, et disciplinarum semina quedam et elementa imponere, morum preterea et rerum expedientium pro idiotropias demonstrare, doctrinisque et eruditionibus ac primis exercitationibus animas erigere. Venus autem adolescentiam, hoc est tertiam etatem, assummens usque ad octo annos secundum equalem numerum sui proprii periodi, iure quidem spermaticorum meatuum motionem facere incipit secundum eorum repletionem concitationemque ad venerea exercenda, tunc enim maxime rabies quedam et intemperantia animis innascitur et ad qualiacumque venerea amor ardorque et deceptio ⟨…⟩. καὶ τοῦ προπετοῦς ἀβλεψία is left untranslated; Hübner p. 349, l. 754 Quartam post hec atque ordine mediam iuvenilem aetatem Sol medie spherae dominus ad annos decem et novem suscipiens, actionum dominium ac potestatem in animam inducit, victusque et glorie ac status desiderium a puerilibus preterea ⟨…⟩ μετάβασιν (from μετάβασις: change) is left untranslated; Hübner p. 350, l. 759 ac rudibus delictis ad id quod attentione dignum est ad verecundiam quoque honorisque appetentiam facit pertransire. Post Solem Mars quinto loco etatem excipiens virilem usque ad equales sui periodi quindecim annos vitae austeritatem ⟨…⟩ καὶ κακόπαθον εἰσάγει τοῦ βίου is left untranslated; Hübner p. 350, l. 764-765 vite inducit, sollicitudines quoque ac vexationes anime attrahit et corpori, veluti sensum quendam afferens ac cogitationem senectutis ad aliquodque opus laude dignum cum labore efficiendum prius quam proxime vite finis adveniat homines convertit. Sextus autem Iupiter senilem etatem usque ad sui rursus periodi annos duodecim adeptus, a manualibus et laboriosus ac †ho…† queque turbasque ac pericula afferunt natos avertit, proque his honestatem et providentiam †secressum†, cogitationem quoque et consolationem introducit, preparans tunc hominem ad honorem maxime et laudem ac libertatem cum pudore et honestate consequendam. Ultimus vero Saturnus extremam ac decrepitam etatem sortitus est usque ad reliquos vitae annos frigefactis iam et impeditis corporis animeque motibus quo ad impetus ac voluptates et cupiditates c celeriter, enim tunc advenit naturae dissolutio vite iam fracte tristique ac morbide facileque offendenti ac nihil quod placeat per se ferenti secundum propriam motuum istius planetae tarditatem.

Temporum igitur idiotropiae quae secundum communem et universalem naturae rationem inspiciuntur ad hunc modum sint designatae; particularium vero idiotropias que secundum proprias cuiusque genituras summi debent, secundum id quod presuppositum est ac perfectius a precipuis aphesibus capiemus, ab omnibus quidem et non ab una sicut in temporibus vite faciebamus. Sed aphesim quidem ab horoscopo ad accidentia corporalia et peregrinationes capiemus, a parte autem fortunae ad ea, que ad divitias pertinent, a Luna ad animae passiones et coniugia, a Sole ad ea, que ad dignitatem ac honorem spectant, a medio vero celi ad reliqua et particularia vitae exercitia, ut actiones, amicitias, liberorum procreationes. Sic enim in iisdem temporibus non unus erit beneficus aut maleficus illorum dominator, cum multa, accidentia iisdem temporibus contraria ut plurimum eveniuntsoleant evenire, ut quando quis personam domesticam amittens hereditatem acceperit, aut eodem tempore morbo affectus in lectulo decubuerit corr. ex decumbat et dignitatem aliquam aut utilitatem assequtturfuerit adeptus, aut infeliciter se habens filiorum pater efficietur, et quecunque talia conserverunt evenire.

Non enim uno modo se habent ea, que ad corpus et animam et facultates et dignitatem pertinent ad bonaque et mala que †ho…† solent evenire, ut necessarium sit in his omnibus bene aut male quempiam esse fortunatum, sed accidit quidem hoc fortassis in temporibus prorsus felicibus, ἢ ταλανιζομένων (from ταλανίζω: deem one unhappy) is left untranslated; Hübner p. 353, l. 810-811 quando in omnibus aut pluribus aphesibus omnium beneficarum obviationes concurrerint aut per contrarium. Rarissime tamen hoc accidetevenit propter nature humanae ad alterutrum extremorum imperfectionem, cum potius ad commensurationem bonorum et malorum declinare videatur. Aphetica igitur loca secundum predictum modum discernemus.

Obviatores autem in aphesibus non solum eos, qui interficiunt sicut in temporibus vitae, sed generaliter omnes capiemus, similiter quoque non eos solum, qui corporaliter aut secundum diametrum quadratum vestatum obviaverint, sed eos etiam qui secundum trigonam aut hexagonam figurationem. Et primum quidem in qualibet aphesi illi stelle †…† tempora illi stellae, que in gradu aphetico fuerit inventa aut cum eo figurata, tempora tribuenda sunt; quod si non hoc modo se habuerit, ei qui precedentiam proxime susceperit usque ad eum qui deinceps gradum ad sequentia respexerit ei, deinde †allui† usque ad sequentem et in reliquis similiter, stellas etiam terminorum dominas ad oecodespotiam assummemus.

Gradibus preterea distantiarum anni tribuendi sunt in aphesi quidem horoscopi equali numero cum proprii climatis, ascensoriis temporibus in aphesi autem medii celi equali numero cum celi mediationibus. In aliorum vero locorum aphesibus, secundum proportionem aproximationis ad angulos ascensionum aut descensionum aut celi mediationum, sicut in temporibus etiam vitae diffinivimus.

Universales igitur temporum dominos hoc modo capiemus, annuos vero quantitatem annorum qui a genitura effluxerunt ab unoquoque apheticorum locorum ad sequentia per singula signa proiicientes, et dominum signi, in quo numerus fini erit, oecodespoten simul capientes. Id ipsum autem in mensibus quoque faciemus proiicientes rursus illorum quantitatem qui a mense geniturae transierunt ab his locis, qui anni dominatum susceperit, unicuique signo dies XXVIII tribuendo; similiter etiam in diebus faciemus, eos enim qui a die geniture sunt exacti a menstruis locis proiiciemus, cuilibet signo duos dies cum dimidio cuilibet signo reddentes.

Animadvertendi autem sunt planetarum reditus, qui in universalibus precipue locis efficiuntur, non enim parum conducunt ad temporum apotelesmata, maximeque Saturni reditus ad universalia temporum loca observandi sunt, Iovis vero ad annuorum temporum loca, Solis autem Martis καὶ Ἀφροδίτης is left untranslated; Hübner p. 356, l. 854-855 et Mercurii ad loca temporum menstruorum, Lunae vero reditus ad loca diurnorum temporum inspiciemus. Illud quoque opus meminisse, universales chronocratoras precipuos esse ad apotelesmatis perfectionem, particulares vero cooperantur aut non cooperantur secundum proprietatem aut improprietatem suarum naturarum, reditus vero autem planetarum incrementa decrementaque accidentium operantur.

Universalem enim proprietatem ipsius qualitatis ac temporum productionem apheticus locus et universalium temporum dominus nec non terminorum dominator significant, eo quod unumquodque temporum familiaritatem habeat in ipsa genitura cum locis, quorum oecodespotiam ab initio susceperint.

Utrum autem accidens bonum sit futurum an per contrarium, ex chronocratorum naturali commixta, que idiotropia bene aut male afficiente deprehenditur, ex familiaritate quoque aut contrarietate ad locum cuius ab initio dominatores sunt effecti.

In quibus autem temporibus apotelesma magis significabitur, ex configurationibus annuorum aut menstruorum signorum cum locis causam efficientibus, et ex stellis in ipsis reditibus cognoscetur et in ortibus Soli ac Lunae ad signa annua et menstrua.

Nam qui se cum locis efficientibus ab ipso geniture principio concorditer habuerint et in reditibus etiam consone cum ipsis erunt figurati bonorum iuxta subiectam speciem operatores sunt, quemadmodum si contrario modo se habuerint, malorum. Qui vero inconsone se habuerint cum predictis locis et preter factionem e diametro aut quadrato in reditibus ea respexerint malorum causatores sunt, secundum autem alias configurationes non adeo.

Quod si et temporum et redituum eaedem stelle dominabuntur, excessiva erit et immodica ipsa apotelesmatum natura, sive ad bonum sive ad malum declinaverint; multoque magis eo quod sint chronocratores speciei que causam efficit dominabuntur, sed ob id etiam quod in ipso geniture principio eius ecodespotiam fuerint adepti.

In omnibus autem infeliciter simul aut feliciter se habent, quando sive unus et idem locus ab omnibus aut plurimis aphesibus fuerit possesus, sive si ipsae fuerint diversae, eadem tempora obviationes omnes at plurimas beneficas similiter aut maleficas tenuerint. Forma igitur temporum considerationis tanta utique sit, species autem apotelesmatum, quae successu temporum eveniunt, hoc loco secundum discursum adiungere pretermittemus, propter considerationem, quam ab initio diximus, quoniam stellarum effectiva potentia quam in universalibus habent, similiter et in particularibus secundum consequentiam potest adaptari, mathematici causa cum ea causa, que ex commixtione redundat pariter coniuncta.

Τέλος.