nychi vero solum in medio repedationis. Itemque et vespertini et repedantes et statiarii et progredientes duo inferiores videlicet Venus ipsa et Mercurius, cum non possint e Sole multum elongari, quando quidem maxima Veneris elongatio sit ad partes usque XLVIII. Mercurii ad partes usque XXVIII bis sub Solis radiis asconduntur et hypaugae fiunt, ut quando in culmine epicicli et quando in imo eiusdem, fiunt quidem matutini quando separantur e Sole per repedationem usque videlicet ad maximam eorum distantiam, Veneris videlicet partium XLVIII, Mercurii XXVIII et hoc modo repedant. Hinc ad absconsionem progrediuntur, igitur in eorum matutinationem repedant usque ad punctum medium et statiarium ubi habent e Sole maximam intercapedinem, progrediuntur hic ad ascensionem usque, hoc est usque quo in epiciclo culminant. Hinc efficiuntur vespertini, ubi duplices sunt usque quidem ad maximam elongationem, hoc est usque ad punctum stationis progrediuntur, hic ad absconsionem repedant, haec de communibus quo ad apotelesmata. Animadverte tamen quod multae sunt passiones communes quinque stellis luminaribusque, verum nos accipimus eas maxime, quae sunt apotelesmaticis utiles. Alias autem Ptolemeus declaravit in Libro magnae compositionis et si deus nobis vitam concesserit, faciemus eruditiones communes ad illum librum, eget enim ille liber praeambulis multis.

⟨8⟩ Enuntiatum VIII: De beneficis et maleficis

Iis ita se habentibus, postquam illarum quattuor fluxionum duae quidem sunt effectivae atque seminariae, calidi videlicet et humidi, nam propter has efficiuntur cuncta et increscunt. Duae vero corruptivae ac passibiles, frigidi videlicet et sicci, propter quas eliduntur cuncta atque dissolvuntur. Iure quidem planetarum duos, Iov⟨i⟩s videlicet et Veneris, etiam et Lunam, veluti beneficos veteres assumpsere, tum quod temperantes sunt, tum quod calido et humido plurimum valent. Saturni vero et Martis maleficos, veluti contrariae naturae effectivos, hunc quidem nimiae frigiditatis causa, illum vero nimiae siccitatis. At Solem et Mercurium propter utriusque naturae participationem veluti utraque potentes statuunt, magis tamen ad illos conversos, cum quibus constituuntur.

Tria, ut inquit Graecus sine nomine expositor, sunt invicem communa: complexio, potestas et operatio, e complexione oritur potestas, e potestate operatio. Igitur prius de complexione ac potestate insimul, nunc de operatione stellarum tradit, volens quod cum semina humida sint et calida. Corruptoria autem arida atque frigida stellarum, quae calidae et humidae sunt, eaedem seminales et beneficae aextimantur, quae vero aridae et frigidae, corruptrices atque maleficae. Erunt igitur tres benefice: Luna, Venus, Iuppiter, quod graece agathopiae appellantur. Corruptrices Saturnus et Mars, quae cacopie graece dicuntur, illae quidem stellae beneficae, tum quod temperantes sunt, tum quod calore et humore plurimum valent, hae maleficae contrariam ob naturam. Sol vero et Mercurius communem habentes complexionem, calidi et frigidi, humidi et sicci, benefici et malefici sunt. Sol quidem quod aliquando nobis propinquor calefacit, aliquando distantior refrigerat, similiter humectat et exiccat. Mercurius vero quod amphiristi est generis atque promiscuae naturae, itemque quia naturam subeunt eorum cum quibus configurantur, nam cum beneficis constituti benefici sunt, cum maleficis malefici. Porphyrius adiicit Solem beneficum esse quando benefico aspectu configuratur, maleficum vero quum maleficis configurationibus constituitur. Quantum vero ad Graeca verba attinet, chymata latine, sunt fluxiones sive latitudines, unde (ut Graecus sine nomine inquit) fluxiones, quod graece chymata nuncupantur, vocavit elementa, quia ex eis cuncta effunduntur, itaque per fluxiones qualitates accipit elementarias. Arabes Ptolemaei interpretes causam horum ex Sole ipso videntur assignare, Solem enim in primis statuunt principem, quo et cuncta crescunt et cuncta generantur, quo fit ut Venus Venus] Vcnus et et] ct Luna benefice sint. Venus quidem quia circa Sole perpetuo motu torquetur, Luna vero quia eius lumen e Sole ipso recipit, Iuppiter autem quia temperatus est at Saturnus quia e Sole elongatur frigescit. Mars nimia vicinitate urit, Mercurius quia frequenter hypaugus ac combustus est