PAL

Ptolemaeus Arabus et Latinus

_ (the underscore) is the placeholder for exactly one character.
% (the percent sign) is the placeholder for no, one or more than one character.
%% (two percent signs) is the placeholder for no, one or more than one character, but not for blank space (so that a search ends at word boundaries).

At the beginning and at the end, these placeholders are superfluous.

Geber, Liber super Almagesti

Nürnberg, Johannes Petreius, 1534 · 23

Facsimile

⟨II.3⟩ De hoc quod terra sit in medio coeli.

ET postquam scimus hoc sicut inquisiuimus, ut sciamus locum terrae, inueniemus, quod non est illud quod apparet nobis in ea, sicut uidemus, ut cum affirmauerimus locum eius in medio coeli, sicut centrum in sphaera tantum. Nam si non fuerit ita, tunc proculdubio terra erit aut egrediens ab axe aequalis longitudinis ab unoquoque duorum polorum, aut fixa super diametrum inclinata ad unum duorum polorum, aut ut non sit super diametrum, neque sit longitudo eius a duobus polis aequalis, quo contradicitur ei, qui dicit, quod locus eius sit primus trium, est illud quod narrabo. Si nos imaginaremur eam remotam cum hominibus a meridie ad superiora aut inferiora, tunc accideret eis cum essent in locis, in quibus est sphaera praeparata, ut non esset apud eos aequalitas noctis et diei semper, quoniam horizon secaret quod est supra terram, et quod est sub ea de coelo absque aequalitate tunc proculdubio. Et cum essent in locis, in quibus est sphaera decliuis, accideret eis, aut ut non aequarentur apud eos nox et dies penitus, aut non esset illud intra situm, qui est medium inter tropicum aestiualem et tropicum hyemalem, quoniam ista duo spacia essent necessario non aequalia, quoniam circulus quem secaret tunc horizon in duo media, non esset circulus aequalitatis, qui est maior circulorum qui reuoluuntur super duos polos motus totius, et neque esset nisi unus circulorum qui aequedistant ei, aut de illis qui sunt ad meridiem, etiam quidem affirmatum est apud omnes homines, quod haec duo spacia aequalia sunt in omni loco per illud quod inuenerunt de aequalitate additionis, quam addit dies aequalis in longitudine sua usque quo perueniat ad longiorem longitudinem suam in tropico aestiuali, eo quod minuit de longitudine sua, usquequo perueniat ad breuiorem breuitatem sui in tropico hyemali. Si imaginaremur terram remotam ad partem orientis aut occidentis, tunc accideret eis, ut non uiderent magnitudinem quantitatum stellarum et elongationes earum aequales secundum dispositionem unam in horizonte matutinali, et in horizonte uespertino, et ut non esset apud eos tempus, quod est ab oriente ad medium coeli aequale tempori quod est a medio coeli ad occidentem, et totum illud est contrarium ei quod apparet, et illud quod refellitur id quod dicit ille, qui ponit locum terrae esse secundum trium, cum est super axem, et inclinata ab uno duorum polorum, quoniam si eset secundum hunc modum superficies horizontis in omni climate non secaret quod est super terram, et quod sub ea est de coelo aequaliter, imo secaret eam cum diuersitate in modis pluribus semper, et unusquisque esset diuersus in seipso, et unusquisque apud alium, et non esset possibile, ut horizon secaret coelum in duo media, nisi ubi esset sphaera recta parata tantum. In decliui autem in qua fieret propinquior alter duorum polorum sempiternae apparitionis, minueretur, quod esset supra terram, et magnificaretur sub ea quod esset semper, et propter illud secaret superficies huius horizontis circulum magnum, qui transit super medium signorum absque aequalitate, et hoc est illud quod non apparet sic, quoniam omnes homines uident sex signa super terram, et sex reliqua occulta, deinde post illud apparent sex occulta supra terram, et occidunt alia residua. Declaratur ergo ex hoc, quod secat horizon circulum signorum semper in duo media, propterea, quod unaquaeque duarum medietatum huius circuli cum integritate sua est ipsamet quandoque supra terram, et quandoque sub ea, et ad ultimum accidet, si locus terrae non esset sub aequatione diei, et esset inclinata ad unum duorum polorum, ad septentrionem aut meridiem, ut non esset umbra gnomonum orientalis in aequalitate diei cum umbra gnomonum occidentali super unam lineam rectam super superficies aequedistantes horizonti, et nos uidemus aequalitatem eius super lineam unam in omni loco, et ex hoc declaratur, quod non affirmatur dictumm eius qui dicit, quod locus terrae est tertius trium quos diximus, quoniam totum quod accideret in duobus locis primis de diuersitate eius quod apparet, aggregaretur in tertio, et penitus dico, quod si alteraretur et permutaretur omnino totum quod affirmatur de antecessione additionis et diminutionis, quae est in die et nocte, non esset terra posita in medio, et non esset possibile, ut essent eclipses lunares in omnibus partibus coeli in oppositione lunae soli super diametrum, quoniam esset plurium eius quod non tegeret terram in oppositione, sed in spacijs, quae esent minora semicirculo.

⟨II.4⟩ Quod terra sit sicut punctum apud coelum.

MAius quo scitur, quod terra in sensu quantum ad spacium quod peruenit ad or bem stellarum fixarum sit sicut punctum, est quod magnitudo quantitatum stellarum et spacia quae sunt inter eas, uidentur in omni loco in una hora aequalia et similia, sicut inuenimus per considerationes, quae sunt earundem rerum in climatibus diuersis in una hora, non diuersas neque altera