Praefatio

Consideranti mihi, praesul dignissime ac Pandonii generis unicum decus, quonam modo auditoribus meis bonarum artium ac medicinae studiosis prodesse possim? Illud inter caetera utilissimum profecto apparuit eos ad illam astronomicae disciplinae partem, quae apotelesmatica est, praeparare atque disponere. Reor enim apotelesmaticam facultatem multo magis quam vel metaphysicam vel sophisticam conducere medicis, nam (ut inquit Ptolemaeus in Libro centum enunciatorum) ita agendis confert, sicut bonus agricola colendo expurgandoque terram. Praeterea physicis, dum in hac, quam diximus parte elaboramus, non parum prodesse videmur, nam cum in hoc anno meteorologiam eis palam enucleaverim, manifeste norunt sine hac parte, in qua mihi maxime censeo laborandum, ad illam non posse recto et dilucido tramite pervenire, cum et Aristoteles ipse, multa quae ibi declaravit, omnino per apotelesmaticas causas definire cogatur. Hippocrates etiam, magnus artis medicinae inventor, futuros morbos, qui temporum varietate contingere solent, non nisi ex aeris mutationibus praesagire edocuit. At aeris mutationes nemo melius atque aptius quam apotelesmaticus poterit deprehendere, cum stellae si quid agant illud in hisce alterationibus, quae aereae sunt, cernatur. Nam in nobis quo ad eam partem, quae corporis est, aliquid faciunt, cum sane (ut Aristoteles inquit in iis libris, qui physicae auscultationis sunt) stellae aerem afficiant, qui nostra corpora continet, aliquo nempe affectu illae afficere videntur. Conspeximus enim magna in aere facta vicissitudine, humana corpora morbos varios pertulisse at corpora ipsa affecta non credas omnino animos nostros mutare, quod quidem nec Ptolemaeus sentit, cum asserat sapientem animam avertere posse, quae stellae nobis promittunt. Aristoteles etiam animum nostrum dominum esse suorum actuum in Libro ethicorum plane et fatetur et demonstrat, sed aliqua ex parte inclinare, sicuti et idem in iis, quos physiognomicorum inscribit ait, quas sive inclinationes sive propensiones doctus mathematicus officiosusque philosophus facillime poterit superare atque avertere, unde astronomiae inventum, maxime eius partis, quae apotelesmatica est. Nonnulli praecipui viri fuisse tradiderunt, ut per sapientiam quam a stelis futura promittentibus nacti sumus, ventura mala vitemus et futura bona dulcius amplectamur. Legimus Legimus] Legimns enim ingentes armorum duces futura pericula apotelesmaticis illa indicantibus facile evitasse, quod Consalvum Ferrandum ducem maximum alterum in nostra tempestate in rerum gloria bellicarum Caesarem, non semel nobis praedicentibus effecisse totus invictissimi Hispaniarum regis exercitus protestatur. Stultos profecto aestimo, qui stellas rebus necessitatem imponere credunt, cum nihil futuri necessario accidat, ut Aristoteles ubique probat. Etiam si ita esset, illius inventum potius foret mœror quam fructus fructus] frnctus hominibus, insuper experimur praevisa facile nos posse avertere atque evitare, quae omnia clarissimis rationibus Ptolemaeus mathematicorum principis in proœmio demonstravit. Iure itaque physicis, medicis nostrisque auditoribus aliquando cupiens afferre utilitatem libellum hunc, qui eruditionum ad apotelesmata Ptolemaei inscribitur, edere statui. Caeterum cum ea, quae ex autorum manibus prodeunt, ut tutius elucescere possint sub alicuius praestantissimi viri amplissimo nomine et numine prodire consueverunt, libellum ipsum cui aptius dedicarem praeter te, praesul integerrime, inveni neminem. Novi enim quanta animi magnitudine magnitudine] maguitudine, quanto ingenii acumine, quantave linguae dexteritate erumnosos philosophorum et poetarum labores protexeris. Accipe igitur quem tibi dedico libellum ob eam praecipue causam, ut intelligas Niphum tuum tuis virtutibus, quae amplissime sunt, deditissimum. Vale.